(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21) (657 S. K. m. 74) (Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi m. 11) (Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği m. 17) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6)
SAYI: 2021/1347-S.21.2289
BAŞVURU NO: 2020/93548
KARAR TARİHİ: 22/01/2021
RET KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Sağlık Bakanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Naklen atanma talebi hk.
BAŞVURU TARİHİ: 14/08/2020
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran, Mersin Tarsus Belediyesi Başkanlığında Devlet memuru statüsünde laborant olarak görev yaptığını, eşinin polis olduğunu, engelli bir çocuğu olması ve çocuğuna bakacak kimse olmaması nedeniyle eşinin ailesinin yaşadığı Bursa iline eş durumundan Sağlık Bakanlığına naklen atanma başvurusunda bulunduğunu ancak evraklarının halen bekletilmekte olduğunu, kadro olmadığından bekletildiğinin belirtildiğini ifade etmekte olup polis eşlerinin norm kadro sayısına bakılmaksızın atanması gerektiğinden Sağlık Bakanlığının Bursa ilinde yer alan bir birimine atamasının ivedilikle yapılarak mağduriyetinin giderilmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi-belge talebimize istinaden Sağlık Bakanlığının 13/11/2020 tarihli ve E. … sayılı cevabi yazısında özetle;
2.1. Başvuranın dilekçesine ekli eşine ait görev belgesinin incelenmesi sonucunda eşinin Mersin Tarsus İlçesinde polis memuru olarak görev yaptığı anlaşıldığından Bakanlık Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği kapsamında aile birliği mazeretine bağlı olarak Bursa iline atanma imkanının bulunmadığı ancak çocuğunun engelli olmasına istinaden kurasız olarak Bakanlığımız teşkilatına kurumlar arası naklen atanma talebinin değerlendirmeye alındığı,
2.2. 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Açıktan ve nakil suretiyle atama sayıları” başlıklı 11 inci maddesi kapsamında, 2020 yılında Türkiye genelinde kullanılmak üzere Bakanlığa açıktan ve naklen atamalarda kullanılmak üzere, 20/02/2020 tarihli ve 2020/60 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararı ile yeteri kadar açıktan ve naklen atama sayısı tahsis edilmediğinden ilgilinin çocuğunun engelli olmasına istinaden Bakanlık Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği kapsamında kurasız olarak Bakanlığın teşkilatına kurumlar arası naklen atanma talebi değerlendirmeye alınmış ancak 2021 yılı için Bakanlığa tahsis edilecek kadro sayısının Bakanlığın kadrolarına atanma talep eden personel sayısından fazla olması halinde başvuranın talebi değerlendirilebileceğinden yazılı olarak cevap verilemediği, diğer yandan sadece adı geçene değil Bakanlık Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği kapsamında kurasız atanma hakkına sahip olup, Bakanlığın emrine bu kapsamda atanmak isteyen bütün personele ilerleyen zamanlarda yeteri kadar kadro tahsis edilmesi durumunda müracaat tarihine göre değerlendirilmek üzere cevap verilmediği,
2.3. Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin Kurumlararası Naklen Atama başlıklı 17. maddesi hükmü kapsamında da, eş durumu mazereti nedeniyle Bursa iline kurumlar arası naklen atanma talebinde bulunan başvuranın, eşinin polis memuru olarak Mersin ilinde görev yapması nedeniyle Bakanlığın kadrolarına (Bursa İPİ) atanmasının mümkün bulunmadığı ancak, bahse konu personelin çocuğunun engellilik durumu nedeniyle Bakanlığın kadrolarına (Bursa İl’ine) kurumlararası naklen atanması yukarıda belirtilen hükmün (ı) bendi kapsamında uygun olup Bakanlığa Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararları ile yeteri kadar açıktan atama kadro sayısı verilmesi halinde naklen atanma talebinin değerlendirilebileceği,
2.4. Başvuranın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 25 inci maddesi kapsamında Bakanlığın bünyesinde Bursa İl’i emrine çocuğunun engelliliği nedeniyle geçici görevlendirme talebinde bulunması halinde görevlendirme talebinin değerlendirilebileceği,
2.5. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında (Üniversiteler, Bakanlıklar vb.) sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında görev yapan personelin Bakanlığımız kadrolarına atanmaları kura ile yapılmakta ancak Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin kurumlararası naklen atamayı düzenleyen 17. madde hükmü kapsamında eşleri zorunlu yer değiştirmeye tabi olarak (emniyet hizmetleri sınıfı...hakim, savcı veya Türk Silahlı Kuvvetlerde subay, astsubay...) görev yapanların Bakanlığın kadrolarına (eşinin görev yaptığı il emrine) naklen atanmalarında kura şartı aranmadan nakillerinin yapılabildiği ancak adı geçenin dilekçesine ekli eşine ait görev belgesi incelendiğinde eşinin Mersin Tarsus İlçesinde polis memuru olarak görev yaptığı anlaşıldığından aile birliği mazeretine bağlı olarak Bursa iline atanma imkanının bulunmadığı
açıklamalarına yer verilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde, “...Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri inceler...” hükmü amirdir.
4. 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.” hükmüne yer verilmiştir.,
5. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri” başlıklı 74 üncü maddesinde, “Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kuramların muvafakati ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür.” hükmü yer almaktadır.
6. 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Açıktan ve nakil suretiyle atama sayıları” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasında, “Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamına giren kurum ve kuruluşlarının; memur ve öğretim elemanı kadrolarına açıktan veya diğer kurum ve kuruluşlardan nakil suretiyle yapabilecekleri yıllık atama sayısı, bu sayı sınırlamasına tabi tutulmayacak atamalar ile uygulamaya ilişkin hususlar, öğretim elemanları için Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınmak suretiyle, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının müşterek teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca belirlenir.” hükmü düzenlenmiştir.
7. Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Kurumlar arası naklen atama” başlıklı 17 nci maddesinde, “(1) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapanlar; Kanunun 74 üncü maddesi çerçevesinde, Bakanlıkta durumlarına uygun 6 ncı ve 5 inci hizmet bölgelerinden başlamak üzere belirlenen kadrolara, tercihleri doğrultusunda kura ile naklen atanabilirler.
(2) Kurumlar arası naklen atanabilmek için; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (A) bendine göre sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına tabi veya vakıf üniversiteleri hariç olmak üzere tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık eğitimi mevzuatına göre uzmanlık eğitimi alan personel olmak gerekir.
(3) Standardın uygun olması kaydıyla;...
e) Mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tâbi olarak mülki idare amirliği, milli istihbarat, emniyet hizmetleri sınıflarından birinde görev yapanlar ile hâkim, savcı veya Türk Silahlı Kuvvetlerinde subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş veya uzman er olarak görev yapanların eşlerinin,.
ı) Teşkilat veya kadro bulunmaması veya başka bir yerde istihdamının mümkün olmaması gibi nedenlerle kurumlarınca yer değişikliği yapılamayanlardan; kendisinin veya eş, çocuk, anne, baba veya kardeşlerinden birinin engelli olması halinde,
kurumlar arası naklen atanmasında kura şartı aranmaz. ” hükümlerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
8. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönünde öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. Başvuran, Mersin Tarsus Belediyesi Başkanlığı bünyesinde Devlet memuru statüsünde laborant unvanında görev yaptığını, eşinin polis olduğunu, engelli bir çocuğu olması ve çocuğuna bakacak kimse olmaması nedeniyle eşinin ailesinin yaşadığı Bursa İline naklen atanmak amacıyla Sağlık Bakanlığına başvuruda bulunduğunu ancak evraklarının halen bekletilmekte olduğunu, kadro olmadığından bekletildiğinin belirtildiğini ifade etmekte olup
polis eşlerinin norm kadro sayısına bakılmaksızın atanması gerektiğinden Sağlık Bakanlığının Bursa ili bünyesinde durumuna uygun bir kadroya atamasının yapılarak mağduriyetinin giderilmesini talep etmektedir.
10. Bilindiği üzere, idarenin işlem tesis ederken hukuka bağlı olması ve hukuk kuralları içinde hareket etmesi hukuk devletinin bir diğer ilkesidir. Bu kapsamda, idari işlemin belli bir sebebe dayanması gerektiği açık bir kuraldır. İdarenin takdir yetkisinin söz konusu olması halinde dahi keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmez. İdareye yasalarla tanınan takdir yetkisi mutlak olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır. İdare takdir yetkisini kullanırken kendisine verilen yetkinin amacı doğrultusunda hareket etmeli, nesnellik ve tarafsızlık içinde davranmalı, orantılılık ilkesine uymalı, kanunlar özel koşullar öngörmüşse bunlara uymalı, bu yetkiyi kamu yararı için ve gerekçeli olarak kullanmalıdır.
11. Dosya kapsamında sunulan bilgi ve belgelerden, başvuranın Tarsus Belediye Başkanlığı bünyesinde sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında bulunan laborant unvanında görev yaptığı, eşinin de aynı ilçe bünyesinde polis olarak görev yaptığı, çocuğunun %94 oranında engelli olduğu ve çocuğunun bakımını sağlamak üzere eşinin ailesinin de bulunduğu Bursa iline atanmak üzere Nilüfer Belediyesine başvuruda bulunduğu ancak talebinin reddedildiği, bu defa Sağlık Bakanlığına atanmak üzere başvuruda bulunduğu, talebine ilişkin herhangi bir cevabın verilmeyerek zımnen reddedildiği, Sağlık Bakanlığı tarafından Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerden, Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği kapsamında başvuranın çocuğunun engelli olması nedeniyle Bakanlığa kurasız olarak naklen atanma kapsamında başvuranın talebinin değerlendirmeye alındığı ancak 2020 yılı için açıktan ve naklen atama için yeteri kadar kadro tahsis edilmediği, 2021 yılı için ise Bakanlığa açıktan ve naklen atamalar için tahsis edilecek kadro sayısının Bakanlığın kadrolarına atanma talep eden personel sayısından fazla olması halinde başvuranın talebi değerlendirilebileceğinden yazılı olarak cevap verilemediği, bunun yanında başvuranın eşinin de Tarsus ilçesinde görev yapıyor olması ve halihazırda aile birliğinin sağlanmış olması nedeniyle başvuranın polis olarak görev yapan eşine istinaden atanma talebinin eş durumu nedeniyle ve/veya zorunlu yer değiştirmeye tabi personel eşi olması nedeniyle yer değişikliği kapsamında değerlendirilemeyeceği ancak başvuranın Bursa İlinde geçici görevlendirme yönünde talebi bulunması halinde talebinin değerlendirilebileceği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, başvuranın, eşinin polis olması ve engelli çocuğunun olması nedeniyle eşinin ailesinin bulunduğu Bursa iline atanmak amacıyla Sağlık Bakanlığına naklen atanma talebi, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak kadro imkanları çerçevesinde değerlendirildiğinden ilgili idare tarafından kullanılan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu değerlendirilmiştir.
12. Yukarı anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuranın Sağlık Bakanlığı Bursa ili bünyesinde durumuna uygun bir kadroya atanma talebinin kadro imkanları çerçevesinde reddedilmesinde hukuka ve hakkaniyet ilkelerine aykırılık görülmediğinden başvurunun reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
13. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; ilgili idarenin başvurana verdiği cevaplarda ise başvuru konusuna ilişkin yeterli gerekçeleri sunmadığı ve hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği, bu nedenlerle “kararların gerekçeli olması”, “hesap verilebilirlik”, “şeffaflık” ve “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkelerine uymadığı anlaşılmış olup, idareden bundan böyle bu ilkelere uyması beklenmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
14. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Kararın başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Mersin İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre BAŞVURUNUN REDDİNE,
Bu kararın BAŞVURANA ve SAĞLIK BAKANLIĞINA tebliğine
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy