Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 19-45/758-327
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Edirne ili Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton üreticilerinin müşteri paylaşımı yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun'u ihlal ettikleri iddiası
Karar Tarihi: 19.12.2019

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2019-5-005 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 19-45/758-327
Karar Tarihi : 19.12.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Birol KÜLE
Üyeler : Arslan NARİN, Şükran KODALAK, Ahmet ALGAN,
Hasan Hüseyin ÜNLÜ
B. RAPORTÖRLER: Cihan BİLAÇLI, Esra KÜÇÜKİKİZ, Furkan ÇELEN,
Ahmet Buğra KAZAK
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - T.C. Edirne Valiliği Ticaret İl Müdürlüğü
Hükümet Cad. Vilayet Binası Kat 3 Merkez/EDİRNE
- Master Turizm Yatırım ve İşletmecilik Ltd. Şti.
Alayurt Cad. Emre Sok.No:1 D:4 Basınköy, Florya/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Saros Hazır Beton İnşaat Mad. S Tic. A.Ş.
İstasyon Mah. Londra Cad. No:17 Keşan/EDİRNE
- Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş.
Barbaros Mah. Kardelen Sk. Palladium Tower
Apt.No:2/125 Ataşehir/İSTANBUL
- Zofunlar Hazır Beton Madencilik İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.
Güneş Mah. Derman Sk. No:5/1 Lüleburgaz/KIRKLARELİ
- Serin Beton İnşaat Taahhüt İnş. Malz. Haf. Taş. Gıda San.
ve Tic. A.Ş.
İstanbul Yolu Üzeri 4. Km Keşan/EDİRNE
(1) E. DOSYA KONUSU: Edirne ili Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton
üreticilerinin müşteri paylaşımı yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun'u ihlal ettikleri
iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 27.12.2018 tarih, 9092
sayı ve 10.01.2019 tarih, 191 sayı ile intikal eden ve sırasıyla T.C. Edirne Valiliği Ticaret
İl Müdürlüğü ile Master Turizm Yatırım ve İşletmecilik Ltd. Şti. tarafından yapılan
başvurularda özetle;
- Başvuru sahibi firmanın yaptığı inşaat için Saros Hazır Beton İnşaat Madencilik
San. ve Tic. A.Ş.’den (SAROS BETON) hazır beton aldığı, verilen hizmetten
memnun kalmamasından ötürü hazır beton tedarikçisini değiştirmek istediği, bu
nedenle diğer hazır beton tesislerinden hazır beton talep ettiği, ancak taleplerine
karşılık bulamadığı,
- Bu durumun sebebinin Edirne ilinin Keşan ilçesinde faaliyet gösteren dört hazır
beton firmasının aralarında yaptığı centilmenlik anlaşması olduğu,
- Söz konusu teşebbüslerin aralarındaki centilmenlik anlaşması gereğince
birbirlerinin müşterilerine nakit karşılığı dahi hazır beton satmaktan imtina ettikleri
ileri sürülerek, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)
uyarınca gereğinin yapılması talep edilmiştir.
19-45/758-327
2/18



(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurulunun (Kurul) 07.02.2019 tarihli toplantısında;
Edirne ili Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton firmalarının müşteri paylaşımı
yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal edip etmediklerine yönelik olarak 4054 sayılı
Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrası uyarınca önaraştırma yapılmasına 19-06/69-M
sayı ile hükmedilmiştir.
(4) Mezkûr karar üzerine yürütülen önaraştırma sonucunda düzenlenen 06.08.2019 tarih ve
2019-5-005/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu, Kurulun 14.11.2019 tarihli toplantısında ele
alınmış ve dosya kapsamında ek çalışma yapılmasına 19-40/662-Mİ sayı ile karar
verilmiştir.
(5) Anılan ek çalışmanın tamamlanması akabinde hazırlanan 11.12.2019 tarih ve 2019-5-
005/BN-1 sayılı Bilgi Notu, 19.12.2019 tarihli Kurul toplantısında yukarıda bahsi geçen
Önaraştırma Raporu ile birlikte görüşülerek işbu karar tesis edilmiştir.
(6) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: Mevcut dosya kapsamında raportörler tarafından; müşteri
paylaşımı iddialarına yönelik olarak; SAROS BETON, Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş.
(AKÇANSA BETON), Zofunlar Hazır Beton Madencilik İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.
(ZOFUNLAR BETON) ve Serin Beton İnşaat Taahhüt İnş. Malz. Haf. Taş. Gıda San. ve
Tic. A.Ş. (SERİN BETON) hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı; AKÇANSA BETON ile SAROS BETON arasında
imzalanan fason üretim sözleşmesinin (Sözleşme), 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamında rekabeti kısıtlayıcı nitelik arz etmeyen bir anlaşma olduğu ifade edilmektedir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Önaraştırma Yapılan Teşebbüsler
I.1.1. Saros Hazır Beton İnşaat Mad. S Tic. A.Ş. (SAROS BETON)
(7) SAROS BETON, 2009 yılında Edirne ili Keşan ilçesinde kurulmuştur. Keşan ilçesi ve
yakın bölgeler ile Saroz Körfezi’nde hizmet vermektedir. Teşebbüsün Keşan ilçesinde
bulunan tesisi aylık (…..) m3 üretim kapasitesine sahiptir.
I.1.2. Serin Beton İnşaat Taahhüt İnş. Malz. Haf. Taş. Gıda San. ve Tic. A.Ş. (SERİN
BETON)
(8) SERİN BETON, 1997 yılında çeşitli inşaat malzemeleri ve altyapı-üstyapı ürünlerinin
üretim ve satışını yapmak üzere Tekirdağ’da kurulmuştur. Teşebbüs 2007 yılında
Keşan’da, 2013 yılında ise Edirne/Merkez’de hazır beton mamulleri üretimi ve satışı
gerçekleştiren tesisler kurmuştur. Teşebbüsün Keşan ilçesinde bulunan tesisi aylık (…..)
m3 üretim kapasitesine sahiptir.
I.1.3. Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. (AKÇANSA BETON)
(9) Sabancı Holding ve HeidelbergCement ortak kuruluşu olan AKÇANSA BETON,
Akçimento ve Çanakkale Çimento’nun 1996 yılında birleşmesi sonucunda kurulmuştur.
AKÇANSA BETON, iştiraki olan Betonsa ile 1998 yılında birleşmesi sonucunda,
“Betonsa” markasıyla faaliyete başlamış olup hazır beton üretimini Marmara, Ege,
Karadeniz bölgelerinde bulunan yaklaşık otuz beş tesiste gerçekleştirmektedir.
(10) AKÇANSA BETON 2018 yılının Kasım ayı itibarıyla Keşan’daki faaliyetlerine son
vermiştir. Bununla birlikte, SAROS BETON’la imzaladığı ve 20.11.2018 tarihinde
yürürlüğe giren Sözleşme kapsamında, ihtiyaç duyduğu dönemlerde, SAROS BETON’un
Keşan’da bulunan üretim tesisinden hazır beton tedarik etmektedir
(11) Medcem Çimento Fabrikası, Eren Holding bünyesindeki MEDCEM tarafından 2008
yılında Mersin ili Silifke ilçesinde kurulmuş ve 2015 yılının ikinci yarısında üretim
19-45/758-327
3/18


faaliyetine başlamıştır. Günlük 11.500 ton klinker üretim kapasitesiyle tek hat ile üretim
yapmaktadır. Ağırlıklı olarak ihracata yönelik tasarlanan fabrika ürettiği ürünlerin %75’ini
ihraç etmektedir.
Zofunlar Hazır Beton Madencilik İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. (ZOFUNLAR BETON)
(12) 1962 yılından itibaren çeşitli ticaret unvanları altında inşaat malzemeleri ve hazır beton
üretimi alanında faaliyet gösteren ZOFUNLAR BETON’un Lüleburgaz, Pınarhisar,
Tekirdağ ve Keşan’da hazır beton üretim tesisleri bulunmaktadır. Teşebbüse ait
Lüleburgaz üretim tesisinin aylık (…..) m3, Pınarhisar üretim tesisinin aylık (…..) m3,
Tekirdağ üretim tesisinin aylık (…..) m3 ve Keşan üretim tesisinin aylık (…..) m3 kapasitesi
mevcuttur. Teşebbüsün Keşan tesisi Zofunlar Beton Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret
A.Ş. olarak ayrı bir şirket bünyesinde bulunmakla birlikte her iki teşebbüs de aynı
ekonomik bütünlüktedir1.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(13) Hazır beton; belirli oranlarda çimento, agrega(çakıl), su ve birtakım katkı malzemelerin
mikserle karıştırılması yöntemiyle elde edilen bir inşaat malzemesi olup inşaatların temel
yapı malzemelerinin başında gelmektedir. Hazır beton türleri kullanım amaçları ve
dayanıklılıkları bakımından C14, C16, C18, C20, C25 ve C30 gibi alt kategorilere
ayrılabilse de alt ürün grupları arasında yüksek oranda arz ikamesi bulunmaktadır. İnşaat
sektöründe en çok kullanılan hazır beton türleri C20, C25 ve C30’dur.
(14) Dosya konusu iddiaların tüm hazır beton türlerini ilgilendirmesinden ötürü hazır betonun
alt grupları bakımından bir ayrıma gidilmesine gerek görülmemektedir. Bu sebeple ilgili
ürün pazarı “hazır beton pazarı” olarak belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(15) Hazır beton, üretildikten sonra yaklaşık 1-2 saat içerisinde tüketilmesi gereken, bu
nedenle stoklanamayan ve üretildiği tesisten belli bir mesafeden daha uzak bölgelere
taşınması hem teknik hem de ekonomik açıdan mümkün olmayan bir üründür. Söz edilen
bu özellikleri ve yüksek taşıma maliyetleri nedeniyle, hazır beton, üretildiği santralden
yaklaşık olarak azami 50-55 km. uzaklığa kadar taşınabilmektedir. Ancak bu mesafe yol,
iklim ve doğal koşullara göre değişebilmektedir. Bu noktada, belirleyici olan unsur, hazır
betonun üretimi sonrasında geçen süredir. Hazır betonun tesiste transmiksere
yüklenmesi, tesisten transmikser ile inşaat alanına ulaştırılması, müşteri tarafından teslim
alınması ve pompa aracılığıyla kalıba yerleştirilmesi süreçlerinde geçen zamanın kritik
eşik süresinin altında tutulması, hazır betondaki kıvam ve işlenebilirlik kayıplarının önüne
geçilebilmesi noktasında önem arz etmektedir.
(16) Kurulun çeşitli kararlarında, tesisten itibaren 50 km. çapında bir daire belirlenerek bu alan
coğrafi pazar tespit edilmiş ve genel olarak ilgili coğrafi pazar il, merkez ilçeler ya da belirli
ilçeler bazında belirlenmiştir2. Hakkında inceleme yapılan teşebbüsler, Edirne ili Keşan
ilçesinde faaliyet göstermektedir. Teşebbüslerin bulundukları bölgenin çevredeki yerleşim
birimlerine uzaklıklarına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.



1 İşbu kararın devamında kullanılan ZOFUNLAR BETON kısaltması ekonomik bütünlüğü temsil etmektedir.
2 17.09.2013 tarih ve 13-54/755-315 sayılı; 16.04.2014 tarih ve 14-15/268-112 sayılı; 03.09.2014 tarih ve
14-30/616-268 sayılı; 21.12.2017 tarih ve 17-42/667-295 sayılı; 05.07.2018 tarih ve 18-22/383-188 sayılı
Kurul kararları.
19-45/758-327
4/18



Tablo 1: İncelenen Teşebbüslerin Hazır Beton Tesislerinin Çevre Yerleşim Birimlerine Uzaklıkları (km)
Yerleşim Birimleri Keşan İlçesine Olan Uzaklık (km)
Edirne Merkez 125,0
Havsa 85,0
İpsala 28,3
Lalapaşa 139,0
Meriç 75,0
Uzunköprü 47,8
Süloğlu 112,0
Çerkezköy 146,0
Enez 61,1
Çorlu 124,0
Hayrabolu 69,7
Şarköy 68,2
Malkara 26,3
Kaynak:
(17) Yukarıda bahsedilen 50-55 km. uzaklık dikkate alınarak teşebbüslerin üretim tesislerinin
bulunduğu Keşan ilçesinden hazır beton satışı yapılabilecek ilçelerin İpsala, Uzunköprü
ve Malkara olduğu görülmektedir. Öte yandan İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin
Kılavuz’un 20. paragrafında; dosya özelindeki iddianın belirli bir coğrafi pazar tanımı
yapılmasını gerektirmediği ve bu yönde yapılacak bir tanımlamanın dosyada ulaşılacak
sonuca herhangi bir etkisinin olmayacağı durumlarda kesin bir ilgili coğrafi pazar tanımı
yapılmayabileceği belirtilmektedir. Bu çerçevede, mevcut dosya açısından ilgili coğrafi
pazar tanımı yapılmasının gerekli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte,
yapılan analizlere teşebbüslerin bulundukları Keşan ilçesinin yanı sıra Keşan ilçesine 50-
55 km’den daha az uzaklıkta bulunan İpsala, Uzunköprü ve Malkara ilçeleri de dahil
edilmiştir.
I.3. Dosya Kapsamında Yapılan İnceleme ve Tespitler
I.3.1. Yerinde İncelemelerde Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(18) Yürütülen önaraştırma kapsamında 09.07.2019 tarihinde SERİN BETON, SAROS
BETON ve ZOFUNLAR BETON’da yerinde incelemeler yapılmıştır. Yapılan yerinde
incelemelerde, dosya konusu iddiaları destekleyecek veya dosya konusu iddialarla
ilişkilendirilebilecek herhangi bir belgeye ulaşılamamıştır.
I.3.1.1. Teşebbüslerden Gelen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler
(19) Dosya konusu şikâyet, Edirne ilinin Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton
üreticilerinin aralarında yaptığı centilmenlik anlaşması doğrultusunda müşteri paylaşımı
yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiklerine yöneliktir. İddiaların doğruluğunun
tespiti amacıyla teşebbüslerden 01.01.2017-31.05.2019 tarih aralığında
gerçekleştirdikleri hazır beton satış miktarları, satış fiyatları, satış yaptıkları müşterilerin
unvanları, müşterilerin bulundukları bölgeler ve maliyetlere ilişkin çeşitli bilgi ve belgeler
talep edilmiş; gelen bilgiler olası coğrafi pazar kapsamında analize tabi tutulmuştur. İhlal
iddialarının hangi hazır beton türüne ilişkin olduğuna yönelik bilgi verilmemesinden ötürü
hazır beton türleri arasında bir ayrıma gidilmemiştir.
(20) İddiaların müşteri paylaşımına ilişkin olması hasebiyle gelen cevaplar ilk etapta
teşebbüslerin hazır beton satışı gerçekleştirdikleri müşteriler baz alınarak analiz
edilmiştir. Aşağıdaki tabloda önaraştırma taraflarının 2017, 2018 ve 2019 yıllarında hazır
beton satışı gerçekleştirdikleri toplam müşteri sayısına yer verilmektedir.

19-45/758-327
5/18



Tablo 2: Önaraştırma Tarafı Teşebbüslerin Satış Yaptıkları Toplam Müşteri Sayıları
YIL SERİN BETON
ZOFUNLAR
BETON
AKÇANSA
BETON
SAROS BETON
2017 (…..) (…..) (…..) (…..)
2018 (…..) (…..) (…..) (…..)
20193 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(21) Yukarıda yer verilen Tablo 2’de hakkında önaraştırma yapılan teşebbüslerin yıllar içinde
çok sayıda müşteriye satış gerçekleştirdiği görülmektedir. Bunun yanında, teşebbüslerin
müşteri sayılarının yıllara göre istikrarlı bir seyir izlemediği anlaşılmaktadır. SAROS
BETON’un ilgili tüm dönemlerde en çok müşteri sayısına sahip olmakla birlikte müşteri
sayısının incelenen dönem içerisinde giderek azaldığı, ZOFUNLAR BETON’un 2017
yılının Eylül ayında faaliyete başlamasının ardından müşteri sayısını istikrarlı biçimde
artırdığı, SERİN BETON’un müşteri sayısının ise nispeten yatay bir seyir izlediği
görülmektedir. AKÇANSA BETON 2018 yılı Kasım ayı itibarıyla üretimini durdurduğu için
2019 yılında müşterisi bulunmamaktadır.
(22) Dosya tarafı teşebbüslerin toplam müşteri sayılarının yanında, beton satışlarını
gerçekleştirdikleri müşteriler baz alınarak satışlarının hangi çevrelere yoğunlaştığının
incelenmesinde yarar bulunmaktadır. Teşebbüslerin müşterilerinin ilçelere göre
dağılımını gösteren tabloya aşağıda yer verilmektedir:
Tablo 3: İncelenen Teşebbüslerin Satış Yaptıkları Müşterilerin Çevre İlçelere Dağılımı
2017
Teşebbüs İpsala Keşan Uzunköprü Malkara Toplam
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
2018
Teşebbüs İpsala Keşan Uzunköprü Malkara Toplam
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
20194
Teşebbüs İpsala Keşan Uzunköprü Malkara Toplam
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(23) Yukarıda Tablo 3’te5 yer alan veriler incelendiğinde, önaraştırma tarafı teşebbüslerin
hazır beton satışlarının tesislerinin bulunduğu Keşan ilçesinde yoğunlaştığı

3 Teşebbüslerin 2019 yılı verileri Ocak ila Mayıs ayı arasındaki beş ayı içermektedir. Bu dönemde SERİN
BETON’un (…..), ZOFUNLAR BETON’un (…..), SAROS BETON’un (…..) müşterisi bulunurken AKÇANSA
BETON’un 2018 yılı sonunda tesisini kapatmasından ötürü müşterisi bulunmamaktadır. Bu dönemdeki
müşteri sayıları, yılın bütününü içeren 2017 ve 2018 yılları ile daha sağlıklı bir kıyaslama yapılabilmesi için,
her ay eşit sayıda müşteri edinildiği varsayılarak 12 aya tamamlanmıştır.
4 Teşebbüslerin 2019 yılı verileri Ocak ila Mayıs ayı arasındaki beş ayı içermektedir. Bu dönemdeki müşteri
sayıları, yılın bütününü içeren 2017 ve 2018 yılları ile daha sağlıklı bir kıyaslama yapılabilmesi için, her ay
eşit sayıda müşteri edinildiği varsayılarak 12 aya tamamlanmıştır.
5 Tablo 3’te yer verilen toplam müşteri sayısının Tablo 2’de yer alan müşteri sayılarından farklı olması bazı
müşterilerin yıl içerisindeki hazır beton alımlarına ilişkin teslimatların birden fazla ilçeye
gerçekleştirilmesinden kaynaklanmaktadır.
19-45/758-327
6/18


görülmektedir. Öte yandan Keşan’a neredeyse aynı uzaklıkta bulunan İpsala ve
Malkara’ya gerçekleştirilen satışların da azımsanmayacak ölçüde olduğu, daha uzak bir
ilçe olan Uzunköprü’ye satışların ise beklenildiği üzere daha düşük olduğu ve hemen
hemen tüm teşebbüslerin belirli dönemlerde adı geçen ilçelere satış gerçekleştirdiği
anlaşılmaktadır. Bunun yanında, toplam müşteri sayılarına benzer şekilde, müşterilerin
ilçelere dağılımının da istikrarlı bir seyir izlemediğini söylemek mümkündür.
(24) Teşebbüslerin birbirlerinin müşterilerine nakit karşılığı olsa dahi hazır beton
satmadıklarına yönelik iddiaların test edilebilmesi için teşebbüslerden gelen müşteri
listeleri doğrultusunda bir yıl içerisinde birden fazla hazır beton üreticisinden ürün tedarik
eden müşteri sayıları incelenmiştir. Aşağıda Tablo 4’te 2017, 2018 yıllarının tümünde ve
2019 yılının ilk beş ayında birden fazla hazır beton üreticisinden hazır beton alan müşteri
sayılarına yer verilmektedir. Bunun yanı sıra, 2019 yılı verilerinin Mayıs ayının sonuna
kadar olması sebebiyle önceki yıllarla sağlıklı bir kıyaslama yapılabilmesi için 2017 ve
2018 yıllarının da ilk beş ayına ilişkin durumu gösteren verilere Tablo 5’te yer
verilmektedir.
Tablo 4: 2017-2019 Döneminde Birden Fazla Teşebbüsten Hazır Beton Alan Müşteri Sayıları
Yıl
İki Hazır Beton
Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşteri Sayısı
Üç Hazır Beton
Üreticisinden
Hazır Beton Alan
Müşteri Sayısı
Dört Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Toplam
2017 34 4 - 38
2018 30 3 1 34
2019 6 1 - 7
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar

Tablo 5: 2017-2019 Yıllarının İlk 5 Ayında Birden Fazla Teşebbüsten Hazır Beton Alan Müşteri Sayıları
Yıl
İki Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Üç Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Dört Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Toplam
2017 12 - - 12
2018 19 1 - 20
2019 6 1 - 7
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(25) Tablo 4 incelendiğinde, birden fazla hazır beton üreticisinden hazır beton alan müşteri
sayısının 2017 yılında 38 olduğu, bu sayının 2018 yılında bir miktar düşerek 34 olarak
gerçekleştiği anlaşılmaktadır. İlk beş aylık verileri gösteren Tablo 5 incelendiğinde, ilgili
dönemde birden fazla hazır beton üreticisinden ürün alan müşteri sayısının 2017 yılında
12 olduğu, bu sayının 2018 yılında yaşanan artışla 20 olarak gerçekleştiği, 2019’da 7
olduğu anlaşılmaktadır. İki ve üç hazır beton üreticisinden hazır beton alan ortak
müşterilerin teşebbüsler arasındaki dağılımına aşağıdaki tablolarda yer verilmektedir.
Tablo 6, 2017 ve 2018 yıllarının tümüne ilişkin verileri içermektedir. Tablo 7’de ise 2017
ve 2018 yıllarının ilk beş ayına ilişkin verilere yer verilmekte, bu doğrultuda yıllara göre
daha anlamlı bir kıyaslama yapılması amaçlanmaktadır.






19-45/758-327
7/18



Tablo 6: 2017-2019 Döneminde İki ve Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton Alan Müşterilerin
Teşebbüsler Arasında Dağılımı
Yıl
İki Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşterilerin Dağılımı
Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşterilerin Dağılımı
2017
SERİN BETON-SAROS BETON (…..) ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
SERİN BETON-AKÇANSA BETON (…..)
SAROS BETON-AKÇANSA BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..) ZOFUNLAR BETON AŞ-AKÇANSA
BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON
(…..)
SERİN BETON-SAROS BETON-
AKÇANSA BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON
(…..)
Toplam 34 Toplam 4
2018
SERİN BETON-AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON
(…..)
Toplam 30 Toplam 3
2019
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..) ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON
(…..)
Toplam 6 Toplam 1
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
Tablo 7: 2017-2019 Döneminde Her Yılın ilk Beş Ayı İtibarıyla İki ve Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşterilerin Teşebbüsler Arasında Dağılımı
Yıl
İki Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton Alan
Müşterilerin Dağılımı
Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşterilerin Dağılımı
2017
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
- -
SERİN BETON-AKÇANSA BETON (…..)
SAROS BETON-AKÇANSA BETON (…..)
Toplam 12 Toplam -
2018
SERİN BETON-AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON-SERİN
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON –AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON-SERİN BETON (…..)
SAROS BETON-AKÇANSA (…..)
Toplam 19 Toplam (…..)
2019
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON-SAROS BETON (…..)
Toplam 6 Toplam (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(26) Tablo 6 ve Tablo 7 incelendiğinde önaraştırma tarafı teşebbüslerin ilgili dönemlerde ortak
19-45/758-327
8/18


müşterilerinin belirli bir ikili ya da üçlü gruba özel şekilde kümelenmediği ve ortak
müşterilere satış yapan teşebbüsler açısından farklı kombinasyonların mevcut olduğu
anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, iki hazır beton üreticisinden hazır beton alan
müşterilerin en fazla SERİN BETON-SAROS BETON ikilisinde yoğunlaştığı
görülmektedir.
(27) Yukarıdaki Tablo 7’den görülebileceği üzere, ilk beş aylık dönemde teşebbüslerin ortak
müşteri sayıları 2018 yılında bir önceki yıla göre artarken 2019 yılında bir önceki yıla göre
düşüş göstermiştir. Bu düşüşe, 2019 yılında bölgedeki toplam hazır beton talebinde
yaşanan keskin düşüşün sebep olabileceği değerlendirilmektedir. Aşağıda teşebbüslerin
toplam satışlarının seyrine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, 2019 yılındaki toplam talep
ilk beş ay için yaklaşık %49, tahmini yıllık talep bakımından yaklaşık %39 oranında
azalmıştır.
Tablo 8: Teşebbüslerin Toplam Hazır Beton Satışları ve Değişimi
Yıl
Toplam Satış-İlk 5 ay
(m3)
Değişim (%)
Toplam Satış-Yıllık
(m3)
Değişim (%)
2017 36.661 - 120.575 -
2018 54.498 %48 116.826 -%3
2019 27.573 -%49 70.6996 -%39
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(28) Dosya konusu iddialar müşteri paylaşımına yönelik olsa da, dosya kapsamında bütünlük
sağlaması için teşebbüslerin ortalama ağırlıklı hazır beton fiyatları ve ortalama maliyetleri
de incelenmiştir. Bu çerçevede, Grafik-1’de çizgiler ile önaraştırma tarafı dört hazır beton
üreticisi teşebbüsün ortalama metreküp fiyatlarına ve sütunlar ile ortalama maliyetlerine
yer verilmektedir.
Grafik 1: Teşebbüslerin Ortalama Ağırlıklı Fiyat ve Ortalama Maliyetleri (TL/m3)7


6 2017 yılının ilk beş ayında yapılan satışlar toplam satışların yaklaşık %30’unu, 2018 yılında ise yaklaşık
%47’sini oluşturmaktadır. 2019 yılındaki toplam satışlar, ilk beş aydaki satışların toplam satışların, 2017 ve
2018 yıllarındaki bahsi geçen oranların ortalaması olan %39’unu oluşturacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
7 ZOFUNLAR BETON 2017 yılının Eylül ayında faaliyete başlamasından ötürü verileri bu dönemden
itibaren başlamaktadır.
0,00
50,00
100,00
150,00
200,00
250,00
O
ca
.1
7
Şu
b
.1
7
M
ar
.1
7
N
is
.1
7
M
ay
.1
7
H
az
.1
7
Te
m
.1
7
A
ğu
.1
7
Ey
l.1
7
Ek
i.1
7
K
as
.1
7
A
ra
.1
7
O
ca
.1
8
Şu
b
.1
8
M
ar
.1
8
N
is
.1
8
M
ay
.1
8
H
az
.1
8
Te
m
.1
8
A
ğu
.1
8
Ey
l.1
8
Ek
i.1
8
K
as
.1
8
A
ra
.1
8
O
ca
.1
9
Şu
b
.1
9
M
ar
.1
9
N
is
.1
9
M
ay
.1
9
Ortalama Ağırlıklı Fiyat ve Maliyetler
19-45/758-327
9/18


(29) Grafik 1 incelendiğinde; 2017 yılında yatay seyreden ortalama fiyatların 2018 yılı
başlarında yükseldiği, 2018 yılı sonu ve 2019 yılı başında genel olarak düşüş eğiliminde
olduğu, devam eden dönemde ise yükselişe geçtiği ve fiyatların yıllar itibarıyla dalgalı bir
seyir izlediği anlaşılmaktadır. SERİN BETON’un ortalama hazır beton fiyatlarının (…..)
TL/m3, ZOFUNLAR BETON’un ortalama hazır beton fiyatlarının (…..) TL/m3, SAROS
BETON’un ortalama hazır beton fiyatlarının (…..) TL/m3 ve AKÇANSA BETON’un
ortalama hazır beton fiyatlarının (…..) TL/m3 aralığında değiştiği görülmektedir.
(30) Grafikte sütunlarla gösterilen maliyetler incelendiğinde; SERİN BETON’un ortalama
maliyetlerinin (…..) TL/m3, ZOFUNLAR BETON’un ortalama maliyetlerinin (…..) TL/m3,
SAROS BETON’un ortalama maliyetlerinin (…..) TL/m3 ve AKÇANSA BETON’un
ortalama maliyetlerinin (…..) TL/m3 aralığında değiştiği görülmektedir. Fiyatlara benzer
şekilde maliyetlerin de ilgili dönemlerde dalgalı bir seyir izlediği gözlemlenmektedir.
(31) Aşağıda Tablo 9’da teşebbüslerin yıllık ortalama hazır beton fiyat ve maliyetleri ile fiyat
ve maliyetlerin yıllık değişim oranlarına yer verilmiştir. Tablo 9 incelendiğinde SERİN
BETON’un ortalama fiyatlarının 2018 yılında %(…..); SAROS BETON’un %(…..);
ZOFUNLAR BETON’un (…..) ve AKÇANSA BETON’un %(…..) oranında arttığı
görülmektedir. 2019 yılında ise SERİN BETON’un ortalama hazır beton fiyatlarının
%(…..); SAROS BETON’un %(…..); ZOFUNLAR BETON’un %(…..) arttığı
gözlemlenmektedir. 2019 yılında üretimi olmayan AKÇANSA BETON hariç incelenen tüm
teşebbüslerin fiyatlarındaki artış oranında bir önceki yıla göre azalma meydana gelmiştir.
Tablo 9: Teşebbüslerin Yıllık Ortalama Ağırlıklı Fiyatları ve Ortalama Maliyetleri (TL/m3)
Ortalama Fiyat
2017 2018 2019
2017-2018 Değişim
Oranı
2018-2019 Değişim
Oranı
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) -
Ortalama Maliyet
2017 2018 2019
2017-2018 Değişim
Oranı
2018-2019 Değişim
Oranı
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) -
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(32) Teşebbüslerin maliyetleri incelendiğinde 2018 yılında SAROS BETON’un ortalama hazır
beton üretim maliyetinin %(…..); ZOFUNLAR BETON’un %(…..) ve AKÇANSA
BETON’un %(…..) oranında arttığı; SERİN BETON’un ise ortalama maliyetlerinin %(…..)
oranında azaldığı görülmektedir. 2019 yılında fiyatlardaki değişim oranlarına benzer
şekilde 2018 yılına göre ortalama maliyetlerdeki artış oranı azalmıştır. 2019’da SERİN
BETON’un ortalama hazır beton maliyetleri %(…..); SAROS BETON’un %(…..) ve
ZOFUNLAR BETON’un %(…..) artmıştır.
(33) Teşebbüslerin ortalama satış fiyatları ve maliyetleri ile bunların yıllık değişimleri birlikte
ele alındığında genel itibarıyla satış fiyatlarının arttığı dönemlerde maliyetlerinin de artış
gösterdiği, ayrıca artan ve/veya azalan fiyatların farklı dönemlerde ve farklı oranlarda
gerçekleştiği anlaşılmaktadır.
I.3.2. SAROS BETON ile AKÇANSA BETON Arasındaki Sözleşme'ye İlişkin Tespitler
(34) SAROS BETON’da 09.07.2019 tarihinde gerçekleştirilen yerinde incelemede, SAROS
BETON tarafından AKÇANSA BETON’a hazır beton tedarik edilmesi konulu
19-45/758-327
10/18


Sözleşme’nin imzasız bir nüshasına ulaşılmıştır. Teşebbüs yetkilileri ile yapılan
görüşmeler neticesinde, ilgili Sözleşme’nin taraflarca imzalanmış bir nüshası talep
edilmiştir.
(35) Sözleşme’nin önemli bölümlerine aşağıda yer verilmektedir:
“(…..)8
(…..TİCARİ SIR…..).”
(36) Sözleşme’nin 3. maddesi taraflar arasında hazır beton tedarikinin hangi şartlarda
yapılacağını düzenlemektedir. Buna göre, (…..) düzenlenmektedir.
(37) Bahse konu Sözleşme, tarafların her ikisinin de hazır beton pazarında faaliyet göstermesi
nedeniyle yatay fason üretim anlaşması niteliğindedir. Yatay İşbirliği Anlaşmaları
Hakkında Kılavuzun (Kılavuz) 129. ve devamındaki paragraflarında aynı ürün pazarı veya
pazarlarında faaliyet gösteren iki taraf arasında, taraflardan birinin belirli ürünlerin
üretimini kısmen veya tamamen durdurmayı veya bu ürünleri diğer taraftan satın almayı
kabul ettiği; diğer tarafın ise söz konusu ürünleri üretmeyi ve tedarik etmeyi kabul ettiği
anlaşmalar “Tek Taraflı Uzmanlaşma Anlaşması” olarak tanımlanmıştır. İlgili
Sözleşme’nin yürürlüğe giriş tarihinin AKÇANSA BETON’un faaliyetlerini sonlandırdığı
20.11.2018 olması nedeniyle Sözleşme’nin “tek taraflı uzmanlaşma anlaşması”
niteliğinde olduğu değerlendirilmektedir.
I.4. Değerlendirme
1.4.1. Müşteri Paylaşımına Yönelik İddiaların Değerlendirilmesi
(38) Dosya konusu iddialar, Edirne ilinin Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton
üreticilerinin aralarında yaptığı centilmenlik anlaşması doğrultusunda müşteri paylaşımı
yapmalarına yöneliktir.
(39) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi uyarınca; “belirli bir mal veya hizmet piyasasında
doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacı taşıyan
veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu
eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri” yasaklanmaktadır. Bu
bağlamda teşebbüsler arasında müşteri paylaşımı da dâhil olmak üzere her türlü piyasa
kaynaklarının ve unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesi çerçevesinde ihlal olarak değerlendirilmektedir.
(40) Teşebbüslerde gerçekleştirilen yerinde incelemelerde, başvuru konusu iddiayı
destekleyecek nitelikte herhangi bir bilgi veya belgeye ulaşılamamıştır. Tablo 2, Tablo 3,
Tablo 4 ve Tablo 5’te yer alan veriler incelendiğinde ise, önaraştırmaya taraf olan hazır
beton üreticilerinin incelenen dönem içerisinde birçok farklı müşteriye satış
gerçekleştirdiği, bu durumun ilçeler bazında da benzer şekilde olduğu, müşteri sayılarının
istikrarlı bir seyir izlemediği görülmektedir. İlgili dönemlerde iki hazır beton üreticisinden
ürün tedarik eden müşteri sayısının ağırlık gösterdiği, bununla birlikte az da olsa üç hazır
beton üreticisinden ürün tedarik eden müşteri bulunduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla
hazır beton tedarik eden müşterilerin incelenen dönemlerde yıl içerisinde sağlayıcı
değiştirebildiği anlaşılmaktadır.


8 Sözleşme metninde ŞİRKET ifadesi AKÇANSA BETON, TEDARİKÇİ ifadesi ise SAROS BETON için
kullanılmaktadır.
19-45/758-327
11/18


(41) Ortak müşteri sayılarının hangi teşebbüsler arasında dağılım gösterdiğine ilişkin verileri
içeren Tablo 6 ve Tablo 7 incelendiğinde ise aynı müşterilere satış yapan hazır beton
üreticileri arasında farklı kombinasyonların mevcut olduğu görülmektedir. Öte yandan iki
hazır beton üreticisinden hazır beton alımı gerçekleştiren müşterilerin en fazla SERİN
BETON-SAROS BETON ikilisinde yoğunlaştığı anlaşılmaktadır. Bu durumun her iki
teşebbüsün toplam müşteri sayısı bakımından bölgenin önde gelen firmaları olmasından
kaynaklandığı söylenebilecektir. Dolayısıyla gerek önaraştırmaya taraf teşebbüslerin
birçok farklı müşteriye hazır beton satışı gerçekleştirmesi gerek ortak müşterilere satış
yapan teşebbüslerin farklı gruplar halinde bir araya gelmesinin müşteri paylaşımına
yönelik iddiaları desteklemediği kanaatine ulaşılmıştır. Bunun yanında, şikâyetin Kurum
kayıtlarına girdiği dönem sonrasında ortak müşteri sayılarında önceki dönemlere göre
düşüş gözlenmekle birlikte bölgedeki toplam talebin de düşüş gösterdiği, dolayısıyla bu
durumun doğrudan müşteri sayılarına yansıdığı, toplam talep ve ortak müşteri sayısındaki
nispi düşüşün paralellik arz ettiği anlaşılmıştır.
(42) Önaraştırma sürecinde, teşebbüslerin müşteri paylaşımı yapması halinde bu durumun
fiyatlara da yansıması olabileceğinden hareketle teşebbüslerin hazır beton satış fiyatları
ve maliyetleri arasındaki ilişki de incelenmiştir. Zira teşebbüsler arasında 4054 sayılı
Kanun’u ihlal eder nitelikte bir müşteri paylaşımı olması durumunda, rekabetçi baskının
ortadan kalkması nedeniyle hazır beton satış fiyatlarında belirgin bir artış olması
muhtemeldir. Bu doğrultuda Grafik-1’de yer alan veriler incelendiğinde; incelenen
dönemlerde teşebbüslerin fiyatlarının genel itibarıyla dalgalı bir seyir izlediği, fiyat
hareketlerinin maliyetlerdeki değişime benzer veya yakın dönemlere rast geldiği
görülmektedir. Özellikle dosya konusu ilk şikâyetin geldiği 2018 yılının Aralık ayının
yaklaşık altı ay öncesine bakıldığında, ilgili dönemde AKÇANSA BETON ve SAROS
BETON’un fiyatlarının genel olarak yatay seyrettiği, SERİN BETON’un fiyatlarında
meydana gelen artışın maliyetlerle açıklanabildiği ve ZOFUNLAR BETON’un gerek
fiyatlarının gerek maliyetlerinin dalgalı bir görünüm sergilediği anlaşılmaktadır. Dosya
konusu ilk şikâyetin geldiği dönem sonrasına bakılacak olduğunda ise tüm teşebbüslerin
fiyatlarının 2019 yılının hemen başında düşüş gösterdiği, devam eden dönemde de
olağanüstü bir fiyat artışı bulunmadığı görülmektedir. Bu nedenle, önaraştırma tarafı
teşebbüslerin fiyat hareketlerinin de müşteri paylaşımı iddialarını desteklemediği
kanaatine ulaşılmaktadır.
(43) Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler ışığında; Keşan ilçesinde hazır beton
üretimi yapan teşebbüslerin, aralarındaki centilmenlik anlaşması gereğince müşteri
paylaşımı yapmak suretiyle pazardaki rekabetçi yapının oluşmasını engelledikleri ve
dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettikleri iddialarına yönelik olarak herhangi bir bilgi
veya belgeye ulaşılamamıştır.
I.4.2. Sözleşme’ye İlişkin Değerlendirme
(44) Fiilî ya da potansiyel rakip olarak nitelendirilebilecek teşebbüsler arasında oluşturulan
yatay işbirliği anlaşmaları, genel olarak, diğer rakiplerle etkin bir şekilde rekabet
edebilmek, eksik yönlerini tamamlamak veya tek başlarına gerçekleştirmelerinin zor
olduğu faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla teşebbüslerin başvurduğu refahı artırabilen
anlaşmalardır. Ancak, önemli ekonomik faydalar ortaya çıkarabilen işbirliği anlaşmaları,
aynı zamanda çeşitli rekabet sorunlarına da yol açabilmektedir.

19-45/758-327
12/18


(45) Daha önce de yer verildiği üzere, dosya konusu anlaşma AKÇANSA BETON’un Keşan’da
bulunan hazır beton üretimi tesisini kapatması sonucunda bölgedeki faaliyetlerini kısmen
de olsa devam ettirebilmek adına SAROS BETON’la imzalamış olduğu bir fason üretim
anlaşması niteliğindedir. Bir yatay işbirliği anlaşmasının rekabeti kısıtlayıp
kısıtlamadığının değerlendirilmesi için öncelikle anlaşmanın, rekabeti kısıtlayıcı bir amacı
olup olmadığının tespit edilmesi, böyle bir amacın varlığından söz edilmediği durumda
rekabeti kısıtlamaya dönük fiili ya da potansiyel bir etkisinin bulunup bulunmadığının
belirlenmesi gerekmektedir. Rekabeti kısıtlayıcı etki söz konusuysa da anlaşma
sonucunda ortaya çıkacak rekabetçi faydaların ve bu faydaların anlaşmanın rekabeti
kısıtlayıcı etkilerinden daha fazla olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Bir başka deyişle,
rakipler arasında yapılan yatay işbirliği anlaşmaları 4054 sayılı Kanun kapsamında
değerlendirilirken öncelikle anlaşmanın Kanun’un 4. maddesi kapsamında rekabeti
kısıtlayıcı bir amacı ya da etkisi olup olmadığının değerlendirilmesi; anlaşmanın 4. madde
kapsamında rekabeti kısıtlayıcı olduğu tespitinin yapıldığı durumda ise 4054 sayılı
Kanun’un 5. maddesi çerçevesinde muafiyetten yararlanıp yararlanamayacağının tespit
edilmesi gerekmektedir.
(46) Genel olarak; fiyat tespiti, miktar sınırlaması, pazar veya müşteri paylaşımı içeren
anlaşmalar rekabeti kısıtlama amacı taşımaktadır. Yukarıda detaylıca yer verilen
Sözleşme’de fiyat tespiti, miktar sınırlaması, pazar veya müşteri paylaşımı yapıldığına
ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla dosya konusu işbirliği anlaşması
rekabeti amaç bakımından kısıtlayıcı nitelik taşımamaktadır.
(47) Bir sonraki aşamada, anlaşmanın rekabeti sınırlama etkisine ilişkin bir değerlendirme
yapılmalıdır. Bahse konu Sözleşme, AKÇANSA BETON ile SAROS BETON arasında
yapılan bir fason üretim anlaşmasıdır. Kılavuz’un 141. paragrafında bir üretim
anlaşmasının rekabet üzerindeki olası etkilerinin ve 4. madde kapsamında olup
olmayacağının, anlaşmanın gerçekleştiği pazarın niteliklerinin yanı sıra iş birliğine konu
ürünler ile iş birliğinin niteliği ve kapsamı gibi değişkenlere bağlı olduğu belirtilmektedir.
Ayrıca 145. paragrafta, bir üretim anlaşmasının teşebbüslerin pazar gücünü veya
maliyetlerinin benzerliğini artırması veya rekabete duyarlı bilgilerin değişimini içermesi
durumunda pazarda işbirlikçi sonuca veya pazarın rakiplere kapanmasına sebep
olabileceği ifade edilmektedir.
(48) Bu çerçevede, ilk etapta tarafların pazar gücü özelinde değerlendirme yapılması
gerekmektedir. Zira anlaşma taraflarının, fiyatları kârlı bir şekilde rekabetçi seviyenin
üzerinde tutmalarını veya üretim miktarı, ürün kalitesi ya da çeşitliliğini kârlı bir şekilde
rekabetçi seviyenin altında tutmaları ancak pazar gücü ile mümkündür. Kılavuz’un 149.
paragrafında, “Her hâlükârda, tek taraflı veya karşılıklı uzmanlaşma anlaşmalarının yanı
sıra, ortak dağıtım gibi belirli ticarileştirme faaliyetlerini de içeren ortak üretim anlaşmaları,
tarafların ilgili pazar veya pazarlardaki toplam paylarının %25’i geçmemesi ve
Uzmanlaşma Tebliği’nde sayılan diğer koşulların sağlanması halinde, Uzmanlaşma
Tebliği kapsamında yer alır. Ayrıca, benzer bir şekilde, üretimi genişletme amacı taşıyan
yatay fason üretim anlaşmaları bakımından, çoğu durumda, anlaşma taraflarının toplam
pazar payları %20’yi geçmediği takdirde, pazar gücünden söz edilmesi güçtür.”
denilmektedir. Aşağıdaki tabloda Keşan bölgesinde faaliyet gösteren hazır beton
üreticilerinin 2017, 2018 yılları ve 2019 yılının Ekim ayına kadar hazır beton satış miktarı
(m3) ve hasılatı (TL) bakımından pazar paylarına yer verilmektedir.

19-45/758-327
13/18


Tablo 10: Teşebbüslerin Hazır Beton Satış Miktarı (m3) ve Hasılatı (TL) Bakımından Pazar Payları
Teşebbüs
2017 2018 2019
Miktar (m3) Payı Miktar (m3) Payı Miktar (m3) Payı
SAROS BETON9 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AKÇANSA BETON10 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam 120.574 %100 116.826 %100 102.197 %100
Teşebbüs
2017 2018 2019
Hasılat (TL) Payı Hasılat (TL) Payı Hasılat (TL) Payı
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam 14.874.152 %100 18.897.430 %100 18.336.471 %100
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Hesaplamalar
(49) Tablo 10’da görüldüğü üzere, Sözleşme taraflarının toplam pazar payı 2017 yılında miktar
bakımından %(…..), hasılat bakımından %(…..); 2018 yılında miktar bakımından %(…..),
hasılat bakımından %(…..). 2019 yılının ilk on aylık döneminde ise tarafların toplam pazar
payının miktar bakımından %(…..), hasılat bakımından %(…..) olduğu anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla tarafların toplam pazar payları, tek taraflı uzmanlaşma anlaşmaları için
Kılavuz’un 149. paragrafında belirtilen %25 toplam pazar payının üzerindedir. Bu
bağlamda, tarafların pazar gücünün bulunup bulunmadığının tespit edilebilmesi için, ilgili
pazardaki diğer koşulların da değerlendirilmesi gerekmektedir.
(50) İlk etapta hazır betonun ürün niteliğine ve piyasa yapısına değinmekte fayda
görülmektedir11. Hazır beton belirli oranlarda çimento, doğal veya yapay agrega, su ve
belli katkı malzemelerinin mikserle karıştırılması yöntemiyle üretilen bir inşaat
malzemesidir. Hazır beton, belirli bir sürenin geçmesi halinde kullanılabilmesi için gerekli
özellikleri kaybetmesinden ötürü stoklanamamaktadır. Kullanım amaçları bakımından alt
kategorilere ayrılabilmekle birlikte alt ürün grupları arasında yüksek arz ikamesi
bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, hazır beton niteliği itibarıyla homojen bir ürün olup
teşebbüslerin üretim, pazarlama ve dağıtım maliyetleri benzerlik teşkil etmektedir12.
Dolayısıyla hazır beton üreticilerinin ürünün özelliklerini farklılaştırma, farklı müşteri
kitlesine hitap etme veya farklı fiyatlandırma yapma imkânı oldukça kısıtlıdır. Bu tipte bir
ürünün söz konusu olduğu pazarlarda ise öne çıkan temel rekabetçi parametre fiyat
olmaktadır13.
(51) Hazır beton pazarı, gerek iktisadi gerekse de hukuki bakımdan önemli pazara giriş
engellerinin bulunmadığı bir yapıya sahiptir. Bir hazır beton santralinin faaliyete
geçebilmesi için santralin yer aldığı yerdeki belediye başkanlığından “işyeri açma ve
çalıştırma ruhsatı (GSM)”, Türk Standartları Enstitüsünden “TSE Uygunluk Belgesi” ve
Kalite Güvence Sistemi Kurumundan “KGS Uygunluk Belgesi” alınması gereklidir. Bu
belgelerin alınmasının önünde herhangi bir engel olmayıp gerekli şartları yerine getiren
teşebbüsler ilgili belgelere sahip olmaktadır.
(52) Bir hazır beton santralinin kurulumu için hukuki boyutun yanı sıra iktisadi boyutun da göz
önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu tesislerin kurulumu için teşebbüsler, gerekli

9 SAROS BETON’un AKÇANSA BETON’a gerçekleştirdiği satışlar ayrıştırılmıştır.
10 AKÇANSA BETON’un 2019 yılındaki pazar payı SAROS BETON’dan tedarik ettiği hazır betonu yeniden
sattığı miktardan ve bu kapsamda elde ettiği hasılattan oluşmaktadır.
11 18.02.2016 tarih ve 16-05/118-53 sayılı Kurul kararından yararlanılmıştır.
12 18.02.2016 tarih ve 16-05/117-52 sayılı karar.
13 Hazır betonun girdisi olan ve ürün niteliği olarak aynı özellikleri gösteren çimento açısından benzer bir
değerlendirme yapılan karar örneği için bkz. 19.10.2006 tarih ve 06-77/992-287 sayılı karar.
19-45/758-327
14/18


izin ve onayları alarak öncelikle saha (yaklaşık 10.000 m2), daha sonra ise bu saha
üzerine kurulacak santral için gerekli ekipmanı edinerek faaliyet gösterebilmektedir14.
Nitekim yeterli talebin olduğu her bölgede birden fazla hazır beton tesisinin bulunduğu şu
ana kadar yapılmış Kurum incelemelerinde de tespit edilmiştir. Ayrıca, mobil hazır beton
santralleri de kurulabilmektedir. Bu tür hazır beton santralleri bir çekici yardımıyla
taşınarak inşaat alanına kurulabilmekte ve sabit hazır beton santrallerinin süre, uzaklık
gibi unsurlardan kaynaklanan dezavantajlarının önüne geçilebilmektedir. Mobiliteyi
destekleyen bu teknolojinin, ürünün kısa sürede tüketilmesi zorunluluğunun yarattığı giriş
engelinin de önüne geçtiği, dolayısıyla, hazır beton tesisi kurulumunun iktisadi bakımdan
güç olmadığı söylenebilecektir.
(53) Yukarıda yer verilen bilgiler ışığında, genel olarak hazır betonun homojen bir ürün olduğu,
müşterilerin herhangi bir üreticinin ürününü bir diğerininkine kolaylıkla tercih edebileceği,
ürün standartlarının belirli olmasından ötürü üreticilerin ürünleri arasında bir farklılığın
olmadığı, bu nedenle pazarda rekabet aracı olarak sadece fiyatın kullanılabileceği,
dolayısıyla taraflardan herhangi birinin fiyat yükseltmesi durumunda müşterilerin diğer
tedarikçileri tercih edebileceği değerlendirilmektedir.
(54) Bu çerçevede, tarafların pazar gücünün değerlendirilebilmesi amacıyla, pazarda önemli
rekabetçi baskı yaratabilecek başka teşebbüsler olup olmadığı hususu önem
kazanmaktadır. Tablo 10’dan görüleceği üzere hâlihazırda SAROS BETON haricinde
bölgede SERİN BETON ve ZOFUNLAR BETON faaliyet göstermektedir. SERİN
BETON’un 2017 yılında miktar ve hasılat bakımından %(…..); 2018 yılında miktar
bakımından %(…..), hasılat bakımından %(…..); 2019 yılının ilk on ayında miktar
bakımından %(…..), hasılat bakımından %(…..) pazar payına sahip olduğu
görülmektedir. ZOFUNLAR BETON’un ise 2017 yılında miktar bakımından %(…..),
hasılat bakımından %(…..); 2018 yılında miktar bakımından %(…..), hasılat bakımından
%(…..) ve 2019 yılının ilk on ayında miktar ve hasılat bakımından %(…..) pazar payına
sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bu noktada, ZOFUNLAR BETON’un 2017 yılının Eylül
ayında faaliyete geçtiği, dolayısıyla 2017 yılındaki pazar payının nispeten düşük olduğu,
ancak faaliyete geçmesi akabinde neredeyse SERİN BETON ile eşdeğer seviyelerde bir
pazar payı elde ettiği belirtilmelidir. Dolayısıyla her ne kadar bölgede SAROS BETON’un
lider konumunda olduğu görülse de SERİN BETON ve ZOFUNLAR BETON’un Sözleşme
tarafları üzerinde rekabetçi baskı yaratabileceği değerlendirilmektedir.
(55) Yapılan inceleme kapsamında AKÇANSA BETON’un bölgedeki tesisini kapatma
nedenleri araştırılmıştır. Öncelikle AKÇANSA BETON’un Keşan bölgesindeki üretim
faaliyetlerini rekabete aykırılık teşkil edebilecek bir nedenle sonlandırdığına ilişkin
herhangi bir belge ya da bilgi bulunamamıştır. Konuya ilişkin teşebbüs tarafından
gönderilen cevapta; Sözleşme’nin akdedildiği dönemde sektörde yaşanan talep
daralması ile zarar etmekte olan eskimiş ve yıpranmış bir tesise en az 90.000 Euro yatırım
yapılmasının gerektirdiği maliyet nedeniyle tesisin kapatılması kararı verildiği, bu kararın
tamamen şirket yönetimi tarafından alınan ticari ve yönetsel bir karar olduğu ifade
edilmiştir. Tablo 8’de de belirtildiği üzere, ilgili Sözleşme’nin akdedildiği dönemde ilgili
coğrafi pazardaki toplam talep bir önceki yılın aynı dönemine göre %49 oranında
azalmıştır. Bu bakımdan, pazardaki ilgili döneme ilişkin bilgiler teşebbüsün ifadelerini teyit
eder niteliktedir. Dolayısıyla anılan Sözleşme vasıtasıyla pazardaki faaliyetine son verme
kararı alan bir rakip teşebbüsün kısıtlı da olsa pazarda faaliyetlerini devam ettirmesine
imkân sağlanmaktadır.


14 18.02.2016 tarih ve 16-05/118-53 sayılı Kurul kararında bu tutar yaklaşık olarak 1-1,5 milyon TL olarak
belirtilmiştir.
19-45/758-327
15/18


(56) Öte yandan, AKÇANSA BETON’un ilerleyen dönemde tesisini tekrar faal hale getirmesi
halinde Sözleşme taraflarının pazardaki arz miktarını kontrol edebilecek pazar gücü
seviyesine ulaşma ihtimali akla gelebilecektir. Bu nedenle, AKÇANSA BETON’dan
kapatılan tesisin araç-gereç durumu, tesisin yakın gelecekte faal hale getirilip
getirilmeyeceği ve faal hale getirilmesi durumunda SAROS BETON ile akdedilen
sözleşmenin akıbetinin ne olacağına yönelik bilgi talep edilmiştir. Teşebbüs tarafından
gönderilen cevapta;
- (…..)
ifade edilmiştir.
(57) Sözleşme’nin imzalanmasının akabinde AKÇANSA BETON tarafından SAROS
BETON’dan 2018 yılının Kasım ayından 2019 yılının Ekim ayına kadar toplamda (…..)
m3 hazır beton tedarik edildiği, böylelikle teşebbüsün pazardaki mevcudiyetini devam
ettirmeye çalıştığı bilgisi verilmiştir. Bunun yanı sıra yalnızca 2019 yılı göz önüne
alındığında; AKÇANSA BETON’un SAROS BETON’dan toplamda (…..) m3 hazır beton
tedarik ettiği, bu miktarın SAROS BETON’un 2019 yılındaki toplam satışlarının içerisinde
%(…..) paya tekabül ettiği, bölgedeki toplam satış miktarının ise %(…..) oluşturduğu
görülmektedir. Aşağıdaki tabloda AKÇANSA BETON’un 2018 yılı içerisinde satış miktarı
ve hasılatı ile Sözleşme sürecindeki 2019 yılının ilk on ayı içerisinde yapmış olduğu satış
miktarı ve hasılatına karşılaştırmalı olarak yer verilmektedir.
Tablo 11: AKÇANSA BETON’un 2018 ve 2019 Yıllarında Gerçekleştirdiği Satış Miktarı ve Hasılatı
2018 2019
Teşebbüs
Miktar
(m3)
Oran
Hasılat
(TL)
Oran
Miktar
(m3)
Oran
Hasılat
(TL)
Oran
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Hesaplamalar
(58) Yukarıdaki tabloda yer alan verilere göre AKÇANSA BETON’un 2018 yılındaki pazar
payının %(…..) olarak gerçekleştiği, 2019 yılının ilk on ayında %(…..) pazar payına sahip
olduğu görülmektedir. Sözleşme’nin yürürlüğe giriş tarihinin 20.11.2018 olduğu göz
önüne alındığında, AKÇANSA BETON’un 2018 yılına ilişkin satış miktarı verilerinde
yaklaşık 1,5 aylık süre zarfında SAROS BETON’dan tedarik edip satışa sunduğu beton
miktarının da dahil olduğunun belirtilmesinde yarar görülmektedir. Tüm bu hususlar göz
önünde bulundurulduğunda, Sözleşme’nin pazarın yapısında önemli bir değişiklik
meydana getirmediği sonucuna ulaşılmıştır.
(59) Öte yandan, yukarıda Tablo 10’da yer verildiği üzere, bölgedeki toplam talebin 110-
120.000 m3 civarında seyrettiği görülmektedir. Dosya kapsamında, Sözleşme taraflarının
rakibi konumundaki SERİN BETON’un yıllık (…..); ZOFUNLAR BETON’un (…..) m3
üretim kapasitesi olduğu bilgisi edinilmiştir. Dolayısıyla, pazardaki talebin tamamının
teşebbüsün rakiplerinin biri tarafından dahi karşılanabileceği, bu bakımdan pazarda
önemli bir kapasite fazlasının olduğu değerlendirilmektedir. Bu sayede, Sözleşme
taraflarının fiyat artırması durumunda rakibi konumundaki teşebbüsler talebi kolaylıkla
karşılayabilecektir. Fiyat rekabetinin temel rekabetçi parametre olarak öne çıktığı ve
ürünün homojen özellik arz ettiği pazar özellikleri dikkate alındığında, Sözleşme
taraflarının rakibi konumundaki iki teşebbüsün, önemli orandaki kapasite fazlaları ile
anlaşma tarafları üzerinde ciddi rekabetçi baskı uygulayabileceklerdir.
(60) Yukarıda yer verilen pazara ve koşullara ilişkin tüm tespit ve değerlendirmeler ışığında
ve dosya konusu işlem çerçevesinde; Sözleşme’nin ilgili pazarın yapısını değiştirebilecek
nitelikte olmadığı, SERİN BETON ve ZOFUNLAR BETON’un pazardaki varlığı, kapasite
fazlası ve ürünün homojen niteliği göz önüne alındığında, taraflar üzerinde önemli
rekabetçi baskı uyguladığı/uygulayacağı sonucuna varılmaktadır.
19-45/758-327
16/18


(61) Rekabet açısından endişe doğurabilecek bir diğer husus da bilgi paylaşımına ilişkindir.
Bilgi değişimi, pazarı şeffaf hale getirerek oluşturulan bir izleme mekanizması ile
teşebbüslerin, rakiplerinin aralarındaki rekabeti kısıtlayıcı anlaşmaya aykırı davranışlarını
tespit etmesini ve buna karşılık vermesini kolaylaştırmak suretiyle pazarda işbirlikçi
sonucu mümkün kılabilir ya da bu davranışların sürdürülebilirliğini (içsel istikrar) artırabilir.
Güncel veya geçmiş verilerin değişimi böyle bir izleme mekanizmasının oluşturulmasını
sağlayabilir.
(62) Fiyata, miktara, müşterilere, maliyetlere, cirolara, satışlara, alımlara, kapasiteye, ürün
niteliklerine, pazarlama planlarına, risklere, yatırımlara, teknolojilere, AR-GE
programlarına ilişkin bilgilerin rekabete duyarlı olduğu kabul edilir. Bununla birlikte, genel
olarak, ürün fiyatına, üretim ve satış miktarlarına ilişkin bilgiler, en stratejik bilgiler olarak
kabul edilmekte; bunları, maliyetlere ve talebe ilişkin bilgiler izlemektedir. Bilginin stratejik
açıdan önemi, bilgi değişiminin sıklığının ve pazardaki bağlamının yanı sıra, verilerin
hacmine ve güncelliğine bağlıdır. Bu çerçevede, rakipler arasında gelecekte uygulanması
planlanan fiyat veya üretim ya da alım miktarına ilişkin bilgi değişiminin, genel olarak
rekabeti kısıtlayıcı nitelikte olduğu kabul edilmektedir.
(63) Dosya konusu Sözleşme incelendiğinde; tarafların fiyat, üretim ve satış miktarı, maliyet
ve talep gibi stratejik bilgileri paylaşmalarına imkân verecek herhangi bir hüküm
bulunmadığı görülmektedir. Ayrıca, Sözleşme’nin bir fason üretim anlaşması olduğu göz
önünde bulundurulduğunda, söz konusu bilgilerin paylaşılmasını gerektirmediği de
belirtilmelidir.
(64) Öte yandan Sözleşme’nin 3.2.maddesinde yer alan “(…..).” hükmünün değerlendirilmesi
yararlı olacaktır. Daha önce de yer verildiği üzere, hazır beton niteliği itibarıyla homojen
bir ürün olup ürün farklılaştırması pek mümkün olmamakta ve bu unsurun pazardaki
rekabet üzerinde kritik bir önemi bulunmamaktadır. Bu çerçevede, ilgili Sözleşme
maddesinde AKÇANSA BETON’a verilen üretim kayıtlarına ulaşma yetkisi rekabetçi
açıdan stratejik bir bilgi niteliği taşımamaktadır. Bunun yanı sıra, AKÇANSA BETON
SAROS BETON’dan tedarik ettiği hazır betonun satışını kendi markası altında
gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla ilgili maddenin teşebbüsün marka imajını koruma
gayesinin bir ürünü olduğu ve maksadını aşan nitelikte olmadığı kanaati hasıl olmuştur.
(65) Sözleşme konusu tarafların ilgili pazardaki rekabetçi davranışlarını etkileyecek ve
işbirlikçi sonuçların oluşmasına neden olabilecek bir diğer husus da, tarafların
maliyetlerinin benzer hale gelmesine ilişkindir. Taraflar arasındaki bir üretim anlaşması,
tarafların, işbirlikçi sonuç içine girmelerine imkân verecek şekilde ürünün değişken
maliyetlerinin benzerliğini artırıyor ise rekabeti kısıtlayıcı etkilere sebep olabilmektedir.
(66) Kurulun geçmiş kararlarında hazır betonun maliyetlerinin yaklaşık %65’inin çimento ve
agrega, %20’sinin motorin, taşıma ve pompalama maliyetlerinden oluştuğu15; çimentonun
maliyetinin yaklaşık %40’ının yakıt, %21’inin elektrikten oluştuğu; agreganın maliyetinin
ise yaklaşık %50’sinin motorin, %10’unun elektrikten oluştuğu; bu çerçevede hazır beton
maliyetlerinin doğrudan veya dolaylı olarak %50’sinin motorin maliyetleri olduğu
belirtilmektedir16. Bu bağlamda, yakıt giderlerinin hazır beton maliyetinin önemli bir kalemi
olduğu anlaşılmaktadır.
(67) Sözleşme hükümleri maliyetlerin benzeşmesi açısından incelendiğinde, Sözleşme’nin
5.1. ve 5.3 maddelerine değinilmesinde yarar görülmektedir. 5.1. maddede SAROS
BETON’un ürettiği betonun AKÇANSA BETON’a satış fiyatının (…..) sabit bedelin

15 16.10.2012 tarih ve 12-50/1445-492 sayılı; 17.09.2013 tarih ve 13-54/755-315 sayılı; 18.02.2016 tarih ve
16-05/117-52 sayılı Kurul kararları.
16 17.09.2013 tarih ve 13-54/755-315 sayılı karar.
19-45/758-327
17/18


eklenmesi ile tespit edileceği, 5.3. maddede sabit bedel artışının her 6 ayda bir TÜİK
tarafından açıklanacak TÜFE+ÜFE artış oranlarının ortalaması olacağı belirtilmektedir.
Dolayısıyla SAROS BETON’un satış fiyatının hammadde maliyetine ilave olarak
katlandığı elektrik, işçilik, malzeme, yardımcı maddeler gibi sair kalemler ve belirli bir kâr
marjının eklenmesi suretiyle belirlendiği görülmektedir. Bu noktada, SAROS BETON’un
üretim ölçeğinin büyüklüğünün hammadde maliyetine ilave olarak katlanacağı maliyetler
üzerinde olumlu bir etki yaratacağının belirtilmesinde yarar görülmektedir. AKÇANSA
BETON’un hazır beton tedariki için katlanacağı maliyet ise SAROS BETON’dan ürünü
alış fiyatı olacaktır. İlaveten, alış fiyatının hazır betonun üretimi ve tesiste transmiksere
teslimini içermesi sebebiyle AKÇANSA BETON’un ürünün nakliye maliyetini de kendisinin
karşılayacağı anlaşılmaktadır.
(68) Daha önce de belirtildiği üzere, hazır beton sektöründe üretim, pazarlama ve dağıtım
maliyetleri benzerlik arz etmektedir. Öte yandan, dosya konusu anlaşmada hâlihazırda
taraflardan biri üretim yapmamaktadır. Bunun yanı sıra SAROS BETON’un üretim
ölçeğinin büyüklüğü ve her ne kadar uzak bölgelere taşınması söz konusu olmasa da
yakıt giderlerinin hazır betonun maliyetinin önemli bir yüzdesini oluşturduğu göz önünde
bulundurulduğunda dosya konusu Sözleşme’nin tarafların maliyetlerinin benzeşmesi
üzerinde belirgin bir etkiye sahip olmayacağı kanaatine varılmıştır.
(69) Yapılan inceleme, tespit ve değerlendirmeler sonucunda; Sözleşme’nin, pazarın
yapısında rekabetçi endişe yaratabilecek bir değişiklik yaratmadığı, herhangi bir fiyat
tespiti ve müşteri/bölge paylaşımına yol açabilecek nitelikte hükümler içermediği,
faaliyetine son vermiş bir teşebbüsün kısıtlı da olsa pazarda faaliyet göstermesine imkân
tanıdığı, ayrıca özellikle bilgi paylaşımı ve maliyet benzerliği gibi hususlar açısından
herhangi bir rekabetçi endişe oluşturmadığı göz önüne alınarak 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesine aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
(70) Diğer yandan Sözleşme ile 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında hakim durumun
kötüye kullanılması söz konusu değildir. Ayrıca ilgili Sözleşme 4054 sayılı Kanun’un 7.
maddesi çerçevesinde herhangi bir birleşme devralma işlemini düzenlememektedir.
Açıklamalar ışığında Sözleşme’nin 4054 sayılı Kanun’un 4, 6 ve 7. maddelerine aykırı
olmadığı, dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi çerçevesinde menfi tespit alabilir
nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(71) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak
üzere, Kurul Üyesi Hasan Hüseyin ÜNLÜ’nün farklı gerekçesi ve OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.















19-45/758-327
18/18




19.12.2019 tarih, 19-45/758-327 sayılı Karara ilişkin farklı görüş


Söz konusu Kararda ulaşılan, soruşturma açılmaması sonucuna katılmakla birlikte,
Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. (AKÇANSA BETON) ile Saros Hazır Beton İnşaat
Mad. San. ve Tic. A.Ş. (SAROS BETON) arasında akdedilen anlaşmanın “menfi tespit
alabilir nitelikte olduğu” yönündeki Kurul kanaatine aşağıda yer alan gerekçelerle
katılmam mümkün olmamıştır.

Kararın 37 nci paragrafında 20/11/2018 tarihinde yürürlüğe konulan anlaşmanın,
tarafların her ikisinin de hazır beton pazarında faaliyet göstermesi nedeniyle yatay fason
üretim anlaşması niteliğinde olduğu, bu tür anlaşmaların Yatay İşbirliği Kılavuzunun 129
uncu ve devamı paragraflarında “Tek Taraflı Uzmanlaşma Anlaşması” olarak
tanımlandığı, söz konusu anlaşmanın da bu nitelikte olduğu ifade edilmiştir.
Taraflar arasındaki anlaşmaya kadar hem AKÇANSA BETON hem de SAROS BETON

Keşan ilçesinde sahip oldukları hazır beton tesisi ile bölgede faaliyette bulunmaktayken,
ilgili anlaşmayla AKÇANSA BETON ilçedeki üretim tesisini kapatarak, bölgedeki hazır
betonu da rakibi konumundaki SAROS BETON’dan temin edecektir. Bu bakımdan
rakipler arasındaki anlaşma 4054 sayılı Kanun kapsamında olduğundan söz konusu
anlaşmanın menfi tespit alabilir nitelikte olmadığı düşüncesindeyim.

Diğer yandan Kararda, anlaşmanın niteliği ile ilgili olarak “Yatay İşbirliği Anlaşmaları
Kılavuzu” kapsamında değerlendirme yapılması da bu düşüncemi desteklemektedir. Zira
söz konusu kılavuz menfi tespitten ziyade muafiyet koşulları bakımından teşebbüslere yol
gösterici bir kılavuzdur.

Bu itibarla Kararın sonuç kısmına katılmakla birlikte, yukarıda yer verilen açıklama ve
gerekçelerle AKÇANSA BETON ile SAROS BETON arasında akdedilen anlaşmanın
menfi tespit alabilir nitelikte olmadığı düşüncesiyle kararda yer alan bu yöndeki
değerlendirmelere katılmıyorum.


Hasan Hüseyin ÜNLÜ
Kurul Üyesi





Full & Egal Universal Law Academy