(6328 S. K. m. 21) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6)
SAYI: 2020/90247-S.20.99059
BAŞVURU NO: 2020/99640
KARAR TARİHİ: 24/12/2020
RET KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Tarım Ve Orman Bakanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Başvuranın tayin talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 04/11/2020
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1) Başvuran özetle; Gerede Orman İşletme Müdürlüğü emrinde 06.02.2020 tarihinden itibaren 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B Maddesi kapsamında sözleşmeli büro personeli olarak görev yaptığını, aynı zamanda Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4. Sınıf öğrencisi olduğunu, 30.01.2010 tarihli 27478 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Başbakanlık Genelgesinin 7. Maddesinde belirtilen Kamu Kurum ve Kuruluşları, Devlet Memurlarının yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik kapsamında yapacakları atama işlemlerinde, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak eş, öğrenim ve sağlık durumuna dayalı atama taleplerinin gerçekleştirilmesine azami özen gösterilecektir hükmü, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın Eğitim ve Öğrenim Ödevi başlıklı 42. Maddesinde yer aldığı üzere "Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz." hükmü ile Akdeniz Üniversitesi Ön Lisans Ve Lisans Eğitim-Öğretim Ve Sınav Yönetmeliğinin; Öğretim, Sınavlar ve Değerlendirme Derslere devam başlıklı 29. maddesinin 1. fıkrasında: Bir dersten veya uygulamadan yıl/yarıyıl sonu sınavlarına girebilmek için öğrencinin; a) Teorik derslerin en az %70’ine, b) Uygulamalı derslerin en az %80’ine ve c) Yabancı dil ve Türkçe hazırlık programları derslerinin en az %85’ine devam şartı aranır." hükmünün yer aldığını, ayrıca bulunduğu Gerede İlçesindeki Devlet Hastanesinde nöroloji ve psikiyatri kliniği bulunmadığı için sağlık sorunlarının tedavisini sağlayamadığını belirterek, belirtmiş olduğu zaruri gerekçeler nedeniyle Antalya ili Merkez; Antalya Orman Bölge Müdürlüğü, Antalya Orman İşletme Müdürlüğü veya Konyaaltı İşletme Müdürlüğü emrine tayininin yapılmasını talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2) Başvuru konusu ile ilgili olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan 17/11/2020 tarihli ve S.20.95721 sayılı yazımızla bilgi ve belge talep edilmiş olup, Orman Genel Müdürlüğü Personel Dairesi Başkanlığının 28/11/2020 tarih ve … sayılı cevabi yazısında özetle;
2.1) Genel Müdürlük emrinde Sözleşmeli olarak görev yapan personelin Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda belirtilen hükümlere tabi olarak görev yaptığı,
2.2) Başvuranın, Antalya İli Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitimine devam etmesi sebebiyle Merkez Antalya İline tayin veya görevlendirme talebine dair değerlendirmelerin Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların Ek Madde 3 Kurum içi yer değişikliği başlığı altında belirtilen hükümler ve aynı esasların 4. Maddesi çerçevesinde yapıldığı,
2.3) İlgili personelin Bolu Orman Bölge Müdürlüğü Gerede Orman İşletme Müdürlüğü emrinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi 4/B kapsamında Sözleşmeli Büro Personeli olarak çalışmakta olduğu ve 06/02/2020 tarihinde göreve başladığı,
2.4) Bolu Orman Bölge Müdürlüğü Gerede Orman İşletme Müdürlüğü emrinde Sözleşmeli Büro Personeli pozisyonunda görev yapan başvuranın, Antalya İli Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitimine devam etmesi sebebiyle Merkez Antalya İline tayin veya görevlendirme talebine dair değerlendirmelerin Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların Ek Madde 3 Kurum içi yer değişikliği başlığı altında belirtilen;
a) Kurumun hizmet icapları dikkate alınarak, aynı unvan ve hizmet niteliklerini haiz sözleşmeli personelin kurum içi karşılıklı yer değiştirme talepleri, pozisyonunun vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olmaları şartıyla yerine getirilebilir.
b) Personelin eş durumuna bağlı kurum içi yer değişikliği talebi; vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olması, geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması ve kamu personeli olan eşin, kurum içi görev yeri değişikliği mümkün olmayan veya mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması kaydıyla yerine getirilebilir.
c) Sağlık sebebine bağlı kurum içi yer değişikliği talebi; mazeret süresince geçerli olmak üzere, personelin geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması, pozisyonunun bulunduğu ildeki Devlet ve üniversite hastanesinde kendisi, eşi ve çocuklan ile mevzuat uyarınca bakmakla yükümlü olduğu ana ve babasının hastalığının tedavisinin mümkün olmadığına ilişkin sağlık kurulu raporunu kuruma ibraz etmesi halinde yerine getirilebilir. Sağlık mazeretinin sona ermesi durumunda, eski pozisyonun bulunduğu il sınırları içerisindeki aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyona yeniden atama yapılır.
ç) Aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması halinde, eşi şehit olan personelin kurum içi yer değişiklik talebi, bir defaya mahsus olmak üzere yerine getirilir.
d) Pozisyonunun bulunduğu yerde, kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının can güvenliğinin tehlikeye düştüğü adli veya mülki makamlarca belgelendirilen personel ile eşi vefat eden personelin kurum içi yer değişikliği talebi; geçiş yapacağı birimde aynı unvan ve niteliğe haiz boş pozisyon bulunması kaydıyla kurumun hizmet gerekleri dikkate alınarak yerine getirilebilir.
Madde 4- Personel, sözleşmelerinde belirtilen görev yeri dışında çalıştırılamaz. hükümleri çerçevesinde yapıldığı, ilgilinin tayin veya görevlendirme talebi olan öğrenim durumu ile ilgili esaslarda herhangi bir hüküm bulunmadığı,
2.5) Başvuranın Bolu Orman Bölge Müdürlüğü Gerede Orman İşletme Müdürlüğüne 06/11/2020 tarihli dilekçesiyle başvuruda bulunduğu, Bolu Orman Bölge Müdürlüğünün 17/11/2020 tarihli ve … sayılı yazılarında mevzuat çerçevesinde personele cevap verildiği,
2.6) İlgili personelin Genel Müdürlüğün 2020 personel planlaması dahilinde Bolu Orman Bölge Müdürlüğü Gerede Orman İşletme Müdürlüğünün ihtiyaçları doğrultusunda istihdam edilmiş olduğu, tayin talebinde bulunduğu Antalya ilinde hizmetine ihtiyaç bulunmamakla birlikte boş pozisyon bulunmadığı,
2.7) Kurum İçi Yer Değişikliği talebinde bulunan başvuranın, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar ve mevzuat çerçevesinde değerlendirilebilecek bir mazereti bulunmamakla birlikte Antalya İli Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitimine devam ettiğine dair öğrenim belgesi bulunduğu,
2.8) Genel Müdürlüğün emrinde Sözleşmeli Personel olarak görev yapan 5518 personel ile başvuranın talebi ile ilgili işlemlerin mevzuat çerçevesinde değerlendirildiği, hukuka, hakkaniyete ve mevzuata aykırı herhangi bir işlem yapılmadığı açıklamalarına yer verilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3) 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının "Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı" başlıklı 74 üncü maddesinde; “... Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler. ... ” ,
3.1) "Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler" bölümünde yer alan "Genel ilkeler" başlıklı 128 inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010- 5982/12 md.) Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.",
4) 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
5) 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun "İstihdam şekilleri" başlıklı 4 üncü maddesinde; “Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.
…
B) Sözleşmeli personel:
Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.",
6) 06/06/1978 tarih ve 7/15754 no.lu Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenen Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 1 inci maddesinde, “(Değişik:22/11/2010- 2010/1169) Bu Esaslar, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri hakkında uygulanır.",
6.1) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Personel, sözleşmelerinde belirtilen görev yeri dışında çalıştırılamaz.",
6.2) "Kurum içi yer değişikliği" başlıklı Ek 3 üncü maddesinde, “(Ek: 2/3/2009-2009/14799) “Sözleşmeli personelin kurumlar arası yer değişikliği yapılamaz. Sözleşmeli personelin kurum içi yer değişikliği ise aşağıdaki hallerde Kurumca gerçekleştirilebilir.
a) Kurumun hizmet icapları dikkate alınarak, aynı unvan ve hizmet niteliklerini haiz sözleşmeli personelin kurum içi karşılıklı yer değiştirme talepleri, pozisyonunun vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olmaları şartıyla yerine getirilebilir.
b) Personelin eş durumuna bağlı kurum içi yer değişikliği talebi; vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olması, geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması ve kamu personeli olan eşin, kurum içi görev yeri değişikliği mümkün olmayan veya mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması kaydıyla yerine getirilebilir.
c) Sağlık sebebine bağlı kurum içi yer değişikliği talebi; mazeret süresince geçerli olmak üzere, personelin geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması, pozisyonunun bulunduğu ildeki Devlet ve üniversite hastanesinde kendisi, eşi ve çocukları ile mevzuat uyarınca bakmakla yükümlü olduğu ana ve babasının hastalığının tedavisinin mümkün olmadığına ilişkin sağlık kurulu raporunu kuruma ibraz etmesi halinde yerine getirilebilir. Sağlık mazeretinin sona ermesi durumunda, eski pozisyonun bulunduğu il sınırları içerisindeki aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyona yeniden atama yapılır.
ç) Aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması halinde, eşi şehit olan personelin kurum içi yer değişiklik talebi, bir defaya mahsus olmak üzere yerine getirilir.
d) (Ek:12/5/2011-2011/1802) Pozisyonunun bulunduğu yerde, kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının can güvenliğinin tehlikeye düştüğü adli veya mülki makamlarca belgelendirilen personel ile eşi vefat eden personelin kurum içi yer değişikliği talebi; geçiş yapacağı birimde aynı unvan ve niteliğe haiz boş pozisyon bulunması kaydıyla kurumun hizmet gerekleri dikkate alınarak yerine getirilebilir.
e) (Ek:12/5/2011-2011/1802) Kamu idareleri adına vizeli boş pozisyonlara sözleşmeli personel alımı yapılmadan önce yılda bir kez, pozisyonun vizeli olduğu ilde en az üç yıl hizmet süresi bulunan personelin geçiş yapmak istediği birimde aynı unvan ve niteliğe haiz boş pozisyona kurum içi yer değişikliği talebi, ilgili idarece hizmet gereklerine göre belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilebilir. İdareler, il gruplarından oluşan görev bölgeleri ve bu bölgeler için üç yıldan başlamak üzere farklı hizmet süreleri belirleyebilir.",
7) 30/01/2010 tarih ve 27478 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Başbakanlık Genelgesinin 7 nci maddesinde, “Kamu kurum ve kuruluşları, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik kapsamında yapacakları atama işlemlerinde, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak eş, öğrenim ve sağlık durumuna dayalı atama taleplerinin gerçekleştirilmesine azami özen göstereceklerdir." düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
8) Şikâyetçinin iddiaları, idarenin konuyla ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde hazırlanan “Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kararı Önerisi" Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9) Başvuran 1 numaralı paragrafta açıklandığı üzere, Gerede Orman İşletme Müdürlüğü emrinde 06.02.2020 tarihinden itibaren 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B Maddesi kapsamında Sözleşmeli Büro Personeli olarak görev yaptığını, aynı zamanda Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4. Sınıf öğrencisi olduğunu, 30.01.2010 tarihli 27478 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesinin 7 nci maddesi hükmü, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Eğitim ve Öğrenim Ödevi başlıklı 42 nci maddesi ve Akdeniz Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Ve Sınav Yönetmeliğinin 29 uncu maddesinin 1 inci fıkrası hükümleri ile Gerede İlçesindeki Devlet Hastanesinde nöroloji ve psikiyatri kliniği bulunmadığı için sağlık sorunlarının tedavisini sağlayamadığını belirterek, belirtmiş olduğu zaruri gerekçeler nedeniyle Antalya ili Merkez, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü, Antalya Orman İşletme Müdürlüğü veya Konyaaltı İşletme Müdürlüğü emrine tayininin yapılmasını talep etmektedir.
10) İlgili idare tarafından, başvuranın Genel Müdürlüğün 2020 Personel planlaması dâhilinde Bolu Orman Bölge Müdürlüğü Gerede Orman İşletme Müdürlüğünün ihtiyaçları doğrultusunda istihdam edildiği, tayin talebinde bulunduğu Antalya ilinde hizmetine ihtiyaç bulunmamakla birlikte boş pozisyon bulunmadığı, ayrıca başvuranın Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar ve mevzuat çerçevesinde değerlendirilebilecek bir mazeretinin bulunmadığı ifade edilmiştir.
11) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında çalışan sözleşmeli personelin kurum içi yer değişikliği talepleri 06/06/1978 tarih ve 7/15754sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenen Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların Ek 3 üncü maddesi kapsamında değerlendirilmekte olup, söz konusu taleplerin yerine getirilebilmesi için madde metninde öngörülen bir takım şartların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
12) Somut olayda başvuranın tayin talebinde mazeret olarak eğitim ve sağlık sebeplerini gösterdiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda yapılan incelemede, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda eğitim mazeretine dayalı kurum içi yer değişikliğine ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı; sağlık sebebine bağlı kurum içi yer değişikliği talebinin karşılanabilmesi için, mazeret süresince geçerli olmak üzere, personelin geçiş yapacağı hizmet biriminde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunması, pozisyonunun bulunduğu ildeki Devlet ve üniversite hastanesinde kendisi, eşi ve çocukları ile mevzuat uyarınca bakmakla yükümlü olduğu ana ve babasının hastalığının tedavisinin mümkün olmadığına ilişkin sağlık kurulu raporunu kuruma ibraz etmesi gerektiği, ancak başvurana Kurumumuzca mesaj gönderilmesine rağmen belirtilen şekilde bir sağlık raporunun sunulamadığı tespit edilmiştir.
13) İdarenin tayin ve atama konusunda belirli ölçülerde takdir yetkisinin bulunduğu bir gerçektir. Takdir yetkisi, idareye bırakılan belli ölçüde karar alma özgürlüğü olup, hukuken kabul edilebilir koşulların oluşumu halinde tanınmış bir serbestidir. Yine de, takdir yetkisinin sınırsız bir yetki olmayıp, idarenin keyfi davranması anlamına gelmemektedir. Öncelikli görevi ve sorumluluğu kamu hizmetinin sağlıklı ve kesintisiz bir şekilde yerine getirilmesi için gerekli tedbirleri almak olan idarenin, sahip olduğu takdir yetkisini kullanırken, kendi mevzuatı çerçevesinde, kamu yararını gözetmesi, hizmet gereklerini dikkate alması, insan kaynaklarının verimli kullanması, teşkilat yapısının elverişliliğini ve benzeri faktörleri dikkate alması gerekmektedir. Somut olayda, başvuranın tayin konusunda ortaya koyduğu gerekçelerin tayin talebinin kabulü yönünde işlem tesis edilebilmesi için ilgili idare tarafından uygun görülmediği anlaşılmaktadır. Personelin tayin talep etme hakkı bulunmakla birlikte, idarenin de kamu hizmetlerinin düzgün bir şekilde ve yeterli personel sayısı ile birlikte yürütülmesini gözetme yükümlülüğü vardır.
14) Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın sözleşmeli personel olarak 06/02/2020 tarihinde göreve başladığı, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda eğitim mazeretine dayalı kurum içi yer değişikliğine ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, diğer taraftan sağlık sebebine bağlı kurum içi yer değişikliği talebinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuatta öngörülen şartların sağlanmadığı anlaşıldığından, ilgili idarenin başvuranın talebinin reddi yönünde tezahür eden işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
15) İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması" ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi" ilkelerine uygun hareket ettiği ancak, başvuru sahibine verdiği cevapta idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğini göstermediği bu nedenle de “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
16) 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Bolu İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın, BAŞVURANA ve TARIM VE ORMAN BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy