T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1067
KARAR NO: 2023/546
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 29/01/2020
NUMARASI: 2016/981 Esas - 2020/103 Karar
DAVA: Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 11/04/2023
Davanın reddine ilişkin verilen kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA : Davacı vekili; müvekkili bankanın Tuzla Organize Şubesi ile davalılardan ... Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında 27/04/2014 tarihinde Genel Kredi Sözleşmesi ve bu sözleşmeye ek olarak 20/10/2015 tarihinde Teminat Mektubu, Harici Garanti vs. Düzenlenmesine İlişkin Gayri Nakdi Kredi sözleşmesi imzalandığını, davalı ...'nin bu sözleşmeleri müşterek borçlu müteselsil kefil olarak imzaladığını, sözleşmelere istinaden davalılar lehine ... Gayrimekul'e hitaben 79.222,23 TL ve ... İnşaata hitaben üç adette toplam 975.000 USD bedelli kati ve süresiz teminat mektubu ve çek karnesi verildiği, borçlu firmanın ödemelerini aksatması nedeniyle Beyoğlu ... Noterliği'nin 20/07/2016 tarih, ... yevmiye numarasıyla gönderilen ihtarnamesiyle; toplam 975.000 USD bedelli üç adet teminat mektubu, 79.222,23 TL bedelli bir adet mektubu ve 2.580,00 TL bedelli iki adet çek taahhüt bedelinden kaynaklı gayri nakdi riskin depo edilmesinin ihtar edildiğini, ancak bu ihtarnameye rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığı gibi, borçlu firmanın ödemelerini tatil ettiğini ve diğer alacaklıların takibine maruz kaldığını belirterek, alacakları olan toplam 975.000,- TL mektup bedeli ile 79.222,23 TL'lik 1 adet mektup bedelinin ve 2.850,00- TL'lık çek tahhüt bedelinin bankaları adına açılacak bir hesapta depo edilmesini, gayri nakdi kredilerin tazmin edilmesi halinde tazmin tarihinden itibaren temerrüt faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili; davacının verdiği teminat mektuplarının tamamını süresiz gibi addedip, süresi geçenleri dahi depo talebine konu ettiğini, oysa 79.222,23 TL bedelli temina mektubunun vadeli olup, vadesinin 08/102016 tarihi olduğunu, süresinde talep edilmediğinden bu mektubun hükümsüz hale geldiğini, ihtarnamede iddianın aksine teminat mektubu bedellerinin depo edilmesi ve iadesinin değil, kredi borcunun ödenmesinin istendiğini, ihtarnamenin müvekkillerine tebliğ edilmediğini, talebin iyiniyet kurallarına uygun olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; müflis davalı şirket hakkında banka alacağının, iflas kararının verildiği 12/09/2018 tarihi itibariyle muaccel hale geldiği, teminat mektuplarının vadeleri bu iflas tarihindan önce sona ermiş olup, teminat mektuplarının vade dolmakla hükümsüz hale geldiği, hükümsüz hale gelen teminat mektuplarından dolayı bankanın davalılardan alacaklı olduğunun söylenemeyeceği ve bu teminat mektuplarının tazmin koşullarının mevcut olmadığı, teminat mektuplarının hükümsüzlüğü öncesi tazmin edildiğinin de iddia ve ispat edilmediği, çek sorumluluk bedeli yönünden de, sorumluluk bedelinin depo edilmesi istenen çeklerin davalı borçluya verildiğine dair davacı tarafından bir belge sunulmadığı gibi, davalı borçluya verilmiş çek bulunsa dahi çeklerin en son keşide edilebileceği tarih 12/09/2018 tarihi olup, yasal ibraz süresinin belirtilen bu tarihe nazaran geçmiş bulunmakla, davacının uğrayabileceği muhtemel bir zararının mevcut olmadığı, bu nedenle çekler yönünden de depo kararının yerinde olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ: İstinaf yoluna başvuran davacı vekili; dava tarihinin 06.09.2016 olduğu gözönüne alınacak olunursa davanın ikame tarihinde davaya konu hiç bir teminat mektubunun vadesinin gelmediğini ve ortada davacı alacaklı bankanın dava tarihi itibariyle depo edilmesini talep ettiği gayrinakit alacak tutarınca risk bulunduğunu, 22.07.2014 tarihli ... numaralı 412.500,00-USD' lik teminat mektubunun süresi 01.06.2017 iken bu sürenin 31.05.2018 tarihine uzatıldığını, 22.07.2014 tarihli ... numaralı 412.500,00-USD' lik teminat mektubunun süresi 01.06.2017 iken bu sürenin 31.05.2018 tarihine uzatıldığını, söz konusu iki mektubun 18.07.2017 tarihinde tazmin olduğunu, 27.10.2015 tarihli ... numaralı 150.000,00-USD'lik teminat mektubunun süresi ise 01.12.2017 olup bu mektubun da 18.07.2017 tarihinde tazmin olduğunu, mektupların süresinin uzatılması ve neticede tazmininin davanın ikamesinden sonra olduğunu, dolayısıyla bu hususa ilişkin olarak dosyaya davanın açıldığı anda evrak sunulabilmesinin mümkün olmadığını, sonrasında mahkeme tarafından müvekkili bankaya bu konuda herhangi bir yasal ihtarat yapılmadığını, keza davacı alacaklı bankanın, davalı şirketten olan alacağını (İstanbul Anadolu ... İflas Müdürlüğü'ne) nakit alacak tutarı olarak kaydettirdiğini, bilirkişinin banka kayıtlarını incelediği halde adı geçen teminat mektuplarının tazmin edildiğini fark etmediğini, dava ikame edildikten sonra iade edilen davaya konu 08.10.2015 tarihli ... numaralı 79.222.23-TL'lik teminat mektubu ve 2.580,00-TL' lik çek taahhüt bedeline konu çekler iade edildiğinden bunlara ilişkin depo talebini içerir davanın reddine değil, davanın konusuz kaldığına karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE : Açılan dava, genel kredi ve teminat sözleşmelerine dayanarak gayri nakdi alacağın depo edilmesi, tazmin edilmesi halinde ise davalılardan tahsili istemine ilişkindir. İİK 194.madde uyarınca müflisin davacı ve davalı olduğu hukuk davaları durur ve ancak alacaklıların ikinci toplanmasından on gün sonra devam olunabilir. Yine İİK 230. maddeye göre İflas idaresi, her alacak iddiasını tetkik ederek kabul veya reddeder. Somut olayda, davacı banka ile davalı ...Sist.San.ve Tc.Ltd.Şti. arasında 22.07.2014 tarihinde genel kredi sözleşmesi ve ek olarak teminat mektubu, harici garanti düzenlenmesine ilişkin gayrı nakdi kredi sözleşmesi imzalanmış olup, diğer davalı ... bu sözleşmeleri müşterek borçlu/ müteselsil kefil olarak imzalamıştır. Sözleşme kapsamında 08.10.2015 tarihli ... numaralı 79.222.23-TL bedelli ve 22.07.2014 tarihli ... numaralı 412.500,00 USD bedelli ve 22.07.2014 tarihli ... numaralı 412.500,00 USD bedelli ve 27.10.2015 tarihli ... numaralı 150.000,00 USD bedelli teminat mektuplarının ve çek karnesinin düzenlenerek verildiği, teminat mektuplarında yazılı vade tarihlerinin 79.222.23 TL'lik mektup için 08.10.2016,150.000,00 USD'lik mektup için 01.12.2017, diğer 412.500,00 USD'lik 2 adet mektubun ise 01.06.2017 tarihi olduğu, kredi borçlarının ödenmemesi nedeni ile hesabın kat edilerek Beyoğlu ... Noterliği'nin 20.07.2016 tarihli ... yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edildiği hususlarında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davalı ...Sist.San.ve Tic. Ltd.Şti.'nin 12.09.2018 tarihinde iflasına karar verilmiş olup, İstanbul Anadolu 8.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/421 E sayılı dosyasından verilen karar henüz kesinleşmemiştir. Tasfiye işlemleri basit tasfiye usulüne göre iflas Müdürlüğünce yürütülmekte olup, mahkemece 2. alacaklılar toplantısının yapılamayacak olması gerekçesi ile davanın durdurulması talebi reddedilmiştir. Oysa İİK 218. madde uyarınca basit tasfiye usulünde de yapılacak ilandan sonra her alacağın incelenmesi ve hakkında bir karar verilerek sıralama yapılması zaruri olup bu kapsamda İlk Derece Mahkemesi'nce İflas Müdürlüğü'ne 07.05.2019 tarihli müzekkere yazılmış ise de verilen cevabi yanıtta davacı bankanın iflas masasına başvuru yapıp yapmadığı hususunda bilgi verilmediği ve dava konusu alacağın akıbetinin takip edilmeyerek açıklığa kavuşturulmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davanın açıldığı 06.09.2016 tarih itibariyle dava konusu teminat mektuplarının belirlenen vade tarihlerinin süresinin dolmadığı, davacı banka tarafından hesabın kat tarihinden sonra gayrinakdi kredi alacağının depo edilmemesi nedeniyle davanın ikame edildiği ve yargılama sırasında nakde dönüşmesi halinde alacağın tahsiline karar verilmesi istendiği, buna karşılık davalı taraflarca riskin gerçekleşmediği, teminat mektuplarının vade sürelerinin dolduğu ve tazmin talebi olmadığından hükümsüz kaldıkları iddia edilmekte olup, yaptırılan bilirkişi incelemesinde taraflar arasındaki delil sözleşmesine uygun olarak banka defter ve kayıtlarının incelenmediği, teminat mektuplarının vadelerinin uzatılıp uzatılmadığı ve tazmin taleplerinin mevcut olup olmadığının tespit edilmediği, rapora itiraz edilirken gayrinakdi alacağın nakde dönüştüğü yönünde itiraz bulunmakta ise de bu itirazın giderilmediği, tarafların iddia ve savunmalarını karşılar denetime açık bilirkişi incelemesi yaptırılmamış olduğundan davacı vekilinin istinaf sebeplerinin yerinde olduğu anlaşılmıştır. İlk Derece Mahkemesi'nce öncelikle İstanbul Anadolu 3.İcra Dairesi'ne müzekkere yazılarak ... İflas sayılı dosyada iflas kararının kesinleşip kesinleşmediği ve ayrıca davacı bankanın iflas masasına başvuru yapıp yapmadığı sorularak verilen cevap doğrultusunda yargılamaya devam edilerek, alacak talebinin reddi durumunda açılan dava davalı şirket yönünden kayıt kabul davasına dönüşeceğinden banka defter ve kayıtları üzerinde yerinde inceleme yaptırılarak teminat mektuplarının vade sürelerinin uzatılıp uzatılmadığı, tazmin edilip edilmediği ve iade edilen mektup ve çek karnesi bulunup bulunmadığı tespit edilerek varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış ve değerlendirilmemiş olması nedeniyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353(1)a-6 maddesi uyarınca kabulü ile hükmün kaldırılarak, davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2016/981 Esas - 2020/103 Karar sayılı 29/01/2020 tarihli kararının, HMK.'nun353(1)a-6 gereği KALDIRILMASINA; "Davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine" Davacı tarafından yatırılan 54,40-TL peşin istinaf karar harcının davacıya iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353(1)-a kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 11/04/2023

Full & Egal Universal Law Academy