(4628 S. K. m. 4)
RGT: 06.05.2021
RG NO: 31476
Karar No: 10180-1
Karar Tarihi: 29.04.2021
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 29.04.2021 tarihli toplantısında; ekteki “Vadeli Elektrik Piyasası İşletim Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın kabul edilerek Resmi Gazetede yayımlanmasına,
karar verilmiştir.
EK - Vadeli Elektrik Piyasası İşletim Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına Dair Karar.
VADELİ ELEKTRİK PİYASASI İŞLETİM USUL VE ESASLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KARAR
MADDE 1 - 2/2/2020 tarihli ve 31027 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vadeli Elektrik Piyasası İşletim Usul ve Esaslarının 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (t) bendinde yer alan “pozisyonların sonlandırılmasını” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya temerrüt yönetimi kapsamında yapılan işlemler sonucunda pozisyonların tasfiyesini” ibaresi, (y) bendinde yer alan “pozisyonun” ibaresinden sonra “kısmen ya da tamamen” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2 - Aynı Usul ve Esasların 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki değiştirilmiştir.
“(3) Basamaklandırma işlemi Yöntemde belirtilen sürelerde;
a) Yıllık kontratın işleme kapatılarak, ilgili kontrattaki pozisyonların aynı gün günlük gösterge fiyatı ilanını müteakip aynı yılı kapsayan 4 adet çeyreklik kontrata,
b) Çeyreklik kontratın işleme kapatılarak, ilgili kontrattaki pozisyonların aynı gün günlük gösterge fiyatı ilanını müteakip aynı çeyreği kapsayan 3 adet aylık kontrata
ilgili açık pozisyonların ağırlıklı ortalama fiyatı kullanılarak aktarılmasını ifade eder.”
MADDE 3 - Aynı Usul ve Esasların 12 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Piyasa katılımcılarının lisanslarının iptal edilmesi, sonlandırılması veya lisans süresinin sona ermesi halinde, lisansın sona erdiği veya iptal kararının Piyasa İşletmecisine tebliğ edildiği gün vadeli elektrik piyasasına katılım durumu pasife alınır. Piyasa İşletmecisi tarafından 52 nci madde uyarınca açık pozisyonları kapatılır.”
MADDE 4 - Aynı Usul ve Esasların 21 inci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) PYS’ye kaydı tamamlanan geçerlilik süresi sona ermemiş bir teklif; eşleşmediği, iptal edilmediği, askıya alınmadığı ve teklif kayıt şartlarını sağlamaya devam ettiği takdirde ilgili kontratın işleme açık olduğu süre boyunca aktiftir.”
MADDE 5 - Aynı Usul ve Esasların 23 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkranın (a) bendinde yer alan “her bir” ibaresinden sonra gelen “teklif bölgesi ve” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
“(1) Piyasa katılımcılarının tüm kontratlar için vadeli elektrik piyasasına sundukları tekliflerin aktif olarak kaydedilmesini takiben, tekliflerin eşleştirilmesine ilişkin işlemler aşağıda belirtildiği şekilde yürütülür;”
MADDE 6 - Aynı Usul ve Esasların 27 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “gün” ibaresi “işlem günü” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 7 - Aynı Usul ve Esasların 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “komisyon” ibaresi “Komisyon” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 8 - Aynı Usul ve Esasların 30 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Piyasa İşletmecisi,
a) piyasada yeterli işlem gerçekleşmemesi nedeniyle günlük gösterge fiyatı hesaplanamayan kontratların günlük gösterge fiyatının,
b) ilk defa işleme açılacak bir kontratın baz fiyatının,
c) bir kontrata ilişkin seans içerisinde fiyat değişim limitlerinin yetersiz kalması durumunda ilgili kontratın baz fiyatının,
ç) bir kontratın veya seansın geçici olarak işlem görmesinin durdurulması halinde ilgili kontratın baz fiyatının belirlenmesi amaçlarıyla anket yapabilir. Piyasa katılımcıları, yapılacak ankete yetkili kullanıcıları vasıtasıyla PYS üzerinden katılabilir.
(2) Ankete katılacak olan piyasa katılımcılarının anketin yapıldığı gün itibarıyla vadeli elektrik piyasasında temerrüt halinde bulunmamaları şarttır.”
MADDE 9 - Aynı Usul ve Esasların 31 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Piyasa İşletmecisi,
a) piyasada yeterli işlem gerçekleşmemesi nedeniyle günlük gösterge fiyatı hesaplanamayan kontratların günlük gösterge fiyatının,
b) ilk defa işleme açılacak bir kontratın baz fiyatının,
c) bir kontrata ilişkin seans içerisinde fiyat değişim limitlerinin yetersiz kalması durumunda ilgili kontratın baz fiyatının,
ç) bir kontratın veya seansın geçici olarak işlem görmesinin durdurulması halinde ilgili kontratın baz fiyatının belirlenmesi amaçlarıyla ihale yapabilir. Piyasa katılımcıları, yapılacak ihaleye yetkili kullanıcıları vasıtasıyla PYS üzerinden katılabilir.
(2) İhaleye katılacak olan piyasa katılımcılarının ihalenin yapıldığı gün itibarıyla vadeli elektrik piyasasında temerrüt halinde bulunmamaları şarttır.”
MADDE 10 - Aynı Usul ve Esasların 35 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “dörtte biri” ibaresinden sonra gelmek üzere “kadar açık pozisyon oluşturulabilecek miktar” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 11 - Aynı Usul ve Esasların 36 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış, ikinci fıkrayı takip eden fıkralar teselsül ettirilmiş ve aynı maddeye üçüncü fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(1) Vadeli elektrik piyasasında işlem yapan piyasa katılımcıları için hesaplanacak pozisyon limitleri Yöntemde düzenlenir.”
“(4) Kontrat bazında piyasa katılımcıları tarafından yapılan işlemler sonucunda oluşan açık pozisyon miktarları dikkate alınarak Yöntemde belirtilen kurallar çerçevesinde pozisyon limitlerine ulaşılmamış olmasına rağmen piyasa katılımcılarının pozisyon arttırıcı yönde işlem yapmalarına geçici süreyle sınırlama getirilebilir.”
MADDE 12 - Aynı Usul ve Esasların 37 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Piyasa katılımcıları asgari 1 lot ve tam sayı katları olacak şekilde tekliflerini teklif defterinde yer almadan pozisyona dönüştürmek amacıyla PYS üzerinden Piyasa İşletmecisine özel işlem bildiriminde bulunabilirler.
(2) Aşağıda açıklanan onay koşullarım sağlayan özel işlem bildirimleri karşı taraf onayı ile pozisyona dönüşür.
a) Özel işlem bildiriminde bulunan piyasa katılımcıları aşağıda belirtilen asgari bilgileri PYS aracılığıyla Piyasa İşletmecisine bildirir:
1) Bildirilen pozisyonun yönü.
2) Teklif bölgesi.
3) Yük tipi.
4) Teslimat dönemi.
5) Miktar.
6) Fiyat.
7) Özel işlem bildiriminin karşı tarafı.
b) Piyasa katılımcısı tarafından özel işlem bildirimi yapılırken vadeli elektrik piyasasında ilgili kontrat için geçerli olan günlük fiyat değişim limitleri uygulanmaz.
c) Piyasa İşletmecisi tarafından PYS aracılığıyla özel işlem bildiriminde bulunan piyasa katılımcısı için pozisyon limiti, teminat ve lisans geçerlilik süresi kontrolü yapılır. Kontrol sonucunda ilgili teklif bildirim koşullarının sağlanamadığının tespit edilmesi halinde söz konusu özel işlem bildirimi PYS’ye kaydedilmez.
ç) Piyasa katılımcısının belirlenen koşullan sağlayan özel işlem bildirimleri, işlemin karşı tarafı olarak bildirilen piyasa katılımcısının onayına sunulur. İşleme taraf olan piyasa katılımcısı bildirimi onaylamadan önce, bildirimde bulunan piyasa katılımcısı, bilgileri güncelleyebilir veya bildirimi iptal edebilir.
(3) Özel işlem bildiriminin karşı tarafı, onayına sunulan bildirimi onaylayabilir veya reddedebilir.
(4) Özel işlem bildiriminin karşı taraf onayı sırasında ilgili katılımcının pozisyon limiti ve lisans geçerlilik süresi ile sunulması gereken toplam teminatın yeterliliği kontrol edilir.
(5) İlgili taraflar için teminat hesaplaması yapılırken özel işlem bildirimi sonucu sahip olunacak pozisyonun, piyasa katılımcılarının mevcut pozisyonları ile netleştirilme ve tam yayılma pozisyonu teminat indirimi oluşma durumları da göz önünde bulundurularak gerekli teminat miktarları hesaplanır.
(6) Özel işlem bildirimi sürecinin aynı seans içinde tamamlanması gerekir. Aynı seans içerisinde onaylanmaması, onaylanması esnasında pozisyon limitlerinin aşılmış olması, lisans sürelerinin geçerli olmaması veya sunulması gereken teminat tutarının yetersiz olması halinde özel işlem bildiriminin onaylanmasına izin verilmez ve iptal edilir. PYS aracılığıyla ilgili piyasa katılımcılarına bilgi verilir.
(7) Özel işlem bildirimi ile sahip olunan pozisyonlar hakkında, bu Usul ve Esaslar ile düzenlenen piyasa kuralları uygulanır. İlgili kontrata ait günlük fiyat değişim limiti dışında kalan fiyat ile özel işlem bildiriminde bulunulması durumunda, ilave olarak;
a) söz konusu limitin altında bir fiyat girilmesi halinde, ilgili özel işlem bildiriminin satıcı konumundaki piyasa katılımcısından ilgili kontratın ilgili gün için belirlenen açılış fiyatı ile özel işlem bildiriminin fiyatı arasındaki farkın kontrat büyüklüğü ve bildirim miktarı ile çarpılması suretiyle bulunacak tutar kadar,
b) söz konusu limitin üstünde bir fiyat girilmesi halinde ilgili özel işlem bildiriminin alıcı konumundaki piyasa katılımcısından özel işlem bildirimi fiyatı ile ilgili kontratın ilgili gün için belirlenen açılış fiyatı arasındaki farkın kontrat büyüklüğü ve bildirim miktarı ile çarpılması suretiyle bulunacak tutar kadar teminat tutarları da teminat hesaplamasında dikkate alınır.
(8) Özel işlem bildirimleri ilgili günde ilgili kontratların günlük gösterge fiyatı hesaplamasında kullanılmaz. Özel işlem bildirimlerinin fiyat ve miktar istatistikleri, teklif defterinde gerçekleşen işlemlerden ayrı olarak yayınlanır, fakat söz konusu kontratın ve bütün piyasanın toplam hacim ve miktar istatistiklerine dahil edilir.”
MADDE 13 - Aynı Usul ve Esasların 38 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Teminat kontrolü, vadeli elektrik piyasasının açık olduğu günlerde seans başlamadan saat 12:00’da başlar, gün sonu işlemlerinin sona ermesini müteakip son kontrol yapılarak biter. Güncel teminat tutarları bu süre boyunca kontrol edilir.”
MADDE 14 - Aynı Usul ve Esasların 39 uncu maddesinin birinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Piyasa katılımcısının PYS aracılığıyla ilettiği tekliflerde;
a) Teklif bölgesi,
b) Teslimat dönemi,
c) Yük tipi,
ç) Teklif yönü,
d) Miktar (lot),
e) Teklif fiyatı (TL/MWh),
f) Teklifin, aynı kontrata veya fiziksel teslimat dönemine ilişkin ters yönlü mevcut net pozisyon ile netleştirilebilme durumuna ilişkin oluşabilecek net zarar tutarı,
g) Teklifin, tam yayılma pozisyonu teminat indiriminin uygulanmasını geçersiz kılacak olması durumu,
ğ) Teklifin, vadeler arası yayılma pozisyonu teminat indiriminin uygulanmasını geçersiz kılacak olması durumu,
h) Teklifin eşleşmesi halinde toplam vadeli elektrik piyasası teminatında gerçekleşebilecek artış tutarı
dikkate alınarak Piyasa İşletmecisi tarafından toplam vadeli elektrik piyasası teminatı tutarı hesaplanır.”
“(3) Piyasa katılımcılarının sahip olduğu belirli bir teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük tipini içeren uzun ve/veya kısa pozisyonu ile aynı teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük tipini içeren ters yönlü teklif sunulması durumunda, sunulan teklifin eşleşmesi sonucunda hesaplanacak kar ya da zarar belirlenir ve zarar oluşuyorsa söz konusu zarar toplam teminata dâhil edilir.
(4) Sunulan tekliflerin eşleşmesi sonucunda sahip olunan tüm pozisyonlar ve aktif teklifler dikkate alınarak ilgili piyasa katılımcısının toplam vadeli elektrik piyasası teminatı tutarı güncellenir.”
MADDE 15 - Aynı Usul ve Esasların 40 ıncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Piyasa katılımcılarının” ibaresinden sonra gelmek üzere “teslimat dönemi başlamamış” ibaresi eklenmiş; beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci fıkralar aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(5) Teslimat dönemi başlamamış ilgili kontratta, pozisyonların netleştirilmesi sonucu piyasa katılımcılarının eşleşme fiyatları üzerinden net kar veya zarar hesabı aşağıdaki formüle göre yapılır;
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
(6) Beşinci fıkrada yer alan formüllerde geçen;
NKZp,d,i “p” piyasa katılımcısının “i” kontratına ilişkin “d” gününde netleştirme sonucu hesaplanan net kar ya da zararını,
Lp,u uzun pozisyon sahibi “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında sahip olduğu pozisyonun lot adedini,
Lp,k kısa pozisyon sahibi “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında sahip olduğu pozisyonun lot adedini,
EFp,i,k kısa pozisyon sahibi “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında netleştirilen pozisyonlara ait eşleşme fiyatlarının ağırlıklı ortalamasını (TL/MWh),
EFp,i,u uzun pozisyon sahibi “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında netleştirilen pozisyonlara ait eşleşme fiyatlarının ağırlıklı ortalamasını (TL/MWh),
KBi “i” kontratının kontrat büyüklüğünü,
TDSi “i” kontratının teslimat dönemindeki saat sayısını,
NKp,d,i “p” piyasa katılımcısının “i” kontratına ilişkin “d” gününde netleştirme sonucu hesaplanan net karını,
NKZp,d,i “p” piyasa katılımcısının “i” kontratına ilişkin “d” gününde netleştirme sonucu hesaplanan net zararını.
ifade eder.
(7) Fiziksel teslimat dönemi başlamış olan netleştirmeye konu pozisyonlara ilişkin net kar ya da zarar tutarı, teslimat döneminin kapsadığı bütün uzlaştırma dönemleri bazında hesaplanır. Hesaplanan toplam tutar negatif ise, söz konusu tutar ilgili fiziksel teslimat döneminin net zararı olarak, pozitif ise söz konusu tutar sıfır olarak belirlenir.
(8) Fiziksel teslimat dönemi henüz başlamamış olan tüm kontratlara ilişkin hesaplanan net zarar tutarları ile fiziksel teslimat teminatına konu olan pozisyonlara ilişkin hesaplanan net zarar tutarı dikkate alınarak ilgili piyasa katılımcısının sunması gereken vadeli elektrik piyasası toplam teminatı güncellenir.
(9) Netleştirme işlemi sonucunda zarar oluşursa, söz konusu zarar tutarı dikkate alınarak ilgili piyasa katılımcısının sunması gereken vadeli elektrik piyasası toplam teminatı güncellenir.
(10) Basamaklandırma işlemi uygulanan kontratlar için hesaplanmış olan net kar veya zarar tutarları da basamaklandırma işlemi sonucunda açık pozisyonlarla birlikte ilgili kontratlara aktarılır.
(11) Bir fatura dönemine ilişkin net zarar tutarı, ilgili fatura döneminin fatura son ödeme tarihi sonuna kadar toplam vadeli elektrik piyasası teminatı hesabına dahil edilir.”
MADDE 16 - Aynı Usul ve Esasların 42 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “piyasa katılımcısının” ibaresinden sonra gelmek üzere “teklifleri ve” ibaresi eklenmiş, üçüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Kontrat teminatı, seans içinde ilgili kontratın güncel açılış fiyatı, seans sonrasında ise ilgili kontrat için ilan edilen günlük gösterge fiyatı, günlük gösterge fiyatının bulunmaması halinde en güncel açılış fiyatı esas alınarak hesaplanır.”
“(5) Dördüncü fıkrada yer alan formüllerde geçen;
KTp,d,i “p” piyasa katılımcısının “d” gününde hesaplanan “i” kontratına ilişkin kontrat teminatını,
AFd,i “d” günü için “i” kontratına ilişkin seans içinde en güncel açılış fiyatını, seans sonrasında ise ilan edilen günlük gösterge fiyatını, günlük gösterge fiyatının bulunmaması halinde en güncel açılış fiyatını,
Ai “i” kontratının 33 üncü madde uyarınca belirlenen günlük fiyat değişim oranını,
Lp; “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında sahip olduğu net pozisyonun lot adedini,
KBi “i” kontratının kontrat büyüklüğünü,
TDi; “i” kontratının teslimat dönemindeki saat sayısını
ifade eder.”
“(7) 31 inci madde kapsamında ilk defa işleme açılacak bir kontratın baz fiyatının belirlenmesi amacıyla ihale usulünün uygulanması halinde, piyasa katılımcıları tarafından sunulması gereken teminat tutarının hesaplanmasında dördüncü fıkrada belirtilen açılış fiyatı/günlük gösterge fiyatı yerine ilgili piyasa katılımcısı tarafından sunulan teklif fiyatlarının alış satış yönüne bakılmaksızın en yükseği dikkate alınır.”
MADDE 17 - Aynı Usul ve Esasların 43 üncü maddesinin üçüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki gibi değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) İkinci fıkrada yer alan formüllerde geçen;
PgGTp,d,k “p” piyasa katılımcısının “d” gününde sahip olduğu kısa pozisyonları için hesaplanan piyasaya göre güncelleme teminatı tutarını,
GGFd,i “d” gününde “i” kontratına ilişkin en güncel günlük gösterge fiyatını, günlük gösterge fiyatının bulunmaması halinde en güncel açılış fiyatını,
EFd,i “d” gününde “i” kontratında sahip olunan net pozisyonlara ilişkin eşleşme fiyatlarının ağırlıklı ortalamasını,
Lp,i “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında sahip olduğu net pozisyonun lot
adedini,
KBi “i” kontratının kontrat büyüklüğünü,
TDSi “i” kontratının teslimat dönemindeki saat sayısını,
n teminat hesaplamasının yapıldığı kontrat sayısını
ifade eder.”
“(5) Dördüncü fıkrada yer alan formüllerde geçen;
PgGTp,d,u “p” piyasa katılımcısının “d” gününde sahip olduğu uzun pozisyonları için hesaplanan piyasaya göre güncelleme teminatı tutarını,
EFd,i “d” gününde “i” kontratında sahip olunan net pozisyonlara ilişkin eşleşme fiyatlarının ağırlıklı ortalamasını,
GGFd,i “d” gününde “i” kontratına ilişkin en güncel günlük gösterge fiyatını, günlük gösterge fiyatının bulunmaması halinde en güncel açılış fiyatını,
Lp,i “p” piyasa katılımcısının “i” kontratında sahip olduğu net pozisyonun lot adedini,
KBi “i” kontratının kontrat büyüklüğünü,
TDSi “i” kontratının teslimat dönemindeki saat sayısını,
n teminat hesaplamasının yapıldığı kontrat sayısını
ifade eder.”
“(8) Toplam piyasaya göre güncelleme teminatı (TPgGT) hesaplamasına dahil edilmiş olan herhangi bir pozisyonun, seans içinde ters işlem ile kısmen ya da tamamen kapatılması halinde söz konusu kapatılan miktar, toplam piyasaya göre güncelleme teminatı hesabında dikkate alınmaz.”
MADDE 18 - Aynı Usul ve Esasların 44 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 44 - (1) Teslimat döneminde oluşabilecek risklere karşı, piyasa katılımcılarının fatura son ödeme tarihi geçmemiş fatura dönemlerindeki net pozisyonları için fiziksel teslimat teminatı hesaplanır. Bir fatura dönemine ilişkin fiziksel teslimat teminatı, ilgili aylık kontratın işleme kapatıldığı gün itibarıyla hesaplanmaya başlanır.
(2) Piyasa katılımcısının teslimat dönemine ilişkin sahip olduğu net uzun pozisyon için fiziksel teslimat teminatı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
(3) İkinci fıkrada yer alan formüllerde geçen;
FTTUp,d,f “p” piyasa katılımcısının “d” gününde “f’ fiziksel teslimat dönemindeki net uzun pozisyonları için hesaplanan fiziksel teslimat teminatını,
EFp,f,u,j “p” piyasa katılımcısının “f” fiziksel teslimat döneminin “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen net uzun pozisyonunu oluşturan “j” eşleşmesinin fiyatını,
Lp,f,u,j “P” piyasa katılımcısının “f ’ fiziksel teslimat döneminin “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen net uzun pozisyonunu oluşturan “j” eşleşmesinin lot adedini,
h “f” fiziksel teslimat döneminde bulunan uzlaştırma dönemi sayısını,
m “f” fiziksel teslimat döneminin “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen net uzun pozisyonunun sayısını,
ifade eder.
(4) Uzun pozisyon sahibi piyasa katılımcısının bir teslimat dönemine ilişkin fiziksel teslimat teminatı, ilgili teslimat döneminin fatura son ödeme tarihi sonuna kadar toplam vadeli elektrik piyasası teminatı hesabına dahil edilir.
(5) Piyasa katılımcısının teslimat dönemine ilişkin sahip olduğu net kısa pozisyon için fiziksel teslimat teminatı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
a) İlgili kontratın son işlem gününden itibaren, ilgili teslimat döneminin ilk piyasa takas fiyatı hesaplanan güne kadar teminat referans fiyatı olarak, ilgili kontratın son günlük gösterge fiyatı esas alınır.
b) İlgili kontratın teslimat döneminin ilk piyasa takas fiyatının hesaplandığı günden ilgili ayın sondan bir önceki gününe kadar teminat referans fiyatı;
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
c) İlgili teslimat döneminin son günü ve takip eden günler için teminat referans fiyatı;
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
(6) Beşinci fıkrada yer alan formüllerde geçen;
FTTKp,d,f “p” piyasa katılımcısının “d” gününde “f’ fiziksel teslimat dönemindeki net kısa pozisyonları için hesaplanan fiziksel teslimat teminatını,
TRFd,i “d” gününde “i” kontratından kaynaklı kısa pozisyonu için saatlik fiziksel teslimat teminat hesabında kullanılacak olan referans fiyatı,
Yd “d” gününde kullanılacak olan ve Yöntemde düzenlenen fiziksel teslimat teminatı katsayısını,
EFp,f,s,u,j “p” Piyasa katılımcısının “f’ fiziksel teslimat döneminin “s” günü “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen “j” net kısa pozisyonunun fiyatını,
Lp,f,s,u,j “p” piyasa katılımcısının “f ’ fiziksel teslimat döneminin “s” günü “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen “j” net kısa pozisyonunun lot adedini,
Lp,f,s+2,u,j “p” piyasa katılımcısının “f ’ fiziksel teslimat döneminin “s+2” günü “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen “j” net kısa pozisyonunun lot adedini,
PTFs+1 “s” gününde, fatura döneminde bulunan “s+1” gününün ilgili saatleri için ilan edilen piyasa takas fiyatlarının aritmetik ortalamasını,
GGFi “i” kontratı için fiziksel teslimat teminatı hesaplamasının yapıldığı günde belirlenen son günlük gösterge fiyatını,
nj “i” kontratının teslimat dönemindeki gün sayısını,
v “f” fiziksel teslimat döneminde bulunan gün sayısını,
m “f” fiziksel teslimat döneminin “s” günü “u” uzlaştırma dönemine karşılık gelen net kısa pozisyonların sayısını,
h “f” fiziksel teslimat dönemindeki “s” gününde bulunan uzlaştırma dönemi sayısını,
hs+2 “f” fiziksel teslimat dönemindeki “s+2” gününde bulunan uzlaştırma dönemi sayısını,
g Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen katsayıyı
ifade eder.
(7) Kısa pozisyon sahibi piyasa katılımcısının teslimata konu olan her bir gün için, teslimat gününü takip eden dördüncü iş gününün seans sonunda ilgili teslimat gününe karşılık gelen teminat tutarı, fiziksel teslimat teminatı tutarı hesabında dikkate alınmaz. Piyasa İşletmecisi tarafından, mevcut teminatın piyasa riskini karşılamadığının değerlendirilmesi halinde, ilgili teslimat gününe karşılık gelen teminat tutarının, dördüncü iş gününü takip eden günlerde fiziksel teslimat teminatı hesaplamasına dâhil edilmesine karar verilebilir.
(8) Uzun ve/veya kısa pozisyon sahibi bir piyasa katılımcısı için fiziksel teslimat teminatı aşağıdaki formüle göre hesaplanır;
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
(9) Sekizinci fıkrada yer alan formülde geçen;
FTTp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan fiziksel teslimat teminatını (TL),
FTTUp,d,f “p” piyasa katılımcısının “d” gününde “f ’ fiziksel teslimat dönemindeki net uzun pozisyonları için hesaplanan fiziksel teslimat teminatını,
FTTKp,d,f “p” piyasa katılımcısının “d” gününde “f’ fiziksel teslimat dönemindeki net kısa pozisyonları için hesaplanan fiziksel teslimat teminatını,
n fiziksel teslimat teminatı hesabına dahil edilen “f ’ fiziksel teslimat dönemi sayısını
ifade eder.
(10) Ayın geri kalanı kontratına teklif kaydı yapılabilmesi için;
a) ilgili teklifin ters yönlü mevcut net pozisyon ile netleştirilebilme durumu sonucunda oluşabilecek net zarar tutarı,
b) eşleşme sonrasında oluşabilecek yeni net pozisyon durumuna göre hesaplanan fiziksel teslimat teminatı ile mevcut fiziksel teslimat teminatının karşılaştırılması sonucu büyük olan tutar,
c) eşleşme sonrasında oluşan yeni net pozisyon durumu ve mevcut teklifler
göz önünde bulundurularak güncellenen fiziksel teslimat teminatı ve bulundurulması gereken toplam teminatın sunulmuş olduğu kontrol edilir.”
MADDE 19 - Aynı Usul ve Esasların 45 inci maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(5) Tam yayılma pozisyonu oluşturan pozisyonlar için teminat indirim tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır;
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
(6) Beşinci fıkrada yer alan formüllerde geçen;
TYPTİp,d “p” piyasa katılımcısının “d” gününde tam yayılma pozisyonu için hesaplanan teminat indirimi tutarını,
YMp,y birinci ve ikinci fıkralar kapsamında “p” piyasa katılımcısının “y” yayılmasına konu olan yayılma miktarını,
GGFd,y,i “d” gününde “y” yayılmasına konu olan “i” kontratına ilişkin, en güncel günlük gösterge fiyatını, günlük gösterge fiyatının bulunmaması halinde en güncel açılış fiyatını,
GGFd,y,l “d” gününde “y” yayılmasına konu olan “1” kontratına ilişkin en güncel günlük gösterge fiyatını, günlük gösterge fiyatının bulunmaması halinde en güncel açılış fiyatını,
Ad,y,i “d” gününde “y” yayılmasına konu olan “i” kontratının 33 üncü madde uyarınca belirlenen günlük fiyat değişim oranını,
Ad,y,l “d” gününde “y” yayılmasına konu olan “1” kontratının 33 üncü madde uyarınca belirlenen günlük fiyat değişim oranını,
KBy,i “y” yayılmasına konu olan “i” kısa pozisyonunun kontrat büyüklüğünü,
KBy,l “y” yayılmasına konu olan “1” uzun pozisyonunun kontrat büyüklüğünü,
TDSy,i “y” yayılmasına konu olan “i” kontratının teslimat dönemindeki saat sayısını,
TDSy,l “y” yayılmasına konu olan “1” kontratının teslimat dönemindeki saat sayısını,
z “p” piyasa katılımcısının sahip olduğu pozisyonların oluşturduğu tam yayılma sayısını,
n “p” piyasa katılımcısının kısa pozisyon sahibi olduğu kontrat sayısını,
m “p” piyasa katılımcısının uzun pozisyon sahibi olduğu kontrat sayısını,
r Piyasa İşletmecisi tarafından Yöntemde belirlenen tam yayılma pozisyonu teminat indirimi katsayısını
ifade eder.”
MADDE 20 - Aynı Usul ve Esasların 47 nci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(3) Herhangi bir günde, piyasa katılımcısı tarafından sunulması gereken toplam vadeli elektrik piyasası teminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
NOT: FORMÜL İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ
(4) Üçüncü fıkrada yer alan formülde geçen;
TVEPTp,d “p” piyasa katılımcısının “d” gününde sunması gereken toplam vadeli elektrik piyasası teminatını (TL),
GTp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan giriş teminatını (TL),
KTp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan toplam kontrat teminatını (TL),
FTTp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan fiziksel teslimat teminatını (TL),
NZp,d “p” piyasa katılımcısının pozisyon sahibi olduğu tüm kontratlara ilişkin “d” gününde netleştirme sonucu hesaplanan net zararım (TL),
TPgGTp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan toplam piyasaya göre güncelleme teminatı tutarını (TL),
TYPTİp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan tam yayılma pozisyonu teminat indirimi tutarını (TL),
VAYTİp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde hesaplanan vadeler arası yayılma teminat indirimi tutarını (TL),
Tp,d “p” piyasa katılımcısının, “d” gününde Yöntem hükümleri uyarınca belirlenen risk katsayısını
ifade eder.”
(5) Bir piyasa katılımcısının sunmakla yükümlü olduğu toplam vadeli elektrik piyasası teminatı, giriş teminatı tutarından az olamaz.
(6) Toplam vadeli elektrik piyasası teminatı hesaplanırken;
a) Eşleşmeler eşleşme sırasına göre,
b) Alış teklifleri en yüksek fiyatlı, satış teklifleri en düşük fiyatlı teklif fiyatından başlamak suretiyle
hesaplamaya dahil edilir.”
MADDE 21 - Aynı Usul ve Esasların 48 inci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(8) Merkezi uzlaştırma kuruluşunun elektrik piyasasına ilişkin takas ve teminat yönetim hizmeti vermediği günler tatil günü olarak kabul edilir.”
MADDE 22 - Aynı Usul ve Esasların 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan “Hazine ve Maliye Bakanlığınca” ibaresi, “T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığınca” olarak değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “gösterge niteliğindeki fiyatlar” ibaresinden sonra gelmek üzere T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen Eurobond’lar için merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından belirlenen fiyat” ibaresi, beşinci fıkrasında yer alan “TL ve TL cinsinden” ibaresinden önce gelmek üzere “Nakit” ibaresi eklenmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(7) Piyasa katılımcıları, birinci fıkranın (c) ve (ç) bentleri kapsamında sunacakları teminat mektuplarını, Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen formata uygun olarak sunmakla yükümlüdür.”
MADDE 23 - Aynı Usul ve Esasların 50 nci maddesinin birinci ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Piyasa katılımcısının, sunmuş olduğu teminatların toplam tutarının, sunması gereken toplam teminat tutarından büyük olması durumunda teminat mektubu haricinde sunulan fazla teminat tutarı, söz konusu teminatın kısmen iadeye uygun olması durumunda ve piyasa katılımcısının talebi üzerine merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından piyasa katılımcısına iade edilir.”
“(5) 12 nci madde kapsamında vadeli elektrik piyasasına katılım durumu pasife alınan piyasa katılımcılarının varsa vadeli elektrik piyasası toplam teminatının kullanılmamış olan kısmı, işlem yapılmış en uzak teslimat dönemine ilişkin düzenlenen faturanın ödenmiş olması ve Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen veya mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalara ilişkin avans ve/veya fatura borcu olmaması koşullarıyla piyasa katılımcısının talebi üzerine serbest bırakılır.”
MADDE 24 - Aynı Usul ve Esasların 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “bulundurduğu mevcut” ve “bulundurması gereken” ibarelerinden sonra “TL cinsinden nakit ve toplam” ibaresi eklenmiş, dördüncü fıkrasında yer alan “belirtilen sürelerde” ibaresi “kullanılmasını müteakip üçüncü iş günü saat 12:00’a kadar” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkranın (c) bendinde yer alan “(i)” ibaresinden sonra gelmek üzere (j)” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 25 - Aynı Usul ve Esasların 52 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri yürürlükten kaldırılmış, aynı fıkranın bent numaraları teselsül ettirilmiş, ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “netleştirilerek” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, yedinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “üzerinde olan” ibaresinden sonra gelmek üzere “TL cinsinden nakit” ibaresi eklenmiş ve altıncı fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Yönetmeliğin 132/1 maddesi uyarınca piyasa katılımcısının ilgili döneme ait net fatura borcunun tahsil edilmesini müteakip ilgili bloke kaldırılır.”
MADDE 26 - Aynı Usul ve Esasların 55 inci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(3) Piyasa İşletmecisi tarafından her iş günü 12:00’da, piyasa katılımcısı bazında sunulması gereken temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarlarının yeterliliği kontrol edilir.
(4) Bir piyasa katılımcısının vadeli elektrik piyasası faaliyetlerine ilişkin olarak sunmuş olduğu temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarının, sunulması gereken vadeli elektrik piyasası toplam temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarını karşılamaması durumunda ilgili piyasa katılımcısına merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından temerrüt garanti hesabı katkı payı tamamlama çağrısı yapılır.”
MADDE 27 - Aynı Usul ve Esasların 57 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, altıncı fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve takip eden fıkra teselsül ettirilmiştir.
“(3) Temerrüt garanti hesabından kullanılacak tutarların diğer piyasa katılımcılarına yansıtılmasında, piyasa katılımcılarının temerrüt garanti hesabı içindeki bulundurmaları gereken payları esas alınır.”
“(7) Temerrüt nedeniyle piyasa katılımcılarından talep edilen temerrüt garanti hesabı katkı paylarının ilgili piyasa katılımcıları tarafından karşılanamaması halinde, söz konusu eksik tutarlar diğer piyasa katılımcılarına katkı payları oranında yansıtılır.”
MADDE 28 - Aynı Usul ve Esasların 58 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiş ve mevcut fıkralar teselsül ettirilmiştir.
“(1) 57 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen haller haricinde, piyasa katılımcısı tarafından gerçekleştirilecek olan, bulundurulması gereken tutarın üzerinde sunulan fazla temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarının çekilmesi işlemleri iş günlerinde saat 09:30 ile 11:30 arasında gerçekleştirilebilir.”
MADDE 29 - Aynı Usul ve Esasların 59 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “EPİAŞ” ibaresinden sonra gelen “Genel Kurulu” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 30 - Bu Usul ve Esaslar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 31 - Bu Usul ve Esaslar hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy