T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/112 Esas
KARAR NO: 2023/296
DAVA: Tazminat
DAVA TARİHİ: 31/01/2018
KARAR TARİHİ: 06/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirketin ... ilçesi, ... köyü, ... Mevkii'nde bulunan ... sayılı maden işletme ruhsat sahasının rödovanscısı olarak işletmesini yürütmekte olduğunu, ... projesi yapımı için İ... Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi'ne tahsis edilen alanda, davalıların hafriyat çalışmaları sırasında kontrolsüz şekilde döküm ve dolgu yapması sebebiyle müvekkili şirketin madencilik faaliyetlerine devam ettiği alanda önemli ölçüde tahribat meydana getirdiğini, davalıların, yapılan tüm ihtar ve uyarılara rağmen müvekkili şirkete ait maden ruhsat sahasına mücavir alanda kontrolsüz şekilde döküm ve dolgu çalışmalarını sürdürerek müvekkilini zarara uğrattıklarını, ... 34. Noterliği'nin ... tarih ve ... sayılı ihtarnamesi ile davalılara yol açtıkları zararın önlenmesi ve giderilmesi hakkında ihtarda bulunulduğunu, mevcut zarar ve tehlikenin boyutunun açıkça davalılara bildirildiğini, ... kapsamında yüklenici firma olarak altyapı faaliyetlerini sürdüren davalıların, müvekkil şirketin uyarı ve ihtarlarına rağmen önemli zararlara yol açan döküm ve dolgu çalışmalarını sonlandırmadığını, bu sebeple müvekkil şirketin, ... tarih ve ... sayılı dilekçesi ile ... İlçe Kaymakamlığı’na başvurarak davalıların döküm ve dolgu çalışmalarının proje sınırlarını aşarak kuzeye doğru heyelan şeklinde akmakta olduğu ve bu dolgudan dolayı oluşan baskı ve basınç etkisi ile bloksal büyük kütle hareketlerin kuzeye doğru, müvekkile ait taşınmaza, 3. kişilere ait özel mülkiyetlere ve maden üretim faaliyetlerine zarar verme ve kamuya ait madenlerin işletilememesi sonucunu doğurduğunun ifade edilip, bu sebeple davalıların tehlikeye yol açan faaliyetlerinin durdurularak müvekkilin zararının giderilmesinin talep edildiğini, bu başvuru üzerine ... İlçe Kaymakamlığı'nın 23/03/2016 tarihinde kadastro teknik personelleri ile birlikte mahallinde inceleme yapıldığını ve davalıların kendilerine tahsis edilen proje sınırları içerisinde gerçekleştirdikleri dolgu ve döküm faaliyetlerinin müvekkili şirket uhdesindeki maden ruhsat sahasında beklenmeyen tahribatlara yol açtığının tespit edildiğini, müvekkili şirketin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne yazdığı 28/04/2016 tarih ve 58103 sayılı yazı ile davalıların ... uygun olmayacak şekilde emniyet ve iş güvenliği önlemleri almadan yaptığı döküm ve dolgu çalışmalarının heyelan ve bloksal hareketleri sonucu ruhsat sahasında kömür bulunan bölgelerin önemli bir kısmının madencilik yapılamayacak duruma geldiğini bildirerek projeye uygun olmayan, maden üretimini engelleyen, müvekkilini zarara uğratan bu durumun ve meydana gelen zararın tespitinin istediğini, müvekkili şirketin talebi üzerine ... tarih ve ... sayılı makam oluru ile ... tarafından görevlendirilen teknik heyet tarafından mahallinde tetkikte bulunulduğunu, tetkik sırasında tutulan tutanaktan da davalıların usulsüz ve kontrolsüz işlem ve eylemler yaptıklarının anlaşılacağını, müvekkili şirkete ait maden ruhsat sahasında meydana gelen heyelana, davalıların kendilerine yapılan tüm ihtar ve uyarılara rağmen kontrolsüz şekilde sürdürdüğü döküm ve dolgu çalışmalarının sebep olduğunda kuşku bulunmadığını, davalıların, her ne kadar heyelan ile müvekkili şirketin işletme faaliyetinde bulunduğu ruhsat sahasına gelen malzemeyi kaldıracağını ifade etmişse de, müvekkili şirket tarafından defaten ihtar edilmelerine, ... İlçe Kaymakamlığı ve ... tarafından yapılan tespit ve uyarılara rağmen heyelana sebep olan bölgede döküm ve dolgu çalışmalarına devam ettiklerini ve müvekkili şirketin uğradığı zararın önlenmesi ve giderilmesi adına hiçbir girişimde bulunmadıklarını, 6098 sayılı TBK 49 ve devamı maddelerinde haksız fiile dayalı tazminat hükmünün düzenlendiğini ve haksız fiil kavramının hukuki niteliğinden hareketle müvekkili şirketin davalıların döküm ve dolgu faaliyetleri sebebiyle uğradığı zararın haksız fiil hükümleri uyarınca tazmin edilebilmesinin koşullarının oluştuğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 3.000.000.000-TL tazminatın 01/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 22/12/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 23.240.523,87-TL'ye yükseltmiştir.
Davalılar vekili davalı taraflar adına ayrı ayrı verdiği cevap dilekçeleri ile; öncelikle ...A. Ş'nin açılan davada pasif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davacının zararın meydana geldiği tarihlerde İR: 762 sayılı ruhsat sahasında hak sahibi olup olmadığının araştırılması gerektiğini, hak sahibi olmaması halinde davanın aktif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, meydana geldiği iddia edilen zarar ile müvekkillerinin bir ilgisi olmadığını, davacının kendi fiil ve davranışları ile zararın meydana gelmesine sebebiyle verdiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, haksız fiil nedeniyle tazminat talebine ilişkin bulunmaktadır.
Mahkememizce, tarafların birbirlerine gönderdikleri ihtarnameler, ...Şirketi ile ... Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlenen Rödevans Sözleşmesi ile 30/01/2018 tarihli Temlik Protokolü,... sayılı maden sahasına ilişkin ruhsat bilgileri, dava konusu yere ve olaya ilişkin Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen tüm bilgi ve belgeler, .... 14. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...esas sayılı dosyası kapsamında temin edilen bilirkişi raporları, dava konusu alana ilişkin hava fotoğrafları, topoğrafik haritalar, kömür oluşumunu gösterir haritalar, taraflarca sunulan mütalaalar dosyamız arasına alınmış, mahallinde farklı tarihlerde keşifler yapılarak bilirkişi heyetlerinden rapor ve ek raporlar temin edilmiştir.
Mahkememizce 17/09/2021 tarihinde yapılan keşif sonucu düzenlenen 21/06/2022 tarihli rapor ile 04/12/2022 tarihli ek raporda, davacı tarafından yapılan kömür üstü şev düzeltme kazısı çalışmasının, oluşan heyelan nedeniyle zarara uğratıldığı ve madenin çalıştırılması ve kömürün çıkartılması için aynı miktarda dekapajın kaldırılması gerektiği yönündeki talebin yerinde olduğu, dosyadaki bilgiler ve bölgede oluşan heyelanlar incelendiğinde dava konusu alanda önceki yıllarda meydana gelen heyelan tipinin etkinlik açısından pasif heyelanlar tipine uygun olduğu, özelikle insan kaynaklı müdahalelerin olumsuz stabilite koşulları yaratması nedeniyle duyarsızlık kazanabilecek yamaçların olması ve mevcut zemin koşullarının da bu grupta yer alması nedeniyle önce heyelana konu alan bu şekilde değerlendirilmesi gerektiği, havalimanı inşaatı için yapılan dolgu çalışmalarının maden sahası içinde heyelan yaratma potansiyelinin oldukça yüksek olduğu, dava konusu heyelanın da güney yönünden ve tamamının...dolgusu nedeniyle meydana geldiğinin keşif esnasında tespit edildiği, ileride yapılacak madencilik çalışmaları için mevcut zemin koşullarının uygun olmayacağı, davacının uğradığı zararın, davalıların eylemleri sonucu oluştuğundan 6098 Sayılı TBK'nun 49 ve devamı maddeleri gereğince davalıların haksız fiil nedeniyle meydana gelen zarardan sorumlu oldukları, ...yılı birim fiyatları dikkate alındığında, davacının kömür üstü inceltme faaliyeti nedeniyle yaptığı hafriyatın(dekapaj+taşıma) bedelinin 23.240.523,87-TL olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizce tüm dosya kasamı hep birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre, ...Şirketi ile...Şti. arasında düzenlenen Rödevans Sözleşmesi'ne istinaden ... Limited Şirketi'nin uhdesinde bulunan ... sicil, İR: 762 sayılı dava konusu maden sahasının işletmesinin ... Ltd. Şti.'ne bırakıldığı, yine ...Şirketi ile ...Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlenen 30/01/2018 tarihli "Temlik Protokolü" ile ... ile ...A. Ş. tarafından ruhsat sahasına komşu araziler üzerinde projesine ve işin tekniğine aykırı şekilde gerekli tedbir ve önlemler alınmadan yapılan dolgu ve döküm çalışmalarının ... numaralı maden işletme ruhsat sahasında meydana getirdiği tahribat sebebiyle doğan tüm tazminat alacağının ... Tic. Ltd. Şti.'ne devir ve temlik edildiği, söz konusu rödevans sözleşmesi ile temlik protokolü dikkate alındığında, rödevans sözleşmesinin usulüne uygun olarak düzenlenmesi nedeniyle geçerli olduğu, söz konusu rödevans sözleşmesi ile temlik protokolü gereğince, davacı tarafın dava açmak hususunda aktif husumet ehliyetinin bulunduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafça, ...yapımı çalışmaları sırasında davalıların usulsüz ve kontrolsüz şekilde çalışmalar yapmaları nedeniyle zarara uğramış oldukları gerekçesiyle eldeki dava açılmış bulunmaktadır. Dosya kapsamında toplanan tüm deliller, mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen 21/06/2022 tarihli rapor ve 04/12/2022 tarihli ek rapor da dikkate alındığında, dava konusu alanda önceki yıllarda meydana gelen heyelan tipinin etkinlik açısından pasif heyelanlar tipine uygun olduğu, özelikle insan kaynaklı müdahalelerin olumsuz stabilite koşulları yaratması nedeniyle duyarsızlık kazanabilecek yamaçların olması ve mevcut zemin koşullarının da bu grupta yer alması nedeniyle önceki heyelana konu alanın bu şekilde değerlendirilmesi gerektiği, havalimanı inşaatı için yapılan dolgu çalışmalarının maden sahası içinde heyelan yaratma potansiyelinin oldukça yüksek olduğu, dava konusu heyelanın da güney yönünden ve tamamının ...dolgusu nedeniyle meydana geldiğinin keşif esnasında tespit edildiği, ileride yapılacak madencilik çalışmaları için mevcut zemin koşullarının uygun olmayacağı anlaşılmıştır. Davalı tarafça, davacı tarafın kendi yapmış olduğu eylemler nedeniyle, daha öncesinde dava konusu yerde heyelan meydana geldiği belirtilmişse de, bu iddiaya ilişkin olarak ...'e yazılan müzekkerelere verilen cevaplar değerlendirildiğinde, davalının iddiası yönünde bir tespite rastlanmamıştır. Yine davacının yapmış olduğu çalışmalar nedeniyle meydana gelen heyelan nedeniyle davacıya ait iş makinelerinin sular altında kaldığı yönündeki davalı iddiasına ilişkin de dosya kapsamında bir delil sunulamamış, aksine ilgili kurumların vermiş olduğu müzekkere cevapları ile böyle bir hadisenin meydana geldiği yönünde bir tespit yapılamadığı anlaşılmıştır. Davacı tarafça dava öncesinde, gerek davalılara gönderilen ihtarnameler, gerekse ... Kaymakamlığı ve ...'e yapılan başvurular ile haksız eylem ve işlemlerin durdurulması talebinde bulunulmuş, ilgili kurumlar tarafından, yapılan işlem ve eylemlerin haksız olduğu tespitinde bulunulmuşsa da, davalılar tarafından zarar meydana getirici faaliyetlerin devam ettirildiği görülmüştür. Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davacının uğradığı zararın, davalıların eylemleri sonucu oluştuğu, bu anlamda 6098 Sayılı TBK'nun 49 ve devamı maddeleri gereğince davalıların haksız fiil nedeniyle meydana gelen zarardan sorumlu oldukları sonucuna varılmıştır. Bilirkişi heyetince ...2017 yılı birim fiyatları dikkate alınarak yapılan hesaplama sonucu davacı tarafın uğramış olduğu zarar miktarı (dekapaj+taşıma) 23.240.523,87-TL olarak belirlenmiş, Mahkememizce de bu hesaplamaya itibar edilerek, davanın, davacı tarafın 22/12/2022 tarihli ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kabulüne karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Mahkememizce ilk olarak 13/03/2020 tarihinde keşif yapılarak bilirkişi heyetinden rapor ve ek rapor alınmışsa da, söz konusu bilirkişi heyetinde dava konusu yerde ölçüm yapacak teknik(kadastrocu ve maden topoğrafyacısı) bilirkişi bulunmaması nedeniyle, bu bilirkişi heyetince düzenlenen rapor ve ek rapor hükme esas alınmamıştır. Yine ...yapımı işinin tüm davalılar tarafından gerçekleştirildiği dikkate alınarak, davalı ...A. Ş.'nin de meydana gelen zarardan sorumlu olduğu, açılan davada pasif husumet ehliyetinin bulunduğu değerlendirilmiştir. Davacı tarafça, ilk olarak ... 34. Noterliği'nin ...tarih ve ... yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalılara haksız eylemlerin önlenmesi talebiyle başvurulduğu anlaşılmakla, haksız fiil tarihi olarak bu tarih esas alınmış ve tazminine karar verilen zararın 12/02/2016 haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Tüm bu nedenlerle aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça açılan davanın KABULÜNE, 23.240.523,87-TL tazminatın, dava tarihi olan 12/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-Alınması gerekli 1.587.560,18 TL karar ve ilam harcından, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 51.232,50-TL ile ıslah harcı olarak yatırılan 345.657,55-TL olmak üzere toplam 396.890,05-TL'nin mahsubu ile bakiye 1.190.670,13-TL harcın, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydına, davacı tarafından yatırılan toplam 396.890,05-TL harcın, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan 35,90-TL başvurma harcı, 30.500,00-TL bilirkişi ücreti, 803,00-TL keşif harcı ve 2.017,8‬ TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 33.356,70-TL yargılama giderinin, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine;
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi AAÜT gereğince belirlenen 470.405,24-TL vekâlet ücretinin, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-6100 Sayılı HMK'nun 333. maddesi gereğince, davacı ve davalılar tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalılar vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/04/2023

Başkan
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Katip
e-imzalıdır




Full & Egal Universal Law Academy