T.C. İstanbul Anadolu 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2020/275 Esas
KARAR NO:2023/290
DAVA: İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:18/07/2020
KARAR TARİHİ:10/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA:Davacı vekili, davalı borçlu tarafından------ satımına ilişkin ---- düzenlendiğini ve müvekkil şirkete iletildiğini,-------- uyarınca; faturaya uygun olarak malın bedelinin ---- davalı borçluya ait ------ hesabına ödendiğini, aradan geçen 2 yıla rağmen mal teslim edilmediği gibi gerek şifahi gerekse yazılı ve mail ortamındaki mükerrer taleplerine rağmen ----iadesinin sağlanamadığını, müvekkil tarafından ------ keşide edilen ihtarnamenin---- tarihinde davalı borçlunun çalışanı------------- tebliğ edildiğini, ancak kötü niyetli borçlunun ihtarnameye cevap vermediğini, davalı aleyhine --------- dosyası ile ilamsız icra takibi başlatıldığını, davalının haksız itirazıyla takibin durduğunu; davalı yanca usulsüz tebligat iddiasıyla ------- şikayet davası ikame edildiğini, davanın ilgili mahkeme tarafından reddedildiğini, davalı hakkında -----nezdinde nitelikli dolandırıcılık suçu ile alakalı olarak suç duyurusunda bulunduklarını belirterek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davalının itirazının iptaline, takibin devamına, %20'den az olmamak üzere icra inkâr tazminatina hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili, ----- davacı alacaklı şirket ile müvekkil şirket arasındaki ticari ilişkinin ----aracılığıyla başladığını ve devam ettiğinin, davacı ve aracı---- arasındaki yazışma ve ilişkilerin davalı müvekkil adına --- tarafından yürütüldüğünü, satışı yapılacak ürünlerin nevi ve miktarı davacı ve aracı ------ kaymnaklanan nedenlerle sürekli değiştirildiğini ve müvekkilin mutabakat ve proforma faturalara uygun şekilde hazırlamış olduğu ürünlerin davacı tarafından teslim alınmadığını, bu nedenle, somut uyuşmazlıkta mütemerrit olanın müvekkil değil davacının olduğunu, taraflar arasında ----- ayında başlayan sipariş ve taleplerin ----- sonuna kadar sürdüğünü, ihraç edilecek ürünün nevi ve miktarının davacı ile aracı tarafından sürekli olarak değiştirildiğini, ------ ticari ilişkinin başında müvekkil tarafından ---- ağırlandığını, kendisinin bilgi ve onayı dahilinde yabancı menşeli alıcıya numune gönderildiğini, yazışmalar neticesinde ilk olarak ---------------satışı hususunda anlaşıldığını ve sipariş edilen ürünlerin üretimine başlandığını, müvekkilin ham maddeleri kendisinin tedarik ettiğini ve ürünleri fason olarak ürettirdiğini, siparişlerin sürekli değiştirilmesi sebebiyle müvekkilin üretmiş olduğu siparişe konu ürünlerin yeniden hammaddeye dönüştürüldüğünü, müvekkilin, bu nedenle zarara uğrasa da davacı ile ticari ilişkinin süreceği beklentisiyle diyaloğu sürdürdüğünü, davacının alacak iddialarına dayanak yaptığı----- faturanın müvekkil tarafından düzenlenmediğini, davacı ile aracı kurumun söz konusu proforma faturayi kendi aralarında düzenlediklerinin anlaşıldığını, davacı tarafından yapılan takip ve dava konusu----- ödemenin tarafların mutabık kalmış olduğu toplam-----------olduğunu, müvekkilin bu duruma itiraz ettiğini ve sipariş bedelinin yarısının peşin olarak ödenmesini istediğini, aracı şirket ile davacı arasında yaşanan anlaşmazlıklar ve ---yürürlükte olan ----- gereği konteyner ağırlığının 19 tonu aşamaması sebebiyle sipariş hususunda değişiklik yapıldığını, bu süreçte -------- firmasının müvekkilin bilgisi ve onayı dışında farklı tutarlarda ve miktarlarda yeni proformalar tanzim ettiklerini, tarafia/rın son olarak daha önce sipariş edilen ürün yerine, davacı tarafından farklı ürün ve fiyatlar teklif edildiğini, havale edilen -------satışı konusunda mutabakata vardıklarını ve ilk olarak gönderilecek bir konteyner---------------- faturanin müvekkil tarafından düzenlenerek davacıya iletildiğini, davacının, varılan mutabakata rağmen --- birim fiyatından indirim istediğini, müvekkilin söz konusu fiyatı 1,40 USD'ye çektiğini, müvekkilin 27,9 ton ürünü fason olarak ürettirdiğini ve üretimi tamamladığını, söz konusu ürünlerin halen fason üretimi yapan ------ ait depolarda beklediğini,--------müvekkil arasında yapılan sözleşme uyarınca müvekkilin depolama bedeli ödeme yükümlülüğünün bulunduğunu, bu yükümlülüğün her geçen gün arttığını ve müvekkilir sürekli zarara uğradığını, müvekkilin, davacı ve bildirmiş olduğu taşıyıcı ile yükleme için irtibata geçtiğini, ancak, tüm girişimlerin sonuçsuz kaldığını, söz konusu ürünlerin davacı için özel olarak üretildiğini, başka alıcılara ve piyasada satışının mümkün olmadığını, müvekkilin,--------ayından beri ihracata hazır halde depolanan ürünleri talep halinde teslime hazır olduğunu, davacının haklı bir neden olmaksızın ürünleri teslim almaktan imtina etmiş olması sebebiyle; ürünün üretilmesi, depolanması, ürünlerin yeniden ham maddeye dönüştürülmesi nedeniyle katlarıdığı, katlanacağı masraflar ile birlikte mahrum kalacağı karın dava ve takip konusu alacak taleplerinden mahsubunun yasa ve içtihatiar gereği olduğunu, haksız davanın ve dava konusu taleplerin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:Dava, İİK 67 madde gereğince açılan itirazın iptali davasıdır.
Davacı taraf, taraflar arasında bir satım ilişkisi konusunda akdi ilişki kurulduğunu, davalıca kesilen proforma fatura gereğince ödeme yaptıklarını ancak malı teslim alamadıklarını, teslim alamama sebeplerinin davalıdan kaynaklandığını ileriye sürmüş olup; ----- sayılı takip dosyasında ---------- tahsilini talep etmiş, ödeme emri davalıya ----günü tebliğ edilmiş, davalı vekili ---- tarihinde takibe itiraz etmiş, borcu bulunmadığını bildirmiş, itiraz üzerine takip durmuş, iş bu davada bir yıllık hak düşürücü süre içinde açılmıştır.
İcra takibi satım ilişkisi gereğince teslim edilmeyen mal için yapılan ödemenin iadesine yöneliktir. Davacı şirket davalı firmaya------ numarasıyla bir ihtar çekmiş olup, mal satımına ilişkin proforma fatura uyarınca -------- hesaplarına ödendiği, aradan geçen 1 yıla rağmen faturaya konu malların teslim edilmediği gibi yazılı ve şifai ortamdaki mükerrer taleplerine rağmen iadenin gerçekleşmediğini belirterek, 7 gün içinde ----- olduğunu beyan ettiği Iban numarasına ödeme yapılmasını davalıya ihtar etmiştir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, davacının ibraz ettiği -------- vasıtasıyla gerçekleşen havale belgesi getirtilmiş, mail ortamındaki yazışmalar dosyaya alınmış, davalının ticari defterleri uzman mali müşavir ve hesap bilirkişisine inceletilmiş, rapor ve itiraz üzerine ek rapor alınmış olup; yapılan bu inceleme, alınan rapor ve toplanan deliller çerçevesinde;
Davalı tarafından düzenlenen ------ fatura kapsamında kurulan satım sözleşmesi nedeniyle takibe konu ------ davacı tarafından davalı tarafa gönderildiği hususunda bir ihtilafın bulunmadığı; ihtilafın, emtianın teslimi konusunda temerrüte satıcının mı ? alıcının mı ? düştüğü hususunda toplandığı; davacının bir ------olduğu,------ bulunduğu, bu nedenle öncelikle uygulanacak hukukun tespitinin gerektiği, 5718 sayılı MÖHUK gereğince sözleşmeden doğan borç ilişkilerinde uygulanacak hukuk genel başlıklı 24. Maddede tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları halinde sözleşmeden doğan ilişkiye o sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukukun uygulanacağının düzenlendiği; milletler arası mal satımına ilişkin sözleşmeler de her ne kadar birleşmiş milletler anlaşması mevcut ise de, ---- bu sözleşmeye taraf olmadığı nedeniyle artık o sözleşmeye en sıkı ilişkili hukukun proforma fatura içeriğine nazaran ------ konusu olması nedeniyle Türk hukuku olacağı; bu sebeple Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin geçerli olacağı; Tarafların tacir olması nedeniyle TTK'nun alım satıma ilişkin hükümlerinin uygulanması gerektiği, TTK'nun 23/1 maddesinde " bu maddede özel hükümler saklı kalmak şartıyla tacirler arasındaki satış ve mal değişimlerinde de Türk Borçlar Kanununun satış sözleşmesi ile mal değişim sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanır " düzenlenmesi nedeniyle TTK'nun alıcının temerrüte düşmesi halinde 23. Maddenin 1-b sayılı bendinde " alıcı mütemerrit olduğu taktirde satıcı, malın satışına izin verilmesini mahkemeden isteyebilir. Mahkeme, satışın açık artırma yoluyla veya bu işle yetkilendirilen bir kişi aracılığıyla yapılmasına karar verir. Satıcı isterse satış için yetkilendirilen kişi, satışa çıkarılacak malın niteliklerini bir uzmana tespit ettirir. Satış giderleri satış bedelinden çıkarıldıktan sonra artan para satıcının takas hakkı saklı kalmak suretiyle satıcı tarafından alıcı adına bir bankaya ya da banka yoksa notere bırakılır ve durum alıcıya ihtar edilir. " düzenlemesinin yer aldığı; Davalı tarafından --- günü düzenlenen ---- mal bedelinin " --- teslim şeklinin ------- şeklinde olduğu, davacının ----- faturadaki koşul olan %50 karşılığı -------- günü davalıya havale ettiği, davalının savunmasında bahsi geçen ---------- şirketinin akdi ilişkiye katılmadığı, katıldığına dair hiç bir delil bulunmadığı, bu nedenle olsa olsa aracı bir şirket olacağı, Davacı tarafça her ne kadar sipariş edilen ürünlerin hazır edildiği ancak sürekli olarak ihraç edilecek ürünün nevi ve miktarının davacı tarafından değiştirildiğine dair savunma mevcut ise de, buna ilişkin mail bulunmadığı, tam aksine ek raporda ele alındığı üzere maillerin en eski tarihlisinin ---- tarihli olduğu, oysa satım bedelinin peşinatının ----- tarihinde davacı tarafından havale edildiği, -------fatura içeriliğinin havaleyle uyumlu olduğu ve %50 peşinatı içerdiği, havalenin üzerinden 4 aylık süre geçmesine karşı ürünlerin sürekli olarak imalat sürecinin devam ettiği yönünden davalı maillerinde açık açık beyanların bulunduğu, öte yandan davacının ---- önce satın aldığımız ve ödediğimiz şey --------- şeffaf saçaklıydı. Şuana kadar neden saçakları bize göndermediğinizi hala anlamış değiliz; sonra bize saçak yerine lamine levha göndermeyi teklif ettiniz ancak ------- fiyatınızdan başlayarak toplam maliyetleri kontrol ettik ve----- ödediğimiz fiyatta fiyatlara kıyasla çok yüksek olduğunu fark ettik; peki para kaybedeceksek neden ürünlerinizi satın alalım. Bununla birlikte fiyatı önemli ölçüde düşüremezsiniz bu siparişi iptal etmeli ve parayı geri almalıyız, ekte şirket banka bilgilerini bulabilirsiniz. " biçimindeki maile nazaran ürün ve fiyat değişiklik tekliflerinin davalıdan geldiğinin ortaya çıktığı;
Satım akdinin 818 sayılı Borçlar Kanununun 188/1 maddesinde düzenlendiği, 6098 sayılı TBK'nun 207/1 maddesinde de buna paralel tanımlandığı, ürünü temin etmek ve -------olarak tesliminin davalı tarafından üstlenildiği, kararlaştırılan peşinatın davacı tarafından gönderildiği ve bu paranın davalı tarafından iktisap edildiği; dolayısıyla savunmada bahsi geçen dava dışı ------ satım akdine taraf olmadığı sadece bir aracılık ilişkisinin söz konusu olabileceği; hal böyle olunca, satım akdinin davalı taraflar arasında kurulduğu; yukarıdaki oluşum ve maillere nazaran davacının ---- tarihli ihtarına kadar davalının TBK 235 uyarınca alıcının temerrütüne dayalı dönme hakkını da davalının kullanmadığı karşısında artık davacının temerrüte düşmediği, mal tesliminde tam tersine davalının temerrüte düştüğü, davacının bu nedenle akitten dönebileceği, ödediği tutarın iadesini isteyebileceği, icra takibi esnasında davacının ---- alacaklı olduğu, yukarıda incelenen ihtarnamede verilen sürenin sonundan başlayan temerrüt tarihi ile takip tarihi arasında işleyen faizinde---- olduğu, takip tarihinden itibaren davacının 3095sayılı yasanın 4/a hükmü uyarınca %3,75 ve değişen oranlarda USD cinsinden vadeli mevduata kamu bankalarının uyguladığı en yüksek oranda faiz isteyebileceği kabul edilerek aşağıdaki hüküm tesis olunmuş;
Mahkememizin kararına savcılık soruşturmasının etkili olmadığı, ortada bir akdi ilişkinin bulunduğu, kimin temerrüte düştüğü hususunda ihtilafın bulunduğu belirlenerek, savcılıktaki soruşturmanın sonucu değerlendirilmemiş,
Takip konusu alacağın mal bedeli olarak gönderilen ve likit olan bir alacak olduğu, bu nedenle itirazın haksız bulunması sebebiyle istenen icra inkar tazminatına da hak kazanıldığı kabul edilmiştir.
HÜKÜMGerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
Davalının --------- dosyasına yaptığı itirazın KISMEN İPTALİ ile,
Takibin -------- üzerinden ve sadece asıl alacağa 3095 sayılı yasanın 4/a hükmü uyarınca %3,75 ve değişen oranlarda --------- cinsinden vadeli mevduata kamu bankalarının uyguladığı en yüksek faiz oranı uygulanarak DEVAMINA,
Fazlaya dair itirazın iptali talebinin reddine,
250.098,00 TL üzerinden %20 icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline, davacıya verilmesine,
Alınması gereken 16.746,20 TL harçtan peşin olarak alınan 4.042,66 TL peşin ilam harcının mahsubuyla 12.703,54 TL eksik harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Tamamı davacı tarafından karşılanan 4.097,06 TL başvuru ve peşin ilam harcının tamamı ile; 2 normal 15 elektronik tebligat 120,50 TL tebligat ve 4.000,00 TL bilirkişi incelemesi giderinin kabul ve ret oranı gereğince, 3.882,78 TL'lik kısmının toplamı 7.979,89 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar kesinleştiğinde bakiye gider avansı kalırsa davacıya iadesine,
Karar tarihindeki AAÜT gereğince 37.321,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınıp, davacıya verilmesine;
Reddedilen kısım üzerinden hesaplanan nispi vekalet ücreti maktunun altında kaldığından 9.200,00 TL maktu vekalet ücretinin de davacıdan alınıp, davalıya verilmesine, 1.320,00 TL ara buluculuk giderinin kabul ve ret oranı gereğince 1.243,85 TL'sinin davalıdan, kalan 76,15 TL'sinin ise davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, bunun için harç tahsil müzekkereleri hazırlanmasına,
Dair karar, e-duruşmaya katılan davacı vekilinin ve huzurdaki davalı vekilinin yüzlerine karşı, karar gerekçesinin tebliğinden itibaren 2 hafta içinde ------------ Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olarak oy birliğiyle verildi, açıkça okundu usulen tefhim olundu.10/04/2023

Full & Egal Universal Law Academy