(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21) (Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik m. 2, 4, 22, 29, 40, Geç. m. 1)
SAYI: 2021/8878-S.21.14337
BAŞVURU NO: 2021/5054
KARAR TARİHİ:14/06/2021
TAVSİYE KARARI
BAŞVURAN: ……
BAŞVURUYA KONU İDARE: Sağlık Bakanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmasının önlenmesi, diyaliz teknikerleri için yeterli istihdam imkanı sağlanması talepleri hakkında.
BAŞVURU TARİHİ: 03/03/2021
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran diyaliz teknikeri olduğunu, başvuru belgelerinde adına yer verilen Sağlık Bakanlığı bünyesindeki hastanelere ve üniversite hastanelerine ait diyaliz ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırıldığını, bu uygulamanın mevzuata aykırı olduğunu, ayrıca diyaliz ünitelerinde sertifikasız personel çalışmaya devam ettikçe kamu hastanelerinde istihdam edilemeyeceğini ve bu şekilde istihdam edilme hakkının elinden alındığını belirterek; hastanelerdeki diyaliz ünitelerinin denetlenmesini, çalışan sertifikasız personellerin servislerine çekilmesini ve diyaliz teknikerleri için yeterli kadronun açılmasını talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talep yazımıza istinaden Sağlık Bakanlığının 01/03/2021 tarihli ve …. sayılı cevabi yazısı ve eklerinde özetle;
2.1. 1/3/2019 tarihli ve 30701 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin “Faaliyet iznine esas personel” başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrasının ç bendinde, “Merkezlerde/ünitelerde diyaliz işlemini uygulayacak; hemodiyaliz uygulaması için üniversitelerin sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikeri ve sertifikalı hemşire, periton diyalizi için ise periton diyalizi sertifikalı hemşireler ve sertifikalı diyaliz teknikerleri tabip dışı sağlık personeli olarak görevlendirilir. Bu branşın dışında tabip dışı sağlık personeli çalıştırılamaz. Tabip dışı sağlık personeli aşağıda belirtilen sayıda bulundurulur: 1) Hemodiyaliz yapılan merkezlerde/ünitelerde faaliyet iznine esas tabip dışı sağlık personeli sayısı, merkezdeki/ünitedeki hemodiyaliz cihazının sayısına göre belirlenir. İlk on cihaza kadar iki, bu sayının üzerinde ilâve her beş cihaz için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunur. 2) Merkezlerde/ünitelerde her tedavi seansında beş hastaya kadar en az bir; daha sonraki her beş hasta için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunur. Ancak ilk on cihaz için gerekli faaliyet iznine esas personel haricinde, tabip dışı sağlık personeli bulunmaması hallerinde, her tedavi seansında ön görülen sayının yarısını aşmayacak şekilde bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en fazla bir yıl boyunca sertifikasız hemşire çalıştırılabilir. Bu durumda çalışacak personelin gözetiminden sorumlu, o seans için en az bir diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire bulunur.” hükmü ile “Sertifika almış personel ile ilgili muafiyetler” başlıklı Geçici 1 inci maddede “(1) 1/3/2019 tarihinden önce diyaliz sertifikası almış ve geçerli sertifikası bulunan tabip dışı sağlık meslek mensupları diyaliz hizmetlerinde görevlendirilebilir. Bu sağlık meslek mensuplarının resertifikasyon hakları saklıdır.” hükümlerinin yer aldığı,
2.2. Gelişen diyaliz yöntemleri, tedavi teknikleri ve eğitimli personel ihtiyacı da göz önüne alınarak bilimsel esaslar çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gereklilikleri gözetilerek Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin düzenlendiği, yürürlükten kaldırılan 18.06.2010 tarihli Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelikte diyaliz teknikeri sayısının yetersizliği nedeniyle; diyaliz hizmetlerinin bu konuda genel mesleki eğitime ilave olarak ayrıca eğitim almış personel eliyle yürütülmesinin temini amaçlanarak personel açığının kapatılabileceği bir uygulamaya gidildiği ve hemşirelere ve acil tıp teknisyenlerine sertifikalı diyaliz eğitimi verilerek diyaliz merkezlerinde çalışmalarının sağlandığı, bu uygulamanın ihtiyaçtan ve o günün koşullarının getirdiği zorunluluklardan kaynaklanan tedbirler niteliğinde olduğu, zaman içerisinde diyaliz teknikerliği ön lisans programı eğitim programı bulunan üniversitelerin sayısının artışı ile birlikte diyaliz teknikerliği mezunlarının sayısının da arttığı, tüm sağlık meslek mensuplarının görevlerini, almış oldukları eğitim ve kazanmış oldukları bilgi ve beceriler doğrultusunda, verimlilik ve kalite gereklerine uygun, diğer çalışanlar ile birlikte ekip anlayışı içerisinde, multidisipliner yaklaşımla yapması sağlık hizmeti sunumunun devamlılığını ve kalitesini artıracağı düşünülerek, yürürlükte bulunan 01.03.2019 tarih ve 30701 sayılı Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelikte yapılan yeni düzenleme ile hemodiyaliz ve periton diyaliz hemşireliği sertifika programlarının kaldırıldığı, Yönetmelik yayım tarihten önce sertifika almış geçerli sertifikası olan tabip dışı sağlık personelinin haklarının korunduğu, diyaliz teknikerlerinin kamu diyaliz merkezlerinde çalışabilmesi için kadro ihdası yapılırken Bakanlığa bağlı sağlık kuruluşlarının öncelikli ihtiyaçları doğrultusunda hareket edildiği, bu kapsamda hemodiyaliz merkezlerinde faaliyet iznine esas tabip dışı sağlık personeli sayısı, merkezdeki hemodiyaliz cihaz sayısına göre belirlendiği, diyaliz merkezlerinde faaliyet iznine esas yardımcı sağlık personeli olarak her beş cihaza bir hemodiyaliz sertifikalı hemşire, hemodiyaliz sertifikalı acil tıp teknisyeni veya diyaliz teknikerleri görevlendirildiği, sertifikasız personel çalıştırılmasına izin verilmediği, ancak yapılan teftişler neticesinde bazı hastanelerde diyaliz ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırıldığı,
2.3. Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin 29 uncu maddesi hükmü gereği diyaliz merkezlerinin şikâyet veya ihbar üzerine yapılan olağan dışı ve altı ayda bir olağan denetimler olmak üzere İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan komisyon/denetleme ekibi vasıtasıyla denetlendiği, denetimlerde eksiklik ve aksaklıkları tespit edilen merkezlere mevzuatta öngörülen idarî yaptırım uygulandığı,
2.4. Diyaliz teknikerliği bölümü mezunlarının sayısının diyaliz merkezlerinde bulunması gereken tabip dışı sağlık personeli sayısının çok üzerinde olduğu, bu nedenle, diyaliz teknikerliği ön lisans programına alınan öğrenci kontenjanının ihtiyaca göre planlanmasının sağlanması gerektiği,
açıklamalarına yer verilmiştir.
3. Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talep yazımıza istinaden Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektörlüğünün 11/02/2021 tarih ve sayılı cevabi yazısında özetle; Hemşire kadrosunda çalışmakta olan 34 personelin, afilasyon programı kapsamında yapılan protokol ile adı geçen hastanede görev yapmakta olduğu, bu personelin sertifika/ diploma olmadan istihdam edilmeleri gibi bir durumun söz konusu olmadığı ifade edilmiştir.
4. Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talep yazımıza istinaden Adıyaman Üniversitesi Rektörlüğünün 04/03/2021 tarih cevabi yazısında özetle; Hastanelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmadığı belirtilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
5. 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”
6. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinde;
“Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir. ”
7. 1/3/2019 tarihli ve 30701 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin,
7.1. “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde; “Bu Yönetmelik; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından diyaliz hizmeti sunmak amacı ile açılan ünite ve merkezleri, buralarda görev alacak personeli ve diyaliz hizmeti ile ilgili faaliyetleri kapsar.”
7.2. “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde; “... f) Müdürlük: İl sağlık müdürlüklerini, ...
m) Ünite: Kamuya ait hastaneler ile nefrolojiyan dal eğitimi verilen devlet üniversite hastaneleri ve eğitim araştırma hastaneleri bünyesindeki yedek cihaz hariç toplam en fazla on cihaz kapasitesinde olan diyaliz tedavi yöntemlerinin uygulandığı diyaliz ünitesini, ifade eder.”
7.3. “Faaliyet iznine esas personel” başlıklı 22 nci maddesinde; “Merkezlerde bulunması gereken faaliyet iznine esas personel şunlardır: . ç) Merkezlerde/ünitelerde diyaliz işlemini uygulayacak; hemodiyaliz uygulaması için üniversitelerin sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikeri ve sertifikalı hemşire, periton diyalizi için ise periton diyalizi sertifikalı hemşireler ve sertifikalı diyaliz teknikerleri tabip dışı sağlık personeli olarak görevlendirilir. Bu branşın dışında tabip dışı sağlık personeli çalıştırılamaz. Tabip dışı sağlık personeli aşağıda belirtilen sayıda bulundurulur:
1) Hemodiyaliz yapılan merkezlerde/ünitelerde faaliyet iznine esas tabip dışı sağlık personeli sayısı, merkezdeki/ünitedeki hemodiyaliz cihazının sayısına göre belirlenir. İlk on cihaza kadar iki, bu sayının üzerinde ilâve her beş cihaz için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunur.
2) Merkezlerde/ünitelerde her tedavi seansında beş hastaya kadar en az bir; daha sonraki her beş hasta için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunur. Ancak ilk on cihaz için gerekli faaliyet iznine esas personel haricinde, tabip dışı sağlık personeli bulunmaması hallerinde, her tedavi seansında ön görülen sayının yarısını aşmayacak şekilde bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en fazla bir yıl boyunca sertifikasız hemşire çalıştırılabilir. Bu durumda çalışacak personelin gözetiminden sorumlu, o seans için en az bir diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire bulunur.
3) Periton diyalizi yapılacak merkezde tabip dışı personel sayısı merkezdeki hasta sayısına göre belirlenir. İlk elli hasta için bir; ilâve her elli hasta için bir sertifikalı hemşire veya sertifikalı diyaliz teknikeri çalıştırılır. Hemodiyaliz ve periton diyalizinin birlikte yapıldığı merkezde, sertifikalı hemşire veya sertifikalı diyaliz teknikeri hem hemodiyaliz hem de periton diyalizi bakımından faaliyet iznine esas personel olarak kabul edilir. Ancak bu durumdaki sertifikalı hemşireler ve sertifikalı diyaliz teknikerleri eş zamanlı mesai yapamaz...”
7.4. “Merkezlerin ve ünitelerin denetlenmesi” başlıklı 29 uncu maddesinde;
“(1) Merkezler/üniteler; şikâyet veya ihbar üzerine yapılan olağan dışı denetimler hariç olmak üzere müdürlük tarafından oluşturulan komisyon veya denetleme ekibi vasıtasıyla, bu Yönetmeliğin eki Ek-1 ve Ek-2’deki denetim formlarına göre altı ayda bir defa olağan olarak denetlenir. Denetimlerde tespit edilen eksiklik ve aksaklıkların yine denetim formunda belirlenen sürelerde giderilmesi merkezden/üniteden yazılı olarak istenir. Eksiklik ve uygunsuzlukların belirlenen süre içerisinde giderilmemesi halinde formda öngörülen idarî yaptırım uygulanır.
(2) Denetleme ekibi, merkezin/ünitenin bulunduğu ilin sağlık müdürü veya görevlendireceği bir başkan, diyaliz hizmetleri ile ilgili başkan yardımcısı, kamuda çalışan bir nefroloji uzmanı yoksa sertifikalı uzman tabip ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı veya enfeksiyon kontrol hemşiresi olmak üzere toplam dört kişiden oluşur. Bakanlık lüzumu halinde başka ilden denetim ekibi görevlendirir...”
7.5. Geçici 1 inci maddesinde; “Hemşireler için sertifikalı eğitim programları kaldırılmış olup, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce hemodiyaliz sertifikası almış, geçerli sertifikası olan hemşirelerin tüm hakları saklıdır.”
“Yürürlük” başlıklı 40 ıncı maddesinde; “Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” hükümlerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ …..’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
8. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; İdarece etkin denetim yapılarak diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmasının önlenmesi, diyaliz teknikerleri için yeterli istihdam imkanı sağlanması yönünde gerekli tedbirlerin alınması hususunda, Tavsiye Kararı verilmesi gerektiği yönündeki öneri Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. Başvuran diyaliz teknikeri olduğunu, başvuru belgelerinde adına yer verilen Sağlık Bakanlığı bünyesindeki hastanelere ve üniversite hastanelerine ait diyaliz ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırıldığını, bu uygulamanın mevzuata aykırı olduğunu, ayrıca diyaliz ünitelerinde sertifikasız personel çalışmaya devam ettikçe kamu hastanelerinde istihdam edilemeyeceğini ve bu şekilde istihdam edilme hakkının elinden alındığını belirterek; hastanelerdeki diyaliz ünitelerinin denetlenmesini, çalışan sertifikasız personellerin servislerine çekilmesini ve diyaliz teknikerleri için yeterli kadronun açılmasını talep etmektedir.
10. 1/3/2019 tarihli ve 30701 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin “Faaliyet iznine esas personel” başlıklı 22 nci maddesinde merkezlerde/ünitelerde diyaliz işlemini uygulayacak personele ilişkin esaslara yer verilmiştir. Buna göre, merkezlerde/ünitelerde diyaliz işlemini uygulayacak; hemodiyaliz uygulaması için üniversitelerin sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikeri ve sertifikalı hemşire, periton diyalizi için ise periton diyalizi sertifikalı hemşireler ve sertifikalı diyaliz teknikerleri tabip dışı sağlık personeli olarak görevlendirileceğine; bu branşın dışında tabip dışı sağlık personeli çalıştırılamayacağına; hemodiyaliz yapılan merkezlerde/ünitelerde faaliyet iznine esas tabip dışı sağlık personeli sayısının, merkezdeki/ünitedeki hemodiyaliz cihazının sayısına göre belirleneceğine, ilk on cihaza kadar iki, bu sayının üzerinde ilâve her beş cihaz için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunacağına; merkezlerde/ünitelerde her tedavi seansında beş hastaya kadar en az bir; daha sonraki her beş hasta için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunacağına; ancak ilk on cihaz için gerekli faaliyet iznine esas personel haricinde, tabip dışı sağlık personeli bulunmaması hallerinde, her tedavi seansında ön görülen sayının yarısını aşmayacak şekilde bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en fazla bir yıl boyunca sertifikasız hemşire çalıştırılabileceğine, bu durumda çalışacak personelin gözetiminden sorumlu, o seans için en az bir diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire bulunacağına hükmedilmiştir. Anılan Yönetmeliğin “Sertifika almış personel ile ilgili muafiyetler” başlıklı Geçici 1 inci maddesinde ise; hemşireler için sertifikalı eğitim programlarının kaldırıldığına, bununla birlikte bu maddenin yürürlüğe girdiği 1/3/2019 tarihinden önce hemodiyaliz sertifikası almış ve geçerli sertifikası olan hemşirelerin diyaliz hizmetlerinde görevlendirilebileceğine, tüm haklarının saklı olduğuna hükmedilmiştir.
11. Bu çerçevede, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en fazla bir yıl boyunca sertifikasız hemşire çalıştırılabileceğine hükmedilmiş olup; bu anlamda Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 1/3/2019 tarihinden itibaren en son 1/3/2020 tarihine kadar sertifikasız hemşire çalıştırılabileceği, bu tarihten itibaren diyaliz ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmasının mevzuata aykırılık oluşturduğu değerlendirilmektedir. Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesi ile de hemşireler için sertifikalı eğitim programlarının kaldırıldığı anlaşılmış olup; bu maddenin yürürlüğe girdiği 1/3/2019 tarihinden önce diyaliz sertifikası almış ve geçerli sertifikası bulunan tabip dışı sağlık meslek mensuplarının hakları ise korunmuştur.
12. Yönetmeliğin kapsamına ilişkin hükmünde; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından diyaliz hizmeti sunmak amacı ile açılan ünite ve merkezlerini, buralarda görev alacak personelini ve diyaliz hizmeti ile ilgili faaliyetlerini kapsayacağı düzenlenmiştir. Yönetmeliğin merkezlerin ve ünitelerin denetlenmesine ilişkin 29 uncu maddesinde ise; diyaliz merkezleri ve ünitelerinin, İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan komisyon/denetleme ekibi vasıtasıyla denetleneceğine hükmedilmiştir. Bu çerçevede, Yönetmelik kapsamında yer alan üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından diyaliz hizmeti sunmak amacı ile açılan ünite ve merkezlerin, buralarda görev alacak personelin ve diyaliz hizmeti ile ilgili faaliyetlerinin, Yönetmeliğin merkezlerin ve ünitelerin denetlenmesine ilişkin hükmü kapsamında İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan komisyon/denetleme ekibinin denetimine tabi olduğu anlaşılmaktadır.
13. Başvuru konusuna ilişkin olarak İdare tarafından yapılan açıklamalardan; hemşirelere ve acil tıp teknisyenlerine sertifikalı diyaliz eğitimi verilerek diyaliz merkezlerinde çalışmalarının sağlanmasına ilişkin uygulamanın, ihtiyaçtan ve o günün koşullarının getirdiği zorunluluklardan kaynaklanan tedbirler niteliğinde olduğu anlaşılmakta; zaman içerisinde ise diyaliz teknikerliği ön lisans programı eğitim programı bulunan üniversitelerin sayısının ve böylece diyaliz teknikerliği mezunlarının sayısının artmasıyla, 1/3/2019 tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelik ile söz konusu tarihten itibaren hemşireler için sertifikalı eğitim programları kaldırılmış, bu şekilde yeni düzenleme ile diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikerlerinin, diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde istihdam edilmelerine imkan sağlanmıştır.
14. Başvuruya konu edilen diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırıldığı yönündeki iddialara ilişkin olarak İdare tarafından yapılan açıklamada; sertifikasız personel çalıştırılmasına izin verilmediği, ancak yapılan teftişler neticesinde bazı hastanelerde diyaliz ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırıldığının tespit edildiği belirtilmiştir. Bu anlamda İdareden temin edilen bilgilerden, bazı hastanelerce sertifikasız hemşire çalıştırılmasına devam edildiği anlaşılmakta olup; bu uygulamanın, mevzuata ve etkin, verimli personel istihdamının sağlanması ilkesine aykırılık oluşturduğu; bu kapsamda İdarece, diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde daha etkin bir denetim yapmak suretiyle, mevzuata aykırı bir şekilde sertifikasız personel çalıştırılmasının önlenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
15. İdarenin işlem tesis ederken hukuka bağlı olması ve hukuk kuralları içinde hareket etmesi hukuk devleti ilkesi gereğidir. İdarenin nasıl davranması, nasıl bir işlem tesis etmesi gerektiğinin açıkça gösterildiği durumda bağlı yetkiden söz edilmekte olup; bu kapsamda, hastanelerdeki yoğunluk nedeni ile sertifikasız hemşire çalıştırıldığı anlaşılmakla birlikte, bu yöndeki düzenleme açık olup, Yönetmeliğin yürürlük tarihi olan 01/03/2019 tarihinden itibaren bir yıllık sürenin aşılarak sertifikasız hemşire çalıştırılması açıkça Yönetmelik hükmüne ve dolayısıyla hukuka aykırılık oluşturmaktadır.
16. İdareler, verimli ve etkin insan kaynakları yönetiminin sağlanmasına yönelik stratejilerin belirlenmesinden sorumlu olup; İdarenin etkin bir denetim yaparak diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmasının önüne geçilmesi yönünde tedbirler alması, bu şekilde diyaliz teknikerleri için de yeterli istihdam imkanı sağlanması, öğrenimlerine ve kadro unvanlarına uygun istihdam ile fırsat eşitliğinin sağlanması gerektiği değerlendirilmektedir.
17. Yukarıda anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Yönetmeliğin yürürlük tarihi olan 01/03/2019 tarihinden itibaren bir yıllık sürenin aşılarak sertifikasız hemşire çalıştırılmasının açıkça Yönetmelik hükmüne ve dolayısıyla hukuka aykırılık oluşturduğu, bu çerçevede, İdarenin etkin bir denetim yaparak diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmasının önüne geçilmesi yönünde tedbirler alması, bu şekilde diyaliz teknikerleri için de yeterli istihdam imkanı sağlanması gerektiği kanaat ve sonucuna varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
18. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; idarenin başvurana verdiği cevaplarda hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği, bu nedenle “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı anlaşılmış olup; idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
19. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup, Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE,
Etkin denetim yapılarak diyaliz merkezlerinde ve ünitelerinde sertifikasız hemşire çalıştırılmasının önlenmesi, diyaliz teknikerleri için yeterli istihdam imkanı sağlanması yönünde gerekli tedbirlerin alınması hususunda, Sağlık Bakanlığına TAVSİYEDE BULUNULMASINA;
6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Sağlık Bakanlığınca bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın başvurana ve Sağlık Bakanlığına tebliğine;
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi'nce karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy