(2709 S. K. m. 74) (2828 S. K. Ek m. 1, Geç. m. 16) (6328 S. K. m. 5, 21) (657 S. K. m. 45) (3795 S. K. m. 3) (Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik Geç. m. 2) (Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği m. 8, 9) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6) (Tasarruf Tedbirleri Hakkında Genelge PERSONEL GİDERLERİ) (5. DD. 27.02.2006 T. 2004/5066 E. 2006/751 K.)

SAYI: 2022/487-S.22.752

BAŞVURU NO: 2021/12848

KARAR TARİHİ: 12/01/2022

RET KARARI

BAŞVURAN: ….

BAŞVURUYA KONU İDARE: Dicle Üniversitesi Rektörlüğü

BAŞVURUNUN KONUSU: 2828 sayılı Kanun kapsamında teknisyen kadrosuna atamasının

yapılması talebine ilişkindir.

BAŞVURU TARİHİ: 28/07/2021

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran; 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun Ek 1 inci maddesi kapsamında 14/09/2017 tarihinde Dicle Üniversitesi Personel Daire Başkanlığı bünyesinde memur kadrosuna atandığını, Muazzez Sümer Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi mezuniyetinden dolayı 22/03/2021 tarihinde vermiş olduğu dilekçe ile Dicle Üniversitesinde boş bulunan Teknisyen kadrosuna atamasının yapılmasını talep ettiğini, talebinin 02/04/2021 tarihli yazı ile reddedildiği, 20/04/2021 tarihinde Üniversiteye ait internet sayfasında Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik” ve “Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği” uyarınca 31/07/2021 tarihinde Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavı yapılacağının ilan edildiği ve atamasını talep etmiş olduğu ve atamasının yapılmasının uygun görülmediği kadroya ilişkin 9 adet teknisyen kadrosuna ihtiyaç olduğu ilan edildiği, Dicle Üniversitesinin ana sayfasında yapılan duyurudan sonra 07/05/2021 tarihinde tekrar Kanun ve Yönetmelik gereği boş bulunan teknisyen kadrosuna atamasının yapılmasına dair talepte bulunduğunu; ancak bu talebinin de 02/07/2021 tarihli yazı uygun görülmediğinin tarafına bildirildiği, başvuru talebinden önce Dicle Üniversitesi tarafından 2828 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelik kapsamında 2019 yılında 2 adet tekniker ve 3 teknisyen, 2020 yılında ise 3 adet teknisyen ataması yapıldığı, kendisiyle aynı durumda olan personellere teknisyen kadrosu verilmesine rağmen kendisine verilmediğini belirterek Dicle Üniversitesi tarafından uğramış olduğu mağduriyetinin giderilmesini ve talep ettiği teknisyen kadrosuna atamasının yapılmasını talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2. Kurumumuzun 11/08/2021 tarihli bilgi belge isteme yazısına istinaden Sağlık Bakanlığından alınan 25/08/2021 tarihli cevabi yazıda özetle;

2.1. Söz konusu kişinin çeşitli tarihlerde atama talebinde bulunduğu; ancak adı geçenin Giyim Üretim Teknolojisi mezunu olduğundan hizmetine ihtiyaç duyulmadığından talebinin karşılanmadığı,

2.2. Adı geçenin Kurumda mezuniyet alanına ilişkin olarak istihdam edilecek bir alan bulunmadığı,

2.3. Adı geçenin, Muazzez Sümer Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Giyim Üretim Teknolojisi alanından 14/06/2013 tarihinde mezun olduğu, Kurum Personel Daire Başkanlığı 10.derece Memur (ş) kadrosunda bulunduğu, güncel hizmet belgesinin yazı ekinde yer aldığı,

2.4. Söz konusu atama işleminin yapılmamasına ilişkin dayanak maddelerinin: 2828 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi ile 28/11/2018 tarihli ve 30601 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in Geçici 2 nci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkrası olduğu,

2.5. 2828 Sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi ile 28/11/2018 tarihli ve 30601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında "Hak sahiplerinin öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmaması, öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmakla birlikte bu unvanlarda boş kadro bulunmaması veya kurumca kurum ihtiyaçları dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde ilgili unvanda hizmete ihtiyaç bulunmadığı sonucuna varılması halinde bu kişilerin atamaları yapılmaz" hükmü ile 30/06/2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2021/1 4 nolu Cumhurbaşkanlığı Genelgesinin Tasarruf Tedbirleri Konulu Personel Giderleri başlıklı yazısının ilk paragrafında ''Mevcut personelin etkin ve verimli çalışmasını sağlamak üzere gerekli tedbirler alınacak, bu personel hizmet standartlarına uygun ve dengeli bir şekilde görevlendirilecek ve atıl personel oluşmasına izin verilmeyecektir.'' denildiği, bu doğrultuda Üniversite ve bağlı birimlerinde Giyim Üretim Teknolojisi alanı veya benzer olarak çalıştırılabilecek bir birim bulunmadığından talebin reddedildiği aksi takdirde teknisyen kadrosuna ataması yapılacak olsa dahi söz konusu kişinin teknik hizmetler sınıfında mesleğini icra edemeyeceği ve yine şuanda bulunduğu memur kadrosunda çalışacağı bu durumunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 45 inci maddesinde ‘'Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz" ilkesi ile bağdaşmayacağının düşünüldüğü,

2.6. 20/04/2021 tarihinde Üniversitenin internet sayfasında ilan edilen sayfasında 9 adet teknisyen kadrosu ilan edildiği, kadrolar ilan edilmeden önce Üniversitenin bağlı birimlerinden, açılması planlanan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavında ihtiyaç duyulan alanlarda 27/11/2020 tarihli ve …. sayılı yazı ile 14/12/2020 tarihine kadar talep toplandığı ve ihtiyaç duyulan alanlarda ilana çıkıldığı, bahsi geçen personelin alanı ile ilgili unvan sınavı açılmadığından belirtilen tarihe kadar birimlerden herhangi bir talep olmadığı, söz konusu kişinin görev yaptığı Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığının 07/05/2021 tarihli ve …. sayılı yazısında …. 'ın boş bulunan teknisyen kadrosuna atanma talebi olduğu belirtilmiş olup anılan yazıya 02/07/2021 tarihli ve …. sayılı cevabi yazı ile uygun görülmediğinin belirtildiği,

2.7. Başvuru konusu talebe ilişkin, aynı durumda olan kişilerin mevcut olduğu ve bu durumda olanlara Kanun ve Yönetmelik çerçevesinde teknisyen kadrosunun verildiği; ancak söz konusu kişinin ise alanında çalıştırılacak bir birim bulunmadığı,

2.8. Başvuru sahibi ile Rektörlük arasında yargı organlarında görülen veya Kuruma bu yönde bir olay intikal etmediği,

Hususları bildirilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT

3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesi;

“Vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye ’de ikamet eden yabancılar kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir... Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.

4. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesi;

“Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”

5. 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Memurun başka sınıfta ve derecesinin altında bir görevde çalıştırılmayacağı” başlıklı 45 inci maddesi;

“Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz.”

6. 24/05/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun;

6.1. Ek 1 inci maddesi;

“... Yerleştirme yapılacak kadro sayısı 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kurumların serbest memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonları ve işçi kadro sayısının toplamının binde biridir. Toplam kadro ve pozisyon sayısının belirlenmesinde yerleştirme yapılacak yılın başındaki veriler esas alınır. Devlet Personel Başkanlığınca bu madde kapsamında hak sahiplerinin istihdam edileceği toplam kadro sayıları her kurum için tespit edilerek kurumlara bildirilir. Kurumlar, bildirilen bu kadroları merkez ve taşra teşkilatları itibarıyla dağıtımını yaparak yerleştirme dönemlerinde Devlet Personel Başkanlığına bildirir. Bu madde kapsamına girenlerin yerleştirilmeleri; ortaöğretim ve daha üst öğrenim mezunları için kurumların talepleri doğrultusunda öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanın 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki cetvellerde yer alması şartıyla ihraz etmiş bulundukları unvanlara, bunların dışında kalan ortaöğretim ve yükseköğretim mezunları için memur unvanlı kadro ve pozisyonlara, diğer öğrenim mezunları için ise yardımcı hizmetler sınıfında yer alan kadro ve pozisyonlara yılda üç defadan az olmamak üzere Devlet Personel Başkanlığınca yapılır veya yaptırılır. Ek 1 inci madde kapsamında yerleştirme yapılacak kurumlarca teşkilat bazında dağıtımın bildirilmemesi hâlinde Devlet Personel Başkanlığınca belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde resen yerleştirme yapılır. ”

6.2. Geçici 16 ncı maddesi;

“Bu Kanunun ek 1 inci maddesi kapsamında ataması yapılan ve fiilen görevde bulunanlar kurumların kadroları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ve öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanlara atanırlar.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce hak sahibi olanlardan daha önce istihdam hakkından yararlanmamış olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl içerisinde Bakanlığa başvurmaları halinde ek 1 inci maddede yer alan istihdam hakkından maddede belirtilen diğer şartları taşımaları kaydıyla yararlanabilirler.

7. 29/04/1992 tarihli ve 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanunun; “Unvanlar” başlıklı 3 üncü maddesi;

“Gördükleri mesleki teknik öğretim alanlarına göre;

a) Mesleki ve teknik öğretim veren ortaöğretim kurumlarından mezun olanlar ile denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen diğer mesleki ve teknik öğretim veren ortaöğretim kurumlarından mezun olanlar ve bu okullara denk mülga okullardan mezun olanlara “teknisyen”,

b) Lise üstü iki yıl süreli yüksek teknik öğretim görenlere, "tekniker",

… Unvanı verilir.

Bu unvanlar, eğitim görülen dalın ismi ile birlikte kullanılır.”

8. 12/06/2014 tarihli 29028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmeliğin “Görevde olan hak sahiplerinin unvanlarına atanması” başlıklı Geçici 2 nci maddesi “2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun ek 1 inci maddesi kapsamında ataması yapılan ve fiilen görevde bulunanlar görev yaptıkları kurumların kadro durumları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak Kanunun geçici 16 ncı maddesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla öğrenimle ihraz etmiş oldukları unvanlara atanırlar. Bu maddeye ilişkin bütün iş ve işlemler ilgili kurumlarca yapılır.

Bu maddeye ilişkin başvurular ilgililerce yazılı bir dilekçe ile görev yapılan kuruma yapılır.

Bu kişilerin atanmasında ilgili kurumca mevcut kadro durumu, ilgililerin öğrenim durumu itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlar ve kurumun hizmet ihtiyaçları dikkate alınarak yapılacak değerlendirme esastır.

Kişilerin gördükleri öğrenim dolayısıyla unvan ihraz edip etmedikleri hususunda tereddüt hâsıl olması halinde ortaöğretim düzeyi için Milli Eğitim Bakanlığından, ön lisans ve lisans düzeyi için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından görüş alınır.

Hak sahiplerinin öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmaması, öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmakla birlikte bu unvanlarda boş kadro bulunmaması veya kurumca kurum ihtiyaçları dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde ilgili unvanda hizmete ihtiyaç bulunmadığı sonucuna varılması halinde bu kişilerin atamaları yapılmaz.”

9. 30/06/2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi;

“''Mevcut personelin etkin ve verimli çalışmasını sağlamak üzere gerekli tedbirler alınacak, bu personel hizmet standartlarına uygun ve dengeli bir şekilde görevlendirilecek ve atıl personel oluşmasına izin verilmeyecektir.''

Hükmünü amirdir.

IV. KAMU DENETÇİSİ ….’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ

10. Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme

11. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran özetle; 22/03/2021 tarihinde vermiş olduğu dilekçe ile Dicle Üniversitesinde boş bulunan Teknisyen kadrosuna atamasının yapılmasını talep ettiğini, talebinin 02/04/2021 tarihli yazı ile reddedildiği, 20/04/2021 tarihinde Üniversiteye ait internet sayfasında 31/07/2021 tarihinde Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavı yapılacağının ilan edildiği ve atamasını talep etmiş olduğu ve atamasının yapılmasının uygun görülmediği kadroya ilişkin 9 adet teknisyen kadrosuna ihtiyaç olduğu ilan edildiği, Dicle Üniversitesinin ana sayfasında yapılan duyurudan sonra 07/05/2021 tarihinde tekrar Kanun ve Yönetmelik gereği boş bulunan teknisyen kadrosuna atamasının yapılmasına dair tekrar talepte bulunduğunu; ancak bu talebinin de 02/07/2021 tarihli yazı uygun görülmediğinin tarafına bildirildiğini, kendisiyle aynı durumda olan personellere teknisyen kadrosu verilmesine rağmen kendisine verilmediğini belirterek Dicle Üniversitesi tarafından uğramış olduğu mağduriyetinin giderilmesini ve talep ettiği teknisyen kadrosuna atamasının yapılmasını talep etmektedir.

12. İlgili idare tarafından Kurumumuza gönderilen cevabi yazıda ise özetle; adı geçenin Giyim Üretim Teknolojisi mezunu olduğundan ve hizmetine ihtiyaç duyulmadığından talebinin karşılanmadığı, Üniversite ve bağlı birimlerinde başvuranın mezun olduğu Giyim Üretim Teknolojisi alanı veya benzer olarak çalıştırılabilecek bir birim bulunmadığından talebin reddedildiği aksi takdirde teknisyen kadrosuna ataması yapılacak olsa dahi söz konusu kişinin teknik hizmetler sınıfında mesleğini icra edemeyeceği ve yine şuanda bulunduğu memur kadrosunda çalışacağı bu durumun da 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 45 inci maddesinde ‘'Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz'' ilkesi ile bağdaşmayacağının düşünüldüğünden başvuranın talebi ile ilgili yapılacak bir işlem bulunmadığı hususları ifade edilmiştir.

13. Bu noktada uyuşmazlığın; başvuranın 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa eklenen Geçici 16 ncı maddesi kapsamında teknisyen kadrosuna atamasının yapılması noktasında düğümlendiği görülmektedir.

14. Başvuranın hizmet belgesi incelendiğinde; 2828 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesi kapsamında 14/09/2017 tarihinde açıktan atamasının yapılarak Dicle Üniversitesi Personel Daire Başkanlığında memur unvanı ile göreve başladığı ve aynı birimde görevine hâlihazırda devam ettiği, öğrenim durumu olarak Muazzez Sümer Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nden 14/06/2013 tarihinde mezun olduğu ve mezun olduğu alan/programın ise Giyim Üretim Teknolojisi alanı olduğu bilgisi edinilmiştir.

15. Somut olayda; başvuranın 2828 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi kapsamında öğrenimle ihraz etmiş olduğu unvan olan teknisyen kadrosuna atanma talebinin Rektörlük makamınca ilk olarak 02/04/2021 tarihinde reddedildiğini, 20/04/2021 tarihinde ise Üniversiteye ait internet sayfasında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği sınavı yapılacağının ve bu kapsamda 9 adet teknisyen kadrosuna ihtiyaç olduğunun ilan edildiği, ilgili ilan incelendiğinde; Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı için 7 adet, Çermik Meslek Yüksekokulu için 1 adet, Edebiyat Fakültesi için de 1 adet teknisyen olmak üzere toplam 9 adet teknisyen kadrosu için ilana çıkıldığı, kadro için aranan şartlar arasında da Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 8 inci ve 9 uncu maddelerindeki şartları taşıma ve liselerinin Makine Ressamlığı, Makine, Makina, Makine Teknolojisi Alanı, Motor, Motorlu Araçlar Teknolojisi, Motorlu Araçlar, İş Makineleri, Makine ve Tasarım Teknolojisi, Tesisat, Sıhhi Tesisat, Sıhhi Tesisat Isıtma, Tesisat Teknolojisi, Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme, Mobilya Ve Dekorasyon, Mobilya Dekorasyon, Ağaç İşleri, Mobilya ve İç Mekân Tasarımı, Elektrik, Elektronik veya Elektrik-Elektronik Teknolojisi alanından mezun olma şartlarının arandığı, başvuranın mezuniyet belgesi incelendiğinde ise mezun olduğu Giyim Üretim Teknolojisi alanının teknisyen kadrosu için ilan edilen alanlar arasında olmadığı görülmektedir.

16. Devlet Personel Başkanlığı’nın Sağlık Bakanlığına gönderdiği 08/02/2019 tarihli ve …. sayılı görüş yazısında; 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun uygulanmasına esas teşkil etmek üzere Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmeliğe "Görevde olan hak sahiplerinin unvanlarına atanması" başlıklı geçici 2 nci madde eklendiği ve söz konusu maddede hak sahiplerinin atanma sürecine ilişkin bütün iş ve işlemlerin mevcut kadro durumu, ilgililerin öğrenim durumu itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlar ile kurumun hizmet ihtiyaçları dikkate alınarak ilgili kurumlarca yapılacağının hüküm altına alındığı, bahsi geçen hükümlerden anlaşılacağı üzere, 2828 sayılı Kanun kapsamında kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde istihdam edilmekte olan hak sahiplerinin mezkûr Kanunun geçici 16 ncı maddesinden yararlanabilmeleri için; 7103 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihte öğrenim durumları itibarıyla bir unvan ihraz etmiş olmaları, halen görev yaptıkları kamu kurumlarında bu unvana ilişkin kadroların bulunması ve bu madde kapsamında yapılacak atamada, aynı Kanunun ek 1 inci maddesi kapsamındaki ilk atamadan farklı olarak, kurumların mevcut kadrolarının kullanılması öngörüldüğünden, kurumlarınca yapılacak kadro ve ihtiyaç değerlendirmesi neticesinde ilgililerin atanabileceğine karar verilmiş olması gerektiği belirtilmiştir.

17. 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde, mesleki ve teknik eğitim kurumlarından mezun olanların, gördükleri mesleki teknik öğretim alanlarına göre teknisyen, tekniker gibi birtakım unvanlara sahip oldukları ifade edilmekle birlikte, söz konusu maddede sahip olunan bu unvanların eğitim görülen dalın ismi ile birlikte kullanılacağı ifade edilmiştir. Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar için sahip olunan bu unvanlarda görev yapmak için atama işlemi tesis edilmesi gerekmekte olup, yapılacak atamalar ise kanunla yetki verilmesi halinde talep üzerine doğrudan veya ilgilerin görevde yükselme sınavında başarılı olmaları suretiyle yapılmaktadır. 2828 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi kapsamında yapılacak atamalarda da idarenin takdir yetkisi bulunmaktadır.

18. Danıştay’ın yerleşmiş içtihatlarına göre, idarelerin boş bulunan bir kadroya kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek atama yapma konusunda takdir yetkisine sahip olduklarından, bu yetkisini belirli bir kişi lehine kullanmaya yargı kararı ile dahi zorlanamamakta, takdir yetkisine dayanılarak tesis edilen işlemler üzerindeki yargı denetimi hukuka uygunluk unsuru ile sınırlı bulunmakta, idarenin takdir yetkisini ortadan kaldıracak biçimde yargı kararı verilememekte ve yerindelik denetimi yapılamamakta, yargısal denetimde işlemin diğer unsurları yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sürece, idarenin işlemi haklı kılacak hukuken kabul edilebilir bir neden gösteremediği gerekçesine dayanılarak iptal kararı verilememektedir. (Bakınız, Danıştay 5 inci Dairesinin 27/02/2006 tarihli ve E:2004/5066, K:2006/751 sayılı kararı)

19. Korunmaya, bakıma veya yardıma muhtaç aile, çocuk, özürlü, yaşlı ve diğer kişilere götürülen sosyal hizmetlere ve bu hizmetleri yürütmek üzere kurulan teşkilatın kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları ile faaliyet ve gelirlerine ait esas ve usulleri düzenleyen 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa, 02/03/1988 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3413 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle eklenen Ek 1 inci maddesiyle, bu Kanun veya 5395 sayılı Kanun uyarınca haklarında korunma veya bakım tedbir kararı alınmış olan ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının sosyal hizmet modellerinden yararlanan çocuklardan reşit olduğu tarih itibarıyla bu hizmetlerden yararlanmaya devam edenlerin işe yerleştirilmeleri düzenleme altına alınmış olup; 27/03/2018 tarihli ve 30373 (3. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7103 sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrası ile ataması yapılan ve fiilen görevde bulunanların, kurumların kadroları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 21/03/2018 tarihindeki öğrenim durumları itibariyle ihraz ettikleri unvanlara atanacakları öngörülmektedir.

20. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 533 sıra sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı (1/914) ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporunda; lisans, ön lisans ve ortaöğretim mezunu olanlardan öğrenim durumları dikkate alınmadan memur kadrosuna atananların, kamudaki unvan değişikliği sınavlarının kurumdan kuruma göre değişiklik göstermesi, uzun süreler boyunca sınav açılmaması gibi nedenlerle mağdur oldukları, yapılan değişikliklerle öğrenim durumlarına uygun olmayan kadrolarda istihdam edilenlerin öğrenim durumlarına uygun kadrolara atanarak mağduriyetlerinin giderilmesinin amaçlandığı belirtilmektedir. Bununla birlikte, idarelere kadro durumları çerçevesinde ihtiyaç değerlendirmesi yapmak suretiyle karar verme konusunda bir takdir yetkisi tanındığı görülmektedir.

21. Şüphesiz, idarenin takdir yetkisine sahip olması, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmemektedir. İdareye yasalarla tanınan takdir yetkisi mutlak olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır. İdare, takdir yetkisini kullanırken kendisine verilen yetkinin amacı doğrultusunda hareket etmeli, nesnellik ve tarafsızlık içinde davranmalı, eşitlik kuralını gözetmeli, orantılılık ilkesine uymalı, kanunlar özel koşullar öngörmüşse bunlara uymalı; bu yetkiyi kamu yararı ve hizmetin gereklerine uygun bir şekilde objektif, makul ve geçerli neden ve gerekçelere dayalı olarak kullanmalıdır.

22. 2828 sayılı Kanuna Geçici 16 ncı maddenin eklenmesinin ardından Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmeliğe eklenen Geçici 2 nci maddenin 5 inci fıkrasında, Kanunun Geçici 16 ncı maddesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla öğrenimle ihraz etmiş oldukları unvanlara yapılacak atamalar konusunda, “Hak sahiplerinin öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmaması, ... kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmakla birlikte bu unvanlarda boş kadro bulunmaması veya kurumca kurum ihtiyaçları dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde ilgili unvanda hizmete ihtiyaç bulunmadığı sonucuna varılması halinde” bu kişilerin atamalarının yapılmayacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

23. 2828 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi ve Kanunun görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tutanakları incelendiğinde; Kanun koyucunun, ihraz edilen unvanların ilgili kurumlarda bulunmaması olasılığıyla ilgili herhangi bir düzenleme yapma gereği duymadığı, böyle bir olasılığı öngöremediğinden değil, bilinçli olarak düzenleme yapmayarak kasıtlı olarak sustuğu, burada amacının, koymuş olduğu hükmün sadece Kanunda düzenlediği şekilde uygulanması, Kanunda düzenlemediği durumlara ise uygulanmamasıdır. Bu doğrultuda kanunun uygulanmasını gösteren Yönetmeliğin de Kanunun sözüne ve özüne uygun olarak düzenlendiği, somut olayda; Dicle Üniversitesi Rektörlüğünce başvurana yönelik olarak, başvuranın teknisyen kadrosuna atanma talebinin yerine getirilmemesi işleminde hukuka ve mevzuata aykırı bir husus tespit edilememiştir.

24. 2828 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesinin uygulanmasını göstermek üzere Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmeliğe eklenen "Görevde olan hak sahiplerinin unvanlarına atanması" başlıklı geçici 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında, hak sahiplerinin öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmaması, öğrenimle ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadroların görev yaptıkları kurumlarda bulunmakla birlikte bu unvanlarda boş kadro bulunmaması veya kurumca kurum ihtiyaçları dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde ilgili unvanda hizmete ihtiyaç bulunmadığı sonucuna varılması halinde bu kişilerin atamalarının yapılmayacağı hükmü ve Devlet Personel Başkanlığının somut olayla ilgili olarak sunmuş olduğu görüşü, bununla birlikte söz konusu Kanunun görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tutanakları da birlikte incelenerek yapılan değerlendirmede; başvuranın talebine dayanak olarak gösterilebilecek herhangi bir gerekçeye ulaşılamamış olup, idarece başvuranın talebine yönelik işlem tesis edilmemesinde hukuka aykırılık sonucuna ulaşılamamakla birlikte kadro durumu uygun ve kadro kullanım izni mevcut olsa dahi, kurumların, söz konusu kanun maddesinden yararlanmak isteyen personeli atamaya zorlanamayacağı; hizmet ihtiyaçları, kadro durumu ve idari eylem ve işlemlerin yegâne amacı olan, kamu yararı doğrultusunda hareket etmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

25. Kurumumuzca yapılan inceleme neticesinde Dicle Üniversitesi Rektörlüğünün, başvuranın 2828 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi kapsamında atanma talebini reddetmesine yönelik işleminde herhangi bir hukuka aykırılık tespit edilemediğinden, başvurunun reddi gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

26. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde cevap verildiği, idarenin başvuranla ilgili işlemlerinde ‘kanunlara uygunluk’, ‘makul sürede karar verme’, ‘hesap verilebilirlik’, ‘şeffaflık’, ‘kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi’ ilkelerine uygun davrandığı; ancak idarelerin, şikâyetçiye verdiği cevapta hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenle ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi’ ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye de uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

27. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Diyarbakır İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosyanın kapsamına göre, BAŞVURUNUN REDDİNE,

Kararın BAŞVURANA ve DİCLE ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy