(2709 S. K. m. 2, 10, 74) (6328 S. K. m. 5)
SAYI: 86171061-101.07.06-E.2135
BAŞVURU NO: 2018/9918
KARAR TARİHİ: 29/01/2019
KISMEN TAVSİYE KISMEN RET KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURU VEKİLİ / TEMSİLCİSİ:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi(ÖSYM)
BAŞVURUNUN KONUSU: ÖSYM'nin yanlış/yanıltıcı sınav giriş belgesi düzenlediği için KPSS' ye giremediğini iddia eden başvuranın eşdeğer sınava alınması talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 4.8.2018
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran özetle, ÖSYM tarafından şahsı için düzenlenen 2018-KPSS Genel Yetenek/Genel Kültür Sınava Giriş Belgesinde sınava gireceği yer olarak; “Merkez: SAMSUN/MERKEZ, Bina: ONDOKUZMAYIS ANADOLU LİSESİ” bilgileri yer aldığı halde sınava gireceği yerin merkez ilçeden yaklaşık 40 km uzaklıktaki; SAMSUN/19 MAYIS, 19 MAYIS ANADOLU LİSESİ olması nedeniyle söz konusu sınav giremediğini, sınava ÖSYM’nin yanlış ve yanıltıcı olarak düzenlediği belgeden dolayı giremediği için sınavla ilgili mağduriyetimin giderilmesi amacıyla 6114 sayılı Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun ilgili maddesi gereği eşdeğer sınava alınma talebiyle ÖSYM’ye başvuruda bulunduğunu, ancak verilen cevapta okul adreslerinin Milli Eğitim Bakanlığı Bilişim Sisteminden (MEBBİS) alındığı belirtilerek mağduriyetinin giderilmesi için hiçbir çözüm önerisinin kendisine sunulmadığını,
1.1. Samsun ili büyükşehir olduğundan merkez ilçesinin bulunmadığının bilindiğini, 22/03/2008 yılında çıkan 5747 sayılı Kanundan önce Ondokuzmayıs Anadolu Lisesinin bulunduğu İlkadım ilçesi ile birlikte Atakum ve Canik ilçelerinin bulunduğu alanların merkez ilçe mücavir alanında olduğunu, 6360 sayılı Kanunun 2. maddesinin yürürlüğe girdiği 30/03/2014 tarihinden yerel seçimlerine kadar Atakum, İlkadım, Canik ve Tekkeköy ilçelerinin Büyükşehir kapsamında merkez ilçeler statüsünde olduğunun bilinen bir durum olduğunu, bu durumun genel uygulamalar itibarı ile halen fiilen devam ettiğini, bu uygulamaya örnek bir uygulama olarak söz konusu okulun bir bölümünde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı e- Sınav Merkezinde 09/06/2018 tarihinde yapılan sınavdaki görevliler için düzenlenen görev belgesindeki İl/İlçe bölümünde “SAMSUN/MERKEZ” ibaresine yer verildiğinin kolaylıkla görülebileceğini, Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği ve bu yönetmeliğe göre çıkarılan Kılavuz gereği, eğitim kurumu tabelalarında ilk satırda kurumun bulunduğu il ve ilçe ismi yer alırken ikinci satırda eğitim kurumunun isminin açık bir şekilde yer almasının gerektiğini ve tabelaların buna göre hazırlandığını, ÖSYM’nin hazırlayacağı belgelerin de bu mevzuata göre düzenlenmesi gerektiğini, ÖSYM’nin şahsına hazırladığı sınav giriş belgesinde; “SAMSUN/MERKEZ, ONDOKUZMAYIS ANADOLU LİSESİ” ibaresi yer alırken, sınava girmesi gereken binanın “SAMSUN/19 MAYIS, 19 MAYIS ANADOLU LİSESİ” olması gerektiğini, bu durumun karışıklığa neden olduğunu ve bu karışıklığın sınava girmek için gittiği okulun isminin “SAMSUN/İLKADIM, ONDOKUZMAYIS ANADOLU LİSESİ “(19 yazı ile giriş belgesindeki gibi), Samsun/ Merkez ibaresinin İlkadım ilçesini içermesi, giriş belgesinde yer alan adres bilgisinin çok küçük punto ile mevzuata göre yazılmaması, sınav giriş belgesindeki 19 Mayıs ifadesinin neyi içerdiğinin hukuken belirsizliği (İlçe isminden sonra il isminin yazışma kuralına göre yer almaması) vb. yanlış ve eksik düzenlemelerden ötürü birçok aday gibi mağdur olduğunu,
1.2. Mağduriyetlerinin yerel ulusal birçok medya organında yer aldığını, eğitim alanında faaliyet gösteren dört büyük sendikanın (Eğitim-Bir-Sen, Türk Eğitim-Sen, Eğitim Sen ve Eğitim İş) İl başkanlarının ortak açıklamada bulunarak mağduriyetlerin giderilmesini talep ettiklerini, ÖSYM’nin hatasını sonradan fark ederek yeni yapacağı sınavlarla ilgili belgelere okul isminden önce ilçenin ismini yazdığını, ÖSYM mağdur edildiği sınav için düzenlediği belgeyi bu şekilde düzenleseydi herhangi bir problem yaşamayacağını ifade ederek eşdeğer sınava alınarak mağduriyetinin giderilmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Kurumumuzun bilgi ve belge talebi üzerine, Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı Hukuk Müşavirliği’ nin konuya ilişkin olarak Kurumumuza göndermiş olduğu 22/10/2018 tarih … sayılı yazısı ve eklerinden özetle;
2.1. 15 Temmuz 2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 347. maddesi gereğince Yükseköğretim Kurulu kararlarına, ilgili mevzuat hükümlerine istinaden başta yükseköğretim kurumlarında lisans, lisansüstü öğrenim görecek adayların puan sıralamasına göre tespiti, yerleştirilmesi ile yükseköğretim kurumlarında atama, yükselmelerde esas alınan sınavlar olmak üzere ulusal ve uluslararası her türlü bilim, yetenek, yabancı dil sınavları ile gerektiğinde yerleştirme işlemlerini yapmak dahil mezkur Kararnamenin, 6114 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatla verilen görevleri yerine getirmekle yetkilendirilmiş bir kamu kurumu olan ÖSYM Başkanlığının, 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi' nin 347. maddesinin 2. fıkrasının (ç) bendi uyarınca “Sınav ölçme, değerlendirme ve yerleştirme işlemlerine yönelik yıllık sınav takvimini belirlemek, kamuoyuna duyurmak ve 6114 sayılı Kanunda ve bu Bölümde belirlenen ilkelere göre yerine getirmek.”, (f) bendi uyarınca “Sınav yapılacak merkezleri oluşturmak, sınav hizmetlerini yapacak kişileri belirlemek ve gerekli görevlendirmeleri yapmak” (i) bendi uyarınca “Görev, yetki ve sorumluluk alanına giren konularda idari düzenlemeler yapmak ve kılavuzlar hazırlamak” hususlarında, 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 348. maddesinin altıncı fıkrasının (d) bendi uyarınca “Gerekli hâllerde sınavların kısmen veya tamamen iptaline, ertelenmesine, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına veya aday işlemlerinin geçersiz sayılmasına ve sorumlular hakkında gerekli işlemlerin başlatılmasına karar vermek. " hususunda ÖSYM Yönetim Kurulu’nun yetkili kılınmakla beraber 6114 sayılı Kanun'un 9. maddesinin 8. fıkrasında “Sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması hâlinde adaylar, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılabilir. Adayın sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilir. Çağrıya rağmen eşdeğer sınava katılmayan adayın sınavı geçersiz sayılır.” denilmek suretiyle sınav sonrası yapılan incelemelerde kopya çekmek, kendisi yerine başkasını sınava sokmak gibi olağandışı bulgulara rastlanılması halinde eşdeğer sınav uygulaması yapılacağının açıkça ifade edildiği,
2.2. 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un “Tanımlar” kenar başlıklı 2. maddesi ile 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin “Tanımlar” kenar başlıklı 346. maddesinde “Eşdeğer sınav”; ÖSYM Başkanlığı tarafından aynı veya farklı zamanlarda farklı sorularla yapılan, ancak adaylara sağladığı haklar bakımından eşit sonuçlar veren Yönetim Kurulu kararı ile belirlenen birden fazla sınav, “kılavuz”; ölçme, seçme ve yerleştirme işlemlerine ilişkin uyulması gereken kurallar, duyurular veya yol gösterici açıklamalardan oluşan, adaylar ile diğer ilgilileri bağlayıcı olan basılı veya elektronik ortamdaki bilgi paketi olarak tanımlandığını, 6114 sayılı Kanun'un “Temel ilkeler” kenar başlıklı 7. maddesinin beşinci fıkrasında sınavlarla ilgili her türlü açıklama, başvuru ve sınav sonuçlarının adaylara duyurulmasının ÖSYM Başkanlığı’nın internet sayfasından yapılacağı, internet sayfasındaki duyuruların adaylara tebliğ hükmünde olduğunun belirtildiği,
2.3. 6114 sayılı Kanun'un 7. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tebliğ hükmünde olmak üzere Başkanlığın internet sayfasında yayımlanan 2018 Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Lisans Kılavuzunun “3.2 Sınava Girerken Adayların Yanlarında Bulundurması Gereken Belgeler” başlıklı maddesinin (a) bendinde “Hiçbir adayın Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giremeyeceği, Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giren adayın sınavının geçersiz sayılacağı, adayların sınava gireceği binayı, adres bilgisini teyit etmek amacıyla sınav gününden önce gidip görmesinin sınav günü kendisine kolaylık sağlayacağı”, “3.4 Sınavın Uygulanması” başlıklı maddesinde “Kimlik ve güvenlik kontrolleri ile salona giriş işlemlerinin zamanında yapılabilmesi için, adayların sınava girecekleri binanın kapısında sınavın başlama saatinden en az 1 saat önce hazır bulunmalarının zorunlu olduğu, adayların sınavın sabah oturumlarında saat 10.00'dan sonra; öğleden sonra oturumlarında ise saat 14.30'dan sonra sınav binalarına, sınavın cevaplama süresi başladıktan sonra sınav salonlarına alınmayacakları” hususunda adaylara gerekli bilgilendirmenin yapılmış olup, adaylara sınav tarihinden 10 gün önce açıklanan Sınava Giriş Belgesinde adayın sınava gireceği binanın açık adresine ilave olarak sınav binasının harita bilgisine de yer verilerek harita bilgisinin sınav binasına en yakın konumu gösterdiği, adayın sınava gireceği binayı, adres bilgisini teyit etmek amacı ile önceden gidip görmesinin kendisine sınav günü kolaylık sağlayacağı uyarısında bulunulduğu,
2.4. ÖSYM tarafından yapılan sınavlarda, sınav binası olarak kullanılacak Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kamu binalarının isim ve adres bilgileri aynı Bakanlığın Bilişim Sistemleri (MEBBİS) üzerinden alındığını ve bina havuzuna aktarıldığı, adres bilgilerinde bir değişiklik olması halinde MEBBİS’te yapılacak olan güncelleme sonrasında sistemlerinden gereken güncelleme yapıldığı,
2.5. Başvuranın Sınava Giriş Belgesinde de açıkça görüleceği üzere …'nun 2018-KPSS Lisans sınavında sınava gireceği bina olan ve Samsun/Merkez sınav koordinatörlüğünün görev alanı içerisinde yer alan Ondokuzmayıs Anadolu Lisesinin adresinin “Yeşilova Mah. Barış Cad. No: 31 İç Kapı No: 1 - 19 Mayıs” olup, söz konusu adres bilgisi MEBSİS üzerinden alınmak kaydıyla Sınava Giriş Belgesi üzerine yansıtıldığı,
2.6. ÖSYM tarafından uygulanan sınavlarda rahatsızlık, geç kalma, kaza geçirme veya farklı mazeretlerden dolayı sınava katılamayan adaylara özgü ayrı bir sınav (telafi) yapılmasının, özellikle sonucunda sıralama gerektiren bir sınavda bu tür işlemin tekrarlanmasının teknik olarak mümkün bulunmadığı, sınav sürecinin; soruların hazırlanması, soruların seçilmesi, sınav binası seçimi, matbaa süreci (kapalı dönem), görevlilerin belirlenmesi, sınav evrakının sınav merkezlerine ulaştırılması, sınavın gerçekleştirilmesi, sınav evrakının teslim alınması, görevli raporlarının incelenmesi, sınav evrakının okunması/taranması, sınav değerlendirme ve sonuç açıklama aşamalarından oluşan yoğun bir iş programı ve planlamayı gerektirdiği ve maliyeti yüksek bir organizasyon olduğu dikkate alındığında kişisel menfaat-kamusal menfaat dengesi de göz önünde bulundurulduğunda başvuranın kendi ihmali davranışından kaynaklanan sınava girememesi nedeniyle eşdeğer sınav talebinde hukuka, hak ve nefasete uyarlık bulunmadığı,
2.7. ÖSYM Başkanlığınca eşdeğer sınav uygulamasının, 6114 sayılı Kanun'un 9. maddesinin 8. fıkrası uyarınca sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması hâlinde ÖSYM Yönetim Kurulu Kararları gereğince uygulanabildiğinden, söz konusu durumlar haricindeki başvuru konusunun kabulünün açıklanan gerekçelerle mümkün bulunmadığı,
2.8. ÖSYM tarafından gerçekleştirilen sınavlara ilişkin tüm işlemlerin adaylar açısından eşit koşullar altında ve aynı kurallara tabi olarak gerçekleştirilmesinin, Devlet organları ve idare makamların bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorunda olduğuna dair Anayasamızın 10. maddesinin de bir gerekliliği olduğu, başvuranın mevzuatta yer almayan bir durumdan dolayı eşdeğer sınava alınması yukarıda belirtilen Kanun, Kılavuz kuralları dâhil yürürlükteki mevzuata aykırılık teşkil edecek olmakla beraber bu durumun hiçbir kişiye imtiyaz tanınamayacağına dair Anayasamızın 10. maddesinin 3. fıkrasının da ihlali sonucunu doğuracak olup mevzuatın göz ardı edilerek başvurana özel, mevzuatta yer almayan bir uygulamanın, Anayasamızın 2. maddesi ile güvence altına alınan demokratik hukuk devleti anlayışı ile de bağdaşmayan kişiye özel bir ayrıcalık durumu yaratacağı,
2.9. Bu itibarla ÖSYM Başkanlığının adayların sınava gireceği binayı, adres bilgisini teyit etmek amacıyla sınav gününden önce gidip görmesinin sınav günü kendisine kolaylık sağlayacağı, kimlik ve güvenlik kontrolleri ile salona giriş işlemlerinin zamanında yapılabilmesi için, adayların sınava girecekleri binanın kapısında sınavın başlama saatinden en az 1 saat önce hazır bulunmalarının zorunlu olduğu, adayların sınavın sabah oturumlarında saat 10.00'dan sonra; öğleden sonra oturumlarında ise saat 14.30'dan sonra sınav binalarına, sınavın cevaplama süresi başladıktan sonra sınav salonlarına alınmayacakları hususunda gerekli uyarı ve hatırlatmayı tebliğ hükmünde olmak üzere birçok defa yinelediği, adaylara sınavdan 10 gün önce açıklanan Sınava Giriş Belgesinde Ondokuzmayıs Anadolu Lisesinin açık adresinin "Yeşilova Mah. Barış Cad. No: 31 İç Kapı No: 1 19 Mayıs” olarak yazıldığı ve ayrıca harita bilgisinde sınav binasının konumuna da yer verildiği dikkate alındığında başvuranın sınav günü “İlkadım ilçesinde yer alan Ondokuzmayıs Anadolu Lisesi” gitmesinden mütevellit kendi kusurlu davranışıyla sınava girememesinde ÖSYM’nin atfı kabil herhangi bir hizmet kusuru ve hukuka aykırılık bulunmadığından başvuru konusu talebe ilişkin olarak tesis edilebilecek herhangi bir işlem bulunmadığı,
Açıklamalarına yer verilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. T. C. Anayasasının;
3.1. “Cumhuriyetin nitelikleri ” başlıklı 2 nci maddesine; “Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.”,
3.2. “Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10 uncu maddesinde; “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. … Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.”,
3.3. “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
4. 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
5. 15/07/2018 tarihli, 4 Sayılı, Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum Ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum Ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Başkanlığı ara başlığı altındaki;
5.1. “Tanımlar” başlıklı 346 ncı maddesinde; “d) Eşdeğer sınav: Başkanlık tarafından aynı veya farklı zamanlarda farklı sorularla yapılan, ancak adaylara sağladığı haklar bakımından eşit sonuçlar verdiği Yönetim Kurulu kararı ile belirlenen birden fazla sınavı,… ifade eder.”
5.2. “Kuruluş, görev ve yetkiler” başlıklı 347 nci maddesinde; “(2) Başkanlığın görev ve yetkileri şunlardır: …ç) Sınav ölçme, değerlendirme ve yerleştirme işlemlerine yönelik yıllık sınav takvimini belirlemek, kamuoyuna duyurmak ve 6114 sayılı Kanunda ve bu Bölümde belirlenen ilkelere göre yerine getirmek. d) Sınav hizmetlerinin yerine getirilmesinin tüm aşamalarında, konuyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak gerekli güvenlik tedbirlerini almak. e) Hizmetin gereklerine uygun ölçme, seçme, değerlendirme ve yerleştirme yöntemlerini belirlemek. f) Sınav yapılacak merkezleri oluşturmak, sınav hizmetlerini yapacak kişileri belirlemek ve gerekli görevlendirmeleri yapmak.”,
5.3. “Başkan, Başkan yardımcıları ve Yönetim Kurulu “ başlıklı 348 inci maddesinde; “(6) Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır: …ç) Sınav, ölçme, değerlendirme ve yerleştirme faaliyetlerine yönelik olarak adaylardan veya kurumlardan alınacak hizmet bedellerini ve bedel alınmayacak hizmetleri, kişi, kurum ve kuruluş itibarıyla tespit etmek. d) Gerekli hâllerde sınavların kısmen veya tamamen iptaline, ertelenmesine, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına veya aday işlemlerinin geçersiz sayılmasına ve sorumlular hakkında gerekli işlemlerin başlatılmasına karar vermek…”,
6. 03/03/2011 Tarihli ve 6114 Sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun’un;
6.1. “Tanımlar” başlıklı 2 nci maddesinde; “…d) Eşdeğer sınav: Başkanlık tarafından aynı veya farklı zamanlarda farklı sorularla yapılan, ancak adaylara sağladığı haklar bakımından eşit sonuçlar verdiği Yönetim Kurulu kararı ile belirlenen birden fazla sınavı,…ifade eder.”,
6.2. “Temel İlkeler ” başlıklı 7 nci maddesinde; “(1)Sınav, ölçme, değerlendirme ve yerleştirme işlemleri, güvenilirlik, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde ve adaylara fırsat eşitliği sağlayacak biçimde yapılır….(5) Sınavlarla ilgili her türlü açıklama, başvuru ve sınav sonuçlarının adaylara duyurulması, Başkanlığın internet sayfasında yapılır. İnternet sayfasındaki duyurular adaylara tebliğ hükmündedir.”,
6.3. “Sınav güvenliği” başlıklı 9 uncu maddesinde; “…(8) (Ek: 2/12/2016-6764/71 md.) Sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması hâlinde adaylar, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılabilir. Adayın sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilir. Çağrıya rağmen eşdeğer sınava katılmayan adayın sınavı geçersiz sayılır.”,
6.4. 09/08/2006 Tarihli ve 26254 Sayı ile Resmi Gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği’nin “Kurum tabelaları” başlıklı 5 inci maddesinde; “…(2) Bakanlık logosu orantılı bir şekilde bütün tabelaların sol tarafına yerleştirilir. Özel isimli okul ve kurum tabelalarında, il, ilçe adlarından sonra gelmek üzere sırasıyla özel isim, okulun türü ve derecesi yazılır…(8) İl, ilçe, okul, kurum ve kuruluş adları, kılavuzdaki örneklerde gösterildiği gibi logonun sağında yer alır.”,
7. 2018 Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Lisans Kılavuzunun;
7.1. 3.2 Sınava Girerken Adayların Yanlarında Bulundurması Gereken Belgeler” başlıklı maddesinin (a) bendinde; “2018-KPSS/ÖABT/DHBT SINAVA GİRİŞ BELGESİ: Adaylara katılacakları her oturum için ayrı olmak üzere Sınava Giriş Belgesi düzenlenecektir. Adaylar bu belgelerini T.C. Kimlik/Y.U. Numaraları ve şifreleri ile ÖSYM’nin https://ais.osym.gov.tr adresinden, sınav tarihinin yaklaşık 10 gün öncesinden başlamak üzere edinebileceklerdir. Belgenin üzerinde adayın sınava gireceği merkez, bina, salon bilgileri ile fotoğrafı bulunmaktadır. Adaylar, girecekleri her oturum için o oturuma ait Sınava Giriş Belgesini yanlarında bulundurmak zorundadırlar. Bu belge olmadan adayların sınavın ilgili oturumuna veya diğer bir oturumun Sınava Giriş Belgesi ile başka bir oturumuna girmeleri mümkün değildir. Adaylara, sınavın hangi oturumlarına gireceklerse, o oturumlar için ayrı birer Sınava Giriş Belgesi düzenlenecek, sınava girilmeyecek oturumlar için belge düzenlenmeyecektir. Hiçbir aday Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giremez. Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giren adayın sınavı geçersiz sayılır. Adayın sınava gireceği binayı, adres bilgisini teyit etmek amacıyla sınav gününden önce gidip görmesi sınav günü kendisine kolaylık sağlayacaktır. Adaylar, sınavın ilgili oturumuna ait Sınava Giriş Belgelerini sınavda yanlarında bulundurmak zorundadır. Sınavın ilgili oturumuna ait Sınava Giriş Belgesini yanlarında bulundurmayan adaylar, sınav binasına alınmayacaklardır. Sınava Giriş Belgesi adayların adreslerine gönderilmeyecektir. Sınava Giriş Belgesini kaybeden adaylar tekrar internetten edinebileceklerdir. Adaylar internetten edinecekleri Sınava Giriş Belgelerinin renkli veya siyah beyaz çıktılarını sınavda yanlarında bulundurmak zorundadır. Belge üzerinde adayın fotoğrafının bulunması zorunludur. Adaylar, bu belgelerinin dökümünü yazıcıdan edinirken belge üzerinde fotoğraflarının görünür olmasına dikkat etmelidir. Belgenin ön yüzündeki ÖSYM tarafından belirlenmiş bilgiler hariç ön ve arka yüzünde herhangi bir yazı, resim, işaret vb. bulunduğu takdirde adayın sınavı geçersiz sayılacaktır.”,
7.2. 3.4 “Sınavın Uygulanması” başlıklı maddesinde; “Kimlik ve güvenlik kontrolleri ile salona giriş işlemlerinin zamanında yapılabilmesi için, adayların sınava girecekleri binanın kapısında sınavın başlama saatinden en az 1 saat önce hazır bulunmaları zorunludur. DİKKAT: Adaylar, sınavın sabah oturumlarında saat 10.00’dan sonra; öğleden sonra oturumlarında ise saat 14.30’dan sonra sınav binalarına, sınavın cevaplama süresi başladıktan sonra sınav salonlarına
alınmayacaklardır.”
Hükümleri yer almaktadır.
IV. KAMU DENETÇİSİ ARİF DÜLGER’İN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
8. Başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuranın eşdeğer sınav yapılması talebinin reddi, başvuru ile benzer mağduriyet durumlarının önlenmesi amacıyla, adayların sınav giriş belgesinde yer alan sınava gireceği yer bilgisi ile okul binalarının tabelalarıyla birebir olarak örtüşmesi için gerekli önlemlerin alınması hususunda ise Ölçme, Seçme Ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına tavsiyede bulunulması yönünde hazırlanan “Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Karar Önerisi” Kamu Başdenetçisine sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. 1 numaralı paragrafta açıklandığı üzere, başvuran 2018 Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Genel Yetenek Genel Kültür sınavında sınava giriş belgesinde sınava gireceği bina olarak “Merkez: Samsun/Merkez, Bina: Ondokuzmayıs Anadolu Lisesi” bilgileri yer aldığı halde sınava gireceği yerin merkez ilçeden yaklaşık 40 km uzaklıktaki “Samsun/ 19 Mayıs, 19 Mayıs Anadolu Lisesi” olmasından dolayı sınava giremediği iddiasıyla eşdeğer sınava girebilme talebiyle Kurumumuza başvuruda bulunmuştur.
10. Başvuruya konu olan ÖSYM tarafından yanıltıcı/yanlış belge düzenlenmesi nedeniyle eşdeğer sınava alınma talebine ilişkin olarak 2 numaralı paragrafta yer verilen ÖSYM’nin kurumumuza gönderdiği cevabi yazıda anlaşıldığı üzere; 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi' nin; 347. maddesi gereği alanda sınav yapma, sınavı değerlendirme, duyuruları yapma yetkisinin ÖSYM de olduğu, 348. maddesi uyarınca, gerekli hâllerde, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına karar vermek hususunda ÖSYM Yönetim Kurulu’nun yetkili olduğu, yine 6114 sayılı Kanun'un 9. maddesi gereği olağandışı bulgulara rastlanılması halinde eşdeğer sınav uygulaması yapılacağı, 6114 sayılı Kanunun tanımları içeren 2. maddesinde “kılavuz” ifadesinin; ölçme, seçme ve yerleştirme işlemlerine ilişkin uyulması gereken kurallar, duyurular veya yol gösterici açıklamalardan oluşan, adaylar ile diğer ilgilileri bağlayıcı olan basılı veya elektronik ortamdaki bilgi paketi olarak tanımlandığı, 6114 sayılı Kanun'un 7. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tebliğ hükmünde olmak üzere Başkanlığın internet sayfasında yayımlanan 2018 (KPSS) Lisans Kılavuzunda hiçbir adayın Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giremeyeceğinin düzenlendiği, adayların sınava gireceği binayı, adres bilgisini teyit etmek amacıyla sınav gününden önce gidip görmesinin sınav günü kendisine kolaylık sağlayacağı, adayların sınava girecekleri binanın kapısında sınavın başlama saatinden en az 1 saat önce hazır bulunmalarının zorunlu olduğu, adayların sınavın sabah oturumlarında saat 10.00'dan sonra; öğleden sonra oturumlarında ise saat 14.30'dan sonra sınav binalarına, sınavın cevaplama süresi başladıktan sonra sınav salonlarına alınmayacaklarının düzenlendiği anlaşılmaktadır.
11. Başvuranın Kurumumuza gönderdiği tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucu, 22/07/2018 tarihinde 2018- KPSS Genel Yetenek/Genel Kültür Sınavına girmek için sınavın başlamasına yaklaşık 45 dakika kala tabelasında Samsun/İlkadım Ondokuz Mayıs Lisesi(Anadolu) yazan binaya gittiği, bu binaya ulaştığında yetkililerden Sınav Giriş Belgesinde sınava gireceği binanın bu bina olmadığını ve sınava girmesi gereken binanın yaklaşık 40 km uzaklıkta bulunan 19 Mayıs ilçesindeki 19 Mayıs Anadolu Lisesi olduğunu sınavın başlamasına 30 dakika kala öğrendiği, söz konusu okula ulaştığında saatin 10:08 olduğunu ve saat 10:00 dan sonra adayların sınav binalarına alınmaması kuralı gereği sınava alınmadığı anlaşılmaktadır.
12. Başvuranın 22/07/2018 tarihli KPSS Sınav Giriş belgesinde; “Sınava Gireceği Merkez: SAMSUN/MERKEZ, Bina: ONDOKUZMAYIS ANADOLU LİSESİ” yer almakla birlikte belgede ayrıca açık adresin de yer aldığı, burada ilçenin 19 Mayıs olarak gösterildiği, ayrıca sınav giriş belgesinin üzerinde yer alan barkoddan harita üzerinde sınav binasının yerini görebilmesi gibi adayların sınav binalarını kolaylıkla bulmalarını sağlayacak önlemlerin alındığı, ayrıca Kararda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere elektronik ortamda yayınlanan ve tebliğ hükmünde olan sınav Kılavuzunda yer verildiği üzere, adayların sınava gireceği binayı, adres bilgisini teyit etmek amacıyla sınav gününden önce gidip görmesinin sınav günü kendisine kolaylık sağlayacağı, ayrıca adayların sınava girecekleri binanın kapısında sınavın başlama saatinden en az 1 saat önce hazır bulunmalarının zorunlu olduğu ve tüm bu düzenlemelerin mağduriyetlerin önüne geçmek amacıyla yapıldığı anlaşılmaktadır.
13. Bu kapsamda, başvuranın sınav günü SAMSUN/İLKADIM ONDUKUZ MAYIS LİSESİ(ANADOLU)’ne gitmesinin Sınav Kılavuzunda yer verilen hususları yerine getirmemekten kaynaklanmış olduğu anlaşılmakla birlikte, doğru sınav binasına gittiğinde okul tabelasıyla sınav giriş belgesinde yazan ifadenin tam anlamıyla örtüşmemesi (Sınav Giriş Belgesinde: SAMSUN/MERKEZ, ONDOKUZMAYIS ANADOLU LİSESİ yazarken; okul tabelasında SAMSUN-19 MAYIS, 19 MAYIS ANADOLU LİSESİ yazması) MEBBİS üzerinden okulların adlarını ve adreslerini aldığını ifade eden ÖSYM ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın gerekli dikkat ve özeni göstermemiş olduğunu göstermektedir. Zira Millî Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği’ nin 5. maddesinde atıf yapılan MEB Kurum Tanıtım Kılavuzuna bakıldığında, yazı sıralamasında önce Kurumun bulunduğu il ve ilçe adının, alt satır/satırlarda ise okulun isminin belirtileceği ve okul tabelalarının buna göre oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Bu kapsamda adayın sınav giriş belgesinde yer alan sınava gireceği yer bilgisinin, okul tabelasıyla birebir örtüşmemesinin karışıklığa sebebiyet verdiği açıktır.
14. Somut olayda, sınava girmek için yanlış binaya giden ve akabinde doğru sınav binasına gittiğinde 15 dakika kuralı nedeniyle sınava alınmayan başvuranın, eşdeğer sınav talebine ilişkin olarak; 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin; 347 nci maddesine göre yükseköğretim kurumlarında öğrenim görecek adayların sınavını yapma görevinin ÖSYM’de olduğu, 348 inci maddesine göre gerekli hallerde sınavın kısmen veya tamamen iptaline, ertelenmesine, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına veya aday işlemlerinin geçersiz sayılmasına ÖSYM Yönetim Kurulunca karar verildiği, 6114 sayılı Kanun gereği kayıtlarda ve analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması halinde ÖSYM Yönetim Kurulu kararıyla eşdeğer bir sınav yapılabileceği anlaşıldığından, başvurana ilgili mevzuat kapsamında eşdeğer sınav yapmayı gerektiren bir husus olmadığı değerlendirilmiştir.
15. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın eşdeğer sınava alınması talebinin idarece reddedilmesi işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırılık tespit edilememiş olmakla beraber, adayın sınav giriş belgesinde yer alan sınava gireceği yer bilgisinin, okul tabelasıyla birebir olarak örtüşmesinin uygun bir yaklaşım olacağı değerlendirilmiştir.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
16. İyi yönetim ilkelerine, 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6’ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmeler neticesinde; başvurulara ilişkin İdareden istenilen bilgi ve belgelerin süresi içerisinde ve gerekçeli bir şekilde Kurumumuza gönderildiği; İdarenin kanunlara uygunluk, hesap verilebilirlik, makul sürede ve gerekçeli karar verme ve kararın gerekçeli olarak bildirilmesi ilkelerine uygun davrandığı görülmüştür. Ancak, başvuranın eşdeğer sınav talebine ilişkin olarak 30/07/2018 tarihli cevabında, işlemine karşı hangi başvuru yollarının tüketileceğinin idare tarafından başvurana net bir şekilde açıklanmadığından İdarenin “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT
17. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Kararın başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Yukarıda açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KISMEN KABUL KISMEN REDDİNE;
1. Başvuranın, eşdeğer sınav yapılması talebinin REDDİNE,
2. Başvuran ile benzer mağduriyet durumlarının önlenmesi amacıyla, adayların sınav giriş belgesinde yer alan sınava gireceği yer bilgisi ile okul binalarının tabelalarıyla birebir olarak örtüşmesi için gerekli önlemlerin alınması,
hususunda ÖLÇME, SEÇME ve YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; ÖLÇME, SEÇME ve YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI tarafından bu karar üzerine
tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın BAŞVURANA, ÖLÇME, SEÇME ve YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞINA ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy