T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2346
KARAR NO: 2023/696
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 02/11/2022 (Ara Karar)
NUMARASI: 2022/716 Esas
İHTİYATİ TEDBİR TALEP EDEN
TALEP: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 05/05/2023
İhtiyati tedbir isteminin reddine ilişkin 02/11/2022 tarihli ara kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü.
TALEP: Davacı vekili, müvekkillerinin keşidecisi ve lehtarı olduğu, dava dışı ... Nak. Tic. Ltd. Şti.'ne borç karşlığı verilen 15/10/2022 keşide tarihli, ... seri nolu, 234.000-TL bedelli; 28/10/2022 tarihli ... seri nolu 300.000-TL bedelli ve ... seri nolu 28/11/2022 keşide tarihli 300.000-TL bedelli 3 adet çekin bu şirket tarafından cirolandıktan sonra, müvekkili ... Tic. Ltd. Şti.tarafından dava dışı ... San. ve Ltd. Şti.'ne kargo taşımacılığı ile gönderimi sırasında çalındığının taraflarına bildirildiğini, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından dilekçede bilgileri yazılı başka çeklerle borcun ödendiğini; 234.000-TL bedelli çekin İstanbul ... İcra Dairesi'nin ... E sayılı dosyasından takibe konulduğunu, müvekkili şirketlerin anılan çeklerden dolayı borçlu olmadığını ileri sürerek müvekkilleri aleyhine başlatılan takipten ve çeklerden dolayı borcun olmadığının tespiti ile ihtiyati tedbir yoluyla takibe konulan çek yönünden takibin durdurulmasını ve diğer çekler yönünden çeklerin takibe konulmasının engellenmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ ARA KARARI: Mahkemece, davacı tarafı iddiasının ileri sürülüş biçimine göre, dava konusu çeklerin davacılar tarafından keşide ve ciro edildikten sonra borcun ödenmesi amacıyla dava dışı ... Ltd. Şti.'ye teslim edildiği, adı geçen şirket tarafından ciro edildikten sonra kargoda kaybolduğunun/çalındığının ileri sürüldüğü; sözkonusu çek örneklerinin incelenmesinden, dava dışı ... Ltd. Şti.'nin cirosunu izleyen davalı cirosundan önce başka kişilerin de cirolarının bulunduğu, bu durumda TTK'nın 790. ve 792.maddelerindeki düzenlemeler göz önüne alındığında davalı hamilin çekleri iktisabında kötüniyetli olduğunun ya da ağır kusurunun bulunduğunun ispatının yargılamayı gerektirdiği, buna bağlı olarak mevcut delil durumuna göre ihtiyati tedbir koşullarının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde; çeklerin kargoda kaybolmasının akabinde emniyet müdürlüğüne müracaat edildiğini, kargo firması tarafından içinde çeklerin bulunduğu gönderinin kaybolduğuna dair yazının ibraz edildiğini, dava dışı ciranta ... ...Ltd Şti tarafından açılan İstanbul 14. ATM'nin 2022/717 Esas sayılı dava dosyasında da bu firma yönünden tedbir kararı verildiğini, bu firma tarafından borcun icra veznesine tedbirli olarak ödendiğini, çeklerin suç teşkil eden bir fiille ortadan kaybolduğunu, bu iddia ile ilgili olarak savcılık soruşturmasının bulunduğunu, ihtiyati tedbir koşullarının gerçekleştiğini belirterek kararın kaldırılmasına, ihtiyati tedbire hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Talep, icra takibi nedeniyle açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir istemine ilişkindir. İİK'nın 72/2 maddesi "borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir." şeklinde düzenlenmiştir. İİK'nın 72/3.maddesinde ise "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak,... göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." denilmiştir. Bunun yanında menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir koşulları değerlendirilirken İİK'nın 72. maddesi yanında, HMK 389 vd. maddelerinin de gözönünde bulundurulması gerekir. HMK'nın 389. maddesi, "Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme sebebiyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." şeklindedir. Aynı yasanın 390/3 maddesi, ''Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkca belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.'' düzenlemesini içermektedir. Somut olayda; dava konusu çeklerin davacı keşidecinin düzenleyip diğer davacı lehtar tarafından dava dışı ciranta ...Ltd Şti'ye cirolanan çeklerin kargoyla gönderimi esnasında çalındığı, kargo gönderisinin kaybolduğuna ilişkin kargo firması tarafından düzenlenen tutanağın ibraz edildiği, diğer taraftan savcılık tarafından yürütülen soruşturma dosyasında davalıdan önceki ciranta ...'in tarafları tanımadığı ve bahsi geçen çeklerle bir ilgisinin bulunmadığı yönündeki beyanına karşılık bu şahıs hakkında dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçundan dolayı iddianame düzenlendiği, bu durumda çek hamilinin bu çeki elde etmesinde ağır kusuru olabileceği yönünde tedbir kararı verilmesini haklı kılacak yaklaşık ispat koşulunu oluşturmaya yeterli delil bulunduğu, yaklaşık ispat şartının sağlandığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla ihtiyati tedbir koşulları oluştuğu halde mahkemece ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Dava konusu çeklerden 15/10/2022 keşide tarihli, ... seri nolu, 234.000-TL bedelli çekin eldeki davanın açılmasından önce İstanbul ... İcra Dairesi'nin... Esas sayılı dosyasında davalı tarafından 19/10/2022 tarihinde icra takibine konulduğu anlaşıldığından İİK m.72/3 uyarınca icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesine dair ihtiyati tedbir kararı verilmesinin koşulları oluşmuştur. Dava konusu çeklerden 28/10/2022 keşide tarihli, ... seri nolu, 300.000-TL bedelli çekin eldeki davanın açılmasından sonra İstanbul ... İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı dosyasında davalı tarafından 01/11/2022 tarihinde icra takibine konulduğu anlaşıldığından İİK m.72/2 uyarınca bu çek yönünden icra takibinin durdurulmasına dair ihtiyati tedbir kararı verilmesinin koşulları oluşmuştur. Buna karşılık, dava konusu çeklerden 28/11/2022 keşide tarihli, ... seri nolu, 300.000-TL bedelli çekin akıbeti hakkında bir bilgi bulunmamakta olup davalının bu çekin elinde olmadığına dair beyanları da dikkate alındığında bu çek yönünden bu aşamada yaklaşık ispat oluşmadığından ihtiyati tedbir koşulları gerçekleşmemiştir. Sonuç olarak 15/10/2022 keşide tarihli, ... seri nolu, 234.000-TL ve 28/10/2022 tarihli ... seri nolu 300.000-TL bedelli çekler yönünden ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken ihtiyati tedbir talebinin tümden reddi doğru olmadığından davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, kararın kaldırılmasına, bahsi geçen hata nedeniyle yeniden yargılama yapılmasına gerek bulunmadığından % 15 teminat mukabilinde ... seri nolu, 15/10/2022 keşide tarihli, 234.000-TL bedelli çeke dayalı icra takibi yönünden İİK m.72/3 uyarınca icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesine, ... seri nolu, 28/10/2022 keşide tarihli, 300.000-TL bedelli çeke dayalı olarak başlatılan icra takibinin İİK m.72/2 uyarınca tedbiren durdurulmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: İhtiyati tedbir talep eden davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/716 Esas sayılı 02/11/2022 tarihli ara kararının, HMK.'nun 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; "Davacının ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulü ile; toplam alacağın %15'ine tekabül eden 80.100-TL teminat (nakit veya kesin-süresiz banka teminat mektubu) karşılığında davaya konu ... Bankası Trabzon Girişimci Şubesine ait, ... seri nolu, 15/10/2022 keşide tarihli, 234.000-TL bedelli senede istinaden başlatılan İstanbul ... İcra Dairesi'nin... Esas takip dosyasına yatırılacak paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesi için İİK'nın 72/3. maddesi gereği ihtiyati tedbir konulmasına, ... Bankası Trabzon Girişimci Şubesine ait, ... seri nolu, 28/10/2022 keşide tarihli, 300.000-TL bedelli çeke dayalı olarak başlatılan İstanbul .... İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı icra takibinin İİK'nın 72/2. maddesi uyarınca tedbiren durdurulmasına, ... Bankası Trabzon Girişimci Şubesine ait, ... seri nolu 28/11/2022 keşide tarihli 300.000-TL bedelli çek yönünden bu aşamada yaklaşık ispat koşulu oluşmadığından talebin reddine," Teminat alınması ve bankaya müzekkere yazılması işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine, HMK 393 (1) maddesi uyarınca Dairemiz kararının tebliğinden itibaren bir hafta kesin süre içinde teminat karşılanarak ihtiyati tedbir kararının uygulanması talep edilmediği takdirde tedbir kararının kendiliğinden kalkacağının davacı/ihtiyati tedbir isteyen vekiline bildirilmesine," Davacı tarafından yatırılan 80,70-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-f maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 05/05/2023

Full & Egal Universal Law Academy