(4628 S. K. m. 4) (Doğal Gaz Piyasası İletim Şebekesi İşleyiş Yönetmeliği m. 5)
RGT: 30.12.2017
RG NO: 30286 (Mükerrer)
Karar No: 7539
Karar Tarihi: 21/12/2017
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 21/12/2017 tarihli toplantısında; Doğal Gaz Piyasası İletim Şebekesi İşleyiş Yönetmeliği’nin 5 inci maddesinde yer alan “İletim lisansı sahibi, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuatta belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda, sisteme giriş ve şebeke işleyiş kurallarını da içeren şebeke işleyişine ilişkin düzenlemeleri iletim şebekesinin işletmeye alınacağı tarihten en geç üç ay önce hazırlayarak Kurum onayına sunar. Bu düzenlemelerde Kurum onayı olmaksızın değişiklik yapılamaz. Kurum, gerek gördüğü hallerde piyasada faaliyet gösteren ilgili kişilerin görüsünü alarak düzenlemelerde değişiklik yapabilir.
Bu düzenlemelerde, eşit taraflar arasında ayrım yapılmaması, ekonomik, verimli ve güvenli işletmecilik yapılması ilkelerine uyulur ve BOTAŞ İletim Şebekesi İşleyiş Düzenlemelerine İlişkin Esaslar (ŞİD)’m 21 inci Bölüm’ünde yer alan “27.3 Bu Bölüm 21 kapsamında ŞİD’de değişiklik önerisinde bulunabilecek taraflardan herhangi birisi, ŞİD’de acil olarak yapılmasının gerekli olduğuna inandığı değişiklik önerilerini, Madde 21.1'de belirlenen süreç dışında da EPDK’ya sunabilir hükümleri çerçevesinde acil ŞİD değişikliği yapılması hakkında aşağıdaki karar alınmıştır:
Madde 1- ŞİD Kısım I, Bölüm D aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
BÖLÜM D TAŞITANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İletim Şebekesi üzerinden Doğal Gaz taşınması konusunda Taşıtanın yükümlülüklerinin kapsamı ŞİD’in İşletme Hükümleri kısmında ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Söz konusu yükümlülükler aşağıdakileri kapsayacaktır;
a) ŞİD ve STS’ye uygun olarak Rezerve Kapasitesini aşmayacak şekilde herhangi bir Giriş Noktasında Doğal Gazı teslim etmek,
b) İletim ve sevkiyat kontrol bedelleri ve ŞİD hükümleri doğrultusunda doğabilecek diğer bedelleri ödemek,
c) ŞİD ve STS’ye uygun olarak herhangi bir Çıkış Noktasında Doğal Gazı teslim almak veya adına hareket edenlerce teslim alınmasını sağlamak,
d) ŞİD’e uygun olarak, Doğal Gaz taşıma Miktarını Rezerve Kapasite ve ASM doğrultusunda Taşıyıcıya bildirmek, Programına uymak,
e) Gün içinde İletim Şebekesine giriş ve İletim Şebekesinden çekiş miktarlarını dengelemek,
f) Herhangi bir Son Kullanıcının ve/veya diğer Üçüncü Tarafın ŞİD ve STS hükümlerine riayet etmesini sağlamak,
g) İlgili Mevzuat hükümlerine riayet etmek,
h) Taşıyıcının, bir Son Kullanıcının İletim Şebekesinin veya bir kısmının işleyişini önemli ölçüde ve olumsuz etkileyebilecek şekilde davrandığını tespit etmesi durumunda, söz konusu Son Kullanıcının Taşıyıcı tarafından bu hususta verilecek talimatlara uymasını sağlamak,
i) Son Kullanıcı Tesislerine ilişkin, bunun yanısıra Dağıtım Şirketi tarafından taşıma hizmeti verilen/verilecek serbest tüketici statüsündeki tesislere ilişkin günlük sözleşme miktarlarını içeren beyanlarını Taşıyıcıya en geç ilgili aydan önceki ay iletmek,
j) Taşıtan tarafından doğal gaz satışı yapılan/yapılacak Dağıtım Şirketinin doğal gaz tedarik ettiği/edeceği elektrik üretim tesisleri için tesis bazındaki günlük toplam sözleşme miktarını içeren beyanlarını aylık bazda Taşıyıcıya en geç ilgili aydan önceki ay iletmek,
k) Taşıtan tarafından doğal gaz satışı yapılan/yapılacak Dağıtım Şirketinin doğal gaz tedarik ettiği/edeceği ve ilgili Dağıtım Şirketinin sevkiyat kontrol merkezi ile haberleşme sistemine sahip olan sanayi tesisleri toplamına ilişkin günlük toplam sözleşme miktarını içeren beyanlarını aylık bazda Taşıyıcıya en geç ilgili aydan önceki ay iletmek.
Madde 2- ŞİD Kısım II, Bölüm 1’e aşağıdaki tanım eklenmiştir:
“Uzaktan Okuma Yöntemi” tabiri, Giriş ve Çıkış noktalarındaki Akış Miktarının, Üst Isıl Değerinin, teslimat basıncının ve teslimat sıcaklığının Taşıyıcının merkezi SCADA sistemi ile tespit edildiği yöntemi ifade eder;
Madde 3- ŞİD Kısım II Bölüm 10, Madde 10.3 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
10.3 Akış Miktarı Ölçümü
Ölçüm Ekipmanlarının sahip olması gereken çalışma aralıkları, Giriş Noktaları için Bağlantılı Sistem Teslim Sözleşmesi, Çıkış Noktalan için Teslim Sözleşmesinde belirlenir.
Giriş ve Çıkış Noktasından geçen Doğal Gazın tespiti için ölçüm cihazlarının okunması;
- Uzaktan Okuma Yöntemi veya,
- Teslim noktasında Taşıyıcı tarafından veya Taşıyıcı nezaretinde okuma yöntemlerinden biri ile yapılacaktır.
Ölçüm cihazlarının hangi sıklıkta ve nasıl okunacağına ilişkin hususlar Bağlantılı Sistem Teslim Sözleşmesi ve Teslim Sözleşmesinde yer alır. Taşıtanlar ölçüm cihazlarının okuma işlemleri esnasında temsilci bulundurma hakkına sahiptir.
Madde 4- ŞİD Kısım II Bölüm 14, Madde 14.11.2 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
14.11.2 Zor Gün veya Sınırlı Kapasite Gününe sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilememesi veya 14.11.1 bendinin uygulanamaması durumunda; İletim Şebekesinin Zor Günden veya Sınırlı Kapasite Gününden etkilenen kısmında;
Mülkiyeti ve işletimi Taşıyıcıya ait olan Çıkış Noktalarına bağlı Son Kullanıcılara Taşıyıcı tarafından, Taşıyıcıya ait olmayan Çıkış Noktalarına bağlı Son Kullanıcılara yapılacak kesinti hakkında ise ilgili Dağıtım Şirketine Taşıyıcının yapacağı bildirim akabinde Dağıtım Şirketi tarafından, Taşıyıcının aşağıdaki uygulama sırasına göre belirleyeceği şekilde:
i) Taşıtanlar tarafından, Taşıyıcıya öncelikli olarak kesinti uygulanması bildirilmiş olan Son Kullanıcılara gaz arzı sağlayan tesislerine,
ii) Alternatif yakıtlı elektrik üretim tesislerine,
iii) İşletmesel açıdan gereklilik sonucu oluşan bölgesel kesinti ihtiyacını giderecek durumda olan elektrik üretim tesislerine,
iv) Diğer elektrik üretim tesislerine,
v) Dağıtım Şirketinin sevkiyat kontrol merkezi ile haberleşme sistemine sahip olan Sanayi Tesislerine,
vi) Diğer sanayi tesislerine,
vii) Konuta,
kesinti veya azaltma yapılır. Zor Gün veya Sınırlı Kapasite Gününe sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilmesi durumunda ise, Taşıyıcıya sunmuş olduğu Son Kullanıcılara ilişkin öncelik listesi doğrultusunda kesinti veya azaltma yapılır.
Taşıyıcı’nın Kesinti/Kısıntı/Arttırma Talimatı uygulamaya koyması durumunda bu talimatlar ilgili Taşıtanlara EBT’de duyurulur ve yazılı olarak bildirilir. Söz konusu Talimat aşağıdaki detayları içerir:
Zor Gün/Sınırlı Kapasite Günü durumunun sebebi Kesinti/Kısıntı/Arttırma Talimatı kapsamı.
Talimatın etki doğuracağı başlangıç ve geçerlilik süresi.
Zor Günde Taşıyıcı, arttırma talimatı vererek kesinti veya azaltma yapılmasına engel olabilecek durumda ise öncelikle arttırma talimatı verecektir. Zor Güne sebep olan Taşıtanın, o Gün tespit edilmesi durumunda, mümkünse Giriş Noktasında arttırma, mümkün değil ise Çıkış Noktasında azaltma talimatı bu Taşıtana verilir. Bunun mümkün olmaması veya sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilememesi durumunda, Taşıyıcı dengeleme açısından hangi Giriş Noktasını uygun görüyorsa o noktayı kullanan Taşıtan Tedarikçiye arttırma talimatı verir. Taşıtanlar bu bildirimlere uymamaları halinde, yeterli arz imkanlarına sahip olmadıklarını Taşıyıcıya belgelemek zorundadır.
Sınırlı Kapasite Gününde Taşıyıcı Giriş Noktasında azaltma veya Çıkış Noktasında arttırma talimatı vererek kesinti veya azaltma yapılmasına engel olabilecek durumda ise öncelikle arttırma talimatı verecektir. Sınırlı Kapasite Gününe sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilmesi durumunda, mümkünse arttırma/azaltma talimatı bu Taşıtana verilir. Bunun mümkün olmaması veya sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilememesi durumunda, Taşıyıcı dengeleme açısından hangi Çıkış Noktasını uygun görüyorsa o noktayı kullanan Taşıtan Tedarikçiye arttırma talimatı verir.
Depolama Tesisine enjeksiyon yapılan Çıkış Noktalan arttırma talimatında öncelikle düşünülecektir. Taşıtan Tedarikçiler bu bildirimlere uymamaları halinde, yeterli depolama kapasitelerine sahip olmadıklarını Taşıyıcıya belgelemek zorundadır. Sınırlı Kapasite Gününde kesinti veya azaltma yapılmasının gerekmesi halinde öncelikle buna sebep olan Taşıtanın Giriş Noktasındaki teslimatlarında kesinti veya azaltma yapılır.
Talimatlara uygun hareket eden Taşıtanlara, talimatlar doğrultusunda hareket ettikleri günlerdeki talimat kapsamındaki miktarlarla sınırlı kalmak kaydıyla talimata uyduğu oranda TDM’si tolerans içine alınır ve talimatın konusu olan Giriş ve/veya Çıkış Noktalarında da Düzenleme Ücretleri ve Kapasite Aşım Ücretleri uygulanmaz.
Bu Bölüm hükümleri uyarınca verilen talimatın sona erdirilmesi EBT’de duyurulur ve yazılı olarak bildirilir.
Madde 5- ŞİD Kısım II, Bölüm 14, Madde 14.12 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
14.12 Operasyonel Akış Tedbirleri
Ana İletim Şebekesi Stok Miktarının veya bölgesel iletim şebekesi Stok Miktarının azalarak Asgari Stok Miktarına yaklaşması nedeni ile Taşıyıcı tarafından, azalan stok miktarının taşıma ekipmanları olan kompresör istasyonlarının işletimi için yeterli olmayacağı ve İletim Şebekesinin tamamının veya bir kısmının işleyişinin bu durumdan olumsuz etkileneceğinin öngörülmesi halinde, Taşıyıcı, İletim Şebekesinde doğal gaz sevkiyat sürekliliğinin sağlanması için doğal gaz kullanımlarında kesinti/kısıntı uygulamasına yönelik Taşıtanlara talimat verir. Kesinti/kısıntı uygulaması, Son Kullanıcı Tesislerinde, Dağıtım Şirketi tarafından taşıma hizmeti verilen serbest tüketici statüsündeki tesislerde ve Dağıtım Şirketi tarafından doğal gaz tedariğinde bulunulan ilgili tesislerde Madde 14.11.2’de belirtilen uygulama sırasına göre yapılır. İletim Şebekesinin Stok Miktarları (Bölgesel Stok Miktarları dahil), Taşıyıcı tarafından devamlı olarak EBT’de yayımlanır.
Operasyonel Akış Tedbirlerinin uygulanacağı Gaz Günü ve Kesinti/Kısıntı Programı, ilgili Gaz Gününe ait TMB oluşturma saatinden önce EBT’de duyurulur. Bu durumda, Taşıtanın/Taşıtanların sistemdeki dengelerini sağlamaları zorunlu olup, Taşıyıcı şebekedeki doğal gaz iletiminin sürekliliğini ve sistem dengesini sağlamak için ilave tedbirlere başvurabilir.
Madde 6- ŞİD Kısım II, Bölüm 14, Madde 14.13.1 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
14.13 Talimatlar
14.13.1 Acil Durum Tedbirleri, Zor Gün veya Sınırlı Kapasite Günü için bir Çıkış Noktasındaki Doğal Gaz Akış Miktarının ve/veya teslimatının azaltılması veya kesilmesi gerekiyorsa, Taşıyıcı, Son Kullanıcısına veya Dağıtım Şirketine bildirimde bulunması konusunda talimat verdiğinde Taşıtan bu talimata uyacaktır. Son Kullanıcı Tesislerine, Dağıtım Şirketi tarafından taşıma hizmeti verilen serbest tüketici statüsündeki tesislere verilecek talimatlardan Taşıtan sorumlu olacaktır. Taşıtan tarafından doğal gaz satışı yapılan Dağıtım Şirketinin doğal gaz tedarik ettiği tesislere verilecek talimatlardan ise ilgili Taşıtan ve gaz tedarik ettiği Dağıtım Şirketleri talimat miktarıyla sınırlı olmak koşuluyla müteselsilen sorumlu olacaktır.
Taşıyıcı,
- Son Kullanıcı Tesisleri için, Dağıtım Şirketi tarafından taşıma hizmeti verilen serbest tüketici statüsündeki tesisler için vereceği talimatlarda Taşıtanın ilgili noktadaki Son Kullanıcı ile yaptığı günlük sözleşme miktarını,
- Dağıtım Şirketi tarafından doğal gaz tedariğinde bulunulan serbest tüketici statüsündeki tesislerde vereceği talimatlarda ise Dağıtım Şirketi tarafından Taşıtana beyan edilmiş, tesis bazında elektrik üretim amaçlı ve nokta bazında haberleşme sistemine sahip toplam sanayi kullanım amaçlı olmak üzere günlük toplam sözleşme miktarını talimat miktarına baz değer olarak belirleyecektir.
Madde 7- ŞİD Kısım II, Bölüm 14, Madde 14.13.3 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
14.13.3 Operasyonel Akış Tedbirleri doğrultusunda, Taşıyıcı tarafından verilecek talimatlara uyulması hususunda, Taşıtanlar tarafından Son Kullanıcıların, Depolama Şirketlerinin, İletim Şirketlerinin ve Yurt Dışı Operatörlerinin de bu talimata uygun davranması sağlanacaktır.
Talimata uymayan:
- Son Kullanıcı Tesislerine ve/veya,
- Dağıtım Şirketi tarafından taşıma hizmeti verilen serbest tüketici statüsündeki tesislere ve/veya,
- İlgili tesislerin doğal gaz satın aldığı Dağıtım Şirketine doğal gaz tedarik eden Taşıtana, talimata uyulmayan miktar için talimat verilen Gaz Günündeki Dengeleme Gazı fiyatının %50’si tutarında cezai müeyyide uygulanır.
24. 2017 Gaz Yılı Kış dönemi için İletim Şebekesi Asgari Stok Miktarı 320.000.000 Sm3 olarak dikkate alınır. 2018 Gaz Yılından başlamak üzere İletim Şebekesi Asgari Stok Miktarı Kurul Kararı ile belirlenir.
Madde 9- Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 10- Bu Kararı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy