T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/22 Esas
KARAR NO: 2023/304
DAVA: Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 10/01/2022
KARAR TARİHİ: 25/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile davacı ile davalı şirket arasında yapılan 29/01/2020 tarihli sözleşme ile davacı şirketin Rusya Federasyonu'nda ticaretinde kullanacağı ... temin işleri ve organizasyonu ile danışmanlık işlerinin davalı şirket tarafından yapılacağı kararlaştırıldığını, müvekkili şirketin sözleşme ile yüklenmiş olduğu 4700 EURO +KDV hizmet bedelini davalı şirkete ödediğini, davalı şirket tarafından müvekkili şirkete Rusya Uygunluk sertifikasının (...) teslim edildiğini, bu belgenin geçerlilik süresinin 09.04.2020- ile 08.04.2025 yılları arasında olduğunu, müvekkili şirketin 2021 yılı başında bu sertifikayı sorguladığında sertifikanın 2021 yılı başında askıya alındığını öğrendiğini, müvekkili şirket yetkilileri davalı şirkete bu durumu sorduğunda ise davalı şirketin sertifikanın yeniden geçerli hale gelmesi için 1.500 EURO daha ödeme yapılmasını talep ettiğini, taraflar arasında düzenlenen 29.01.2020 tarihli sözleşmenin F maddesinde sertifikanın 3 yıllık geçerliliği süresince hiç bir ücret talep edilmeyeceğinin açıkça düzenlenmiş olmasına rağmen bu ücretin talep edilemeyeceği iletildiğinde ise davalı şirketin imzaladığı sözleşmeyi tanımadığını, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından ... 1. Noterliğinin ... tarih ... yevmiye numaralı ihtarnamesinin çekildiğini, bu ihtarnameye rağmen davalı şirketin Rusya Devleti tarafında ara kontrol yükümlülüğü getirildiği bu nedenle sertifikayı geçerli hale getiremeyeceklerini ve zararlarını tazmin etmeyeceğini beyan eden ... 11Noterliği ... tarih ... nolu cevabi ihtarnamesini keşide ettiğini, taraflar arasında düzenlenen 29.01.2020 tarihli sözleşmenin F maddesinde sertifikanın 3 yıllık geçerliliği süresince ara denetleme ücreti dahil hiç bir ücret talep edilmeyeceği açıkça düzenlenmiş olduğundan davalı şirketin geçerli bir neden olmadan sertifikayı kullanılabilir halde tutmamasının sözleşmenin ihlali niteliğinde olduğunu, davalı şirketin 09.04.2020 tarihinde aldığı sertifikayı 6 ay geçerli halde tuttuğunu, sonrasında askıya alınan sertifikayı geçerli hale getirmediğini, 3 yıllık sertifika geçerlilik süresinin sadece 6 ayı için yükümlüğünü yerine getiren davalı bakiye süre için yükümlülüğünü yerine getirmediği için müvekkilinin ödediği 4.700 EURO +KDV yi iade etmesi gerektiğini beyan ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 2.000 EURO nun 01.01.2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 14/09/2023 tarihli ıslah dilekçesi ile " sertifikanın askıya alınması nedeniyle uğranılmış olan zararlarla ilgili dava hakları saklı kalmak kaydı ile sözleşme gereği ödenen 4.700 EURO nun 01.01.2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine" karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile davacının, tazminata hak kazanabilmesi için müvekkili firmanın kusuru sonucu bir zarara uğramış ve bu zararı kanıtlamış olması gerektiğini, davacı firmanın bir zararı söz konusu olmadığı gibi, belgesinin Rusya devleti tarafından, davacı firmanın tercihleri doğrultusunda ara kontrolün iptal edilmesi neticesinde hükümsüz kaldığını, dava, davacı tarafından tazminat davası olarak açılmış ise de, konusuna sözleşmeden doğan alacak denildiğini, sonuç ve istem kısmında ise 2000 Euronun yasal faizi ile birlikte talep edildiğini, hangi zarara binaen talep edildiğinin belli olmadığını, davacı ile davalı şirket arasında yapılan sözleşme ile davacı şirketin Rusya Federasyonu'nda ticaretinde kullanacağı ... temin işleri ve organizasyonu ile danışmanlık işlerinin davalı şirket tarafından yapılacağı kararlaştırıldığını, müvekkili şirketin sözleşme ile yüklenmiş olduğu danışmanlık, organizasyon ve belge teslimi işlemlerini yerine getirdiğini, Rusya Uygunluk sertifikasını (...) teslim ettiğini, davacıya ... 'den fiyat alınmış olduğundan Euro değerler üzerinden görüşülse de teklif de bundan 4 ay sonra kesilen faturalar da TL olduğunu, kur farkı da uygulanmadığını, yabancı para talep edilmesinin abes olduğunu, zararı olduğunu iddia eden davacının varlığını iddia ettiği zarar için yasal faiz talebinde bulunmuş olup yabancı para alacaklarına yasal faiz uygulanamadığını, tarafların yazılı sözleşme yaptıklarını ancak bunu takip eden süreçlerde sözlü anlaşmalar yaparakörneğin 3 yıllık olarak sözleşmede yazan belgenin aynı fiyata 5 yıllık olarak düzenlenmesi, Euro olan bedelin TL olarak düzenlenmesi ve kur farkı uygulanmaması, değişen federal kanun nedeniyle ortaya çıkan ara denetim için tekrar fiyat belirlenmesi, pazarlık edilmesi, bedelin kabul edilmesi ve fatura edilmesi gibi bu sözleşmede kararlaştırılandan farklı şekilde anlaştıklarını, belgenin verildiği tarih itibariyle yaklaşık 20 yıldır tek bir ara kontrol yapılmamış iken, 2021 yılının Ocak ayından itibaren geçerli olacak şekilde 22 Aralık 2020 tarihli Federal Yasa yürürlüğe girdiğini ve yasa gereği ara kontrol dönemi başladığını, davacının diğer firmaların daha yüksek fiyat verdiğini gördüğünü ve önce müvekkili firma ile yeniden anlaştığını, fatura kestirmiş akabinde ise değişen kanunu görmezden gelerek ve son derece kötü niyetli olacak şekilde ara denetimlerin müvekkili firmamız tarafından karşılanması talebiyle geldiğini, ara denetim masraflarının müvekkilince karşılanmasını beklemek anlaşılan şartlar, verilen hizmet ve karşılığındaki ücret bakımından orantısız ve hakkaniyete aykırı olacağını beyan ile davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Dava, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davalının verdiği danışmanlık hizmeti kapsamında davacıya alacağa uygunluk sertifikasının sözleşmede kararlaştırılan üç yıl için alınmaması nedeni ile ödenen hizmet bedelinin davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, rosyanın Finans Uzmanı Bilirkişi ..., Mali Müşavir Bilirkişi ... Ve Dış Ticaret Uzmanı Bilirkişi ... a verilerek , Tüm dosya kapsamı ile tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yaparak; taraflar arasındaki sözleşme kapsamında, davalının sözleşme konusu hizmeti verip vermediği, verilen hizmette eksik ve ayıp bulunup bulunmadığı, davacının sözleşme kapsamında yaptığı ödeme ve davalının verdiği hizmet nedeniyle ödenen bedeli isteyip istemeyeceğine dair rapor düzenlemelerinin istenilmesine karar verilmiş, bilirkişiler "Tarafların TTK - 64/3.maddesine göre ticari defterlerine ait noter açılış ve kapanış tasdikleri ile e-defterlerine ait defter beratlarını oluşturup imzalanarak Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine kanuni süreleri içinde yüklediğinin görüldüğü, ticari defterlerin sahipleri lehine delil teşkil edebileceği, takdirin sayın Mahkemeye ait olduğu, davacının davaya konu faturayı ticari defterlerine kaydettiği, ödemeye ait ticari defter kaydına rastlanmamışsa da davaya konu faturaya ait ödemelerin davalı ticari defterlerinde kayıtlı olması, dekontların dosyaya sunulu bulunması, taraflar arasında ödemenin yapıldığı hususunda tartışmanın bulunmadığı gözetildiğinde davalıya faturaya ait ödemeyi yaptığı kanaatinin oluştuğu, davalının davaya konu faturayı ticari defterlerine kaydettiği, işbu faturaya ait ödemelerin ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, dava dosyasında bahsedilen 12/08/2021 tarih ... numaralı “ Rusya Uygunluk Sertifikası Ara Kontrol Bedeli” açıklamalı 800 Euro karşılığı 9.500,42 TL'lık davalı faturasının taraf ticari defterlerinde yer almadığı, faturanın 18/08/2021 tarihinde e-fatura portalı üzerinden karşılıklı iptal işleminin yapıldığı, ... belgesinin alındığı tarihten sonra yürürlüğe giren kanuna göre konu belgelere yönelik şartların ağırlaştığı, ara denetimlerin gündeme geldiği anlaşılmaktadır. Bu bağlamda yapılacak işin zaman emek ve maddi bir maliyeti olacağı, davalı tarafın sözleşme ve iş yapıldıktan sonra yürürlüğe giren kanunun getirdiği değişiklikler nedeniyle konu işleri bedelsiz yapması ticari teammüllere uygun değerlendirilmemekle birdikte; diğer taraftan sözleşme Madde F.I gereği Davalı ...'un sertifikaların 3 yıllık geçeri esince ara denetleme olmayacağı, olsa dahi Davacı'dan herhangi bir ücret talep edilmeyeceği taahhütünde bulunduğu, sözleşmenin sözleşme yapma serbestisi içinde tarafların özgür iradereyle yapılan geçerli bir sözleşme olduğu dikkate alındığında anılan sözleşme hükmü uyarınca davalının bedel talep etmesinin mümkün olmadığı, bu bakımdan davacının ücretin iadesine ilişkin dava konusu talebinin yerinde olduğu, sonuç ve kanaatine varıldığı" 11/09/2022 tarihinde rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, davacı vekilinden işin 800 Euro karşılığında yapılacağına dair yazışmalar ve süresi 3 yıl olan sertifikayı ne kadar süre kullandıklarına hususunda sorulmuş, "biz davalı taraf ile görüşmelerimizde, davalı taraf bize işi yaptıktan sonra ara denetim için 800 Euro istedi, biz bu teklifi kabul etmedik, aramızda ek denetimin 800 Euro ya yapılacağına dair bir sözleşme imzalanmadı", "sertifika 6 ay geçerli kaldı, onun dışında bu süreden sonra askıya alındı" beyanlarında bulunmuş, davalı vekilinin ise ara denetimin 800 Euroya yapılmasına ilişkin dosyadaki bilgi ve belgeler dışında başkaca bilgi ve belgelerinin olmadığına ilişkin yazılı beyanları alınmış, sertifikanın geçersiz kaldığı süreye ilişkin talep edilecek miktarın hesaplanması yönünden ek rapor aldırılmak üzere dosyamız önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından "Sözleşme bedelinin 4.700.-Euro+kdv olduğu, kök rapor incelemesinde sözleşme bedelinin tamamının ödendiğinin görüldüğü, sözleşmeye göre sertifika çıkış sürecinden sonra sertifikaların 3 yıllık geçerliliği olduğu, sertifika (... Belgesi) geçerlilik başlangıcının 09/04/2020 olduğu, 08/04/2021 tarihinde askıya alındığı, davacının ...nbeyli 1.Noterliği'nin ... tarihli ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sertifikanın 08/04/2021 tarihinde askıya alındığının davalıya ihtar edildiği, sertifikanın geçersiz kaldığı sürenin 2 yıl olduğu, malan süre bakımından davacının talep edebileceği miktarın, sayın Mahkemenin Euro cinsinden miktara hükmetmesi halinde 3.133,33 Euro+KDV olacağı, davacının dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 2.000 Euro talep ettiği; Türk Lirası cinsinden miktara hükmetmesi halinde 20.482,28 TL+KDV olacağı, Türk Lirası cinsinden düzenlenen faturanın 3 yıllık sözleşme süresi içinde düzenlendiği, davalının cevap ve itiraz dilekçelerinde belirtmiş olduğu davacının teşvik kapsamında Türkiye Ekonomi Bankasından iade aldığı 18.126,00 TL'nin mahsubunun takdirinin sayın Mahkemeye ait olduğu, sonuç ve kanaatine varıldığı" 23/01/2023 tarihinde rapor edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Taraflar arasında 29/01/2020 tarihinde davacının Rusya Federasyonu'nda ticaretinde kullanacağı ... temin işleri ile organizasyonu ve danışmanlık işlerinin davalı tarafından yapılması hususunda sözleşme akdedildiği, sözleşme bedelinin 4.700 Euro + KDV olduğu, davacının sözleşme kapsamındaki işler 3 yıl süreli olmasına ve başkaca bedel talep edilmeyeceği sözleşmede kararlaştırılmış olmasına rağmen davalının aktivasyon için ücret talep etme hakkının bulunmadığını beyan ile 2021 yılında sertifikanın askıya alınması nedeniyle mahrum kalınan hizmetin bedelinin davalıdan tazminini talep ettiği, davalının sözleşme ile üstlendiği edimleri yerine getirdiğinden bahisle davanın reddi gerektiğini savunduğu görülmüştür.
Taraflar arasındaki konusu 3 yıllık ... sertifikası temini olan sözleşmenin 29.01.2020 tarihli olduğu, bedelinin 4.700 Euro+KDV, teslim süresinin 30 gün olduğu, sözleşmenin F.1 maddesinde "sertifikaların 3 yıllık geçerliliği süresince ara denetleme olmayacağı, olsa dahi davalının davacıdan herhangi bir ücret talep etmeyeceği" nin düzenlendiği görülmüş; davalının ... belgesini 09/04/2020 ve 08/04/2025 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde ve sözleşmede kararlaştırılan süresinde davacıya teslim edildiği, davacının sözleşmede kararlaştırılan ücreti davalıya ödediği konularında taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca sertifikanın askıya alındığı tarihten sonra belgenin tekrar aktive edilmesi için taraflar arasında görüşmeler yapılmış, bu iş için 800 Euro bedel kararlaştırılmış, ancak nihai anlaşmaya varılmamıştır. Taraflar arasındaki ihtilaf, süresi üç yıl olan ... belgesinin süresinden önce geçerliliğini yitirmesinden ötürü, davalının bedeli davacı tarafça karşılanmak üzere sertifikayı yeniden aktive etmesinin, davacının sertifikanın yürürlükte olmadığı süre bakımından da peşinen ödediği bedelin davalıdan iadesini talep etmesinin, mümkün olup olmadığı hususlarından kaynaklanmaktadır.
Mahkememizce taraflar arasındaki sözleşme kapsamında, davalının sözleşme konusu hizmeti verip vermediği, verilen hizmette eksik ve ayıp bulunup bulunmadığı, davacının sözleşme kapsamında yaptığı ödeme ve davalının verdiği hizmet nedeniyle ödenen bedeli isteyip istemeyeceğine ve sertifikanın geçersiz kaldığı süreye ilişkin talep edilecek miktarın ne kadar olduğuna dair konusunda uzman bilirkişiler marifeti ile yaptırılan incelemede, tarafların ticari defter ve kayıtlarının usul ve yasa hükümlerine uygun, delil niteliği taşır oldukları, 22/12/2020 tarihinde yürürlüğe giren kanun ile ... ve benzer teknik uygunluk belgelerinin uygulamalarına çeşitli değişiklikler getirildiği ve belgelere yönelik şartların ağırlaştığı, ara denetimlerin gündeme geldiği, dolayısı ile yapılacak işin zaman, emek ve maddi maliyetinin olacağı, davalı tarafın sözleşme ve iş yapıldıktan sonra yürürlüğe giren kanunun getirdiği değişiklikler nedeniyle konu işleri bedelsiz yapmasının ticari teammüllere uygun değerlendirilemediği, ancak sözleşmenin F.1. Maddesi gereği davalının sertifilaların 3 yıllık geçerliliği süresince ara denetleme olmayacağı, olsa dahi davacıdan herhangi bir ücret talep etmeyeceği taahütünde bulunduğu, sözleşmenin sözleşme yapma serbestisi içinde tarafların özgür iradeleriyle yapılan geçerli bir sözleşme olduğu dikkate alındığında sözleşmenin F.1 maddesi uyarınca davalının bedel talep etme hakkı olmadığı, bu bakımdan davacının ücreti sertifikanın geçersiz kaldığı süreye ilişkin 3.133,33 Euro+KDV nin davalıdan iadesini talep edebileceği tespit ve rapor edilmiştir.
Tarafsız, bilimsel veriler ve dosya kapsamı ile uyumlu, denetime elverişli bilirkişi raporu ile de tespit edildiği üzere; davalının, taraflar arasındaki sözleşmenin F.1 maddesine göre davacıdan ek sertifika aktivasyon ücreti talep edemeyeceği, davacının peşinen ödenen 4.700 Euro+KDV tutarındaki bedelden ... belgesinden istifade edemediği süreye denk kısmın davalıdan iadesini talep edebileceği; sertifikanın askıya alındığı süreye ilişkin maliyetin 3.133,33 Euro nun % 18 KDV si ile birlikte 3.697,32 Euro olduğu, davacının teşvik kapsamında iade aldığı 18.126,00 TL nın ödeme tarihi itibariyle Euro cinsinden karşılığının 1.166,40 Euro olduğu ve sertifikanın askıya alındığı süre yönünden hesap edilen bedelden tenzilinin gerektiği, netice itibariyle davacının davalıdan 2.530,92 TL nın iadesini talep edebileceği kanaatine varılmış, davanın kısmen kabulüne, 2.000 Euro'nun dava tarihinden itibaren, 530,92 Euro'nun ıslah tarihi olan 14/09/2022 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesine göre işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, 2.000 Euro'nun dava tarihinden itibaren, 530,92 Euro'nun ıslah tarihi olan 14/09/2022 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesine göre işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Harçlar Yasası uyarınca hesaplanan TL den peşin alınan TL harcın mahsubu ile bakiye TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan TL peşin harç giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 80,70 TL başvurma harcı, 148,50 TL posta ve 4.500,00 TL bilirkişi ücreti gideri toplamı 4.729,2‬0 TL den kabul ve red oranı gözetilerek; 2.546,64 TL sının davalıdan alıraka davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı vekili için AÜÜT gereği tayin ve takdir olunan, 13.205,11 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı vekili için AÜÜT gereği tayin ve takdir olunan,‬ 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılamayacak olan gider avansının ilgili tarafa iadesine,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. Maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin 711,00 TL sının davalıdan, 609,00 TL sının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
dair davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede İSTİNAF YOLU açık olmak üzere karar verildi. 25/04/2023
Katip ... Hakim ...
e-imzalıdır e-imzalıdır





"Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır."




Full & Egal Universal Law Academy