(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21) (6331 S. K. m. 8) (6245 S. K. m. 3, 4) (İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik m. 12) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6)
SAYI: 2021/8361-S.21.13453
BAŞVURU NO: 2021/5541
KARAR TARİHİ: 02/06/2021
RET KARARI
BAŞVURAN: …..
BAŞVURUYA KONU İDARE: Milli Eğitim Bakanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Harcırah ve yevmiye talebi hk.
BAŞVURU TARİHİ: 05/03/2021
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, Konya Valiliğince 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında iş güvenliği uzmanı olarak Beyşehir, Derbent ve Derebucak ilçelerinde görevlendirildiğini, geçici görev yolluğu ve yol ücretinin ödenmesi talebinin reddedildiğini belirtmektedir. Bu çerçeve başvuran Kurumumuzdan 6245 sayılı Kanun kapsamında yevmiye ve yol masrafının ödenmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Milli Eğitim Bakanlığının 06/05/2021 tarihli ve E- ….. sayılı yazısında;
2.1. Selçuklu İlçesi Hocacihan Hüseyin Yıldız İlkokulunda sınıf öğretmeni kadrosunda çalışan başvuranın 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde, Milli Eğitim Bakanlığı 2014/16 Sayılı Genelge hükümlerine göre Valilik Olurları alınarak iş sağlığı ve güvenliği (İSG) Uzmanı/Büro Yöneticisi olarak görevlendirildiği,
2.2. Başvurana İSG+KATİP sistemi üzerinden yapmış olduğu sözleşmeler kapsamında 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 8 inci maddesinin yedinci fıkrasına göre vermiş olduğu İSG hizmetlerine karşı aylık toplamda 80 saati geçmemek üzere İSG ücretleri ödendiği, başvuranın Beyşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne verdiği dilekçede bu hususa yönelik ödemelerin tarafına yapıldığına dair beyanı bulunduğu,
2.3. Milli Eğitim Bakanlığının 04.12.2015 tarihli ve ….. sayılı yazısında "Çalışanlara İSG+Katip Sistemi üzerinden sözleşme yapılması, ayrı ayrı İlçelerdeki yeteri personele İSG hizmetinin sunulması halinde, ilgi (a) Kanun’un 8. maddesinin 7. bendine göre bir uzmana 80 saati geçmemek kaydıyla ödemenin yapılması hususu uygun mütalaa edilmektedir. Ancak, 80 saate kadar ücret ödemesi yapılan İş Güvenliği Uzmanlarının hizmetleri gereğinin yolluksuz ve yevmiyesiz sağlanacağından bu konuda ödeme yapılmaması gerekmektedir." denildiği, bu kapsamında yapılan görevlendirilmelere yönelik herhangi bir yolluk ya da yevmiye ödenmeyeceği açıkça belirtilmiş olup, bu kapsamda görevlendirilmesi yapılan hiçbir İSG Uzmanı/Büro Yöneticisine ödeme yapılmadığı,
açıklamalarına yer verilmektedir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir... ”,
5. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları” başlıklı 8 inci maddesinin yedinci fıkrasında; “Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her saat için (200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz. Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde, günlük mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam seksen saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmaz. ”,
6. 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun “Tarifler” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fırkasının (a) bendinde; “Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını... ifade eder”, “Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci ve ikinci bentlerinde; “Bu Kanunda belirtilen hallerde: 1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara; 2. Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile görevlendirilenlere... harcırah verilir”,
7. 29/012/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in “İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri” başlıklı 12 nci maddesinin beşinci fıkrasında; “İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. (Değişik ikinci cümle: RG-11/10/2013-28792) Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.”,
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KANLKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
8. Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. Konya Valiliğince 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında iş güvenliği uzmanı olarak Beyşehir, Derbent ve Derebucak ilçelerinde görevlendirilen başvuran, Kurumumuzdan 6245 sayılı Kanun kapsamında yevmiye ve yol masrafının ödenmesini talep etmektedir.
10. 6331 sayılı Kanun’a göre kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılanlardan iş güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personelin, asli görevlerinin yanında ve çalışma sürelerine riayet etmek kaydıyla, bu personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile çalışmakta oldukları veya diğer kurumlarda görevlendirilebilecekleri düzenlenmektedir. Kanun’daki düzenlemeden anlaşıldığı üzere, iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirme, kişinin kadro ve unvanına hizmetleri sunmasına ilişkin bir görevlendirme olmayıp iş güvenliği uzmanı olarak gerekli niteliği haiz olup olmamayla ilintilidir. Ayrıca, Kanun’a göre bu şekilde görevlendirilen personele görevlendirildikleri süre için ödeme yapılması da gerekmektedir. İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’e göre de sözleşmelerinde belirtilen süre kadar hizmet sunan iş güvenliği uzmanlarının, birden fazla işyeri ile sözleşme yapmış olmaları halinde yolda geçen sürelerin haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmayacağı düzenlenmektedir. Diğer bir anlatımla, iş güvenliği uzmanlarına yapılacak ödemelerde fiilen uzmanlıklarına ilişkin verdikleri hizmetler için ödeme yapılması esastır.
11. 6245 sayılı Harcırah Kanunu’na göre bulundukları kadro ve unvanlarla ilgili olarak memur ve hizmetliler ile memur ve hizmetli olmamakla birlikte kurumlarınca bir görevi geçici bir süreyle memuriyet mahalli dışında yerine getirmekle görevlendirilenlere, görevin ifası için katlandıkları masrafları karşılamak üzere harcırah ödenmektedir. Bu tanımlamalardan Kanun’da belirtilen harcırah unsurlarını alabilmek için geçici görevin, kadro ve unvanın gerektirdiği asli görevle ilintisi bulunması gerektiği anlaşılmaktadır.
12. Başvuru konusu olayda, sınıf öğretmeni kadrosunda çalışan başvuranın iş güvenliği uzmanı olmak için gerekli nitelikleri haiz olduğu, 6331 sayılı Kanun kapsamında sınıf öğretmeni kadro ve görevi kapsamında bir hizmetin ifası için değil, Valilik Makamı Olurlarıyla Konya ilindeki birden fazla ilçede iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirildiği anlaşılmaktadır.
13. Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerden başvurana iş güvenliği uzmanı olarak sunduğu hizmetler için, 6331 sayılı Kanun ile İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik kapsamında sunduğu hizmetler için ödemelerin yapıldığı, çalışma süresinden sayılmayan yolda geçen süreler içinse ödeme yapılmadığı anlaşılmaktadır. İdarenin yaptığı bu işlemlerin, hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu değerlendirilmiştir.
14. Kurumumuzca sınıf öğretmenliği kadrosunun ve unvanının gerektirdiği görevleri memuriyet mahalli dışında geçici bir süreyle yerine getirmediği anlaşılan başvurana, 6245 sayılı Kanun kapsamında yolluk, yevmiye vb. ödemelerin yapılması imkânının bulunmadığı da belirlenmiştir.
15. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
16. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin “karara karşı başvuru yolunun gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
17. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Konya İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın başvurana ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy