T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/202 Esas
KARAR NO:2023/403
DAVA:İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:14/11/2020
KARAR TARİHİ:27/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında imzalanan ---- kapsamında davacıya ait ---- bedelle davalı yanca kiralandığını, ------ tarihinde sona eren sözleşmenin 4/c maddesindeki "Makina sahibinden kaynaklanmayan sebeplerden dolayı işveren herhangi bir sebepten dolayı iş makinesine iş veremezse makinanın aylığından herhangi bir kesinti yapmayacaktır." hükmü gereğince herhangi bir şekilde davacıdan kaynaklanmayan bir nedenle işe ara verilmesi durumunda kararlaştırılan bedelin tamamının ödeneceğinin kararlaştırıldığını, -----------sonuna kadar ara verildiğini, ara verilmiş olması hasebiyle sözleşmede kararlaştırılmış olmasına rağmen ------ ait kira bedelinin ödenmediğini, işin devam ediyor oluşu sebebiyle iş bitiminde hesap kesimi yapıldığında ara verilen döneme ait ödemelerin yapılmasının beklendiğini, ancak sözleşme sona ermesine rağmen yine ödeme yapılmadığını, davacının ara verilen dönem olan --- aylarına ait kira bedeline ilişkin ---- bedelli faturayı davalı firmaya gönderderdiğini ancak geri iade edildiğini; fatura bedelinin ödenmemesi üzerine ----- yapılan takibe davalı yanca itiraz edildiğini, arabuluculuk sürecinde uzlaşma sağlanamadığını belirterek itirazın iptaliyle, şimdilik 46.020TL alacağın fatura tarihten itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davalı/alacaklı kötü niyetli olarak takibe itiraz ettiğinden alacağın %20'inden aşağı olmamak üzere icra ve inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin ------inşaatı için davacı yan ile iş makinesi temin etme, operatörün ihtiyaçlarını karşılama, ücretini ödeme, makinanın bakımını yapma, onarımını yapma ve benzeri hizmetlerin yapılmasını kapsayan bir iş makinası kiralama sözleşmesi akdedildiğini, ---- tarihinde başlayan inşaat için dava dışı -------tarihinde durdurulma kararı alındığını, davacı yana da bu husus bildirilerek makinasının kullanılmayacağı ve inşaat durdurulduğu için ne zaman başlanacağı da bilinmediğinden kiralama konusu vinçi de inşaat alanından alabileceğinin bildirildiğini, davacı yan tarafından da kendi isteği üzerine yakın zamanda inşaat faaliyetinin tekrar devam etme ihtimaline binaen vinç makinası bir süre daha inşaat alanında tutulduğunu, ---- içerisinde de davacı yanca vinç makinasının inşaat alanından alındığını bu hususu gösteren ----- mesajı ekran dilekçe eki olarak huzura sunulduğunu; ----tarafından söz konusu inşaat çalışmasının devam ettirilmesi kararının alındığını 11.03.2020 tarihinde tekrardan inşaat faaliyetlerine kaldığı yerden başlandığını, davacı yana da haber verilerek vinç kullanımı için davacı yan tarafından makina inşaat alanına getirildiğini; İşin başlamasından işin tamamlandığı tarih olan 30.06.2020 tarihine kadar işleyen süreç içerisinde davacı yanın hak edişinin hepsinin ödendiğini, ancak davacı yan tarafından 09.07.2020 tarihinde inşaat faaliyetlerinin yürütüldüğü alanda vinç makinasının alanın önüne getirilerek "param ödenmedi" diye çıkarılmış ve hakaret etmeye varan bu olaydan dolayı müvekkili şirketin ------ olarak çalışanı olan ---- tarafından ----- iş makinasıyla inşaat alanının önünde yaptığı işgale ilişkin hem de haksız hakaretlerine ilişkin şikayette bulunulduğunu, akabinde davacı yan tarafından --- tarihinde ---- bedeli açıklamasıyla 46.020TL tutarında fatura düzenlenerek müvekkili şirkete gönderildiğini, davacı yanın haksız olarak düzenlediği faturanın müvekkili şirket tarafından da 14.07.2020 tarihinde ihtarname yoluyla davacı yana haksız faturanın kabul edilmediğinin beyan edildiğini, sonrasında da ilgili icra takibi başlatıldığını ve taraflarınca itiraz edildiğini;_İlgili kiralama sözleşmesinde kiralama süresine ilişkin herhangi bir belirleme yapılmayıp yani "altı ay süreyle kiralanmak üzere" gibi net bir zaman aralığı belirlenmemiş olup yalnızca sözleşmenin 2. Maddesindeki konu kısmında düzenlendiği üzere hangi inşaat çalışması için kiralama yapıldığının belirtildiğini, buna göre de söz konusu inşaat çalışmaları devam ettiği müddetçe kiralanan makinanın çalıştırıldığını ve hak edişlerinin davacı yana ödendiğini, sözleşmede belirlenen "iş vermeme" durumu değil yapılacak bir inşaat faaliyeti konusunun ortadan kalkmış olması halinin söz konusu olduğunu, davacı yanın mevcut durumda devam eden kiralama konusu olan faaliyet içerisinde makinanın bulundurulup kullanılmama halinin söz konusu olmadığını, kiralama konusu vincin bu süreçte inşaat alanı içerisinde tutularak işgal de edilmediğini, davacı yan tarafından makinanın inşaat alanından çıkarıldığını ve inşaatın durdurulduğu süreçte kendi kullanımında bulunduğunu belirterek davacı tarafça açılan haksız davanın reddine, kötü niyetli davacı aleyhine %20 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderleri ile ücret-i vekâletin davacı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
RAPOR: Bilirkişi raporunda özetle; "Davacının, davacıdan kaynaklanmayan bir nedenle davalı tarafça işe ara verilmesi halinde sözleşmenin 4/c maddesine göre kira bedelinin ödeneceğinin kararlaştırıldığını; bu sebeple de ödenmemiş ------ -----aylarına ait kira bedeline ilişkin -------- ---- açıklamalı, ---- bedelli faturayı davalıya gönderdiklerini, ancak faturanın iade edildiğini, bunun üzerine davalının aleyhine -----sayılı dosyası ile icra takibinin başlatıldığını beyan ettiği,Borçlar mevzuatı açısından değerlendirme yapıldığında: Taraflar arasında ------başlıklı sözleşmenin imzalandığı; sözleşmede davacının ------niteliğindeki bu sözleşmeye göre davacının ------ davalının ise ----- sıfatını haiz olduğu; TBK m. l/l hükmünce sözleşme özgürlüğü kapsamında "karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarının açıklanması ile" sözleşmenin kurulduğu; sözleşmenin 3. maddesinde kiraya veren davacıya ait ----------- karşılığında davalı kiracı tarafından kiralandığı hususunun ve sözleşmenin 4/c maddesinde ise "Makina sahibinden (davacıdan) kaynaklanmayan sebeplerden dolayı işveren (davalı) herhangi bir sebepten dolayı iş makinesine iş veremezse makinanın aylığından herhangi bir kesinti yapmayacaktır." hükmünün kararlaştırıldığı, Davacı tarafından davalının aleyhine ----- sayılı dosyası ile başlatılan icra takibi incelendiğinde --------- bedelli fatura alacağının ödenmesinin talep edildiği, Sözleşmenin 4/c maddesinde davacı kiraya verene isnat edilemeyen/kiraya verenden kaynaklanmayan bir sebebe dayalı olarak kiralanan şeyin [iş makinasının) kiracı (davalı) tarafından kullanılamaması durumunda da sözleşmede (aylık olarak ödeneceği) kararlaştırılan kira bedelinin davacıya ödeneceği açıkça kararlaştırıldığından (eğer Sayın Mahkemece davalı tarafça iş makinasının kullanılamamasının sebebinin davacıya isnat edilemediği kabul edilir ise bu halde) 13.000TL.+KDVx3 ay (Ocak/Şubat/Mart) = 39.000TL.+ (%18KDV)7.020TL.= 46.020TL.nin ödenmesinin istenebileceği kanaatine varılabileceği; ancak takdirin, elbette Sayın Mahkeme'ye ait olduğu, Defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri tespit edilmek suretiyle HMK 222 maddesi uyarınca lehine delil teşkil edecek vasıfta olup olmadığı hususunda: Mali açıdan inceleme yapıldığında davacı --- davalı------incelenen defterlerinin, TTK. md. 85 ve HMK 222. madde uyarınca sahipleri lehine delil olarak kullanılma niteliğinde bulunduğu; Tarafların defterlerine göre takip tarihi itibariyle davacının davalıdan alacağı bulunup bulunmadıâı ve miktarı hususunda: Mali açıdan inceleme yapıldığında davacı ---- incelenen kayıtlarına göre davacı------ 13.08.2020 takip tarihi itibariyle davalı ------alacaklı olduğu; davalı ----incelenen kayıtlarına göre davalı ----- takip tarihi itibariyle davacı ---borcunun/alacağının bulunmadığı, cari hesabın kapalı olduğu; Davacı tarafın davalı için düzenlediâi ------ nolu faturanın davalıya tebliğ edilip edilmediği, faturadan kaynaklı herhangi ödeme yapılıp yapılmadığı, davaya konu faturanın davalının ticari defterlerine kaydının yapılıp yapılmadığı. ------- formlarına konu edilip edilmediği, 8 günlük yasal süresi içerisinde itiraza uğrayıp uğramadığı, iade fatura düzenlenip düzenlenmediği hususunda: Mali açıdan inceleme yapıldığında davalı tarafından davacıya düzenlenmiş ----- numaralı, ---- Faturanın davalı------elektronik ortamda iletilerek tebliğ edildiği, davacı kayıtlarında yer almayan söz konusu fatura için davalı tarafından davalıya ödeme yapılmadığı, söz konusu faturaya davalı tarafından----- yevmiye numaralı Faturanın kabul edilmemesi konulu ihtarname ile 8 günlük yasal süresi içerisinde itiraz edildiği, iade fatura düzenlenmediği, söz konusu faturanın davacı tarafından ----- konu edildiği, davalı tarafından---- Formuna konu edilmediği; Davalı vekilinin cevap dilekçesinde ileri sürdüâü sekli ile inşaat faaliyetinin durdurulmasından kaynaklı kiraya konu is makinasının faturaya konu avlardan önce sahadan alınıp alınmadığı hususunda: Davalı tarafından iş makinasının inşaat alanından çıkarıldığı ve Ocak-Şubat-Mart aylarında inşaat alanında bulunmadığı, Ocak ayı içerisinde de davacı yanca vinç makinasının inşaat alanından alındığını gösteren ---------- mesajının ekran görüntüsünün sunulduğunu beyan ettiği görülmekle dosyaya -----sunulan telefon ekran görüntüsü incelendiğinde---- isimli şahıs tarafından----bey ben makinamı alacağım, bugün giderim büyük ihtimalle, daha beklemeye gerek yok" beyanına yer verildiği, ----- telefon sahibi tarafından ise "bence de, yoksa makine ----- gömülecek" beyanına yer verildiği; bu ekran görüntüsü incelendiğinde makinanın inşaat sahasından davacı tarafından kesin olarak alınıp alınmadığının anlaşılamadığı; takdirin. Sayın Mahkeme'ye ait olduğu, Davacı vana ait olduğu ileri sürülen ses kaydının tetkiki hususunda: Ses kaydı dinlendiğinde özetle ses sahibi tarafından --------aylık kiraladığımız için"...; hiç olmazsa makinamı alırım; ...pazartesi başlamazsa makinamı alırım..." şeklindeki ifadelere yer verildiği, bu ses kaydın incelendiğinde makinanın inşaat sahasından davacı tarafından kesin olarak alınıp alınmadığının anlaşılamadığı; takdirin, Sayın Mahkeme'ye ait olduğu, Tarafların defter kayıtları arasında farklılık bulunduğu takdirde müsteminatlarının da incelenmek suretiyle farklılığın neden kaynaklandığı ve hangi tarafın defterindeki kavda değer verilmesinin gerektiği hususunda: Mali açıdan inceleme yapıldığında tarafların incelenen defter kayıtları arasındaki farkın, takibe ve davaya konu edilen, ---- tarafından davalı----- düzenlenmiş, ----numaralı, ------Faturadan kaynaklandığı; icra takibine konu edilen alacağın ------ olarak hesaplanabileceği," şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.
DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ ve GEREKÇE:
Dava, faturaya dayalı genel haciz yolu ile takipte ödeme emrine itirazın iptali ve takibin devamı istemine ilişkindir.
İtirazın iptali davası İcra İflas Kanunun 67. Maddesinde “Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır.Bu Kanunda öngörülen icra inkar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır.” şeklinde düzenlenmiştir. İcra dosyası fiziken celp edilmiş, borçlunun ödeme emrine süresi içerisinde itiraz ederek takibi durdurduğu tespit edilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun (TMK) 6. maddesi uyarınca kural olarak, aksi kanunca belirlenmedikçe iki taraftan her biri iddiasını ispata mecburdur. Bu hüküm, kaynak İsviçre Medeni Kanunu’ndaki şekli gibi, “bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran taraf, o vakıayı ispat etmelidir” şeklinde anlaşılmalıdır. Davacı taraf ,bedeli ödenmeyen faturalara dayalı alacak talebinde bulunmaktadır. Buna göre öncelikli incelenmesi gerek husus faturanın ispat gücüdür. 6102 sayılı TTK'nın 21/2. maddesi şu şekildedir: ''Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır''. TTK'nın 21/2.(6762 sayılı TTK'nın 23/2.) maddesi ile faturanın tacirler arasında ifaya yönelik ispat aracı olduğu, süresinde itiraz edilmemekle münderecatından sayılan hususlar yönünden düzenleyen lehine, adına fatura düzenlenen aleyhine bir karine getirilmiştir. Bu karine faturanın ispat gücünü ortaya koymaktadır. Fatura düzenleyen tacirin anılan karineden yararlanabilmesi için fatura tanzim edenle, adına fatura tanzim edilen arasında akdi ilişki bulunması, faturanın akdin ifasıyla ilgili düzenlenmesi gerekir. Fatura sözleşmenin kurulma safhasıyla ilgili olmayıp ifasına ilişkin olduğundan öncelikle temel bir borç ilişkisinin bulunması gerekir.
Takibe ve davaya konu edilen, ---- tarafından davalı ----düzenlenmiş, --- numaralı, --- Mart açıklamalı,----Faturadan kaynaklanmaktadır.
Taraf şirketlerin ticari defter ve kayıtlarının bilirkişi marifeti ile incelenmesi neticesinde oluşturulan 16/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda; ----Takibe ve davaya konu edilen,--- tarafından davalı ---- düzenlenmiş, ----- açıklamalı, 46.020,- TL tutarlı e-Arşiv Faturadan kaynaklandığı; icra takibine konu edilen alacağın 13.000TL.+KDV x 3 ay (Ocak/Şubat/Mart) = 39.000TL.+ (%18KDV)7.020TL.= 46.020TL. olarak hesaplanabileceği ..." tespit edilmiştir.
Taraflar arasında 20.10.2019 tarihinde adi yazılı şekilde, “İş Makinası Kira Sözleşmesi” başlıklı sözleşme imzalanmış olup bu sözleşme gereği iş makinasının davalıya teslim edildiği anlaşılmaktadır. Taraf tanık beyanlarından------ ayında ---- alanında çalışmaya başlandığı, çalışmanın 3 ay gibi bir süre durduğu, pandemi sürecenin başladığı, taraflar arasında iş makinasının sahadan alınmasına yönelik-------- yazışmaları olduğu, davacı yanca iş makinasının sahadan alınması yönünde talebinin olduğu, davalı şirket temsilcisi tarafından bu durumun kabul edildiği, davacı yanca kendi iradeleri ile iş makinasını işin durduğu şantiyede muhafaza ettiği, bu sürecin ------- yazışmalarına yansıdığı, davacının 2020 ocak şubat mart ayına ilişkin kira alacağını yaklaşık 4 ay sonra 2020 Temmuz tarihli faturaya konu ettiği, davacı yanca düzenlenmiş ----- numaralı, ------ açıklamalı, 46.020,- TL tutarlı e-Arşiv Faturanın davalı -------- elektronik ortamda iletilerek tebliğ edildiği, davacının söz konusu faturayı kendi kayıtlarına almadığı, fatura için davalı tarafından davalıya ödeme yapılmadığı, mezkur faturaya davalı tarafından --------- yevmiye numaralı Faturanın kabul edilmemesi konulu İhtarname ile 8 günlük yasal süresi içerisinde itiraz edildiği, davalı yanca ihtilafa konu faturanın vergi dairesine bildirilmediği, sonuç olarak, davalı şirketin ticari defterlerinden davacıya borçlu olduğuna ilişkin bir tespitin yapılamadığı, bilirkişi heyetinin davacı ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde; söz konusu faturanın davacı ticari defterlerine işlenmediğinin anlaşıldığı, bu haliyle davacının davalıdan alacağının olduğunu ispatlayamadığı anlaşılmakla ispatlanamayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Her ne kadar davacı taraf alacak iddiasının kanıtlayamadığı sabit ise de davanın kötüniyetle açıldığının da sabit olmaması nedeniyle davalı yanın kötü niyet tazminatı isteminin reddi gerektiği anlaşılmakla koşulları oluşmadığından davalının kötü niyet tazminatı isteminin reddine karar verilmiştir.-----
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacın alacağına ilişkin talebin REDDİNE,
2-Davalı tarafından talep edilen kötü niyet tazimatının yasal şartları oluşmadığından talebinin REDDİNE,
3-Alınması gereken 179,90 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 555,81 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 375,91‬ TL harcın davacıya İADESİNE,
4-Yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davalı tarafından yapılan 137,20 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiği için karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.ye göre tespit edilen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
7-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatırana İADESİNE,
8-1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
Dair, Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde ------ Adliye Mahkemesi'nde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 27/04/2023

Full & Egal Universal Law Academy