(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21) (7075 S. K. m. 9) (2547 S. K. m. 38, 39) (2914 S. K. m. 11) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6)
SAYI: 2021/337-S.21.525
BAŞVURU NO: 2020/88543
KARAR TARİHİ: 07/01/2021
KISMEN TAVSİYE KISMEN RET KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Bartın Üniversitesi Rektörlüğü
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BAŞVURUNUN KONUSU: İhraç sonrası göreve iade sonucunda tarafına KÜSİ üyeliği nedeniyle aldığı ek ücret ile banka promosyonu ve ek ders ücreti ve faizinin geriye dönük olarak ödenmesi talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 13/07/2020
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
I. Başvuran Bartın Üniversitesi … Anabilim Dalında Yardımcı Doçent kadrosunda çalışırken 29.10.2016 tarihinde 675 sayılı KHK ile ihraç edildiğini, 7075 sayılı kanunun 9. maddesi uyarınca 27.11.2019 tarihinde göreve iade edildiğini, akabinde Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının … sayılı yazısı ile Bursa Uludağ Üniversitesi … Anabilim Dalına atamasının yapıldığını, 09.01.2020 tarihinde de göreve başladığını, Bartın Üniversitesi tarafından 03.03.2020 tarihinde bir kısım (sadece MAAŞ ve Akademik Teşvik) mali haklarının ödendiğini ancak açığa alındığı tarih olan 29.07.2016 tarihinden itibaren, göreve iadesinin yapıldığı 09.01.2020 tarihine kadar geçen süre için alması gereken maaş promosyonlarının hiç birisini alamadığını, Bartın Üniversitesi senatosu tarafından Bartın KÜSİ İl Temsilcisi olarak Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nda görevlendirilmişken, açığa alınması neticesinde söz konusu görevlendirmesinin sona ermesi nedeni ile her ay düzenli almakta olduğu görevlendirme ücretlerini, ek ders ücretleri ile yasal faizlerini alamadığını belirterek anılan mali hakların tarafına ödenmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkındaki bilgi ve belge talebimize istinaden Bartın Üniversitesi Rektörlüğü tarafından gönderilen, 03/09/2020 tarih ve … sayılı cevabi yazıda özetle; Başvuranın, 29/10/2016 tarihinde kamu görevinden ihraç edildiği, 09/01/2020 tarihinde göreve iade edildiği, net maaşı dışında kalan ve fiili çalışmaya dayalı çalışmalar kapsamında herhangi bir maaş ödenmediği, KÜSİ temsilciliği kapsamındaki ödemelerinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapıldığı, maaş promosyonlarının da Banka tarafından Banka ile aralarında yapılan sözleşmeye dayanarak yapıldığı, ek ders saatinin belirsiz olması nedeniyle ek derse ilişkin ödemelerin yapılmadığı,
3. Başvuruya konu iddialar hakkındaki bilgi ve belge talebimize Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı tarafından gönderilen, 19/11/2020 tarih ve …sayılı cevabi yazıda özetle;
Bakanlığın Çalışma Grupları Yönetmeliğine dayanılarak, üniversiteler tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 38'inci veya 39’uncu maddeleri kapsamında görevlendirilerek Bakanlığa bildirilen öğretim elemanlarından Bakan Oluru ile KÜSİ Çalışma Grubu oluşturulduğu, KÜSİ Çalışma Grubu üyelerinin görevlendirmeleri takvim yılı bazında yapılmakta olup Bakan Oluru ile her yıl yenilendiği, KÜSİ Çalışma Grubu üyelerinin görev ve sorumluluklarının, KÜSİ Çalışma Grubunun Çalışma Usul ve Esasları çerçevesinde belirlendiği, Bununla birlikte, KÜSİ Çalışma Grubu üyelerine yapılacak ödeme de aynı Bakan Oluru ile belirlendiği, Bu çerçevede, KÜSİ Çalışma Grubu üyesine Bakanlık tarafından ödeme yapılabilmesi için; i) Üyenin görevli olduğu üniversite tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 38'inci maddesi kapsamında görevlendirilmiş olması, ii) KÜSİ Çalışma Grubunun Çalışma Usul ve Esasları çerçevesinde belirlenen görev ve sorumlulukları kapsamında yürütmüş oldukları faaliyetlere ilişkin hazırlamış oldukları Aylık Faaliyet Raporu" nu aylık olarak Bakanlığa sunulmuş olması gerektiği, bu açıklamalar ışığında somut olay ele alındığında; başvuran …, 21/01/2016 tarihli ve … sayılı Bakan Oluru ile Bartın Üniversitesini temsilen KÜSİ Çalışma Grubu üyesi olarak 1 yıllık süreyle (31/12/2016 tarihine kadar) görevlendirildiği, 21/09/2016 tarihli ve … sayılı Bakan Oluru (Ek 6, Ek 7) ile görevlendirmede değişikliğine gidilerek, Bartın Üniversitesini temsilen … yerine … KÜSİ Çalışma Grubu üyesi olarak görevlendirilmesinin yapıldığı, bu nedenle, başvurana KÜSİ Çalışma Grubu üyesi olarak görevli olduğu süre içinde, Bakanlığa sunmuş olduğu "Aylık Faaliyet Raporu" karşılığı görev ödemesi yapılmış olup üyeliği sona erdikten sonraki aylar için ise herhangi bir ödeme yapılmadığı,
İfade edilmektedir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
4. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”
5. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinde; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”
6. Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun “Kararların uygulanması” başlıklı 10 uncu maddesinde
“(1) (Değişik: 25/7/2018-7145/22 md.) Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere ilişkin başvurunun kabulü hâlinde karar, kadro veya pozisyonunun bulunduğu kuruma, yükseköğretim kurumlarında kamu görevinden çıkarılan öğretim elemanları için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına bildirilir. Kamu görevine iade edilmesine karar verilenlerin eski kadro veya pozisyonuna atanması esastır. (İptal üçüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2019 tarihli ve E.: 2018/159, K.: 2019/93 sayılı Kararı ile.) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına bildirilenlerin atama teklifleri; Ankara, İstanbul, İzmir illeri dışında ve 2006 yılından sonra kurulan yükseköğretim kurumlarına öncelik verilmek kaydıyla, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kamu görevinden çıkarıldığı yükseköğretim kurumu haricinde tespit edilecek yükseköğretim kurumlarından birine önceki kadro unvanlarına uygun olarak on beş gün içinde yapılır. Kurumlar, bildirim veya atama teklif tarihini takip eden otuz gün içerisinde atama işlemlerini tamamlar. Bu kapsamda yer alan personele ilişkin kadro ve pozisyonlar, ilgililere ilişkin atama onaylarının alındığı tarih itibarıyla diğer kanunlardaki hükümlere bakılmaksızın ve başka bir işleme gerek kalmaksızın ilgili mevzuatı uyarınca ihdas, tahsis ve vize edilmiş sayılır. Söz konusu kadro ve pozisyonlar, herhangi bir şekilde boşalmaları hâlinde başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Atama emri, ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgililere tebliğ edilir. Tebliğ tarihini takip eden on gün içerisinde göreve başlamayanların bu maddeden doğan atanma hakkı ile mali hakları düşer. Kamu kurum ve kuruluşları atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu, işlemlerin tamamlanmasını takip eden on beş gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirirler. İlgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin kanun hükmünde kararname hükümleri, bu fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz.”
7. 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun “Ek Ders Ücreti” başlıklı 11 inci maddesinde “2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesine göre haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, kısmi statüde bulunanlar dahil öğretim elamanlarına görev unvanlarına göre Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetler için bu ders ve faaliyetlerin haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla en çok yirmi saate kadar, ikinci öğretimde ise en çok on saate kadar ek ders ücreti ödenir. Ders yüklerinin tamamlanmasında öncelikle normal örgün öğretimde verilen ders ve faaliyetler dikkate alınır.” Hükümlerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİNE ÖNERİSİ:
8. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; hazırlanan ret kararı önerisi Kamu Başdenetçisine sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. Başvuran, Bartın Üniversitesi … Anabilim Dalında Yardımcı Doçent kadrosunda çalışırken 29.10.2016 tarihinde 675 sayılı KHK ile ihraç edildiğini, 7075 sayılı kanunun 9. maddesi uyarınca 27.11.2019 tarihinde göreve iade edildiğini belirterek banka promosyon ödemelerini Bartın KÜSİ İl Temsilcisi olarak Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nda görevlendirilmişken, açığa alınması neticesinde söz konusu görevlendirmesinin sona ermesi nedeni ile her ay düzenli almakta olduğu görevlendirme ücretlerini, ek ders ücretleri ile yasal faizlerini alamadığını belirterek bunları da talep etmektedir.
10. İdare tarafından gönderilen belgelerden, ek ders saatinin belirsiz olması ve fiilen yapılmış olması şartı taşıdığından ek derse ilişkin ödemelerin yapılmadığı, banka promosyonlarına ilişkin olarak da Vakıfbank ile Üniversite arasında 15/05/2018 ile 14/05/2023 tarihlerini kapsar nitelikte yapılmış olan protokolün 22. Maddesine göre “ Banka aracılığıyla ilk maaş ödemesinin yapılmasını müteakip protokol başlangıcını takip eden ilk toplu maaş ödemesinde Banka aracılığıyla alacak kaydı talimatı verilerek tam maaş ödemesi yapılan kadrolu personele Kuruluş bünyesinde fiili olarak görev yapıyor olması şartıyla Kuruluşun yazılı talimatı doğrultusunda 5 yıl için kişi başı toplam 3600 TL peşin promosyon ödemesinde bulunulacaktır.” hükmünün yer aldığı, başvuranın KÜSİ çalışmaları için ilgili Üniversiteyi temsilen yapılan görevlendirmesinin sonlandırıldığı, görevli olduğu döneme ilişkin olarak yapmış olduğu aylık raporlara ilişkin olarak da söz konusu ödemelerin yapıldığı anlaşılmıştır.
11. İlgili mevzuat ve Banka ile yapılan sözleşme incelendiğinde ek ders ücreti ve promosyon ödemeleri için fiilen çalışma şartının arandığı anlaşılmaktadır. Ancak başvuranın hukuka aykırı şekilde kamu görevinden çıkarılmış olduğunun Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu tarafından ortaya konulduğu, başvuranın incelemeye konu edilen olağanüstü hal işlemi nedeniyle bu zaman zarfında istese dahi fiilen çalışma olanağına sahip olmadığı, sözü edilen olağanüstü hal işlemi tesis edilmemiş olsaydı başvuranın fiilen çalışma şartını yerine getiremeyeceği yönünde bir iddianın da bulunmadığı, aksine ihraç işlemi olmasaydı başvuranın fiilen çalışma şartını yerine getireceğinin tartışmasız olduğu anlaşıldığından, kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle fiilen çalışmadığı tespit edilen başvuranın, Kanun Hükmünde Kararname ile görevine son verildiği tarih ile Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kararı gereğince görevine iade edildiği tarih arasındaki dönemde yoksun bırakıldığı tüm zorunlu ek ders ücreti ödemelerinden yasal faizi ile birlikte yararlandırılması gerektiği, idarece fiilen çalışmaya dayandığı gerekçesiyle ödenmeyen Ek ders ücreti, faizi ve promosyon ödemesi açısından başvuranın açıkta olduğu dönemde görevinin başında bulunan emsali kadro ve görevde yer alan personelin elde ettiği ödemelerden başvuranın da yararlandırılması gerektiği değerlendirilmektedir.f2020/76705-S'.20.S3¥07 sayı ve 17/09/2020 tarihli Kamu Denetçiliği Kurumu Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kararı.) Bu bağlamda ek ders ücreti, faizi ve promosyon ödemesi konusunda başvuruya konu Üniversite ve ilgili Banka tarafından yapılan işlemin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmaktadır.
12. KÜSİ görevlendirilmesi ile alakalı olarak ise başvuranın OHAL KHK’sı kapsamında ihraç işlemi gerçekleştirilmeden önce 21/09/2016 tarihinde görevden alındığı ve yerine başka bir personelin görevlendirildiği, bu bağlamda ödeme için gerekli şartlardan görevlendirilmiş olma ve rapor sunma şartlarını kümülatif olarak taşımadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, başvuranın ifa etmediği bir görev ile alakalı ödeme yapılamayacağı değerlendirilmiş olup, idarenin bu işleminde hukuka aykırılık saptanamamıştır.
13. Yapılan değerlendirme neticesinde; İlgili İdare ve Banka tarafından başvurana ek ders ücreti ve faizi, promosyon ücreti ödenmemesi işleminde hukuki isabet görülmeyerek başvurana anılan ödemelerin yapılması gerektiği ancak KÜSİ çalışmaları kapsamında geriye dönük ek mali ödeme yapılmaması işleminin ise hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu değerlendirilmiştir.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
14. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, yapmış olduğu işlemlerde bu ilkelere aykırılık saptanmamıştır.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
15. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre, kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup, Zonguldak İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE; KÜSİ Çalışma Grubu üyeliği kapsamında talep edilen ücret yönünden başvurunun REDDİNE, Ek ders ücreti ve faizi ile promosyon ücreti ödemelerinin yapılması hususunda gerekli işlemlerin yapılması için BARTIN ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
Bu Kararının BAŞVURANA, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI ile BARTIN ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine,
6328 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde BARTIN ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNCE Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy