(4628 S. K. m. 5/A)
RGT: 16.09.2017
RG NO: 30182
Karar No: 7280
Karar Tarihi: 13/09/2017
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 13/09/2017 tarihli toplantısında; Doğal Gaz Dağıtım Şirketleri İçin Tarife Hesaplama Usul ve Esasları (Metodoloji) uyarınca, doğal gaz dağıtım şirketlerinin ikinci tarife uygulama dönemi tarife hesaplamalarında işletme gideri bileşeninin belirlenmesine yönelik olarak aşağıdaki karar alınmıştır.
MADDE 1 - (1) İşletme gideri bileşeninin hesaplanmasında ilgili dağıtım şirketinin son üç yıllık dönemde (baz dönem) gerçekleşen işletme giderleri esas alınır.
MADDE 2 - (1) İşletme gideri bileşeni hesaplamaları kapsamındaki güncelleme işlemi, ikinci tarife uygulama dönemine ait gelir gereksinimi hesaplamalarında yer alan tutarlara baz olan tüketici fiyat endeksi (baz TÜFE) ve ilgili yıl Haziran ayı için açıklanan TÜFE dikkate alınarak yapılır.
MADDE 3 - (1) Sabit ve değişken işletme gideri bileşenleri toplamından oluşan baz işletme giderleri içerisinde yer alan personel giderleri ile dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler için tahakkuk eden giderlerden personel gideri ağırlıklı olan kalemler, söz konusu giderlerin sektör bazlı oransallığı dikkate alınarak yeniden dağıtma işlemine tabi tutulur.
(2) Metodoloji’nin 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, 31/12/2015 tarihli ve 29579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 30/12/2015 tarihli ve 2015/1 sayılı Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı uyarınca tespit edilen asgari ücret ile 6661 Sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 17 nci maddesi kapsamında belirlenen asgari ücret desteği dikkate alınarak baz dönem arızi işgücü maliyeti artış etkisi hesaplanır. Hesaplamalarda, dağıtım şirketinin ortalama personel sayısı ile asgari ücretlinin işverene maliyeti göz önünde bulundurulur. Hesaplama sonucu elde edilen etki personel gideri karakterli baz işletme gideri kalemlerine yansıtılır.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada yer verilen hesaplamalar sonucu elde edilen baz işletme giderleri; küme, kıyaslama birimi ve yıl bazında mukayese işlemine tabi tutulur.
(4) Kümeleme analizi aşağıdaki esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.
a) Kümeleme analizinde dağıtım şirketlerinin hizmet verdiği müşteri sayıları, inşa edilen boru hattı uzunluğu, mevcut istasyon sayıları ve hizmet verilen ilçe sayıları kullanılır.
b) Kümeleme analizi, aşamalı olmayan analiz yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilir.
c) Kümeleme analizi sonucu elde edilen kümeler, anlamlı istatistikler üretecek sayıda dağıtım şirketi içerecek şekilde oluşturulur.
(5) Mukayese işlemine esas kıyaslama birimleri; birbiri ile ilişkili olan, aynı fiziksel değişkenlere göre değiştiği kabul edilen ve/veya aynı hesaplar altında muhasebeleştirilen giderlerin gruplandırılması suretiyle elde edilir.
(6) Kıyaslama birimleri; müşteri sayısı, istasyon sayısı, boru hattı uzunluğu ve ilçe sayısı fiziksel değişkenlerinden biri ya da bir kaçı kullanılarak mukayese edilir.
(7) Mukayese işlemi, kıyaslama birimlerinin ilişkili fiziksel değişkenlere bölünmesi suretiyle gerçekleştirilir. Söz konusu değerlere istatistiki yöntemler uygulanmak suretiyle kıyaslama birimi ve yıl bazında her bir kümeyi temsil eden birim değerler elde edilir.
(8) Şirket bazında hesaplanan birim değerler, ilgili kümeyi temsil eden birim değerlere % 20 oranında yaklaştırılır.
(9) Yaklaştırma işlemi sonucu elde edilen yeni birim değerler ile yaklaştırma işlemi öncesindeki birim değerlerin kıyaslanması suretiyle ilgili dağıtım şirketi için esas alınacak değişim oranı hesaplanır. Birden fazla fiziksel değişken ile ilişkili kıyaslama birimlerine esas değişim ihtiyacının tespitinde ağırlık oranı olarak; boru hattı uzunluğu için % 56,1, istasyon sayısı için % 3,2, müşteri sayısı için % 36 ve ilçe sayısı için % 4,7 esas alınır.
(10) Dokuzuncu fıkra kapsamında yapılan hesaplamalar sonucu elde edilen değişim oranları ile dağıtım şirketinin ilgili kıyaslama birimlerine ait gider gerçekleşmesi dikkate alınarak kıyaslama sonrası işletme giderlerine ulaşılır.
MADDE 4 - (1) Baz dönemde mevcut dağıtım bölgesine şehir ilave edilmesi nedeniyle tarifesi revize edilen dağıtım şirketleri için, baz dönemdeki yıllara ilişkin eş baza getirme işlemi uygulanır. Söz konusu işlemde, 5 inci maddenin birinci fıkrasında yer verilen sabit etki oranına tekabül eden tutar dikkate alınır.
MADDE 5 - (1) 4 üncü madde kapsamında yapılan düzeltme işlemi sonrası elde edilen yeni kıyaslama sonrası işletme giderleri, kıyaslama birimleri bazında olmak üzere, ilgili birimlerin ilişkili oldukları fiziksel değişkenlerde meydana gelen değişimler dikkate alınarak eş baza getirilir. Eş baza getirme işleminde, sabit ve değişken etki oranı % 50 olarak dikkate alınır.
(2) Kıyaslama birim tutarlarının değişken kısmına yönelik eş baza getirme işleminde, fiziksel değişkenlerin etkisi için 3 üncü maddenin dokuzuncu fıkrasında yer verilen oranlar esas alınır.
(3) Eş baza getirme işlemi neticesinde; baz dönem ilgili yıl işletme giderinin baz dönem ortalama değerini aşması halinde, kıyaslama sonrası işletme gideri ile baz dönem ortalama değerinin büyük olanı ilgili yıl eş baza getirilmiş işletme gideri olarak esas alınır. Aksi durumda, eş baza getirme işlemi neticesinde elde edilen değer doğrudan kabul edilir.
MADDE 6 - (1) Metodoloji’nin 15 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamındaki giderler için, 5 inci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca hesaplanan ilgili yıl eş baza getirilmiş işletme giderleri ortalamasının % 5 oranına tekabül eden tutar dikkate alınır.
MADDE 7 - (1) 5 inci madde kapsamında hesaplanan baz dönem eş baza getirilmiş işletme giderlerinin ortalaması ile 6 ncı madde uyarınca elde edilen tutarın toplamı, verimlilik parametresi uygulanacak işletme gideri hesaplamalarına baz değer olarak dikkate alınır.
(2) Birinci fıkra uyarınca elde edilen değerin, ikinci tarife uygulama döneminin her bir tarife yılı için fiziksel değişkenlerde öngörülen değişim oranı, 3 üncü maddenin dokuzuncu fıkrasında yer verilen ağırlıklar ve 5 inci maddenin birinci fıkrasında yer verilen etki oranları dikkate alınarak büyütülmesi suretiyle, ikinci tarife uygulama döneminin her tarife yılı için verimlilik parametresi uygulanacak işletme giderleri elde edilir.
(3) 4 üncü madde kapsamındaki ilçeler hariç olmak üzere, gider gerçekleşmeleri baz işletme giderine yansımayan ilçeler için; personel sayısı, mevcut dağıtım bölgesine uzaklık, şehir giriş istasyonu gereksinimi, gaz verme tarihi ve ilçeye yönelik öngörülen fiziksel değişkenler dikkate alınarak ikinci tarife uygulama dönemine yönelik işletme gideri öngörüsü yapılır. Öngörülen değerin 5 inci maddenin birinci fıkrasında yer verilen sabit etki oranına tekabül eden tutar verimlilik parametresi uygulanmış işletme giderlerine ilave edilir. İlgili ilçeler için gaz verme tarihine ilişkin öngörüler ile gerçekleşme farklılıklarından kaynaklanan işletme gideri etkisi bir sonraki tarife uygulama döneminde düzeltilir.
(4) Verimlilik parametresi uygulanacak işletme gideri hesabında kullanılan fiziksel değişkenlere yönelik öngörüler ile tarife uygulama dönemi içindeki gerçekleşme farklılıklarından kaynaklanan işletme gideri etkisi bir sonraki tarife uygulama döneminde düzeltilir.
MADDE 8 - (1) Metodoloji’nin 16 ncı maddesinin beşinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; periyodik muayene ve sayaç kalibrasyon gideri, ısıtma gazı gideri, kokulandırma gideri, sigorta gideri, KDV ve kurumlar vergisi hariç diğer vergi, resim ve harçlar ile ilgili mevzuat kapsamında tahakkuk eden yıllık lisans ve katılım bedellerine ilişkin ikinci tarife uygulama dönemine yönelik öngörüler, söz konusu gider kalemlerinin ilişkili oldukları değişkenler kullanılarak yapılır. Bu kalemlere ilişkin öngörü değerleri verimlilik parametresi uygulanmış işletme giderlerine ilave edilir.
(2) Periyodik muayene ve sayaç kalibrasyon giderinin tespitinde esas alman değişkenlere ait öngörü değerleri ile ikinci tarife uygulama dönemi gerçekleşmelerinin farklı olması halinde, söz konusu farklılıktan kaynaklanan sapmalar bir sonraki tarife uygulama döneminde düzeltilir.
(3) KDV ve kurumlar vergisi hariç diğer vergi, resim ve harçlar kapsamında yer alan doğal gaz alım damga vergisinin tespitinde esas alman değişkenlere ait öngörü değerleri ile ikinci tarife uygulama dönemi gerçekleşmelerinden kaynaklı farklar bir sonraki tarife uygulama döneminde düzeltilir.
MADDE 9 - (1) Metodoloji’nin 16 ncı maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki giderler için % 2,5 oranı dikkate alınır.
MADDE 10 - (1) Metodoloji’nin 16 ncı maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendinde yer verilen giderlere yönelik hesaplamalar aşağıdaki esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.
a) Baz döneme ait teknoloji hizmet giderleri, kira giderleri, gider sayılan demirbaşlar ile dağıtım faaliyetinde kullanılan şebeke harici varlıkların Kurul tarafından uygun görülen kısmı hesaplamalara esas kalemler olarak dikkate alınır.
b) (a) bendi uyarınca tespit edilen tutarlar, uyumlaştırılmış teknoloji ve uyumlaştırılmış kira giderleri olarak sınıflandırılır.
c) Baz döneme ilişkin sınıflandırılmış gider kalemleri ile kıyaslama sonrası işletme giderlerinden oluşan panel veri seti, her iki gider sınıfı için ayrı şekilde ve küme bazında olmak üzere panel veri analiz yöntemleri kullanılarak analize tabi tutulur.
ç) Analiz sonucunda her iki sınıf için dağıtım şirketi bazında elde edilen tahmin değerleri ile (b) bendi uyarınca hesaplanan tutarlar kıyaslanır. İlgili sınıf için elde edilen tahmin değerinin hesaplanan tutardan farklı olması halinde, aradaki farkın % 25’ine denk gelen değer tespit edilir. Bu değerin, hesaplanan tutar ile tahmin değerinden küçük olanına eklenmesi suretiyle elde edilen tutar, işletme gideri bileşeni hesabına esas şebeke harici varlık değeri olarak kabul edilir.
d) İşletme gideri bileşeni hesabına esas şebeke harici varlık değerlerinin 3 üncü ve 4 üncü maddeler uyarınca hesaplanan kıyaslama sonrası işletme giderlerine oranı ikinci tarife uygulama döneminin her tarife yılına ait verimlilik parametresi uygulanmış işletme giderlerine tatbik edilir. Elde edilen nihai değerler verimlilik parametresi uygulanmış işletme giderlerine ilave edilir.
MADDE 11 - Metodolojinin 16 ncı maddesinin beşinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca, dağıtım şirketinin talebi halinde, verimlilik parametresi uygulanmış işletme giderlerinin %1’ine tekabül eden tutar işletme gideri bileşeni hesaplamalarında Ar-Ge bütçesi olarak dikkate alınır. İkinci tarife uygulama dönemi için gerçekleşen Ar-Ge kapsamındaki harcamaların bütçeden düşük kalması durumunda aradaki fark bir sonraki tarife uygulama dönemi hesaplamalarında düzeltmeye konu edilir.
MADDE 12 - (1) Diğer gelirler bileşenine yönelik hesaplamalar aşağıdaki esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.
a) Baz dönemin her yılına ilişkin diğer gelirler toplamı, 5 inci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca hesaplanan işletme giderlerinde baz dönem son yılma göre meydana gelen değişim oranı dikkate alınarak eş baza getirilir.
b) Eş baza getirilmiş tutarların ortalaması alınmak suretiyle ikinci tarife uygulama dönemi başı büyütmeye esas değer hesaplanır. Söz konusu değer, verimlilik parametresi uygulanacak işletme giderlerindeki değişim oranı dikkate alınarak büyütülür ve işletme gideri bileşeni hesaplamalarında büyütülmüş tutarlar dikkate alınır.
c) 7 nci maddenin üçüncü fıkrasında tanımlanan haller için yapılacak diğer gelirler öngörüsünde, (b) bendi kapsamında hesaplanan büyütülmüş tutarların verimlilik parametresi uygulanacak işletme giderlerine oranı kullanılır.
ç) 7 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca, ikinci tarife uygulama dönemi için hesaplanan verimlilik parametresi uygulanacak işletme giderlerinde düzeltme işlemi yapılması durumunda, (b) bendi kapsamında hesaplanan büyütülmüş tutarlar da düzeltmeye konu edilir.
MADDE 13 - (1) İhale şartnamesinde belirtilen sistem kullanım bedeli uygulama süresi ikinci tarife uygulama dönemi içerisinde dolacak şirketlere yönelik işletme gideri bileşeni hesaplamalarında, ilgili şirketin içerisinde bulunduğu küme için işbu Kurul Kararının 3 üncü ve 10 uncu maddesi uyarınca yapılacak analizlerde elde edilen sonuçlar esas alınır.
MADDE 14 - (1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 15 - (1) Bu Kararı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy