(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6) (Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar m. 4) (ANY. MAH. 08.04.2008 T. 2005/38 E. 2008/53 K.)
SAYI: 2020/86179-S.20.93671
BAŞVURU NO: 2020/92903
KARAR TARİHİ: 27/10/2020
BAŞVURAN:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Milli Eğitim Bakanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Ek ders ücretinin ödenmesi talebi hk
BAŞVURU TARİHİ: 10/08/2020
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, Mardin ili Yeşilli ilçesi … İlkokulu’nda sınıf öğretmeni olduğunu, 08/04/2020 tarihinde doğum izninin bitmesiyle göreve başladığını, kendisine resmi tatil ve bayram günleri dâhil canlı ders görevleri verildiğini, fakat ek ders ücretinin ödenmediğini belirtmektedir. Okulların tatil edildiği dönemde göreve başlatılan öğretmenlerden ek ders ücreti alanların bulunduğunu ifa eden başvuran, Bakanlığın 28/05/2020 tarihli ve … sayılı yazısı kapsamında olmadığını belirterek Kurumumuzdan ek ders ücretinin ödenmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Milli Eğitim Bakanlığının 27/08/2020 tarihli ve … sayılı yazısında;
2.1. Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında 06-10 Nisan 2020 tarihleri arasında uygulanması öngörülen ikinci ara tatilin 16-20 Mart 2020 tarihleri arasında uygulandığı; 23 Mart-19 Haziran 2020 tarihleri arasında ise eğitim kurumlarının tatil edilerek bu eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin idari izinli sayıldıkları,
2.2. 01.09.2019 tarihli ve 30875 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 28.08.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı’nın 2 nci maddesi çerçevesinde, Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin, bu tatil sürecinde is günlerinde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılarak karşılığında ek ders ücretinden yararlandırıldığı,
2.3. Doğum sonrası analık izninde iken eğitim kurumlarının tatil edildiği süreçte göreve başlayan başvuranın üzerinde herhangi bir ders görevinin bulunamayacağı, dolayısıyla başvuranın, söz konusu sürelerde yapmış sayılacağı herhangi bir ek ders görevinin de olmayacağı,
açıklamalarına yer verilmektedir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir... ”,
5. 01/09/2019 tarihli ve 30875 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 28.08.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı’nın "Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İliş kin Mali ve Sosyal Haklar” bölümünün "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 2 nci maddesinde; "Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders yılı içerisindeki iş günlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler ile öğrencilerin çeşitli nedenlerle sınıf veya okul bütünlüğünde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar.",
6. 16/12/2006 tarihli ve 26378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde; “f Ek ders görevi: Aylık karşılığı ders görevi dışında ek ders ücreti karşılığında okutulan dersleri... ifade eder”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KANLKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
7. Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
8. Sınıf öğretmeni olup 08/04/2020 tarihinde doğum izninin bitmesiyle göreve başlayan başvuran, ek ders ücretinin ödenmesini talep etmektedir.
9. Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’da ek ders, öğretmenlerin aylık vermeleri gereken ders görevi dışında, ücreti karşılığı verdikleri ders olarak ifade edilmektedir. Bu tanım çerçevesinde, ek ders ücretini aylık karşılığı zorunlu ders görevini tamamlayan personelin, o aşamadan sonra görevlendirileceği her ders saati için ayrıca aldığı ödeme olarak tanımlamak mümkündür.
10. Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 28.08.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı’nda Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında ders yılı içerisindeki iş günlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen öğretmenlerin bu sürelerde “üzerlerinde bulunan” aylık karşılığı ders, varsa ek ders, görevlerini yapmış sayılacağı düzenlenmiştir. Bu düzenlemeden, ek ders ücreti alabilmek için, öğretmenlerin genel iş günlerinde idari izinli sayılmaları, bu günlerde idari izinli sayılmadan önce kendilerine ek ders verilmiş olması gerektiği anlaşılmaktadır.
11. Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, Covid-19 salgını nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında 06-10/04/2020 tarihleri arasında uygulanması öngörülen ikinci ara tatilin önce 16-20/03/2020 tarihleri arasında uygulanması karar verildiği, sonrası 16/03/2020-30/05/2020 tarihleri arasında okulların tatil edildiği, nihai olarak tatilin 19/06/2020 tarihine kadar uzatıldığı anlaşılmaktadır. Bakanlıkça bu sürelerde anlan eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin idari izinli sayılmalarına, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 28.08.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı çerçevesinde öğretmenlerin görev yapan yönetici ve öğretmenlerin, bu tatil sürecinde is günlerinde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders ücretlerinin ödenmesine karar verildiği belirlenmiştir. Dolayısıyla, 16/03/2020 tarihinde görev yapmakta olan öğretmenlerin, pandemi nedeniyle idari izinli sayılmaları gerektiği ve bu tarih itibarıyla almakta oldukları ek ders ücretinin ödenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
12. Başvuru konusu olayda ise başvuranın doğum izni eğitim kurumlarının tatil edildiği 08/04/2020 tarihinde sona ermiş olup başvuranın öğretmenlerin idari izinli sayıldığı tarihler için alabilecekleri ek ders ücretini alma konusunda kazanılmış bir hakkı olmadığı tespit edilmiştir. “Kazanılmış bir haktan söz edilebilmesi için bu hakkın, yeni bir düzenlemeden önce, yürürlükte olan kurallara göre bütün sonuçlarıyla fiilen elde edilmiş olması gerekir. Kazanılmış hak, kişinin bulunduğu statüden doğan, kendisi yönünden kesinleşmiş ve kişisel niteliğe dönüşmüş haktır.” (Anayasa Mahkemesinin 08/04/2008 tarihli ve E:2005/38, K:2008/53 sayılı Kararı).
13. Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 28.08.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı’ndaki ek ders ücreti alabilmek için, öğretmenlerin genel iş günlerinde idari izinli sayılmaları, bu günlerde idari izinli sayılmadan önce kendilerine ek ders verilmiş olması gerektiği yönündeki düzenleme de dikkate alındığında, öğretmenlerin genel iş günlerinde idari izinli sayılmalarına yönelik düzenlemenin yapıldığı tarihte doğum izninde olan başvuranın, ek ders ücretini alma hakkını haiz olmadığı görülmektedir.
14. Başvuran kendisine sınıf verildiğini ve belirli eğitim faaliyetlerini yerine getirdiğini belirtmekte ise de, bu görevlerin ilgili mevzuatı kapsamında belirtilen ek ders niteliğinde olmadığı da değerlendirilmiştir.
15. Başvuran kendisi ile aynı durumda olanlara ek ders ücreti ödendiğini belirtmekte ise de, Kurumumuza bu yönde bir bilgi ve belge sunulmamış, Kurumumuzca da böyle bir tespit yapılamamıştır.
16. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
17. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin “karara karşı başvuru yolunun gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
18. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Mardin İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın başvurana ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy