T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/584 Esas
KARAR NO: 2023/157
DAVA: Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 23/10/2020
KARAR TARİHİ: 14/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan davaTuru davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; "...Müvekkil, davalı şirketlerin yapımını üstlendiği, ... elektrik işlerinin yapımını gerçekleştirmiş, buna karşın yaptığı işin bedelinin tamamı kendisine ödenmemiştir. Büyük bir emek, özveri ve sermaye ile çalışmış olduğu işin karşılığında davalı taraflar haksız olarak müvekkilin alacağını ödemekten kaçınmaktadırlar. Yaptığı işin bedelinin bir kısmı müvekkile ödenmiş ise de, yapılan işin büyük bir kısmının bedeli müvekkile ödenmemiştir. Müvekkil inşaatın başından sonuna kadar çalışmasını sürdürmüş, kendisine verilen işleri eksiksiz yerine getirmiş buna karşın işin bedelinin tamamını alamamıştır. Mahalinde yapılacak keşif ile müvekkilin yaptığı işin bedeli tespit edilecek olup, müvekkilin alacağının bilirkişi marifeti ile tespit edilmesini talep etmekteyiz.
Taraflar ile müvekkil arasında haricen yapılan görüşmelerde, taraflar borçtan sorumlu olmadıklarını beyan etmişler ise de, bu husus gerçeğe, hukuka ve hakkaniyete aykırıdır. Müvekkil davalıların sorumluluğunda olan inşaatın elektrik işlerinin tamamını yapmış ve müvekkilin yaptığı işten davalılar menfaat elde etmişlerdir. Bu durumda müvekkilin yaptığı işin bedelini ödeme sorumluluğu da davalılara ait olacaktır. Müvekkilin ...inşaatı tüm elektrik işleri işçilik ve malzeme bedellerinin yanı sıra; elektrik kesintileri, bayram çalışmaları, müvekkilden kaynaklanmayan sebeplerle işin durması sebepleri ile doğan fark işçilik alacakları mevcut olup, bu hususları gösterir belgeler tarafımızca sayın Mahkenenize ayrıca sunulacaktır. Müvekkilin alacaklarının tahsili amacı ile arabuluculuk başvurusu yapılmış ise de, davalı taraflarla anlaşma sağlanması mümkün olmamıştır. ... Arabuluculuk Bürosu'nun ... Büro Dosya No., ...Arabuluculuk Dosya No.lu arabuluculuk son tutanağını ekte sunmaktayız.Fazlaya ilişkin dava ve talep haklarımız saklı kalmak kaydı ile davamızın Kabulüne, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraflara yükletilmesine karar verilmesini..." talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı ... Tic. A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; "...Davacı 23.10.2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; davalı şirketlerin yapımını üstlendiği ... elektrik işlerinin yapımını gerçekleştirdiğini, ancak yaptığı işlerin bedelini alamadığını ileri sürerek şimdilik 10.000,00-TL’nin tahsilini talep etmektedir. Ancak davanın müvekkil şirket açısından reddi gerekmektedir. Şöyle ki;Usule ilişkin itirazlarımız: Davacı Tarafından İkame Edilen Davanın Müvekkil Şirket Açısından Pasif Husumet Yokluğu Nedeniyle Usulden Reddi Gerekmektedir.
Müvekkil ayrıca diğer davalı ... AŞ Tic. Ltd. Şirketi ile de bir sözleşme akdederek, “... Mekanik ve Elektrik İşleri” nin yapımı işi için anlaşmıştır.
Müvekkil şirketin davacı ... ile akdettiği herhangi bir sözleşme olmadığı gibi, müvekkil şirketin davacı ile herhangi bir ticari ilişkisi de bulunmamaktadır. Müvekkil şirket davacının yüklenicisi olmadığı gibi, dava dilekçesinde davacının yaptığını iddia ettiği işlerin yapımı konusunda davacı ile müvekkil şirket arasında yazılı veya sözlü bir anlaşma bulunmadığından, davanın müvekkil şirket için pasif husumet eksikliği nedeni ile öncelikle usulden reddi gerekmektedir. Davacının Tacir Olduğunu Gösteren Herhangi Bir Delil Bulunmadığından Davanın Görev Yönünden Reddi Gerekmektedir.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinde genel olarak ticari davaların neler olduğu sıralanmıştır. Söz konusu maddenin ilk cümlesinde ticari dava; her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları olarak tanımlanmıştır. Buna göre bir davanın ticari dava olması için, her iki tarafının da tacir olması ve her iki tarafın ticari işletmesinden kaynaklanan hususlardan doğması gerekmektedir.
Oysaki huzurdaki davada davacı tacir olduğuna dair dosyaya herhangi bir belge sunmadığı gibi, davayı da ticari işletmesi adına değil kendi adına ikame etmiştir. Davacının tacir olduğuna dair bir yazılı kanıt sunulmadığından dosyanın görevsizlik nedeniyle reddi ile ... Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir.
3-Davalı Müvekkil Şirketin Adresi ... Olup, Davanın Yetki Yönünden Reddi Gerekmektedir.Müvekkil şirketin adresi “...” olup, dava yetkisiz mahkemede ikame edilmiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 6. Maddesine göre “Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”Buna göre yetkili mahkeme Gebze Asliye Hukuk Mahkemesi olup, müvekkil şirket açısından davanın yetkisizlik nedeniyle reddi gerekmektedir.
Esasa ilişkin itirazlarımız:Müvekkil şirket ile davacı ... arasında, dava dilekçesinde davacının iddia ettiği işlerin yapımı için herhangi yazılı veya sözlü bir anlaşma bulunmadığından ve davacı ile müvekkil şirket arasında bir ticari ilişki mevcut olmadığından davanın öncelikle pasif husumet yokluğu ile usulden reddi gerekmekte olup; mahkemenin aksi kanaatte olması ve dava dilekçesinde ileri sürülen tüm hususlara cevap verme zorunluluğu nedeniyle kabul anlamına gelmemekle birlikte davanın esasına ilişkin itirazlarımızı da sunuyoruz.
Müvekkil Firma İle Davacı Arasında Dava Dilekçesinde İddia Edilen İşlerle İlgili Herhangi Bir Anlaşma ve Ticari İlişki Olmadığı Gibi, Müvekkilin Davacıya Bir Borcu Da Bulunmamaktadır.Görüldüğü üzere müvekkil şirketin davacı ... ile akdettiği herhangi bir sözleşme olmadığı gibi, müvekkil şirketin davacı ile herhangi bir ticari ilişkisi de bulunmamaktadır. Dosyaya davalılardan ... AŞ İnşaat Hafriyat Nakliye İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi vekili tarafından sunulan 02.02.2021 tarihli cevap dilekçesi incelendiğinde; davacı ... ile davalı ... AŞ arasında ... işine ilişkin elektrik işlerinin yapımı konusunda bir anlaşma olduğu ve ticari ilişkinin davacı ile davalılardan ... AŞ arasında bulunduğu anlaşılmaktadır. Davalı ... AŞ İnşaat Hafriyat Nakliye İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi, vekili vasıtası ile dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde; söz konusu projede yer alan elektrik işlerinin yapımı için davalılardan ... Ltd. Şirketi ile sözleşme akdettiğini, ... Ltd. Şirketinin de davacı ile anlaştığını, ... Ltd. Şirketinin işleri aksatması ve akabinde işi bırakması nedeniyle bazı elektrik işlerini davacıya yaptırdığını ve bedellerini de ödediğini belirterek buna ilişkin çekler, ödeme belgeleri vs ibraz etmiştir. Görüldüğü üzere davacının işi yaptığı firma müvekkil şirket olmayıp, eğer davacının bu işler nedeniyle bir alacağı var ise muhatabı diğer davalı ... AŞ İnşaat Hafriyat Nakliye İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şirketidir. Davacı ile müvekkil şirket arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmamakta ve bu nedenle müvekkil şirketin davacıya bir borcu da bulunmamaktadır. Davacı ile müvekkil şirket arasında bir ticari ilişki ve dava dilekçesinde yaptığını iddia ettiği işlerle ilgili bir sözleşme bulunmadığından davacının müvekkil şirketten bir talepte bulunması hukuken mümkün değildir.Davalılardan ... AŞ İnşaat Hafriyat Nakliye İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi, sunduğu cevap dilekçesinde davalılardan ... Ltd. Şirketine taşere ettiği işleri ... Ltd. Şirketinin aralarındaki sözleşmeye aykırı olarak işi durdurması ve akabinde tamamlamaması nedeniyle kendilerinin daha fazla mağdur olmaması ve zararlarının artmaması için bu tamamlanmayan işlerden bir kısmını davacıya yaptırdığını ve bedellerini de ödediğini belirterek ödeme belgelerini ibraz etmiştir. Kabul anlamına gelmemekle birlikte, davacının bu işler nedeniyle alacağı olması halinde bu alacakları davalı ... AŞ tarafından ödenmiş olup, ödenmeye alacak iddiasının muhatabı müvekkil şirket değildir. Müvekkil şirketin ... AŞ İnşaat Hafriyat Nakliye İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi ile akdettiği sözleşmeye göre alt taşeronlara karşı herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Ayrıca müvekkil şirket davalılardan ...A.Ş ile akdettiği 23.05.2018 tarihli “... İşine Ait İnce İşler (...), Mekanik, Elektrik ve Peyzaj İşlerinin Yapım İşi Sözleşmesi” kapsamında tüm yüklendiği işleri tamamlamış ve davalılardan ...A.Ş firması ile 11.01.2021 tarihinde Kesin Kabul Tutanağı imzalamıştır. Müvekkil şirket sözleşmesel yükümlülüklerini eksiksiz ve tam olarak yerine getirmiş olup, davacı ile aralarında ticari bir ilişki olmadığından davacıya bir borcu da bulunmamaktadır. Bu nedenle hukuki dayanaktan yoksun davanın müvekkil açısından reddi gerekmektedir.Öncelikle davanın pasif husumet eksikliği nedeniyle usulden reddine, Aksi halde davacının tacir olmaması nedeniyle görev itirazımızın ve ayrıca yetki itirazımızın kabulü ile dosyanın görevli ve yetkili ... Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine, Haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın müvekkil şirket açısından esastan reddine,
Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini..." savunmuştur.
Davalı ... Aş Haf.İnş.Haf.Nak.Nak.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Vekili cevap dilekçesi özetle:"...Müvekkil şirketin, davacı ... ile ilişkisi ...Yapımı işine ait elektrik işlerinden kaynaklanmaktadır. Müvekkil şirket diğer davalı ....Ltd.Şti. ile 30.04.2018 tarihinde .... Davacı ...ise diğer davalı ... Tic.Ltd.Şti'nin alt işvereni konumundadır. Müvekkil şirketin alt işvereni olan ... Mühendislik, sözleşmenin imzalanmasının ardından bir süre yükümlülüklerini yerine getirmişse de ilerleyen süreçte sözleşmeye aykırı olarak işi durdurmuş, tüm personelini sahadan çekmiş ve müvekkil şirketi ve üst işverenleri telafisi mümkün olmayan zararlara uğratmıştır. Müvekkil şirket bu kapsamda ...Tic.Ltd.Şti'ye münferit tarihlerde noter aracılığıyla ve mail yoluyla sözleşmeye uygun davranması aksi durumda sözleşmenin cezai hükümlerinin uygulanacağına dair uyarılarda bulunmuş ancak ... Mühendislik firması tarafından işler devam ettirilmemiştir. ..., 2019 yılının başından beri işlerini aksatmış ve tam anlamıyla 2019 yılının Mayıs ayından beri neredeyse hiçbir faaliyette bulunmamıştır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin tek kalemde yapılan en büyük altyapı yatırım projesi statüsünde olan ve Dünya'nın en büyük 4.havalimanı olan ...'nin ülkemiz için ne denli önemli olduğu herkesin malumudur. ... sözleşmeye aykırı davranarak projeyi yarım bırakması hem müvekkil şirketi sıkıntıya sokmuş hem de projeye büyük ölçüde zararlar vermiştir. Projeye zeval gelmemesi için iş bilinci ile hareket eden müvekkil şirket, ... yapması gereken işleri başka firmalara yaptırmak mecburiyetinde kalarak onlara ayrıca fazla ödemede bulunmak zorunda kalmıştır. (İşbu iddialarımızı destekler mahiyette olan ödemeler, protokoller, dekontlar dilekçemiz ekinde ibraz edilmiştir.) Aynı zamanda yine dilekçemiz ekinde ibraz ettiğimiz ve bizzat davacı ...tarafından imzalanan, tasdik edilen 2 adet belgenin bu zamana kadar izahını yapmış olduğumuz beyanları destekler mahiyette olduğu açıktır. Anılan 15.03.2019 tarihli belgede; ... Noterliğinin ... yevmiye numaralı ... tarihli ...'e hitaben yazdığımız cevabi ihtarnameden de anlaşılacağı üzere davacı konumda olan ... müvekkil şirkete karşı borçlu konumundadır. (EK-5) _Davacı önce haksız ve dayanaksız olarak daha önce şifahen onay verdiği ve bilgisi olduğu faturaya itiraz etmiş akabinde de müvekkil şirkete alacaklı olduğu iddiası ile husumet yöneltmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere davacının davasını açmakta ve müvekkil şirkete husumet yöneltmesinde hukuki yararı yoktur. "Ya tutarsa" yaklaşımı ile haksız ve mesnetsiz olarak müvekkil şirkete husumet yöneltilmesi tarafımızca kabul edilemez niteliktedir. Öte yandan davacı dava dilekçesinde ; "müvekkil davalıların sorumluluğunda olan inşaatın elektrik işlerinin tamamını yapmış ve müvekkilin yaptığı işten davalılar menfaat elde etmişlerdir." şeklinde beyan etmişse de işbu husus gerçek olmadığı gibi tarafımızca da kabul edilemez niteliktedir. Zira davacı, elektrik işlerinin tamamını değil bir kısmını ifa etmiştir. Diğer davalılardan ... firması işlerini tamamlamadığı ve gerek müvekkil firmayı gerekse de diğer firmayı sıkıntıya soktuğundan elektrik işleri ile ilgili bir kısım işler başkaca firmalara verilmiş olup davacı da bunlardan birisidir. Beyanımızı destekler mahiyette olan ve ... ile ilgili yapılan protokol ve verilen çek fotokopisi ekte sunulmuştur. Yine, davacı tarafından iddia edilen ancak somut bir şekilde izahı yapılmayan gerçekle ve hakkaniyetle de bağdaşmayan fark işçilik alacakları iddiası tarafımızca kabul görmemektedir. Tüm bu ileri sürdüğümüz hususlar beraber değerlendirildiğinde; davacı tarafından ikame edilen davanın usule ve esasa aykırı olarak ikame edildiği gözetilerek işbu davanın usulden ve esastan reddine karar verilmesini talep etmemiz kaçınılmaz olmuştur..."savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; sözlü eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli alacağının tahsili talebine ilişkin kısmi alacak davasıdır
Bilirkişiden alınan 27/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle;"...Kök raporumuz sonrasında sunulan belgeler, 26.11.2021 tarihli kök rapor taleplerimizi ihtiva etmemektedir. Özellikle davacı taraftan talebimiz, işi hangi aşamada teslim aldığı, hangi eksiklikleri giderdiği ve bu işler karşılığı davalılardan hangi bedeli talebi ettiği hususuna hakkediş, fatura vb. belgeleri sunarak kalem kalem açıklık getirmesidir.Şayet davacı tarafça yeni belge sunulacak ise bu belgelerin heyetimizdeki teknik bilirkişi ve tarafların hazır bulunacağı bir inceleme günü dahilinde dosya kapsamına dahil edilmesi talepli..." rapor edilmiştir.
Davalı ...Tic. A.Ş ile davalılardan ... A.Ş arasında 23.05.2018 tarihinde “...İnce İşler (...), Mekanik, Elektrik ve Peyzaj İşlerinin Yapım İşi Sözleşmesi” akdedilmiş, bu sözleşmeye göre davalı ... sözleşmenin 3 nolu maddesinde belirtilen “... İnce İşler, Mekanik, Elektrik, Peyzaj ve Asansör İşlerinin Yapım İşini” yüklenmiş ve diğer davalı ... AŞ ... Tic. Ltd. Şirketi ile de bir sözleşme akdederek, “..., Mekanik ve Elektrik İşleri” nin yapımı işini bu davalıya vermiştir. Davalılardan ... A.ş inşaatta almış olduğu bu işi önce ..., sonrasında da davacı ...'e vermiş ve elektirik işlerinin bir kısmını davacıya yaptırmıştır . Davacı ... işlerini önce ... talimatı ile yerine getirmiş ilgili davalının işi terk etmesi nedeniyle davalı ... A.Ş ile arasında sözlü eser sözleşmesi yapmış ve talimat doğrultusunda bir kısım işler yaparak davalı ... A.Ş. 'ya faturaları tebliğ ederek paralarını tahsil etmiştir.
Eser sözleşmelerinde, kural olarak yüklenici yaptığı işin tutarını, iş sahibi de iş bedelini ödediğini kanıtlamak zorundadır. Sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 481. maddesinde; “Eserin bedeli önceden belirlenmemiş veya yaklaşık olarak belirlenmişse bedel, yapıldığı yer ve zamanda eserin değerine ve yüklenicinin giderine bakılarak belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesi, (Kapatılan) 23. Hukuk Dairesi ve 6.Hukuk Dairesi'nin yerleşik içtihatları ve uygulamasında da; eser sözleşmesi ilişkisinin varlığı kabul edilip sözleşmede bedel yazılı olmaması ya da sözlü sözleşme ilişkisinde tarafların bedelde anlaşamamaları halinde yüklenicinin gerçekleştirdiği imalât bedelinin 6098 sayılı TBK'nın 481. maddesi hükmünce yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle hesaplanacağı kabul edilmektedir.
Bu açıklamalar doğrultusunda dosya kapsamı değerlendirildiğinde, Mahkememizce tarafların bedelde anlaşamadığından davacının davaya konu eser sözleşmesi ilişkisi kapsamında talep edebileceği toplam iş bedelinin, mahallinde teknik bilirkişi marifetiyle keşif yapılmak suretiyle, o işlerin yapıldıkları tarihteki mahalli piyasa rayiçleri dikkate alınarak belirlenmesi ve sonrasında taraflar arasında ihtilafsız olan ödeme miktarları düşülerek davacının davalıdan talep edebileceği bakiye iş bedelinin belirlemek amacıyla usulüne uygun bir keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldığı, davacının eser sözleşmesinin ifa yerinde hangi işleri yaptığına ilişkin nitelikli ve somut deliller göstermediği, kendisine verilen süre içerisinde delillerini ibraz edemediği, davalı ...l A.Ş. İle yapılan işler karşılığında dava öncesi ticari ilişkiden kaynaklı ödemeler aldığı , bu ödemeler dışındaki başkaca işler yaptığını ortaya koyamadığı anlaşılmakla davanın ... A.Ş. ... san. Tic. Ltd. Şti.ile ... Ltd. Şti. Yönünden esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur .
Eser sözleşmesine alacak ancak sözleşmenin taraflarını bağlayacağı davalılardan ...Tic. A.Ş ve ... A.Ş ile davacı ... arasında herhangi bir sözleşme olmadığı gibi, davacı ile doğrudan bir ticari ilişkilerinin de bulunmadığı, davalıların davacının yüklenicisi olmadığı anlaşılmakla ... A.Ş.ile ... San. Tic. A.Ş.yönünden açmış olduğu maddi tazminat davasının pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiştir.
Her ne kadar kısa kararda İstinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verilmişse da davacı taraf davasını kısmi alacak davası olarak 10.000 TL üzerinden ikame ettiği, 2023 yılı ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilebilmesi için parasal sınırın 17.830 TL olduğu gerekçe aşamasında anlaşıldığından hüküm kısmı gerekçeli kararda bu şekilde düzeltilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A)Davacı tarafın ... A.Ş.ile ... Tic. A.Ş.yönünden açmış olduğu maddi tazminat talebinin pasif husumet yokluğundan reddine,
B)Davacı tarafın ... A.Ş. ... san. Tic. Ltd. Şti.ile ... Ltd. Şti.yönelik açmış olduğu davanın reddine,
2-Karar tarihi itibariyle 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90TL harçtan peşin alınan 170,78TL'nin mahsup edilerek bakiye 9,10TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinden bırakılmasına,
4-Davalılar tarafından yapılan herhangi bir yargılama masrafı bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davalı ... LİMİTED ŞİRKETİ vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 9.200,00 TL'nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı ... ANONİM ŞİRKETİ vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 9.200,00 TL'nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı ... ŞİRKETİ vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 9.200,00 TL'nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davalı ... LİMİTED ŞİRKETİ vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 9.200,00 TL'nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
9-6325 Sayılı Yasa'nın 18/A-14 maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği'nin m.26 hükmüne göre Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.600,00TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
10-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK.m.333 hükmü uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Davacı vekili ... İle davalı Nova vekili ... ile davalı Unifree vekili ...'ın huzurunda miktar bakımından kesin olarak karar verildi. 14/03/2023
Katip
¸e-imzalıdır


Hakim
¸e-imzalıdır




Full & Egal Universal Law Academy