(2709 S. K. m. 41, 65, 74, 124, 128) (6328 S. K. m. 5, 20, 21) (657 S. K. m. 72) (Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik m. 4) (Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği m. 5)

SAYI: 95802452-101.07.04-E.3344

BAŞVURU NO: 2017/11679

KARAR TARİHİ: 06/03/2018

TAVSİYE KARARI

BAŞVURAN:

BAŞVURUYA KONU İDARE: Sağlık Bakanlığı

BAŞVURUNUN KONUSU: Başvuran, aile bütünlüğünün sağlanması amacıyla eşinin Diyarbakır İline tayin olmasını talep etmektedir.

BAŞVURU TARİHİ: 20.9.2017

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Başvuran …, Kültür ve Turizm Bakanlığında Arkeolog olarak görev yaptığını, Sur İlçesinin yeniden yapılanması kapsamında personel ihtiyacı nedeniyle 15/03/2017 tarihli olur ile Mersin Müze Müdürlüğünden Diyarbakır Müze Müdürlüğüne tayin olduğunu, eşi …’in Mersin Şehir Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yaptığını, kendisinin Mersin İline veya başka bir ile tayin yapılamayacağına dair bir yazının Bakanlık tarafından verilemediğinden eşinin tayininin yapılamadığını, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün yazısının ise Sağlık Bakanlığı tarafından dikkate alınmadığını belirterek, Genel Müdürlüğün yazısının dikkate alınarak eşinin Diyarbakır iline tayin edilmesini talep etmektedir. … başvuru hakkında bilgisi ve izninin olduğunu belirten dilekçesini 16/02/2018 tarihinde Kurumumuza ulaştırmıştır.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2. Kurumumuzun bilgi ve belge isteme yazısına istinaden Sağlık Bakanlığı tarafından gönderilen 17/01/2018 tarihli cevabi yazı ve eklerinden özetle;

2.1. Başvuranın eşi …’in Mersin Devlet Hastanesi’nde sosyal çalışmacı kadrosunda görev yaptığı,

2.2. …in 03/05/2017 tarihli dilekçe ile eşi Diyarbakır Müze Müdürlüğünde çalıştığından bahisle eş durumu tayini için başvuruda bulunduğu,

2.3. Bakanlıklarınca Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 11/5/2017 tarihli yazı yazılarak, …’in teşkilat kadro ve mevzuatları gereği aile birliği mazeretine bağlı olarak Mersin İline atamasının yapılıp yapılamayacağının bildirilmesinin istenildiği,

2.4. Söz konusu yazıya istinaden Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen cevabi yazıda; “…'in Mersin İline atanmasına ilişkin herhangi bir hukuki engel bulunmamakla birlikte, Mersin İlinde Genel Müdürlüğümüze bağlı Müze Müdürlüğünde Teknik Hizmetler Personeline (Arkeolog) ihtiyaç bulunmaması ve Diyarbakır Müzesi Müdürlüğünün görev alanına giren Suriçi İlçesindeki tespit, denetleme ve arazi çalışmalarının yoğunluğu nedeniyle ayrıca söz konusu Müze Müdürlüğünün yeni hizmet binasında devam eden teşhir ve tanzim çalışmalarında adı geçenin hizmetine ihtiyaç bulunduğundan Mersin İline atanması mümkün bulunmamaktadır.” şeklinde belirtildiği,

2.5. Sağlık Bakanlığının söz konusu yazı gereği başvuranın talebini yerine getirmediği, bu defa …’in 12/07/2017 tarihli bir dilekçe daha verdiği ve dilekçesinde eşinin 28/04/2017 tarihinden bu yana Diyarbakır İlinde çalıştığını, eşinin Sur çalışma komisyonunda görevlendirildiğini, bu ilden konut kredisi ile ev aldıklarını, bir yaşında çocuğu olduğunu ve bakacak kimsesi bulunmadığını, ailelerinin Diyarbakır İlinde ikamet ettiğini belirterek aile birliğinin sağlanması için Diyarbakır İline tayin olmayı talep ettiği,

2.6. Sağlık Bakanlığının tekrar Kültür ve Turizm Bakanlığına 05/09/2017 tarihli yazı yazdığı ve söz konusu yazıda; “…’in talebinin yeniden değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere; personeliniz …’in teşkilat, kadro ve mevzuatınız gereği aile birliği mazeretine bağlı olarak Mersin iline atamasının yapılıp yapılamayacağının, kurumunuzun atamaya yetkili birimi tarafından düzenlenen belge ile bildirilmesi hususunda gereğini arz ederim” şeklinde belirtildiği,

2.7. Kültür Turizm Bakanlığının cevabi yazısında; daha önce konuyla ilgili cevap verildiği belirtilerek, yer değiştirme yönetmelikleri bulunmadığının da ayrıca ifade edildiği,

2.8. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20 nci maddesinde "...Eşinin görev yaptığı kurumun başka yerde teşkilatının bulunmaması, kadro veya mevzuatı açısından aile birliği mazeretine dayalı atanma imkânının olmaması halinde talebi değerlendirilir." hükmünün bulunduğu,

2.9. Diyarbakır ilinin sosyal çalışmacı unvanında 2017 Mayıs - Haziran ayı bölge hizmet gruplarına göre doluluk oranı yüksek olan 5. hizmet bölgesi A hizmet grubunda yer aldığı, …'in Diyarbakır iline naklen tayini yapılamadığından, atama talebinin yeniden değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere başvuranın kurumundan gönderilen yazılardan aile birliği mazeretinden Mersin İline atamasının yapılamayacağına dair herhangi bir ibare bulunmadığı, yukarıdaki hüküm çerçevesinde ve Diyarbakır İlinin sosyal çalışmacı unvanında Personel Dağılım Cetveline göre dolu olması nedeni ile …’in Diyarbakır İline naklen tayininin yapılamadığı belirtilmiştir.

3. Kurumumuzun bilgi ve belge isteme yazısına istinaden Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından gönderilen cevabi yazı ve eklerinde özetle;

3.1. Başvuran …'in Mersin Müze Müdürlüğünde arkeolog olarak görev yapmaktayken 03/01/2017 tarihli dilekçesi ile akrabalarının Diyarbakır İlinde ikamet etmesi, çocuğunun Mersin İlinde bakım sorununun olması nedenlerinden dolayı Diyarbakır Müze Müdürlüğüne atanma talebinde bulunduğu,

3.2. Başvuranın, Mersin Valiliğinin 11/01/2017 tarihli ve 237 sayılı, Müzelerin bağlı bulunduğu Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün 01/03/2017 tarihli ve 41098 sayılı yazıları, Bakanlık Makamının 15/03/2017 tarihli ve 50732 sayılı onayı ile harcırah ve yolluk alarak Diyarbakır Müzesi Müdürlüğüne atamasının uygun görüldüğü, başvuranın 28/04/2017 tarihinde Diyarbakır Müzesi Müdürlüğünde Arkeolog olarak göreve başladığı,

3.3. Müze Müdürlüklerinde görev yapan personelin, bağlı bulunduğu Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün muvafakatiyle, Müze Müdürlüğü bulunan illere atanmasında mevzuat yönünden sakınca bulunmadığı,

3.4. 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun uyarıca illerde yer alan Müze Müdürlüklerinin, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı birimler olduğu, atama ve görevlendirme tasarruflarının anılan Genel Müdürlüğün görüşü doğrultusunda yapıldığı,

3.5. Başvuranın tekrar Mersin İline atanmasında hukuki bir engel bulunmamakla birlikte anılan İl’de Arkeolog personele ihtiyaç duyulmaması ve Diyarbakır Müze Müdürlüğünün görev alanına giren Suriçi ilçesindeki tespit, denetleme ve arazi çalışmalarının yoğunluğu nedeniyle ayrıca, söz konusu Müze Müdürlüğünün yeni hizmet binasında devam eden teşhir ve tanzim çalışmalarında hizmetine ihtiyaç bulunduğundan aile birliği mazereti dahil tekrar Mersin İline atanması mümkün bulunmadığı,

3.6. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün uygun görüşü ile Diyarbakır Müzesi Müdürlüğü emrine ataması yapılan ve bu atama işlemine istinaden harcırah ve yolluk alan başvuranın kısa bir zaman dilimi içerisinde yeniden Mersin İline ya da başka bir yere atanması halinde yine harcırah ve yolluk almasının gündeme geleceği bu vesile ile kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasının mümkün olamayacağı, bu ve buna benzer tayin taleplerinde emsal teşkil edeceği ve personel politikaları ve planlamasının yapılmasını imkansız hale getireceğinden başvuranın Mersin İline tekrar atanmasının yapılmasının uygun olmayacağı belirtilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT

4. Anayasamızın “Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları” başlıklı 41 inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Aile, Türk toplumunun temelidir….Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması … için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.” hükmüne, “Devletin iktisadî ve sosyal ödevlerinin sınırları” başlıklı 65 inci maddesinde, “Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek malî kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir.” hükmüne, “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri inceler.” hükmüne, “Yönetmelikler” başlıklı 124 üncü maddesinde; “Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler…” hükmüne, “Kamu Hizmeti Görevlileriyle İlgili Hükümler” ana başlığında “Genel Hükümler” kenar başlıklı 128 inci maddesinde; “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.” hükmüne yer verilmiştir.

5. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 16 ncı ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin 10 uncu maddelerinde ailenin, toplumun doğal ve temel unsuru olduğu ve devlet tarafından korunmasının gerektiği belirtilmiş; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8 inci maddesinde de herkesin, aile hayatına saygı gösterilmesi hakkına sahip olduğu kabul edilmiştir.

6. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.” hükmüne,

7. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Yer değiştirme suretiyle atanma” başlıklı 72 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir…” hükmüne,

8. Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik’in “Temel ilkeler” başlıklı 4 üncü maddesinde; “a)Yer değiştirme suretiyle atamalarda kadro imkanları gözönünde bulundurulur. b)Yer değiştirme suretiyle atamalar, ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılmak suretiyle oluşturulan bölgeler arasında yapılır. c)Bu atamalarda, memurların bölgeler arasında adil ve dengeli dağılmasını sağlamak esastır.” hükmüne, “Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarda Gözönünde Bulundurulacak Hususlar” başlıklı 9 uncu maddesinde; “Yer değiştirme suretiyle atanmalar, Devlet Memurlarının dengeli bir şekilde dağılımını sağlamak için öğrenimi, uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu gözönünde bulundurularak kurumlarınca hazırlanan bir plan dahilinde yapılır...” hükmüne, “Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler” başlıklı 12 nci maddesinde; “Sağlık, aile birliği ve can güvenliği mazeretlerinin belgelendirilmesi halinde, hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir.…” hükmüne, “Aile Birliği Mazeretine Bağı Yer Değişikliği” başlıklı 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının a ve c bentlerinde; “a)Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânın olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere... c) Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arası gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere atanması suretiyle yapılabilir. ” hükmüne,

9. 26/03/2013 tarihli ve 28599 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde; “Bu Yönetmelik tüm atama ve yer değiştirmelerde; a) Kadro imkânları göz önünde bulundurulması, b) Ekonomik, sosyal ve kültürel şartlar ile ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren illerin gruplandırılarak işlem yapılması, c) Personelin hizmet bölgeleri ve grupları arasında, hizmet gerekleri de dikkate alınarak, adil ve dengeli dağılımın sağlanması, ç) Personel hareketlerinde hizmet puanının belirleyici olması, d) PDC’de belirlenen sayılardaki aktif çalışanların dikkate alınarak idarenin hizmet ihtiyacının karşılanması, aylıksız izin, askerlik ve geçici görev gibi nedenlerle aktif olmayan standartlara bu süre içerisinde atama yapılması, e) Atamalarda hizmet birimlerinin ihtiyacına göre sertifika, diploma gibi özel nitelikler aranılarak, nitelikli personel eliyle hizmet sunumunun sağlanması, f) Personelin başvuru tarihinde yürürlükte olan usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapılması ilkelerini esas alır.” hükmüne, "Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği" başlıklı 20 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “Eşlerin farklı kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalışması halinde; a) Varsa eşinin kurumuyla yapılan protokol hükümleri uygulanır….c) Yer değişikliği talebinde bulunan personelin eşinin görev yaptığı yerin kendi unvan ve branşında C veya D hizmet grubunda olması halinde eşinin görev yaptığı yere ataması yapılır. Aksi halde ilgili kurumla koordinasyon sağlanır. Eşinin görev yaptığı kurumun başka yerde teşkilatının bulunmaması, kadro veya mevzuatı açısından aile birliği mazeretine dayalı atanma imkânının olmaması halinde talebi değerlendirilir.” hükmüne,

10. 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun'un “Teşkilât” başlıklı 3 üncü maddesinde; “Kültür ve Turizm Bakanlığı; merkez, taşra ve yurt dışı teşkilâtı ile bağlı kuruluşlardan meydana gelir.” hükmüne, “Ana hizmet birimleri” başlıklı 7 nci maddesinde; “Kültür ve Turizm Bakanlığı merkez teşkilâtındaki ana hizmet birimleri şunlardır; a) Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, b) Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, c) Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, d) Telif Hakları Genel Müdürlüğü, e) Sinema Genel Müdürlüğü, f) Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, g) Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, h) Tanıtma Genel Müdürlüğü, ı) Millî Kütüphane Başkanlığı, i) Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı.” hükmüne yer verilmiştir.

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ

11. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; tesis edilen işlemde hukuka aykırılık tespit edilemediğinden, başvurunun reddi yönünde hazırlanan “Ret Karar Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme

12. Başvuran 1 numaralı paragrafta belirtildiği üzere; eşi …’in Mersin Şehir Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yaptığını, kendisinin ise Diyarbakır Müze Müdürlüğünde görev yaptığını belirterek aile birliğinin sağlanabilmesi için eşinin Diyarbakır İline yer değişikliğinin yapılmasını talep etmektedir.

13. Şikayet konusu somut olayda; başvuran …’in Mersin Müze Müdürlüğünde çalışmaktayken Diyarbakır İlinde bulunan Müze Müdürlüğüne tayin talebinde bulunduğu ve Müzeler Genel Müdürlüğünün onayı ile 28/04/2017 tarihinde Diyarbakır İlinde göreve başladığı, bu defa Mersin Devlet Hastanesi’nde sosyal çalışmacı kadrosunda görev yapan başvuranın eşi …’in aile birliğinin sağlanması için Sağlık Bakanlığına tayin talebinde bulunduğu, Sağlık Bakanlığının ise Diyarbakır İlinde kadronun dolu olmasından bahisle, başvuranın kurumu Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yazışmalar yaparak başvuranın başka bir ilde ya da tekrar Mersin İlinde görev yapıp yapamayacağına dair bilgi istediği, Kültür ve Turizm Bakanlığının başvuranın hizmetine ihtiyaç bulunduğundan Mersin İline atanmasının mümkün bulunmadığı bilgisini verdiği anlaşılmıştır.

14. Anayasanın 41 inci maddesinde ailenin Türk toplumunun temeli olduğu, Devletin ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması için gerekli tedbirleri alacağı ve teşkilatı kuracağı hüküm altına alınmıştır. Ailenin korunmasına ilişkin benzer hükümlere uluslararası sözleşmelerde de yer verilmiştir. Bu düzenlemeler Devlete, ailenin korunması için gerekli düzenlemeleri yapması ve teşkilatı kurması konusunda ödevler yüklemiştir. Söz konusu düzenlemeler doğrultusunda çıkarılan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun memurların yer değiştirme suretiyle atanmalarını düzenleyen 72 nci maddesinin ikinci fıkrasında da, yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek için kurumlar arasında gerekli koordinasyonun sağlanması ve belli esaslar çerçevesinde atamanın yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca yine aynı madde de yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görevin bulunmaması durumunda memura eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere belirtilen şartlarda izin verilebileceği hükme bağlanmıştır.

15. Diğer taraftan, Anayasanın 65 inci maddesinde yer alan Devletin sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek malî kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirmesi de gerekmektedir. Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik ile yer değiştirme suretiyle atanma taleplerinin, Devlet Memurlarının adil ve dengeli bir şekilde dağılımının sağlanması için memurun uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

16. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20 nci maddesinde ise personelin eş durumu nedeniyle nakil talebinde bulunabilmesi için eşlerden biri bir başka kurumda çalışıyor ise ilgili kurumla koordinasyon sağlanacağı ve eşinin görev yaptığı kurumun başka yerde teşkilatının bulunmaması, kadro veya mevzuatı açısından aile birliği mazeretine dayalı atanma imkânının olmaması halinde talebin değerlendirileceği belirtilmiştir.

17. Söz konusu hükümlerin temel amacı kamu görevlilerinin ailevi kaygılardan uzak bir biçimde kamu hizmetlerini verimli, etkin ve sağlıklı bir biçimde yürütmelerini sağlamaktır. Danıştay 5 inci Dairesinin E:2004/6626, K:2005/5834 sayılı ve 07/12/2005 tarihli Kararında, Anayasa'nın ve 657 sayılı Yasa'nın söz konusu düzenlemelerine göre, farklı kurumlarda çalışan eşlerden birinin hizmet gereği başka bir yere naklen atanması halinde diğer eşin çalıştığı kurumla gerekli koordinasyonun sağlanması ve bu eşin de isteği halinde aynı yere naklinin yapılmasının idare için bir yükümlülük olduğu, ancak, memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilat yoksa ya da teşkilat olmakla birlikte niteliğine uygun boş bir kadro bulunmamakta ise eşe belirli koşullarda izin isteme hakkı tanındığı belirtilmiştir.

18. Somut olayda idareler arasında yapılmış olan yazışmalardan her iki idarenin de mevzuatta belirtildiği üzere tayin talebinin karşılanması için gerekli koordinasyonu sağladıkları anlaşılmaktadır. Yine söz konusu yazışmalardan Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Birliği Sağlık Personeli Atama Dairesi Başkanlığıyla yapılan görüşmede personelin atanması ile ilgili olarak kesin ifadenin belirtilmesi gerektiğinin Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bildirildiği, buna istinaden anılan idare tarafından “…’in … aile birliği mazereti dahil tekrar Mersin İline atanması mümkün bulunmamaktadır.” şeklindeki yazının yazıldığı anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığının Kurumumuza göndermiş olduğu cevabi yazıda Diyarbakır ilinin sosyal çalışmacı unvanında doluluk oranı yüksek olan 5. hizmet bölgesi A hizmet grubunda yer aldığı, …'in Diyarbakır iline naklen tayini yapılamadığından, atama talebinin yeniden değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere başvuranın kurumundan gönderilen yazılardan aile birliği mazeretinden Mersin İline atamasının yapılamayacağına dair herhangi bir ibare bulunmadığı, ilgili mevzuat ve Diyarbakır İlinin sosyal çalışmacı unvanında Personel Dağılım Cetveline göre dolu olması nedeni ile …’in Diyarbakır İline naklen tayininin yapılamadığı belirtilmiştir.

19. Kamu hizmetlerinin sürekliliği ilkesi uyarınca, kamu hizmetlerinin aksamadan sunulmasını teminen kamu görevlilerinin tayin işlemlerinde aile birliğinin dikkate alınması hususunda bazı istisnalar getirilmesi hukuken mümkündür. Bu istisnalardan biri de farklı kurumlarda çalışan eşlerden biri başka bir yere atandığında, memur olan diğer eşin çalıştığı kurumun başka bir yerde teşkilatının bulunmaması gerektiğidir. Münhal kadro bulunmaması durumu da bu istisnalar arasında yer almaktadır. Ancak Sağlık Bakanlığı tarafından Kurumumuza gönderilen bilgi ve belgelerden Sağlık Bakanlığının Diyarbakır İlinde teşkilatının bulunduğu, Diyarbakır İlinde bulunan 58 adet kadrodan 19’unun dolu, 39’unun boş olduğu anlaşılmaktadır. Yine yukarıda yer verilen aile birliğinin korunmasına ilişkin Anayasal hükümler ve uluslararası mevzuat ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca ve Kültür Bakanlığının “… … aile birliği mazereti dahil tekrar Mersin iline atanması mümkün bulunmamaktadır.” şeklindeki yazısı da dikkate alındığında Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20 nci maddesi gereğince …’in Diyarbakır İline naklen tayininin yapılamadığı cevabının da makul olmadığı, aile birliğinin sağlanmasına yönelik olarak getirilmiş olan düzenlemelerin getiriliş amacına, sistematiğine ve hakkaniyete de uyarlık göstermediği değerlendirilmektedir.

20. Yukarıda yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Sağlık Bakanlığına bağlı Mersin Devlet Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yapan …’in Diyarbakır İline aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği talebinin reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.

B. İyi Yönetişim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

21. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde cevap verildiği, İdarelerin başvuranla ilgili işlemlerinde ‘makul sürede karar verme’, ‘hesap verilebilirlik’, ‘şeffaflık’, ‘kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi’ ilkelerine uygun davrandığı, ancak İdarelerin, başvurana verdiği cevaplarda hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenle ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi’ ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarelerin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT

22. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden arta kalan süre içinde Mersin İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre, BAŞVURUNUN KABULÜNE;

Mersin Devlet Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yapan …’in Diyarbakır İline aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliğinin yapılması yönünde SAĞLIK BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,

Kararın BAŞVURANA, SAĞLIK BAKANLIĞINA ve KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA tebliğine,

6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Sağlık Bakanlığı tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy