T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2016/220 Esas
KARAR NO: 2023/255
DAVA: Tazminat (Rücuen)
DAVA TARİHİ: 02/03/2016
KARAR TARİHİ: 22/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ... İlçesi, ... Mahallesi 5/346 pafta, 3 parsel sayılı taşınmazın maliki olup bu taşınmaz üzerinde bir alışveriş merkezi inşa ettirmiş olduğunu, Davalılardan: ... Tic. A.Ş.'nin bu inşaatın ... projesinden ve bir takım diğer işlerden sorumlu yüklenici olduğunu, ... A.Ş.” nin Proje doğrultusunda betonarmetçelik teras, kaba inşaatın yapımı ile ilgili yüklenici olduğunu, ... Sanayi Ticaret Ltd. Şti.'nin derin temelli kuyu betonarme perdeli ... imalatı ve montajı ile ilgili yüklenici olduğunu, ...Ltd. Şti.'nin İnşaatın hafriyat işlerinden sorumlu yüklenici olduğunu, davalıların müvekkii şirket ile imzaladıkları sözleşmelerde 3.şahıslara verilecek maddi ve manevi zararlardan kusursuz sorumluluk esasları çerçevesinde tamamen sorumlu olacaklarını kabul etmiş olduklarını, yapılan inşaata komşu konumunda 1 bağımsız bölüm numaralı taşınmazın sahipleri ile işletmecisinin, inşaat faaliyetleri sırasında görmüş olduğu zararlar için huzurdaki davanın davalıları ve müvekkil şirket aleyhine ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesinin... Esas sayılı dosyası ile tazminat davası açmış olduklarını ve davanın 06.05.2014 Tarihinde ... Karar numarası ile davalıların ve müvekkil şirketin aleyhine (müşterek ve müteselsilen) neticelendiğini ve kararın temyizde de onaylandığını, tazminat alacaklılarının ... 1. İcra Müdürlüğü'nün ...esas sayılı dosyası ile müvekkili şirket ve davalı şirketler aleyhine ilamlı olarak icraya konulduğunu; ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası ile yapılan yargılamada davalıların sorumluluk miktarları tespit edilmeksizin müşterek ve müteselsil sorumluluk ilkesi dahilinde hüküm tesis edilmiş olduğunu, huzurdaki davada ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...esas sayılı dosyasının davacılarına verilen zarar ile ilgili olarak sorumluluk oranlarının ve miktarlarının tespitinin gerektiğini ileri sürerek tespit edilecek miktarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalılardan alınarak müvekkili şirkete verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı ...A.Ş. vekilii davaya cevap dilekçesinde özetle; ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyasından verilen kararın Yargıtay'ca onanması üzerine 29.07.2015 tarihinde Tashih-i Karar yoluna gidilmiş olduğundan halen derdest olup kesinleşmediğini, Müvekkil şirketin zemin etüdü, zemin güçlendirme, ankraj, forekazık ve ... işleri ile iştigal etmekte ve ... kalite belgesine sahip olduğunu, Müvekkili şirketin, davacı işveren tarafından ... ve ... isimli firmalara yaptırılan zemin etüdü raporu verilerini esas alarak ...hazırlamış ve hazırlanan bu projenin İTÜ tarafından ... da onaylanmış olduğunu; BK/49 ile Haksız Fiil Sorumluluğu ve TMK ile Kusursuz Sorumluluk durumu ile karşı karşıya kalınmış olunduğunu, bunlarla ilgili herhangi bir sözleşme hükmünün bulunmadığını, davaya konu olayda uygulanabilecek olan faizin avans faizi olmayıp yasal faiz olabileceğini, zira her iki tarafın da tacir olmadığını, 02.03.2007 tarihli sözleşmenin 11. Maddesinde işveren tarafından ....sigorta paketi kapsamında sigorta ettirileceği yazıldığı halde bu sigortayı yaptırmadığını dolayısıyla rücu hakkını yitirmiş olduğunu beyan ederek derdestlik ve zaman aşımı itirazları ile rücu şartlarının oluşmadığı gerekçesi ile davanın usulden, müvekkili şirketin kusursuz sorumluluğunun bulunmaması nedeniyle de davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Ticaret A.Ş. vekili davaya cevap dilekçesine özetle; ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülen...Esas sayılı dosyanın henüz kesinleşmemiş ve rücu şartlarının sağlanmamış olmasından ötürü davanın usulden reddinin gerektiğini; komşu binaya verilen zararın bir kısmının ... ve hafriyat işleri sırasında bir kısmının da beton imalatı sırasında meydana geldiğini, müvekkili şirketin ... ve hafriyat ile ilgilerinin bulunmadığını, beton dökümünde de kontrol firmasının herhangi bir ikazının olmadığını dolayısıyla müvekkile atfedilebilecek bir hasız fiil sorumluluğu bulunmadığını, bunun şartlarının oluşmadığını, davacı ile müvekkili arasındaki sözleşmede işveren tarafından All Risk sigorta paketi kapsamında inşaatı sigorta ettireceği yazılmasına rağmen yeterli bir mali mesuliyet sigortasının yaptırılmadığını bunun için de rücu hakkının bulunmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Mahkemeye sunulmuş olan müvekkili ile işveren arasındaki sözleşmenin tarihinin 22.10.2009 olduğunu, davaya konu edilen zararların ise bu tarihten önce meydana geldiğini, İTÜ'den alınan tespit raporunun tarihinin 16.08.2007, zararın resmi yolla tespiti için 2. Asliye Hukuk Mahkemesine başvuru tarihinin ise 24.03.2009 olduğunu, dava konusu zararların, inşaatın 1. aşamasında meydana gelmiş olduğunu, aynı adada bulunan 1, 2,13 ve 14 numaralı parsellerin davacı şirketçe satın alınıp tevhit işleminden sonra (3 no.lu parsel numarasını aldıktan sonra) inşaatın 2. aşamasına geçildiğini, müvekkili şirketin de bu 2. aşamada sorumluluğunun başlamış olduğunu beyan ederek müvekkili şirket aleyhine açılmış olan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...Tic. Ltd. Şti cevap dilekçesi sunmamıştır.
DELİLLER :
... 50 ATM ... sayılı dosyasından verilen karar, ... 1. İcra Müdürlüğü'nün... esas sayılı dosyası, bilirkişi raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, haksız fiilden kaynaklanan rücu tazminatı davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, ... 50 ATM ... sayılı dosyası ile yapılan yargılamada davalıların sorumluluk miktarları tespit edilmeksizin hüküm tesis edildiğinden davacılara verilen zarar ile ilgili olarak davalıların sorumluluk oranlarının ve miktarlarının tespitinin gerekip gerekmedği, gerekiyor ise miktarlarının ne kadar olduğu, bu miktarların davalılardan tahsilinin gerekip gerekmediği, derdestlik itirazının ve zamanaşımı definin yerinde olup olmadığı hususlarındadır.
... 50. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas, 06.05.2014 tarih,... sayılı gerekçeli kararının incelenmesinde, 754.521.27 TL nin (davalı sigorta şirketi açısından 2.690.39 TL limitli sorumlu olmak üzere) bu miktarın 729.725.13 TL'sına 20.06.2008 tarihinden, kalan 24.796.14 TL' sına 14.11.2008 tarihinden, sigorta şirketinin sorumlu olduğu kısım için dava tarihinden itibaren, değişen oranlarda avans faizi uygulanmak suretiyle davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine; Islah ile artırılan 168.601.63 TL'nin ... ve davalı sigorta şirketleri hariç diğer davalılardan ıslah tarihi olan 16.12.2013 tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek avans faizi ile müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine; ... Şirketi açısından ıslah ile artırılan kısmın zamanaşımı nedeniyle reddine; Davacıların fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verildiği, 06.05.2014 tarihli hükmün bir kısım davalılar tarafından temyiz edildiği, Yargıtay 14. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 2014/15212 Esas ve 2015/5693 Karar ve 21.05.2015 tarihli ilamı ile onandığı, bir kısım davalılarca karar düzeltme talebinde bulunulmuş olup Yargıtay 14. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 20.06.2016 tarih ve 2015/14623 Esas 2016/6714 Karar sayılı ilamı ile karar düzeltme talebinin reddine karar verildiği, hükmün, karar düzeltme sonrasında 20.06.2016 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. İncelenen dosya iş bu davanın temelidir, o dosyada bütüncül bir tazminat belirlenmiş olup iş bu dava ile her bir davalının ayrı ayrı sorumluluk oranlarının ve miktarlarının tespiti talep edilmiş olduğundan derdestlik itirazının reddine, temel dava zamanaşımına uğramadığından zamanaşımı definin reddine karar vermek gerekmiştir.
... 1. İcra Dairesinin ... E sayılı dosyasının incelenmesinde, ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesinin 06.05.2014 T., ... E., ... K. sayılı ilamına dayalı olarak alacaklılar ...Tic. Ltd. Şti ve diğerleri tarafından, borçlular ... A.Ş. ve diğerleri aleyhine başlatılan 04.07.2014 tarihli icra takibinde özetle; talep edilen borç miktarının / takip talebinin 923.122,90.-TL. asıl alacak, 21.972,11.-TL. yargı giderleri, 49.924,91.-TL. vekalet ücreti, 815.094,40.-TL. işlemiş faiz olmak üzere, toplam 1.810.114,32.-TL olduğu, 23.10.2014 tarihli dosya hesabında özetle; takipte kesinleşen miktarın 1.810.114,32.-TL., tahsil harcı miktarının 82.360,21.TL., başvurma harcı miktarının 25.-TL., vekalet ücreti miktarının 76.151,71.-TL., toplam faiz miktarının 34.717,39.-TL., masraf miktarının 67.-TL. olmak üzere, toplam bakiye borç miktarının 2.003.435,63.-TL olduğu, davacı ... Tic. A.Ş. tarafından açılan icra emrine itiraz davası üzerine ... 21. İcra Hukuk Mahkemesin 02.10.2014 T., ... E., ... K. sayılı kararıyla ... 1. İcra Dairesinin ...E. sayılı dosyasında işlemiş faiz miktarının 36.440,39.-TL. lik kısmının iptaline karar verildiği, 13.07.2015 tarihli dosya hesabında özetle; takipte kesinleşen miktarın 1.803.692,93.-TL., tahsil harcı miktarının 82.068,03.-TL., başvurma harcı miktarının 25.-TL., vekalet ücreti miktarının 76.705,39.-TL., toplam faiz miktarının 110.235,72.-TL., masraf miktarının 1.167.-TL. olmak üzere, toplam bakiye borç miktarının 2.073.894.07.-TL olduğu, ... 21. İcra Hukuk Mahkemesin 21.06.2016 T., ... E., ... K. sayılı kararıyla ... 1. İcra Dairesinin ... E. sayılı dosyasında davacı ... Tic. A.Ş. yönünden takip tarihi itibarıyla işlemiş toplam faizin 794.729,46.-TL. tespitine, icra emrinin bu şekilde düzeltilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bilirkişiler Makine Mühendisi... ve İnşaat Mühendisi ...'ndan alınan 08/09/2017 tarihli raporda; ...A.Ş.'nin ... işinde hava şartlarına bağlı olarak gerekli ek inşaat güvenlik tedbirlerini yeterince almadığı, kontrol ... Sanayi Ticaret Ltd. Şti. ise gerekli uyarıyı yapmadığı, sözleşme hükümleri gereği, ... işinden doğan zararın 3/4' nün ... şirketine, 1/4'ünün ... Şirketine ait olacağı,... Ltd. Şti.'nin, beton kalıbının patlamasından doğan ve sözleşme maddeleri nedeniyle zararın tamamından sorumlu olacağı, sigorta şirketince ödemeler düşülmüş haliyle 754.521.27 TL zarar bedelinin: 729.725.13-168.601.63- 561.123.50 TL, ... İnşaat Şirketi 561.123.50 x 3/4 x 420.842.63 TL, ...Şirketi (561.123.50x1/4) 4*168.601.63 - 308.882.50 TL, ... Şirketi 24.796.14 TL şekilde bölüşüleceği bildirilmiştir. Taraflarca rapora itirazda bulunulmuştur.
Dosyanın mahkememizin 11/06/2018 tarihli 2 nolu ara kararı gereğince mali müşavir ...'ün de eklenmesi ile önceki makine ve inşaat mühendislerinden oluşan heyete tevdii ile ilk rapora yönelik itirazlar incelenerek rapor aldırılmasına karar verilmiş ise de mahkememizce verilen ara karara aykırı olarak heyet oluşturmaksızın sadece mali müşavir bilirkişi tarafından düzenlenmiş olan 08/06/2018 tarihli rapor mahkememizce değerlendirmeye alınmaksızın kusur oranlarının ve gerek davacı taraf, gerekse tüm davalıların sorumluluklarının ... 50 ATM ... Esas sayılı dosyası incelenmek sureti ile ve önceden tayin edilen makine mühendisi, inşaat mühendisi, mali müşavir bilirkişilere ek olarak sözleşme uzmanı bilirkişi ...'ın da bilirkişi heyetine dahil edilerek heyet raporu aldırılmasına, davacı tarafından ... 1. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı icra dosyasına yapılmış olan ödemelerin bilirkişi incelemesi sırasında değerlendirmeye alınmasına, ilk bilirkişi raporuna yönelik taraf vekillerinin itirazlarının da incelenerek heyet raporunda ayrı ayrı değerlendirilmesine karar verilerek rapor düzenlenmesi istenmiş, 14/04/2019 tarihli raporda, davalıların meydana gelen zarardan sorumluluklarına ilişkin bir oran ve miktar tespiti yapabilmek için dosya kapsamında zarara sebep olan işlemin kimin tarafından gerçekleştirildiğine ve bu işlemin sözleşmenin hangi hükmü uyarınca o firmanın sorumluluğunu doğurduğu hususunun ortaya konması gerektiği, dosyada bulunan ... 50. AAM ... E sayılı dosyası kapsamında verilen kararda bu hususların ele alınmadığı, davacı tarafın davalılar ile imzaladığı bütün sözleşmeleri ve o dönem ortaya çıkan zarara sebep olan işlemlere ilişkin tespitleri dosyaya sunmaması sebebiyle bir değerlendirme yapılamadığı beyan edilmiştir. Davacı vekili 04.03.2019 tarihli dilekçe sunmuş, bu dilekçede incelenmek ve ek rapor hazırlanmak üzere dosya aynı bilirkişilere tevdi edilmiş, 27/07/2020 tarihli ek bilirkişi raporunda, meydana gelen ilk hasarın ... sisteminin ayıplı imalatından kaynaklandığının kabulü halinde, söz konusu hasardan dolayı ortaya çıkan zarardan sözleşmenin 12.1 maddesi uyarınca davalı ... şirketinin sorumlu olduğu, ... 50. ATM... E sayılı dosyası kapsamında verilen kararda ... firması ile yapılan 06.09.2007 tarihli sözleşmenin 2.5 maddesine atıf yapıldığı, kararda davalı ... firması sadece 14.11.2008 tarihinde meydana gelen zarardan sorumlu olduğunu iddia etmiş olsa da, 06.09.2007 tarihli sözleşmenin 2.5 maddesi uyarınca temel kazısı işlerine ait imalatların yapımı sırasındaki işleri ... firmasının organize ve koordine etmeyi kabul etmesi nedeniyle bütün zarardan sorumlu olduğunun ifade edildiği, söz konusu kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, bu sebeple kararda ortaya konan hükmün işbu dava bakımından kesin delil niteliğinde olduğu, bu kapsamda davalı ... şirketinin ortaya çıkan zararın tamamından sorumlu olduğu, ... şirketinin inşaatın denetiminden sorumlu olduğu dikkate alındığında meydana gelen zararın tamamından sorumlu olduğu, ... firmasının 3/4, ... firmasının 1/4 oranında zarardan sorumlu olduğu, ... firmasının beton imalatından kaynaklı zararın tamamından sorumlu olduğu belirtilmiştir. Tazminat miktarlarının da belirlenmesi için alınan 10/11/2021 tarihli raporda, ... firmasının sorumlu olduğu hissesine düşen bedelin 172.623,14.-TL olduğu, ... firmasının 1/4 oranında sorumlu olduğu hissesine düşen bedelin 57.541,05.- TL olduğu, ... firmasının beton imalatından kaynaklı zararının 2.690,39.-TL'nin tamamından sorumlu olduğu kanaatine varılmıştır.
Alınan 27/07/2020 tarihli ek bilirkişi raporunun da yeterli olmadığı değerlendirilerek gerek davacının gerekse davalıların kusur oranlarının ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesinin ilgili dosyası temelinde belirlenerek davacının davalılardan rücuen talep edebileceği miktarın belirlenmesi için farklı bilirkişiler tayin edilmiş, önceki raporlara itibar edilmeyerek İnşaat Mühendisi ... ve Mali Müşavir ...'dan alınan, sözleşmelerin ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak irdelendiği, açıklayıcı, 02/11/2022 tarihli rapordaki bütüncül inceleme ve değerlendirmeler, dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olup hükme esas alınmıştır :
Olay mahallinin, ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... Sokak, No: ..., ... ( ... ) Sokak, No: ... güncel adresindeki ..., 5 pafta, 346 ada, E: 3 parsel, Y: 16 parsel sayılı, 3.065 m2. yüzölçümlü arsa üzerinde yer aldığı anlaşılmaktadır. ... Tapu Müdürlüğünün 12.05.2017 tarih, ...sayılı yazısında özetle; ..., 346 ada, 1, 2, 13 ve 14 parsel sayılı taşınmazların tevhit suretiyle 346 ada, 16 parsel olarak tescil edildiği, tevhit öncesi olan 346 ada, 1 parselin 28.06.2007 tarihinde, 346 ada 2 parselin 13.07.2007 tarihinde, 346 ada, 13 parselin 10.06.2009 tarihinde, 346 ada, 14 parselin kat irtifaklı iken 24.07.2007- 07.08.2007-14.08.2007- 23.08.2007-07.09.2007-14.09.2007-12.11.2008 tarihlerinde edinildiği, 346 ada, 16 parsel sayılı, 3.065 m2. yüzölçümlü, altında 3 dükkânı ve mağazası olan kargir apartman kargir otel kargir apartman arsa ve dükkân apartman nitelikli ana taşınmazın tamamının tevhit işlemi + birleştirme yoluyla, 25.12.2012 tarihi itibarıyla ...A.Ş. adına kayıtlı olduğu belirtilmiştir.
Taraflar Arasında Yapılan Sözleşmeler:
a.İşveren; ...A.Ş. ile Müteahhit veya Taşeron; ... Tic. A.Ş. arasında akdedilen 02.03.2007 tarihli Sözleşmede özetle; Sözleşmenin konusunun, işverenin ... Mevkii, 5/346 pafta, 3 parselde kayıtlı gayrimenkulde yapmak istediği AVM inşaatı bünyesindeki ... projesinin - hafriyat işleri hariç olmak üzere - mini kazık, kuyu perde, betonarme perde ve öngermeli ankrajlarının ( müteahhit tarafından hazırlanarak İTÜ İnşaat Fakültesine Sözleşmenin imzasını müteakip 1 hafta içerisinde onaylatılacak proje ve proje notlarına uygun olarak ) müteahhit tarafından yapım işi olduğu, İş Kapsamı başlıklı Madde 2.4 - Tetkikat özetle; müteahhidin, Sözleşme ve eklerini, projeleri, proje notlarını, şartnameleri ve sair tüm ilgili dokümanı tam olarak gördüğü, incelediği, işin yapılacağı yeri ve çevresini, zemin, yerleşim, fiziksel gerçekleri, zeminin yapısını, ulaşım, trafik ve iklim koşullarını tetkik ettiği, işe ve genel olarak Sözleşme bedeline tesir edebilecek her türlü risk, ihtimal ve koşullarla ilgili olarak her türlü değerlendirmeyi yaparak, şantiye durumu hakkında tam anlamıyla bilgi edinilebilmesi için gerekli tüm işlemleri gerçekleştirdiği, bu Sözleşmenin konusunu teşkil eden işi en küçük teferruatına varıncaya kadar bu işlerin ehli vasfıyla gerçekleştirebileceğini kabul ve beyan ettiği ve Sözleşme bedelinin buna göre belirlendiği, Sözleşme bedelinin anahtar teslimi götürü bedelle KDV hariç 2.632.500.-YTL. olduğu; müteahhidin, işi Sözleşme ve eklerindeki hükümlere ve işverenin ve kontrolörünün vereceği talimat ve direktiflere uygun olarak yapmakla yükümlü olduğu, işveren tarafından yapılması düşünülen AVM inşaatının tamamının, tüm inşaat safhalarının ( altyapı, hafriyat, kaba inşaat, ince işler vs. ) kapsayacak şekilde işveren tarafından ... ( ... – İnşaat Bütün Riskler ) sigorta paketi kapsamında sigorta ettirileceği, müteahhidin işbu Sözleşme konusu işin yapılacak bütün inşaat işlerindeki oranına göre işveren tarafından belirlenecek kendi payına düşen tutarı sigorta bedeli olarak işverene ödeyeceğini, bu tutara itiraz etmeyeceğini ve işverenin bu bedelin tahsilini hakkedişlerden keserek yapabileceğini peşinen kabul ve taahhüt ettiği, işin ifası sırasında meydana gelebilecek olan herhangi bir kaza sonucunda ortaya çıkan zararın sigorta tarafından karşılandığı takdirde işverenin, müteahhidin uğramış olduğu maddi zararları da hazırlanacak ekspertiz raporu doğrultusunda müteahhidin zararı oranında sigorta kapsamında karşılayacağı, Müteahhidin Yükümlülükleri ve Sorumlulukları başlıklı Madde 12.1’de özetle; müteahhidin gerek kendi tarafından, gerekse işveren tarafından yazılı olarak izin verilen kendi taşeronları tarafından yapılacak her türlü işten sorumlu olduğu, işin ifası sırasında gerekli her türlü emniyet tedbirlerini alacağı, müteahhidin, işin ifası sırasında gürültü ve görüntü kirliliği ile toz emisyonlarını azaltacak tedbirleri almak, iş sahası çevresini kapatmak ve işin ifası sırasında binaları, doğal drenaj, enerji ve telekomünikasyon tesislerini / sistemlerini, kaldırım ve yol kaplamasını korumak, olabilecek hasar ve erozyona karşı önlem almakla yükümlü olduğu, işin ifası sırasında komşu parsellere, tramvay yoluna, kaldırıma vereceği her türlü zarar dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere türlü zarar ve ziyan dolayısıyla doğrudan doğruya sorumlu olacağı, ayrıca 3ncü şahısların ve işçilerin uğrayacağı her türlü zarardan da kusursuz sorumluluk esasları çerçevesinde tamamen sorumlu olacağı, müteahhidin bu sebeplerle doğacak her türlü maddi ve manevi zararları tazminle yükümlü olduğu vb., Madde 12.7’de özetle; işverenin başka işler yaptırdığı diğer taşeronların veya bunların çalışanlarının kusurundan dolayı bu Sözleşme konusu işlerde zarar meydana gelirse, müteahhidin ancak diğer taşerondan zararın tazminini isteyebileceği, işvereni hiçbir zarardan ötürü müteselsilen sorumlu da tutmayacağı vb. belirtilmiştir.
b.İşveren; T... A.Ş. ile Müteahhit; ...Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen 06.09.2007 tarihli Sözleşmede özetle; Sözleşmenin konusunun, işverenin ...Sokağı cepheli, 5/346 pafta, 3 parselde kayıtlı arsa üzerinde yapmak istediği AVM inşaatı bünyesindeki halen devam etmekteki hafriyat işleri, ..., kuyu ve kazık işleri hariç olmak üzere proje doğrultusunda 5 bodrum kat, 1 zemin kat, 4 normal kat ve 1.680 m2. betonarme + çelik teras kat kaba inşaatının yapılması işi olduğu, Sözleşme bedelinin anahtar teslimi götürü bedelle ( kaba inşaat ) KDV hariç 10.500.000.-TL. olduğu; müteahhidin, işi Sözleşme ve eklerindeki hükümlere ve işverenin ve kontrolörünün vereceği talimat ve direktiflere uygun olarak yapmakla yükümlü olduğu, işveren tarafından yapılması düşünülen AVM inşaatının tamamının tüm inşaat safhalarının ( altyapı, hafriyat, kaba inşaat, ince işler vs. ) kapsayacak şekilde işveren tarafından ... ( ... All Risk - İnşaat Bütün Riskler ) sigorta paketi kapsamında sigorta ettirileceği, müteahhidin işbu Sözleşme konusu işin yapılacak bütün inşaat işlerindeki oranına göre işveren tarafından belirlenecek kendi payına düşen tutarı sigorta bedeli olarak işverene ödeyeceğini ve işverenin bu bedelin tahsilini hakkedişlerden keserek yapabileceğini peşinen kabul ve taahhüt ettiği, Müteahhidin Yükümlülükleri ve Sorumlulukları başlıklı Madde 12.1’de özetle; müteahhidin gerek kendi tarafından, gerekse işveren tarafından yazılı olarak izin verilmiş olarak çalışan müteahhit taşeronları tarafından yapılacak her türlü işten sorumlu olduğu, işin ifası sırasında gerekli her türlü emniyet tedbirlerini alacağı, müteahhidin işin ifası sırasında gürültü ve görüntü kirliliği ile toz emisyonlarını azaltacak tedbirleri almak, iş sahası çevresini kapatmak ve işin ifası sırasında binaları, doğal drenaj, enerji ve telekomünikasyon tesislerini / sistemlerini, kaldırım ve yol kaplamasını korumak, olabilecek hasar ve erozyona karşı önlem almakla yükümlü olduğu, işin ifası sırasında komşu parsellere, tramvay yoluna, kaldırıma vereceği her türlü zarar dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere türlü zarar ve ziyan dolayısıyla doğrudan doğruya sorumlu olacağı, ayrıca 3ncü şahısların ve işçilerin uğrayacağı her türlü zarardan da kusursuz sorumluluk esasları çerçevesinde tamamen sorumlu olacağı, müteahhidin bu sebeplerle doğacak her türlü maddi ve manevi zararları tazminle yükümlü olduğu vb., Madde 12.8’de özetle; işverenin başka işler yaptırdığı diğer taşeronların veya bunların çalışanlarının kusurundan dolayı bu Sözleşme konusu işlerde zarar meydana gelirse, müteahhidin ancak diğer taşerondan zararın tazminini isteyebileceği, işvereni hiçbir zarardan ötürü müteselsilen sorumlu da tutmayacağı vb. belirtilmiştir.
c.İşveren; ...A.Ş. ile Yüklenici; ... San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen 22.10.2009 tarihli Sözleşmede özetle; Sözleşmenin konusunun, işverenin ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... ve ... Sokağı cepheli, 5/346 pafta, 3 parselde kayıtlı arsa üzerinde yapımı devam eden AVM inşaatında derin temelli, ankrajlı kuyu ve betonarme perdeli ... imalatı ve montajı işinin tüm Sözleşme eklerine ve ilgili tüm yasal mevzuatlara uygun olarak yapılması işi olduğu, Sözleşme tutarının KDV hariç 500.000.-TL. olduğu; Yüklenicinin Genel Sorumluluklarını belirten Madde 8’de özetle; yüklenicinin Sözleşme ile üstlendiği edimlerini yerine getirirken bu işle ilgili bilumum Türk Kanun ve nizamnamelerine riayet edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği, bu yükümlülüklere aykırı hareket etmek neticesinde doğacak müeyyidelerden yüklenicinin doğrudan sorumlu olacağı, yüklenicinin işverenin ve 3ncü şahısların maddi ve manevi olarak göreceği hasarlardan sorumlu olduğu, yüklenicinin işini teknik şartlara ya da ilgili standartlara ve proje çizimlerine uygun olarak yapacağı ve proje müdürlüğüne kabul ettireceği, işlerin, diğer yüklenicilerin işleri ile birlikte yürütülmesi esaslarını proje müdürlüğünün tespit edeceği ve yüklenicinin bu esaslara riayet edeceği, Sözleşme konusu iş nedeniyle meydana gelebilecek zarar ve ziyanların tazmini için işveren tarafından sigorta yaptırılacağı, sigorta primlerinin yüklenici tarafından ödeneceği, yüklenicinin işin başında yetkili bir elemanını mutlaka bulunduracağı; Uygun Olmayan İşler başlıklı Madde 10’da özetle; yüklenicinin işbu Sözleşme konusu işin yerine getirilmesi esnasında işlerin yapımından kaynaklanan kusur, hata, kasıt vb. sebeplerle Sözleşme kapsamına giren kısmından doğan tüm zararın sorumluluğunu ve Sözleşmeye aykırı işleri bilabedel düzeltmeyi veya yenisi ile değiştirmeyi kabul beyan ve taahhüt ettiği vb. belirtilmiştir.
İTÜ Teknik Raporu: İTÜ İnşaat Fakültesi tarafından hazırlanan 03.08.2007 tarih ve 539 sayılı, ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, 5 pafta, 346 ada, 3 no.lu parselde açılan inşaat çukurunun durumu hakkında Teknik Raporun ‘Kazının Mevcut Durumu’ bahsinde özetle; 10.07.2007 tarihinde kazı yerinde inceleme yapıldığı, tespitlerde bulunulduğu, buna göre; kazı sahasına komşu ... Caddesi kotu + 100 m. ve öngörülen temel çukuru nihai kazı kotu +72 m. olarak verildiği, inceleme sırasında ... Sokağına yakın kenarda kazının yaklaşık +80 m. kotuna inilmiş durumda olup, halen kazıya devam edildiği, ... Sokağı kenarında ise daha önce kazı yapıldığı ve sonra kısmen doldurulduğu, buna göre ... Sokağı ile ... Sokaklarına dik alınan bir kesitte mevcut durumda zemin kotları +100 m. ile + 80 m. arasında değiştiği, kazı çukuruna komşu ... Sokağına cephesi olan ... bulunduğu binanın incelendiği, binanın bir tam ve bir kısmi bodrumu ve üstte zemin dâhil toplam 7 katlı olduğu, temel taban kotunun +96 m. de bulunduğu, bina taşıyıcı sisteminin tamamen yığma olup, putrellerin yığma duvara mesnetlenmesi ile oluşan döşemelerin mevcut olduğu, binanın duvarlarında ve döşemelerinde kazıdan sonra meydana geldiği bildirilen çatlaklar tespit edildiği, komşu diğer binalarda muhtelif çatlakların oluştuğu vb. belirtilmiştir.
Davacı / işveren konumunda bulunan ...A.Ş. nin, maliki bulunduğu ..., 5 pafta, 346 ada, E: 3 parsel, Y: 16 parsel sayılı, 3.065 m2. yüzölçümlü arsa üzerinde, 5 Bodrum Kat + Zemin Kat + 4 Normal Kat + 1.680 m2. Teras Kattan oluşan bir Alış Veriş Merkezi kompleksinin kaba inşaatının yapılması istek ve arzusunda olduğu, bunun için davalılarla bahse konu inşaat işindeki kaba imalatlar ve buna bağlı ameliyeler ve uygulamalar için davalılarla muhtelif Sözleşmeler akdettiği görülmektedir. Bu kapsamda, davalılardan ... Ltd. Şti. nin 06.09.2007 tarihli Sözleşme ile davacı işverenin AVM inşaatının hafriyat işleri, ..., kuyu ve kazık işleri hariç olmak üzere proje doğrultusunda 5 bodrum kat, 1 zemin kat, 4 normal kat ve 1.680 m2. betonarme + çelik teras kat kaba inşaatının yüklenicisi / müteahhidi olduğu, davalılardan ...Tic. A.Ş. nin 02.03.2007 tarihli Sözleşme ile davacı işverenin AVM inşaatının ... projesinin - hafriyat işleri hariç olmak üzere - mini kazık, kuyu perde, betonarme perde ve öngermeli ankrajlarının yüklenicisi / müteahhidi olduğu, davalılardan ... San. ve Tic. Ltd. Şti. nin 22.10.2009 tarihli Sözleşme ile davacı işverenin AVM inşaatının derin temelli, ankrajlı kuyu ve betonarme perdeli ... imalatı ve montajı işinin yüklenicisi / müteahhidi olduğu, davalılardan ...Tic. Ltd. Şti. nin ise davacı işverenin AVM inşaatının hafriyat işlerinin yüklenici / müteahhidi olduğu anlaşılmaktadır. Davacı işverenin adı geçen davalı yüklenici / müteahhitlerden sadece ...Tic. Ltd. Şti. ile yaptığı herhangi bir Sözleşme bulunmamaktadır.
Davacı işverenin istek ve arzularına uygun olarak yapmak istediği inşaatın temel çukuru ...yol kotundan aşağıya 28 m. derinliğine kadar inen geniş ve derin bir kazı - hafriyat gerektirdiği, hafriyat sınırlarının geniş parsel sınırlarını kapsadığı, bunun için parsel sınırlarının çepeçevre istinat duvarları tertibinde ... perde, kuyu perde, fore kazık, mini kazık, betonarme perde ve öngerilmeli ankraj sistemleriye desteklendiği ve güçlendirildiği anlaşılmaktadır. Zemin güçlendirmeye ilişkin davacı işveren tarafından hazırlattırılan ve uygulanmak üzere davalılara tevdi edilen işbu uygulama projelerinin İTÜ raporları ile de desteklendiği ve uygulanabilirliklerine onay verildiği anlaşılmaktadır. İnşaatın temel çukurunun cephe aldığı dar sayılabilecek ... Sokağının öteki yanında, temel kazısı çukuruna komşu ... Sokağına cephesi olan ve hasar gördüğü belirtilen ... bulunduğu, bu binanın kısmi 2. Bodrum Kat + 1. Bodrum Kat + Zemin Kat + 4 Normal Katlı ( toplam 7 katlı ) olduğu, temel taban kotunun yoldan 4 m. derinlikte bulunduğu, bina taşıyıcı sisteminin tamamen yığma olup, tescilli eski eser yapılardan olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, davacı işverene ait yeni inşaatın kazı temel dip kotu, hasar gören mevcut binanın temel dip kotunun takribi 28 m. – 6 m. = 22 m. daha altında kalmaktadır. Yani birbirine çok yakın konumda sayılabilecek her iki yapının temel dip kotları arasında takribi 22 m. lik bir kot farkı bulunmaktadır. Diğer bir deyişle yeni yapılacak inşaat çok bodrumlu, eski mevcut bina ise hemen yakınında az bodrumludur.
Dava konusu inşaat işinin herhangi bir uygulama projesi bulunmamaktadır.
Davacı işverene / mal sahibine ait yeni AVM inşaatının her türlü kontrollük ve denetim hizmetlerinin işverene bağlı teşkilatlar tarafından deruhte edildiği anlaşılmaktadır.
Davacı işverenin / mal sahibinin istek ve arzusuna bağlı tercihinin, geniş ve derin temelli, çok bodrum katlı ve zemin üstü çok katlı bir AVM inşaatı gerçekleştirmek olduğu anlaşılmaktadır. Davacının bu tercihini yaparken, dar alanda / bölgede girişeceği bu geniş ve 28 m. derinliğindeki temel kazısı sırasında, ne tür önlemler alırsa alsın, tamamı kaya olan zeminler dışında kalan, kısmen de olsa toprak ihtiva eden zeminlerde, kazı çukuruna yakın komşu parsellerdeki daha az bodrum katlı mevcut yapıların oturdukları zeminlerin bünyelerindeki yeraltı zemin sularının açılan bu yeni çukura doğru akışa geçip, bulundukları zeminde boşluklara ve buna bağlı büzüşmelere yol açabileceği ve sonucunda üstünde yer alan yapıların temellerinde muhtelif oturmalara sebebiyet verilebileceği ve bunun sonucunda bu gibi mevcut yapıların bilhassa en alt katlarından itibaren üst katlarına kadar da sirayet edebilecek derecede muhtelif mertebelerdeki çatlaklara ve hasarlara yol açılabileceği hususundaki tüm oluşumlar hakkındaki düşünceleri ve olası gelişmeleri ve davranışları önceden bilmiş ve bu duruma önceden vukuf peyda etmiş olması gerektiği değerlendirilmiştir. Zira, az sayıdaki bodrum katlı mevcut yapıların zemin altlarından, komşuluğunda açılan daha çok bodrum katlı derin inşaat temel kazısı çukurlarına doğru zemin altı sularının akması ve mevcut yapılarda buna bağlı oturmalara sebebiyet vermesi ve sonucunda mevcut yapılarda muhtelif hasarlara yol açılmış olması durumu bu yöndeki tercihin doğal sonucu olarak görülmekte ve değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, davacı işverenin / mal sahibinin istek ve arzusuna bağlı tercihinin bu yönde olduğu anlaşıldığından, başka nedenlerin olmaması halinde bunun sonucuna da katlanmak zorunda olduğu kabul edilmiştir.
Davalılardan ...Tic. A.Ş. ile ... San. ve Tic. Ltd. Şti. nin Sözleşmeler kapsamında uhdelerinde bulunan işleri başından sonuna kadar ellerindeki onaylı projelere, fen ve tekniklere, işverenin kontrol teşkilatının emir ve direktiflerine uygun şekilde yaptıkları anlaşılmaktadır. Bu davalıların yaptıkları işlerinin kusurlu, fen ve tekniğine aykırı olduklarına dair herhangi bir bilgiye, belgeye, tutanağa, uyarıya ve ihtara dava dosyasında rastlanmamıştır. Buradan, davaya konu komşu ... bulunduğu binadaki hasarların adı geçen davalıların yaptıkları imalatlardan ve uygulamalardan doğrudan kaynaklanmadığı, bu yönde adı geçen davalıların herhangi bir imalat ve uygulama kusurlarının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Her ne kadar Sözleşmelerde kısaca 3ncü kişilere verilecek zarar ve ziyanlardan kusursuz sorumluluk esaslarına göre bu davalıların sorumlu tutulacakları belirtilmiş ise de, meydana gelen hasarda adı geçen davalıların kusurlarının bulunmadığı, hasarın büyük bir kısmının doğal yoldan, küçük bir kısmının ise diğer davalının kusurundan kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davalı ... Tic. Ltd. Şti. nin uhdesindeki kazı hafriyat ve nakil işlerini usulüne, bu yöndeki fen ve tekniğine, işverenin kontrollük teşkilatının emir ve direktiflerine uygun biçimde yapmadığı yönünde herhangi bir kanıt sunulmadığından kusurunun bulunmadığı, dolayısıyla davaya konu komşu binada meydana gelen hasarla bir ilişiğinin bulunmadığı kabul edilmiştir. Zira uygulamada çevre iksaları ve ankrajları yapılırken peyder pey kazı hafriyat işlemleri aynı anda kademeli olarak yürütülmektedir.
Ancak davalılardan ... Ltd. Şti. nin uygulama esnasında doğrudan kendi kusurundan kaynaklı beton kalıbının patlaması sonucu akışa geçen betonun dava konusu komşu binaya verdiği kısmi 24.796,14.-TL. lik zararın tamamından sorumlu olduğu, bu konuda davacı işveren firmaya bağlı görev yapan şantiyedeki kontrollük teşkilatının işbu hasarın meydana gelmesinde kalıbın sağlamlığını ve dayanıklılığını kontrol ve denetim ihmallerinin söz konusu olduğu değerlendirilmiştir.
Davaya konu komşu ... bulunduğu toplam 7 katlı mevcut yığma karkas binada meydana gelen hasarların ekseriyetle yukarıda detaylıca izah edildiği üzere, bu bina altından, komşuluğunda açılan AVM’nin derin temel çukuruna doğru akan yeraltı zemin sularının kaçışından kaynaklanan zemin büzüşmelerinden mütevellit husule gelen oturmalardan kaynaklanmış olabileceği kuvvetle muhtemel değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak, Davalı ... Tic. A.Ş.yönünden, işlerinin kusurlu, fen ve tekniğine aykırı olduklarına dair herhangi bir bilgiye, belgeye, tutanağa, uyarıya ve ihtara rastlanmadığı, Davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.yönünden de, işlerinin kusurlu, fen ve tekniğine aykırı olduklarına dair herhangi bir bilgiye, belgeye, tutanağa, uyarıya ve ihtara rastlanmadığı, Davalı ...Tic. Ltd. Şti.'nin kusurlu olduğunun kanıtlanamadığı, Hasarın büyük bir kısmının doğal nedenlere dayandığı, Davacının, kalıbın sağlamlığını ve dayanıklılığını kontrol ve denetim ihmallerinin söz konusu olduğu, Davalı ... Ltd. Şti.'nin uygulama esnasında doğrudan kendi kusurundan kaynaklı beton kalıbının patlaması sonucu akışa geçen betonun dava konusu komşu binaya verdiği kısmi 24.796,14.-TL. lik zararın tamamından sorumlu olduğu dikkate alınarak davalılardan ... A.Ş. ile ... San. ve Tic. Ltd. Şti. nin ve dolayısıyla ...Tic. Ltd. Şti. nin, davaya konu komşu ... bulunduğu toplam 7 katlı mevcut yığma karkas binada meydana gelen hasarlarda kusurlarının bulunmadığı, işbu olaydan ötürü adı geçen davalılara kusur izafesinde bulunulamayacağı, dolayısıyla davacının bu davalılardan rücuen talep edebileceği herhangi bir hasar bedelinden söz edilemeyeceği, davalılardan ...Tic. Ltd. Şti. nin uygulama esnasında doğrudan kendi kusurundan kaynaklı beton kalıbının patlaması sonucu akışa geçen betonun dava konusu komşu binaya verdiği kısmi 24.796,14.-TL. lik zararın tamamından %100 oranında sorumlu olduğu, dolayısıyla davacının bu davalıdan rücuen talep edebileceği hasar bedelinin sadece 24.796,14.-TL. ile sınırlı tutulabileceği, icra dosyasına davalı ... Şti. tarafından dava açılmadan önce yapılan 70.394,00 TL ödemenin bu miktarı aştığı anlaşılmış, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın Reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 179,90 TL ilam harcının peşin yatırılan 683,10 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılmış olan 503,20 TL harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 9.200,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı ... San Tic Ltd Şti'ne verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 9.200,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı ...A.Ş'ne verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 9.200,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı ... A.Ş'ne verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avanslarının karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar Davacı vekili ..., davalı ... vekili ... ile davalı ... vekili ... ve davalı ... vekili ... 'nun yüzlerine karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 22/03/2023
Katip
¸e-imzalıdır


Hakim
¸e-imzalıdır


Full & Egal Universal Law Academy