(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 20, 21) (3568 S. K. m. 10) (Yeminli Mali Müşavirlik ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliği m. 7, 16)
SAYI: 86171061-101.07.04-E.2514
BAŞVURU NO: 2017/11157
KARAR TARİHİ: 21/02/2018
TAVSİYE KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURAN VEKİLİ / TEMSİLCİSİ:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Başkanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Yeminli Mali Müşavirlik Sınav sonucuna itiraz hakkında
BAŞVURU TARİHİ: 23.8.2017
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran …, 2017/1. Dönem (25/3/2017-03/4/2017) Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı “Gelir Üzerinden Alınan Vergiler” oturumu sınav puanının 50 olarak açıklandığını, Yeminli Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliği gereği söz konusu oturuma yasal süre içerisinde itiraz ettiğini ve TÜRMOB tarafından yapılan yeniden değerlendirme sonucunda sınav puanının 55’e yükseltildiğini, ancak yapılan bu değişikliğin yeterli olmadığını belirterek, sınav kâğıdının yeniden değerlendirilmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuru konusunun çözümüne dayanak teşkil etmek üzere 04/10/2017 tarihinde TÜRMOB’dan bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur.
2.1. TÜRMOB tarafından Kurumumuza gönderilmiş olan 12/10/2017 tarihli ve 5926 sayılı cevabi yazıda özetle;
2.2. 25 Mart - 3 Nisan 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen Yeminli Mali Müşavirlik Sınavına giren başvurucunun “Gelir Üzerinden Alınan Vergiler” dersinden 50 puan aldığı, sınav sonucuna itirazda bulunduğu, itirazın sınav komisyonu tarafından değerlendirilmesi sonucunda alınan puanın 55’e yükseltildiğini ve bu sonucun 22/6/2017 tarihinde ilgiliye bildirildiği belirtilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. Anayasamızın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.” hükmüne,
4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun
4.1. “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.” hükmü bulunmaktadır.
4.2. “Başvuru ve usulü” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında; inceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak Başdenetçi veya Denetçilerin bilirkişi görevlendirebileceği belirtilmiş, benzer düzenlemeye 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında da yer verilmiştir.
5. 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun “Yeminli mali müşavirlik sınavı” başlıklı 10’uncu maddesinde; “Yeminli mali müşavirlik sınavı Birlik tarafından yazılı olarak yapılır… Sınav komisyonu biri başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur. Sınav komisyonu başkan ve üyeleri; dördü Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından, biri Yükseköğretim Kurulunca önerilecek iki aday arasından, ikisi ise Birlikçe önerilecek dört aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir. Sınav komisyonu üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık veya idarî bilimler dallarının birinden lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda en az onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır…” hükmüne yer verilmiştir.
6. 16/01/2005 tarihli ve 25702 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yeminli Mali Müşavirlik ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliğinin;
6.1. “Sınav Türleri” başlıklı 7 nci maddesinin (a) bendinde; “Yeminli Mali Müşavirlik sınavı; Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisini almış ve mesleki yeterlilik sınavını vermiş olanların yeterlilik sınavını kazandıkları tarihten itibaren veya en az 10 yıllık Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik dönemi sonunda açılacak ve bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen konulardan ayrı ayrı olmak üzere yapılan sınavdır.” düzenlemesi,
6.2. “Sınav Notları” başlıklı 16'ncı maddesinin (a) bendinde; “Yeminli Mali Müşavirlik sınavında başarılı sayılmak için sınav konularının her birinden 100 üzerinden en az 50 alınması şartıyla, alınan notların aritmetik ortalamasının en az 65 olması gerekir.” düzenlemesi,
6.3. “Sınavların Değerlendirilmesi” başlıklı 17’inci maddesinin ilk fıkrasında; “Sınav Komisyonu, bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinde belirtilen notlama yöntemine göre cevap kâğıtlarını ve sonucunu notlandırır ve değerlendirir. Sınav kâğıtlarında her sorunun notunun ayrı ayrı verilmesi esastır. Bunların toplamından o konudaki yazılı sınav notu ortaya çıkar. Sınav komisyonu, adayların her sorudan aldıkları notları ve toplam sınav notunu liste halinde tutanakla tespit eder ve bu tutanaklar sınav evrakı ile birlikte saklanır. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik sınavlarında staj sırasındaki tezkiye not ortalaması ayrı bir ders gibi tutanakta gösterilir…” düzenlemesi,
6.4. “Sınav Sonuçlarına İtiraz” başlıklı 20'nci maddesinde; “Sınava katılanlar, sınav sonuçlarına yazılı olarak itiraz edebilirler. İtirazlar, sonuçların Odalarda ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde bir dilekçe ile Birliğe yapılır. Bu itirazlar, Birlikçe en geç 30 gün içinde incelenip karara bağlanır ve sonuç itiraz edene yazılı olarak bildirilir.” düzenlemesi, mevcuttur.
IV. KAMU DENETÇİSİ ARİF DÜLGER’İN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
7. Başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek hazırlanan “Tavsiye Kararı Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme
8. Başvuran, 1 numaralı paragrafta açıklandığı üzere; TESMER tarafından gerçekleştirilen 2017/1. Dönem Yeminli Mali Müşavirlik sınavının “Gelir Üzerinden Alınan Vergiler” oturumundan beklediğinden düşük puan aldığını, itirazı neticesinde de sınav puanında artış yapılmakla birlikte, beklediği oranda bir değişiklik olmadığını belirterek, cevap anahtarının yeniden değerlendirilmesini ve puanının arttırılmasını talep etmektedir.
9. Konuyla ilgili olarak yapılan incelemede, Yeminli Mali Müşavirlik Sınavından başarılı sayılabilmek için toplam 10 alanda yapılan sınav konularının her birinden 100 üzerinden en az 50 alınması şartıyla, alınan notların aritmetik ortalamasının en az 65 olması gerektiği, başarılı olamayanların, ilk sınav tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde yılda 3 kez açılacak tüm sınavlara girebildiği, yani bir aday başarılı olduğu sınav konularından tekrar sınava girmediği, ancak başarısız olduğu sınav konularından 2 yıl içerisinde yılda 3 kez açılacak sınavlara başarılı olana kadar girebildiği, neticede ise tüm derslerden 50 puanın altında almamak kaydıyla, alınan notların aritmetik ortalamasının alındığı ve ortalama en az 65 ise Yeminli Mali Müşavirlik Sınavından başarılı olunduğu, bu nedenle, tüm derslerden alınan notlar aritmetik ortalamaya dâhil edildiği için adaylar için alınacak her bir puanın ortalamaya etkisi olduğu anlaşılmaktadır.
10. Şikayete konu uyuşmazlık, sınav kağıtlarının değerlendirilmesi sonucu verilen sınav puanına itiraz olduğundan, şikayet dosyasının teknik incelemeyi gerektirmesi nedeniyle, uyuşmazlığın çözümü için uzman bilirkişilerin görüşüne başvurmak gerekmiştir. Bu nedenle, konuyla ilgili 3 bilirkişi görevlendirilmiştir.
11. Görevlendirilen bilirkişiler tarafından ayrı ayrı hazırlanan bilirkişi raporlarında adaya takdir edilen puanlar ile komisyon tarafından itiraz sonrası takdir edilen puanlar aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir:
1. soru 2. Soru 3. Soru 4. Soru Toplam
Sınav Komisyonu 15 18 20 2 55
YMM … 15 22 35 2 74
Vergi Başmüf. … 15 22 27 2 66
Doç. Dr. … 15 18 20 2 55
Ortalama 15 20,6 27,3 2 65
Söz konusu bilirkişi raporları incelendiğinde, 3’üncü soruda adaya Komisyon tarafından takdir edilen puanın, adayın vermiş olduğu yanıtın cevap anahtarında yer alan cevapla birebir örtüşmese de, konuya hakim olduğu ve cevabın genel olarak yeterli olduğu tespiti yapılarak, yeterli görülmediği anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, Komisyon tarafından 1, 2 ve 4’üncü sorular için takdir edilen puanların ise bilirkişi raporlarında takdir edilen puanlarla aynı veya yakın olduğu görülmüştür.
12. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde, Yeminli Mali Müşavir … ve Vergi Başmüfettişi … adayın sorulan sorulara verdiği cevaplardan sınav komisyonunca başvurana takdir edilen puanın üzerinde bir değerlendirmede bulunmuş (74 ve 66), diğer bilirkişi sınav komisyonunun takdir ettiği puanla aynı puanı uygun görmüştür. Bu durumda, 3 bilirkişi tarafından verilen puanların ortalaması alındığında, sınav puanının 65’e yükseleceği, söz konusu artışın 9’uncu paragrafta belirtildiği gibi, diğer 9 ders için de adayın ortalamasını etkileyeceği değerlendirilmiş, bu nedenle sınav puanının arttırılması talebinin reddi işleminde hukuka aykırılık olmadığı, diğer taraftan adaya takdir edilen puanın düşük olması nedeniyle işlemin hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
13. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde de yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde cevap verildiği, idarenin başvuran ile ilgili işlemlerinde makul sürede karar verme ve kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi ilkelerine uygun davrandığı; ancak idarenin başvurana verdiği cevaplarda karara karşı başvuru yolunu göstermediği, bu nedenle iyi yönetişim ilkelerinde vurgulanan “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı anlaşılmış olup, idarenin bundan böyle bu ilkeye de uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
14. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse dava açma süresinden (varsa) arta kalan süre işlemeye devam edecek olup ilk derece mahkemesi sıfatıyla Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
Adayın “Gelir Üzerinden Alınan Vergiler” dersine ait sınav puanının, bilirkişi raporlarının değerlendirilmesi neticesinde ortaya çıkan 65 puana yükseltilmesi hususunda Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Başkanlığına tavsiyede bulunulmasına,
6328 sayılı Kanunun 20 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, TÜRMOB tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna, Kararın BAŞVURANA ve TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ve YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy