T.C. İstanbul Anadolu 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/200 Esas
KARAR NO: 2023/427
DAVA: Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 18/03/2022
KARAR TARİHİ: 11/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ------ile aralarında 15.12.2015 tarihli, gönderilerin toplanması, yüklenmesi, boşaltılması, ayrımı, sevki ve işlenmesi hizmetlerinin 1. Bölgede yaptırılması işi sözleşmesinin imzalandığını, sözleşme gereğince davalı yüklenici firmadan ihale karar pulu damga vergisi kesintisi yapıldığını, kesinti yapılan 38.538,46 TL tutarındaki ihale karar pulunun ilgili vergi dairesine ödendiğini, davalı yüklenici firma tarafından ihale karar pulu kesintisinin iadesi talebiyle ----. Vergi Mahkemesinde------ sayılı dosya üzerinden dava açıldığı, mahkemenin 25.02.2019 tarih ve------sayılı kararıyla ihale karar pulu bedelinin davalı firmaya iadesine karar verdiğini, karara istinaden Vergi Dairesi tarafından adlarına ihale karar pulu tahakkuk ettirildiğini, bu durumun iptali için ---- Vergi Mahkemesinde ---- sayılı dosya ile dava açıldığını, Mahkemenin-----sayılı kararı ile tarh işlemi yapılmadığı gerekçesi ile işlemin iptaline karar verildiğini, Vergi Dairesinin Mahkeme kararından sonra Vergi Ziyaı cezalı tarhiyat yaptığı, Tarhiyatın iptali için ----. Vergi mahkemesinde -----sayılı dosya ile dava açıldığını, Mahkemece 29.01.2021 tarih ve ----- sayılı kararı ile vergi Ziyaı yönünden kabul ihale karar harcı yönünden red kararı verdiğini, karara karşı ----- sayılı dosya ile istinaf başvurusu yapıldığını, ----Bölge İdare Mahkemesi----. Vergi Dava Dairesi ------- sayılı kararı ile reddederek kararın kesinleştiğini, Davalı yüklenici firma ile aralarında imzalanan 15.12.2015 tarihli sözleşmenin 6.1 ve 6.2.1 maddelerinde “Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artış dâhil) yerine getirilmesine ilişkin sigorta, vergi, resim ve harç v.b diğer giderlerinin tamamı sözleşme bedeline dahildir.” Şeklinde düzenlendiğini ve taraflarca kabul ve taahhüt edildiğini, sözleşmenin eki idari şartnamenin 21. Maddesinde sözleşmeden doğacak karar pulunun isteklilerce teklif fiyata dâhil edileceği açık bir şekilde karara bağlandığı ve taraflarca imza altına alındığı, ihale karar harcının davalı yüklenici firma tarafından ödenmesi gerektiği halde 76.113,46 TL tutarında ihale karar pulu ve gecikme zammının kendileri tarafından ödendiğini, söz konusu bedelin arabuluculuk yoluyla tahsili için ------ ve----- dosya numarası üzerinden arabuluculuk başvurusu yapıldığını, ancak anlaşma temin edilemediğini, ödenmek zorunda kalınan ihale karar pulu ve gecikme zammının ödeme tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizi ile birlikte taraflar arasındaki sözleşmenin ilgili hükümleri gereğince rücu en tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; -----. ile aralarında doğrudan Temin hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, ihale kararın istinaden ödenmesi gereken ihale karar pulu damga vergisini davacı idare tarafından kamu gücü kullanılarak ödettirildiğini, ihalenin doğrudan temin olduğunu, alınmış bir ihale kararı bulunmadığını, bu nedenle damga vergisini doğuran olayın gerçekleşmediğini, ihale karar pulu damga vergisinin 488 Sayılı Kanun uyarınca sorumlusu ve mükellefinin ihale makamı olduğunu, bu nedenle yatırmış olduğu ihale karar pulu damga vergisi tutarının iadesi için ----Vergi Mahkemesi nezdinde ------ sayılı dosya numarası dava konusu yapıldığını, Mahkemenin -----sayı ile ihale karar pulu damga vergisinin iadesine karar verdiğini, söz konusu kararın---- Bölge İdare Mahkemesi -----. Vergi Dava Dairesinin 04.12.2019 tarih ve ------- Sayılı ilamıyla onandığını ve kesinleştiğini, 15.12.2015 tarihli sözleşmenin 6.1 ve 6.2 maddeleri taahhüdün yerine getirilmesi, sözleşme imzalandıktan sonra meydana gelecek vergilerden bahsettiğini, Sözleşme eki İdari Şartnamenin 21 maddesinin de Genel İşlem Şartları unsuru taşıdığını, sadece kurumun imzasını taşıyan ihale karar pulu damga vergisine ilişkin bir düzenleme olmadığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 3 aylık doğrudan temin sözleşmesi olduğunu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 4’üncü maddesinde ihalenin kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasına seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayına müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri ifade ettiğini, bir komisyon kurup ihale kararı alınmadığını, ihale karar damga pulunu gerektirecek bir durumun bulunmadığını bu nedenle davanın tümden reddedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, taraflar arasında düzenlenen sözleşmeden kaynaklanan alacak talebine ilişkindir.
Davacı, davalı ile aralarındaki sözleşmeye konu ihale nedeniyle davalıdan 38.538,46 TL tutarında ihale karar pulu kesintisi yapıldığını, davalının kesintinin iptali için dava açtığını, bu bedelin dava sonunda davalıya iade edildiğini, davacıya söz konusu bedelin tekrardan tarh ettirildiğini, gecikme zammı ile idareye 3/3/2021 tarihinde 76.113,46 TL ödeme yapıldığını, bu ödemenin sözleşmeye göre davalı tarafça üstlenildiğini, davalının ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile söz konusu bedeli ödemesi gerektiğini iddia etmektedir.
Davalı, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan usul hükümleri doğrultusunda basit yargılama usulüne tabi olarak oluşturulan tensibe istinaden yargılamaya başlanmış yöntemine uygun ön inceleme duruşması açılarak öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, hukuki ihtilaf noktaları belirlenmek suretiyle tahkikat aşamasında deliller toplanmış,-----Ticaret Odasından davalının ticari sicil kayıtları alınmış, -----. Vergi Mahkemesinin---- Esas ----- Karar sayılı dosyası ile ----- esas, ----- karar sayılı dosyasının gerekçeli karar ve kesinleşme şerhleri örnekleri ile-----. Vergi Mahkemesinin -----Esas, -----Karar sayılı dosyasının gerekçeli karar ve kesinleşme şerhleri örnekleri celp edilmiş, 18.01.2023 tarihli bilirkişi heyeti raporu alınmış ve dava sonuçlandırılmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 18.01.2023 tarihli raporunda özetle, "...Taraflar arasında akdedilen sözleşme ve eki idari şartnamenin birlikte değerlendirilmesi neticesinde; yüklenici firma -----toplam 76.113,76 TL’yi------ne ödemesi gerektiği, taraflar arasındaki sözleşmede anılan ödemenin davalı tarafça ödenmesi gerektiğini düzenleyen hükmün genel işlem şartı niteliğinde olduğu kabul edilecek dahi olsa, sözleşme hükmünün dürüstlük kuralına aykırılık teşkil etmediği ve bu nedenle kısmi kesin hükümsüzlüğünden bahsedilemeyeceği, davalı taraf dava öncesinde temerrüde düşürülmediğinden işlemiş faiz talebinin mümkün olmadığı..." yönünde görüşlerini bildirmiştir.Tüm dosya kapsamı, taraf iddia ve savunmaları, alınan bilirkişi raporları ve bütün deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu sözleşmeye ait damga vergisi ve ihale karar pulunun ödenmesi gerektiği, ihale karar pulunun mükellefinin ------ olduğu, vergi sorumluluğuna ilişkin özel hukuk sözleşmelerinin vergi idaresini bağlamadığı, ancak vergi dairesine karşı hüküm ifade etmeyen vergi sorumluluğunun devrine ilişkin bu tür sözleşmelerin taraflar arasındaki iç ilişkilerde hüküm ifade edeceği, sözleşme ve eki idari şartnameye göre ihale teklif fiyat içeriğine ihale karar pulunun da dahil edilerek teklif verilmesi gerektiği, ------ tarafından sözleşme gereği yapılan ödemelerin içeriğinde ihale karar pulu bedelinin dahil edilerek ödeme yapıldığı anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki sözleşme hükümleri ve 14/01/2023 tarihli rapor birlikte değerlendirildiğinde davacı tarafından ödenmiş olan kalemin sözleşmeye göre davalı tarafından ödenmesi gerektiği, aksi yöndeki davalı itirazların sözleşme özgürlüğü ilkesine aykırı olması sebebiyle yerinde olmadığı anlaşılmış, dava konusu olan 76.113,76-TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dava konusu alacağın sözleşme hükümleri gereğince iadesinin talep edildiği, davalının davadan önce TBK m. 117 uyarınca temerrüde düşürülmemiş olduğu anlaşılmakla ödeme tarihinden itibaren faiz talep edilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmiş, aksi yöndeki davacı talebine itibar edilmemiştir.Hemen belirtmek gerekir ki, her ne kadar davalı tarafından sözlemeye konu hükmün genel işlem koşulu niteliğinde olduğu beyan edilmiş ise de; tarafların tacir olması ve TTK 18/2 maddesi gereği basiretli bir tacir olarak hareket etmesi gerektiğinden davalının genel işlem koşulu olduğuna yönelik itirazlarına itibar edilmemiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.---- BAM -----. HD. ----- Karar sayılı ilamı)
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE,
2-76.113,76-TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Alınması gerekli karar harcı 5.199,31-TL'den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 1.299,83-TL harcın mahsubu ile bakiye 3.899,48‬-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafça yatırılan 1.299,83-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 80,70-TL başvuru harcı, 11,50-TL vekalet harcı, 87,00-TL tebligat ve müzekkere gideri, 3.500,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.679,2‬0-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
6-TTK 5/A maddesi ve 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A fıkrası ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca 1.560,00-TL arabuluculuk ücreti davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
8-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. 13. maddesindeki esaslara göre belirlenen 12.178,15-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde Hukuk Muhakemeleri Kanununun 333.maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde ------ Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.

Full & Egal Universal Law Academy