İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/436 Esas 2023/280 Karar
Karar Dilini Çevir:

Dairesi: İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
Esas No: 2019/436
Karar No: 2023/280
Karar Tarihi: 04.04.2023

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2019/436 Esas
KARAR NO: 2023/280
DAVA: Tazminat (Kooperatif Üyeliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 23/01/2018
KARAR TARİHİ: 04/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Kooperatif Üyeliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; Müvekkilinin 16.04.2012 tarihinde 127 üye kayıt numarası ile davalı kooperatife üye olduğunu, Davalı kooperatifin, ...'de ... isimli toplu konut yapımını üstlendiğini, ilk etapta 75.000,00 TL ödeme ile taşınmazların teslim edileceği taahhüt edildiğini, daha sonra ise ödemelerin artırılarak daire bedelinin 90.000,00 TL'ye çıkartıldığını, temel atma aşamasında kat irtifakı kurulduğunu, kooperatif üzerinden kredi çekilemeyeceğinin söylenerek bir kısım dairenin tapusunun diğer davalı ...Tic. Ltd. Şti ne devredildiğini, söz konusu devir işleminin yapıldığı şirketin, davalı kooperatif yönetim kurulu başkanı ...'ın ortağı bulunduğu şirket olduğunu, Yönetim kurulu başkanı...'ın kooperatif ortaklarına bundan sonraki ödemelerin şirket hesabına yapılmasını talep ettiğinden ödemelerin bir kısmının davalı şirket hesabına yapıldığını, müvekkilinin hem davalı kooperatif ve hem de davalı şirkete ödemeler yaptığını, Kooperatif Ortakların dairelerinin kura çekimi ile belirlendiğini ve kura sonucu müvekkiline D blok 3. Kat 15 numaralı bağımsız bölüm çıktığını, Müvekkiline çıkan dairenin 3. Kat olması sebebi gösterilerek ilk etapta 75.000,00 TL ödeme ile teslimi taahhüt edilen ve daha sonra 90.000 TL'ye çıkarılan ödemelerin bu seferde 156.000,00TL'ye çıkartıldığını, müvekkilinin sürekli artan ödemeler karşısında ödeme güçlüğüne düşmesi sebebiyle ortaklıktan ayrılmak zorunda kaldığını, müvekkilinin yasal süresi içerisinde davalı kooperatifin yönetim kuruluna müracaatta bulunduğunu ve yönetim kurulunun 14.04.2015 tarihli kararı ile müvekkilinin ortaklığının son bulduğunu, Yönetim kurulu tarafımdan dairelerin satım işlemi gerçekleştikten sonra kooperatiften çıkan ortakların paralarının iade edileceği taahhüt edildiğini ancak dairelerin satıldığı halde müvekkiline herhangi bir ödemenin yapılmadığını, davalı kooperatifin 26.06.2016 tarihli genel kurulda tasfiye kararı aldığını ve bu kararın 30.06.2016 tarihinde tescil edildiğini ve tasfiye memurluğunca yapılan 28.07.2016 tarihli 3. İlanda en geç bir yıl içerisinde borçlu ve alacaklıların Tasfiye Memurluğuna müracaat etmesi ile ilan olunduğunu ve ayrıca 26.10.2016 tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanan 2016 yılı Olağanüstü Genel Kurul toplantısında alman karar "Kooperatiften çıkan ortakların yatırmış oldukları paraların 2016 yılı içerisinde ortaklara iade edilmesine oybirliğiyle karar verildiğini, müvekkili tarafından yapılan ödemelerin iadesi için davalı kooperatife ... 11. Noterliğinin ...tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesinin yapılan ödemelerin iadesinin istendiğini, davalı kooperatifin söz konusu ihtarnameye süresi içerisinde cevap vermediği gibi herhangi bir ödeme de yapmadığını, müvekkilin ortaklıktan ayrılışının kesinleştiği 2015 yılının bilanço genel kurulu 26.06.2016'da yapıldığından, müvekkiline iade edilecek aidat bedelleri ve alacağın bundan bir ay sonra temerrüt ihtarına gerek kalmaksızın muaccel hale geldiğini, bu nedenlerle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile, öncelikle ihtiyati tedbir talepleri uyarınca müvekkiline kura sonucu çıkan ve tapusu devredilmediği gibi teslim edilmeyen dairenin tapu kaydına tedbir konulmasına, davalı kooperatifin tasfiye halinde olduğu gözetilerek başlangıçta taahhüt edilen taşınmazın teslim fiyatı üzerinden ödeme yapan müvekkiline konut tahsisi yapılmamış olması sebebiyle çıkma payı alacağı ve kooperatifin yapmış olduğu inşaatların maliyetlerinin üzerindeki değer artışından elde ettikleri kazanç ve kar payının tespitine ve temerrüt tarihinden itibaren davalılardan yasal faizi ile birlikte müşterek ve müteselsil tahsiline, yargılama giderleri ile avukatlık vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Ltd. Şirketine ve davalı tasfiye halinde ...tasfiye memurlarına dava dilekçesi ve tensip tutanağı tebliğ edilmiş, davalılar tarafça davaya cevap verilmemiştir.
Mahkememizin 2018/81 Esas 2018/77 karar sayılı 26/01/2018 tarihli görevsizlik kararı neticesinde dosya ... 11. Tüketici Mahkemesine tevdi edilmiş, ... 11. Tüketici Mahkemesinin ... esas ... karar sayılı 06/11/2018 tarihli kararı ile karşı görevsizlik kararı üzerine dosya yargı yerinin belirlenmesi amacıyla istinaf mahkemesine gönderilmiş, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi'nin 2019/350 esas 2019/1599 karar sayılı ilamı ile uyuşmazlığın çözümünde Mahkememiz görevli tayin edildiğinden Mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılarak yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkememizce tarafların bildirdiği deliller toplanmış, davalı kooperatifin ticaret sicil dosyası örneği, kooperatif ana sözleşmesi, bilirkişi raporu dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, kooperatif çıkma payı alacağının tahsili ve müspet zarar tazmini istemlerine ilişkindir.
Somut olayda davacı vekili, kendisine konut tahsisi yapılmayan ve ödeme güçlüğü nedeniyle kooperatif üyeliğinden ayrılmak zorunda bırakılan müvekkilinin çıkma payı alacağı, kooperatifin yapmış olduğu inşaatların maliyetlerinin üzerindeki değer artışından elde ettikleri kazanç ve kar paylarının temerrüt faizi ile birlikte tespitini ve davalılardan tahsili talep ve dava etmiş, davalılar ise yasal süresi içerisinde cevap dilekçesi sunmayarak davacının iddialarını inkar etmişlerdir. Buna göre eldeki davada taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının kooperatif ortaklığından ayrılması nedeniyle davalılardan çıkma payı alacağı, kazanç ve kar kaybı talep edip edemeyeceği, edebilir ise miktarı hususunda toplanmaktadır.
Taraf teşkilinin sağlanmasının ve taraflarca bildirilen delillerin toplanmasının ardından Mahkememizin 09/02/2022 tarihli ara kararı gereğince, dosya kapsamında yer alan belgeler ve davalı kooperatife ait 2012-2018 yılı ticari defter ve kayıtlar incelenmek suretiyle davacının kooperatif üyeliğinin son bulmasının haklı nedene dayanıp dayanmadığı, davacının isteminin yerinde olup olmadığı, öyle ise miktarı hususunda rapor hazırlanmak üzere dosyamız Mali Müşavir, Kooperatif alanında uzman bilirkişi ve İnşaat Mühendisi bilirkişilere tevdiine karar verilmiş, Mahkememizin 25/10/2022 tarihli celsesinde Kooperatif alanında uzman bilirkişiye ulaşılamaması nedeniyle heyetten çıkarılmasına ve kooperatif alanındaki hukuki değerlendirmelerin Mahkememizce de yapılabileceği nazara alınarak yeni bilirkişi tayinine yer olmadığına dair karar verilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 25/01/2023 tarihli raporda özetle;
"Dosyada mübrez ... Üye kabul ve üye giriş taahhütnamesi gereği davacı ... 127 üye kayıt numarası ile 16.04.2012 tarihinde yönetim kurulu başkanı tarafından onaylanan tasdikle üye girişi yapılmıştır.
Yine dosyada bulunan kooperatif ortaklık senedine göre, davacı Hanife Turgut 16.04.2012 tarihinde ortak olma başvurusunu yapmış ve yönetim kurulunun 16.04.2012 tarih, 2012/4 sayılı kararı ile kabul edilmiş ve ortaklık senet kendisine verilmiştir.
Davacının üyelikten çıkışı ise dava dilekçesi beyanı ile yönetim kurulunun 14.04.2015 tarihli kararı ile son bulduğu ifade edilmektedir.
Dosya içeriğinde karar defteri bulunmadığı için davacının kooperatif üyeliğinin ne şekilde sonlandığı bilinmemektedir.
Ancak davacının, kendi beyanı ile yönetim kurulunun 2015 yılında sonlandığı kabul edilirse, davalı kooperatifin 2016 yılında yapılacak olağan genel kurul kurul toplantısında ödeme/aidat iadesi ile ilgili karar alması gerekir.
Sayın mahkeme tarafından celp edilen 2016 yılında yapılan 2015 yılı olağan genel kurul toplantısı tutanağında gündem maddelerinde aidat iadesi olmadığı gibi, ibra edilen bilanço ve gelir tablosu da bulunmamaktadır.
Kooperatiflerden çıkma payı hesaplamak için kooperetifin genel kurulunda oylamaya sunulan gelir tablosunun bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Yapı kooperatiflerinde ortaklıktan çıkan ve çıkartılan kişilere yapılacak geri sayılı K.K. 17 ve ana sözleşmelerin 15. Maddeleri ile düzenlenmiş bulunmaktadır. Mevcut düzenlemelere göre kooperatif ortaklığından çıkartılan kişilere yapılacak ödemeler o yıla ait bilançoya göre yapılacaktır.
Dava konusu olayda davacı 2015 yılında ortaklıktan çıkartılmış olup, geri ödemeyi isteme hakkı 2015 yılına ait bilançonun genel kurulda görüşülme tarihi olacaktır. Genel kurul 26.06.2016 tarihinde yapılmıştır. Kooperatifin bu tarihten itibaren 1 ay içerisinde ödemeyi yapma hakkı mevcuttur.Ancak kooperatifin süresi içinde ödemeyi yapmaması halinde ortağın faiz talep edebilmesi için temerrüt şart olup, dava konusu olayda ortak ... tarih ... sayılı ihtarname ile geri ödemeyi talep etmiş olduğundan faiz konusunda talep hakkı da bu tarihte doğmuş olacaktır.
Ancak kooperatif tarafından iade edilecek bedelden ortak masrafların davacı hissesine düşecek miktarın tenzili gerekeceği konusunda inceleme yapılması, bu giderlerin tespit edilmesi gerekmektedir.
Yani kooperatifin 01.01.2015-31.12.2015 döneminde yapmış olduğu genel giderlerinden, davacıya düşen pay tespit edilmeli ve bu tespit edilecek genel gider katkı payı, davacı aidat asıl alacağından indirilmesi/mahsup edilmesi gereklidir.
Konumuzla benzer bir konuda yüksek mahkeme aynı doğrultuda hüküm vermiştir
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2005/82 2006/8866 Kararı
'..davacı vekli, müvekkilinin davalı kooperatifin ortaklığından ihraç edildiğini, kararın kesinleştiğini, çekilen ihtarnameye rağmen ödemiş olduğu Aaidatların iade edilmediğini ileri sürerek, ıslah dilekçesi ile birlikte 13.024,40 TL ve 6.580 USD'nin aynen veya ödeme tarihindeki TL karşılığının faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının haksız olduğunu, giderlerin düşülmesi gerektiğini, 2001 yılında kooperatif varlığının tehlikeye düşmesi nedeniyle ayrılan ortaklara aidatların ödenmesinin iki yıl ertelenmesine karar verildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlar ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacının 21.08.2000 tarihli yönetim kurulu kararı ile ihracına karar verildiği, 2000 yılı genel kurulunun 20.01.2001 tarihinde kesinleştiği, davacının payına düşen genel giderlerin belirlenmesi için gerekli belge ve kayıtların davalı tarafından sunulmadığı,ödenen miktarlara itirazı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne, 13.024,40 TL ve 6580 USD'nin faiziyle birlikte tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1163 sayılı yasanın 17. Ve yapı kooperatifleri tip ana sözleşmesinin 15. Maddeleri hükümleri uyarınca, kooperatif üyeliğinden ayrılan ortağın hakları ortaklıktan çıktığı veya çıkarıldığı yılın bilançosu çerçevesinde iade edilir.Kooperatiften ayrılan ortak ödediklerinin tamamını değil, bilançoya göre payına düşen ortak giderler düşüldükten sonra kalanı isteyebilir.... Durum karşısında, davalının 2000 yılı bilançosu.. gerektiğinde defter ve kayıtlar üzerinde inceleme yaptırılarak bilirkişilerden ek rapor alınması, davacı payına düşen ortak giderin tespit edilip ödenen miktardan düşülerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken...” kararı verilmiştir.
Yargıtay ilamında kooperatif tarafından iade edilecek bedelden ortak masrafların davacı hissesine düşecek miktarın tenzili gerekeceği konusunda inceleme yapılması, bu giderlerin tespit edilmesi hususu söz konusu edilmiştir.
Bu bağlamda sayın mahkemece kooperatif yetkililerinden, davacının kooperatif üyeliğinden çıkartıldığı yıl olan davalı kooperatifin 2015 yılındaki genel giderleri dosyaya ibraz edilmemiştir. Davacının genel gider tenzili yapılmadan bilirkişi tarafından tespit edilecek her türlü alacağı yargı aşamasında yüksek mahkemeden geri dönmektedir.
Dolayısıyla davacının, yatırmış olduğu aidatlar bakımında davalılardan talep edebileceği aidat miktarı aşağıda hesap edilmiştir. Davacı tarafından kooperatif hesaplarına yatırıldığı belirtilen dekontlar sunulmuştur. Hesaplama sunulan dekontlar üzerinde yazılan açıklamalar ışığında yapılacaktır....
Davalı tarafından, davalı ... kooperatifine 77.500,00 TL
Diğer davalı ... Ltd.Şti.'ne 13.500,00 TL
Toplam 91.000,00 TL ödeme yapıldığına dair dosyada dekont fotokopileri bulunmaktadır.
...
İHTARNAME
... 1 1.noterliğinin ... tarihli ve ... yevmiye nolu ihtarnamesinde özetle; Müvekkilimiz ... 16.04.2012 tarihinde 127 üye kayıt numarası ile muhatap ...'ne ortak olmuştur. Muhatap kooperatif ...'de ... isimli toplu konut yapımını üstlenmiş ve ilk etapta daire bedeli olarak 75.000TL değer biçilmiştir. Daha sonra ise ödemeler artırılarak daire bedeli 90.000TL'ye çıkartılmıştır. Ortakların daireleri kura çekimi ile belirlenmiş ve müvekkile D blok 3. Kat 15 numaralı bağımsız bölüm çıkmıştır.Dairenin 3. Kat olması sebep gösterilerek ödenecek miktar 156.000TL'ye çıkartılmıştır.müvekkil başlangıçta yapılan daire teslim fiyatı taahütlerine rağmen sürekli artan ödemeler karşısında ödeme güçlüğü sebebiyle ortaklıktan ayrılmak istemiştir.14/04/2014 tarihli yöneti kurulu kararı ile müvekkilin ortaklığı son bulmuştur.yönetim kurulu tarafından dairelerin satım işlemi gerçekleştikten sonra kooperatiften çıkan ortakların paralarının iade edileceği söylenmiştir.lakin daireler satıldığı halde müvekkile ödeme yapılmamıştır.
....
DAVA KONUSU TAŞINMAZIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Bulunduğu mevkii, imarı, yüzölçümü, halihazır durumu, civarındaki emsal emlak alım ve satım rayiçleri, ulaşımı, iş merkezlerine, mezkur yerlere, ana artere, alışveriş merkezlerine yakınlığı, belediye hizmetlerinden yararlanma durumu, inşaatında kullanılan malzeme ve işçilik kalitesi ,yıpranma payı, olduğu gibi kullanılması halinde getirebileceği geliri ,değerine tesir eden tüm etkenler ile günün ekonomik koşulları da göz önüne alınarak
Dava konusu ... ili, ... İlçesi,... 1569 ada 2 parsel de kayıtlı , 3. kat 15 nolu bağımsız bölümün;
*Güncel Rapor Tarihi itibariyle tam hissesinin değerinin; 1.700.000,00TL
*23/01/2018 Dava Tarihi itibariyle tam hissesinin değerinin; 268.811,94 TL
*30/06/2016 Tarihi itibariyle tam hissesinin değerinin; 216.386,88 TL
Olacağı görüş ve kanaatine varılmıştır.Güncellemelerde Üfe katsayıları kullanılmıştır.
KOOPERATİFİN. YAPMIŞ OLDUĞU İNŞAATLARIN MALİYETLERİNİN ÜZERİNDEKİ DEĞER ARTIŞINDAN ELDE ETTİKLERİ KAZANÇ VE KAR PAYININ TALEBİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME:
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 1. maddesinde Kooperatif; “Tüzel üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklara kooperatif denir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Kooperatiflerin yaygın kuruluş amaçlarından birisi de ortaklarının konut ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Bu ihtiyacı karşılamak için kurulan konut yapı kooperatifleri, Kanun'un 81. maddesine göre; ana sözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılırlar. Kooperatif ortaklarından her biri ortaklık amacı çerçevesinde borç ve yükümlülük altına girerler. Kooperatifler kâr amacı gütmeyen kuruluşlardır.
Davacı kendi isteğiyle Kooperatiften çıkmıştır. Ancak davacı taraf her ne kadar mağdur olduğunu iddia etse de, kooperatife ödediği aidatın kendisine ne şekilde ödeneceğine dair Kooperatifler Kanunu'nun 17 ve yapı kooperatifi ana sözleşmesinin 15. Maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre; kooperatiften ihraç edilen ortak, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil ihracın kesinleştiği yılın bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkına sahiptir. Bilançonun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak talep edilebilir. Yapı kooperatifleri kar amacını gütmeyen kuruluşlardır. Dolayısıyla kooperatif ortaklığı sona ermiş davacının, kooperatiften çıkma payı ve faizi dışında başkaca bir bedel alınamayacaktır.
Bu bağlamda yukarıda yapılan hesaplamalar ve açıklamalar ışığında davacı alacağı 91.000TL asıl alacak, 6.529,56 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 97.529,56 TL hesaplanmış davacının asıl alacağına takip tarihinden itibaren %9 yasal faiz uygulanması gerekecektir." şeklinde tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Dosya kapsamında yer alan 03/07/2017 tarihli yediemin tutanağına göre kooperatife ait ticari defterlerin yönetim kurulu üyesi Yavuz Karahan'a teslim edilmiş olduğu, yapılan ihtarata rağmen inceleme gün ve saatinde defter ve kayıtların hazır edilmediği anlaşılmıştır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 10 uncu maddesinde düzenlendiği üzere “Her ortağın kooperatiften çıkma hakkı vardır. Çıkma keyfiyetinin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürmesi halinde ayrılmak isteyen ortağın, muhik bir tazminat ödenmesine dahi hüküm anasözleşmeye konulabilir” .
Kooperatiften çıkma hakkını kullanan veya çıkartılan ortak, "ayrılma payı" alır. Ayrılma payının “asgari” miktarı, pay sahibinin sermayeye katılma borcu için ödemiş olduğu bedeldir. Fakat ana sözleşmelerle, buna ek olarak, ortakların veya mirasçıların kooperatif varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden oluştuğu düzenlenebilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yılın bilançosuna göre hesaplanır. Kanundaki "yedek akçe" kelimesi sadece kanuni yedek akçelere inhisar ettirilmelidir (Poroy/Tekinalp/Çamoğlu, Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, İstanbul 2010, s.887).
Ayrılma payının nasıl belirleneceği, Kooperatifler Kanunu’nun 17 nci maddesi ve örnek (tip) ana sözleşmenin 15 inci maddesinde düzenlenmiştir. Kooperatiften ayrılan ortak, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep edebilir. Bilançonun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay süre geçtikten sonra bu hak talep edilebilir.
Kooperatifler Kanununun 17 nci maddesi hükmü aynen “Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır.
Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden başlayarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Çıkan veya çıkarılan ortağın sermaye veya mevduatından kısmen veya tamamen yoksun kalacağı hakkındaki şartlar hükümsüzdür” şeklindedir.
Bu yasa hükmü uyarınca ayrılan ortağın hakları, ortaklıktan çıktığı (istifa) veya çıkartıldığı (ihraç) yılın bilançosu çerçevesinde iade edilir. Hakların geri ödenmesi ise bu bilançonun kesinleşmesinden, başka bir anlatımla bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay içinde yapılabilir. Dolayısıyla alacak, bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra muaccel hale gelir.
Ayrıca kooperatif malvarlıklarındaki değer artışı veya kooperatif malvarlıklarının satışından elde edilecek miktarlar kooperatif ortaklarının ancak tasfiye neticesi elde edebileceği kazanımlardır. Kooperatiften ihraç veya istifa neticesi ayrılan bir ortak sadece ödemelerinin istirdadını talep edebilir (Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 17/11/2015 Tarih, 2014/10742 Esas ve 2015/7368 Karar sayılı kararı).
Somut olayda, dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelere göre ... Fotokopi Üye kabul ve üye giriş taahhütnamesi gereği davacı ...127 üye kayıt numarası ile 16.04.2012 tarihinde yönetim kurulu başkanı tarafından onaylanan tasdikle üye girişi yapıldığı, yine dosyada bulunan kooperatif ortaklık senedine göre, davacı Hanife Turgut 16.04.2012 tarihinde ortak olma başvurusunu yaptığı ve yönetim kurulunun 16.04.2012 tarih, 2012/4 sayılı kararı ile kabul edildiği ve ortaklık senedi verildiği anlaşılmış, dava dilekçesinde yönetim kurulunun 14.04.2015 tarihli kararı ile üyeliğin son bulduğu ifade edildiğinden ve davalı tarafça yapılan ihtarata rağmen karar defteri sunulmadığından davacının üyelikten çıkış tarihinin 2015 yılı olduğuna itibar etmek gerekmiştir.
1163 sayılı yasanın 17. ve yapı kooperatifleri tip ana sözleşmesinin 15. maddesi hükümleri uyarınca, kooperatif üyeliğinden ayrılan davacı ortağın haklarının ortaklıktan çıktığı 2015 yılı bilançosu çerçevesinde iade edilmesi gerektiği, kooperatiften ayrılan ortağın ödediği miktarın tamamının değil, bilançoya göre payına düşen ortak giderler düşüldükten sonra kalanının talep edilebileceği nazara alındığında davacının çıkma payı alacağının tespitinde yukarıda açıklanan hesaplama usulünün esas alınması gerekmekte ise de usulüne uygun yapılan ihtarata rağmen davalı kooperatif tarafından 2015 yılı defter ve kayıtları bilirkişi incelemesine sunulmadığından dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgeler üzerinde değerlendirme yapmak gerekmiş, ayrıntılı, açıklayıcı, denetime elverişli şekilde hazırlanan ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan tespitler doğrultusunda davacının taleple bağlı kalınarak toplam 90.000,00 TL çıkma payı alacağı talebinde bulunabileceği, bu alacak talebini 1163 sayılı yasanın 17. ve yapı kooperatifleri tip ana sözleşmesinin 15. maddesi hükümleri uyarınca davalı kooperatife yöneltebileceği, davalı ...yönünden davanın reddi gerektiği, kooperatif üyeliği sona ermiş olan davacının kooperatiften çıkma payı ve faizi dışında başkaca talepte bulunamayacağı anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye göre;
1-Davalı ... yönünden açılan davanın reddine,
2-Davacının çıkma payı alacağına ilişkin davalı kooperatif yönünden açılan davanın kabulü ile, toplam 90.000,00-TL miktarındaki çıkma payı alacağının temerrüt tarihi olan 07/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı kooperatiften alınarak davacıya verilmesine,
3-Davacının müspet zararın tazminine ilişkin davalı kooperatif yönünden açılan davanın reddine,
4-Karar tarihine göre alınması gereken 6.147,90 TL harçtan peşin alınan 1.621,98 TL harcın mahsubu ile bakiye ‭ 4.525,92 TL harcın davalı kooperatiften tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri gereğince hesaplanan 14.400,00- TL vekalet ücretinin davalı kooperatiften tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Peşin alınan 1.621,98 TL harcın davalı kooperatiften alınarak davacı yana verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvuru harcı, 8,50-TL vekalet harcı, 2.000,00 TL bilirkişi ücreti, 594,55 TL tebligat posta gideri, Peşin alınan 1.621,98 TL harç olmak üzere toplam 4.260,93 TL yargılama giderinin davalı kooperatiften alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı yana iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin, davalı ... ve Tasfiye Memurlarının yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliyesi ( İstinaf Mahkemesi ) nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usülen anlatıldı. 04/04/2023

Katip
✍e-imzalı


Hakim
✍e-imzalı



Full & Egal Universal Law Academy