T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/71
Karar No : 2020/3152
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Sendikası
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 21/03/2019 tarih ve E:2013/5340, K:2019/2324 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği'ne ekli İşkolları Listesinin 5 sıra numaralı "Dokuma, Hazır Giyim ve Deri" işkolunda yer alan 20.60 sınıf kodlu "Suni veya sentetik elyaf imalatı" ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 21/03/2019 tarih ve E:2013/5340, K:2019/2324 sayılı kararıyla;
07/11/2012 tarih ve 28460 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun "İşkolları" başlıklı 4. maddesinde, "(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. (2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır. (3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir." hükmünün yer aldığı; Kanun'a ekli (1) sayılı cetvelde işkollarının sayıldığı; yirmi farklı işkoluna yer verildiği,
19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, "(1) Bu Yönetmeliğin amacı 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 4 üncü maddesinde sayılan işkollarına hangi işlerin gireceğini tespit etmektir."; "İşkollarına giren işler" başlıklı 2. maddesinde, "(1) Her bir işkoluna giren işlerin neler olduğu, ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılmasına ilişkin uluslararası norm ve standartlar göz önünde bulundurularak düzenlenen işkolları listesi EK-1’de gösterilmiştir. (2) NACE Rev 2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması kapsamında tanımlanamayan veya sınıflandırılamayan işlere ve işyerlerine kodsuz olarak yer verilmiştir." düzenlemesinin yer aldığı; Yönetmelik'e ekli İşkolları Listesinde de yirmi işkolunun Kanun'da belirtildiği şekilde sıralandığı; 5 sıra numaralı "Dokuma, Hazır Giyim ve Deri" işkolunda, 20.60 sınıf kodu ile "Suni veya sentetik elyaf imalatı"na yer verildiği,
Dava konusu İşkolları Yönetmeliğinin, 6356 sayılı Kanun'un 4. maddesinde sayılan işkollarına hangi işlerin gireceğini tespit etmek amacıyla hazırlandığı ve Kanun'un amir hükmü gereğince, bir işkoluna giren işlerin işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak belirlendiği; bu belirlemeler yapılırken Avrupa Birliğinin kullanmakta olduğu NACE (Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması) Rev.2'ye uyumlu, NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasının dikkate alındığı,
NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması adı verilen sınıflamanın kurum ve kuruluşların tuttukları idari kayıtlarda kullanılması amacıyla oluşturulduğu; Ocak 2012 itibarıyla Türkiye İstatistik Kurumunca kullanıma sunulduğu; bu sınıflama kapsamında, katma değeri en yüksek paya sahip olanların kısım olarak, bu kısımlar içinde en yüksek katma değere sahip olanların bölüm olarak, bu bölümler içinde en yüksek katma değere sahip olanların grup olarak, bu gruplar içinde en yüksek katma değere sahip olanların sınıf olarak, bu sınıflar içinde en yüksek katma değere sahip olanların alt sınıf olarak belirlendiği;
Yönetmelik'te sınıf tanımlarının ilgili sınıflamanın alt sınıf tanımlarını da kapsayacak şekilde düzenlendiği; alt sınıf tanımı, aynı işkolunda yer alıyorsa Yönetmelik'te yalnızca sınıf tanımlarına yer verildiği; alt sınıf farklı işkolunda yer alıyorsa ayrıca alt sınıf tanımlarına da yer verildiği; NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması kapsamında tanımlanmayan veya sınıflandırılamayan işlere ve işyerlerine kodsuz olarak yer verildiği; mevcut işkollarında yer alan ancak sınıflamada uygun tanımı bulunamayan işler ve işyerleri için mevcut sınıflamanın dışında tanımlama yapıldığı; Yönetmelik'in hazırlanışında dikkate alınan bu sınıflamanın 2012 yılından sonra da güncellemeler içerebilecek şekilde her yıl yayımlandığı,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 27/03/2000 tarih ve 2000/5 sayılı işkolu tespit kararında "...işyerinin kuruluş amacının sentetik elyaf ve suni iplik üretmek olduğu, bu amacın gerçekleşmesi için kimyasal bir prosese ihtiyaç duyulduğu, ancak üretim prosesesinin içinde kimyasal bir bölüm bulunmasının işkolu tespitinde duraksamalara meydan vermeyeceği ... İşyerlerinde yapılan işlerin, İşkolları Tüzüğü'nün 06 sıra numaralı "Dokuma" işkolunda yer alması gerektiği tespit edilmiştir." ifadelerine yer verildiği,
"Her türlü iplik sanayii (sun'i ve sentetik elyaf işleri dahil)" işlerinin mülga İşkolları Tüzüğü'nün 6 sıra numaralı "Dokuma" işkolunda sayıldığı,
NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında C kısım kodu ile "İmalat", bu kısım altında ise 13 bölüm kodu ile "Tekstil ürünlerinin imalatı" ve 20 bölüm kodu ile "Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı"na yer verildiği,
13 bölüm kodlu "Tekstil ürünlerinin imalatı" altında, 13.1 grup kodu ve 13.10 sınıf kodu ile "Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi", 13.2 grup kodu ile "Dokuma", 13.3 grup kodu ile "Tekstil ürünlerinin bitirilmesi" ve 13.9 grup kodu ile "Diğer tekstil ürünlerinin imalatı"nın yer aldığı; 13.10 sınıf kodlu "Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi" altında yer alan alt sınıf tanımlarında doğal pamuk, yün, tiftik vs. elyafın imalatı, bükülmesi, iplik hâline getirilmesi gibi faaliyetlerin yanında, 13.10.09 alt sınıf kodlu "Sentetik veya suni devamsız elyafın kardelenmesi ve taraklanması" ve 13.10.15 alt sınıf kodlu "Suni ve sentetik elyafların bükülmesi ve iplik haline getirilmesi (filament ipliği ve suni ipek elyafı imalatı hariç)" faaliyetlerine de yer verildiği,
Diğer yandan, 20 bölüm kodlu "Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı" altında, 20.6 grup kodu ve 20.60 sınıf kodu ile "Suni veya sentetik elyaf imalatı"na yer verildiği; 20.60 sınıf kodu altında, "20.60.01" alt sınıf kodu ile "Kardelenmemiş ve taranmamış suni ve sentetik elyaf imalatı", 20.60.02 alt sınıf kodu ile "Sentetik filament ipliği ve sentetik monofilamentlerin, şeritlerin ve benzerlerinin imalatı (poliamidden ve polyesterden yüksek mukavemetli filament iplikler dahil) (bükülü, katlı ve tekstürize olanlar hariç)" faaliyetlerine yer verildiği,
Yönetmelik'e ekli İşkolları Listesinde ise 13.10 sınıf kodlu "Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi", 13.20 sınıf kodlu "Dokuma", 13.30 sınıf kodlu "Tekstil ürünlerinin bitirilmesi" ve 20.60 sınıf kodlu "Suni veya sentetik elyaf imalatı"nın 5 sıra numaralı "Dokuma, Hazır Giyim ve Deri" işkolunda sayıldığı,
Yapılan ayrımlardan, NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında suni ve sentetik elyaf üretiminin kural olarak tekstil elyafı üretiminden ayrı başlıklandırıldığı; ancak alt sınıf kodlarına bakıldığında, suni ve sentetik elyaf üretimine yönelik bazı faaliyetlerin tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi faaliyeti kapsamında, bazılarının ise suni ve sentetik elyaf imalatı kapsamında düzenlendiğinin anlaşıldığı; NACE kodları ile belirlenen sınıflamada temel ayrımın üretimin yöntemine ve içeriğine göre yapılmışsa da alt kodlara inildikçe yapılan işlerin birbirleri ile iç içe olduğunun görüldüğü; Yönetmelik'te ise bu faaliyetlerın bir bütün olarak değerlendirilerek 5 sıra numaralı "Dokuma, Hazır Giyim ve Deri" işkolunda sayıldığı,
Bu durumda, tekstil sektörünün bir parçası olduğunda kuşku bulunmayan suni ve sentetik elyaf imalatının temel olarak kimyevi bir işlem olsa da; mülga İşkolları Tüzüğü'ndeki düzenleme, NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasındaki ayrımlar (özellikle alt sınıf tanımları) ve yukarıda belirtilen tespit kararı dikkate alındığında, İşkolları Yönetmeliği'ne ekli İşkolları Listesinde yer alan 5 sıra numaralı "Dokuma, Hazır Giyim ve Deri" işkolunda sayılmasında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu düzenlemede faaliyet alanlarının gerçek duruma göre ait olduğu işkollarına dağıtımının amaçlandığı, bu çerçevede hammade olarak petrol ve kimyevi maddeler kullanılan bir sektörün tekstil işkolu kapsamında değerlendirilmesinin hukuka aykırı olduğu, suni ve sentetik elyaf üretiminin dokuma işi ile hiçbir alakasının bulunmadığı, dava konusu Yönetmelik'te "suni ve sentetik elyaf üretimi"nin sınıf kodunun 20.60 olarak belirlendiği, faaliyet sınıflamasında esas alınan uluslararası NACE kodlarında 04 numaralı "petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç" işkoluna dahil işlerin 20 kodlu işlerden oluştuğu, bütün 20 kodlu işlerin "petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç" işkoluna dahil edilmişken sadece 20.60 sınıf numaralı "suni ve sentetik elyaf üretimi"nin dokuma, hazır giyim ve deri işkolunda yer almasının kanuna ve hukuka aykırı olduğu, dava konusu Yönetmelik'te "dokuma, hazır giyim ve deri" işkolu kapsamında 13.10 sınıf numaralı "tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi" tanımlı ayrı bir işin de düzenlendiği, suni ve sentetik elyaf üretiminden kastedilen hususun kimyasal ve petrol hammaddesinden elyaf üretimi olduğu, nitekim elyaf üretimi esnasında dokuma ve dikim işlemi gerçekleştirilmediği, davalı Bakanlığın "Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi" kapsamında suni elyaf üreten işyerlerini "kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı" bölümünde kabul ettiği, aynı şekilde İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına İlişkin Yönetmelik'te temel plastik hammaddeleri ile suni ve sentetik elyaf üretimi faaliyetinin kimya sanayi içinde sayıldığı, elyaf üretimi ile elyaftan tekstil ürünü dokuması faaliyetlerinin birbirinden ayrı işler olduğu, tüm bu anlatımlar doğrultusunda dava konusu Yönetmelik'in sebep ve konu unsurlarında sakatlık bulunduğu belirtilerek, temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu uyarınca İşkolları Yönetmeliğinin işçi ve işveren konfederasyonların görüşü alınarak uluslararası normlar ve işkolu tespitine ilişkin yargısal içtihatlar doğrultusunda hazırlandığı, mezkur Yönetmelik hazırlanırken Avrupa Birliğinin kullandığı NACE Rev.2 sınıflaması ile uyumlu olan NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasının esas alındığı, suni ve sentetik elyaf üretimi yapan işyerlerinin "dokuma" işkolunda bulunduğu yönünde tesis edilen işkolu tespit kararları doğrultusunda dava konusu Yönetmelik'te suni ve sentetik elyaf üretimi faaliyetinin "dokuma, hazır giyim ve deri" işkolunda değerlendirildiği, dava konusu düzenlemeden önce yürürlükte bulunan İşkolları Tüzüğü'nde de benzer şekilde her türlü iplik sanayinin suni ve sentetik elyaf işleri de dahil olmak üzere dokuma işkolunda yer aldığı belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 4. maddesinin 3. fıkrasında, bir işkoluna giren işlerin işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği öngörülmüş, bu düzenlemeye istinaden 19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 2. maddesinde, "(1) Her bir işkoluna giren işlerin neler olduğu, ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılmasına ilişkin uluslararası norm ve standartlar göz önünde bulundurularak düzenlenen işkolları listesi EK-1’de gösterilmiştir. (2) NACE Rev 2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması kapsamında tanımlanamayan veya sınıflandırılamayan işlere ve işyerlerine kodsuz olarak yer verilmiştir." kuralı yer almıştır. Anılan düzenlemelerden, İşkolları Yönetmeliğinde, her bir işkoluna giren işlerin belirlenmesi noktasında NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasının esas alındığı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, Avrupa Birliği İstatistik Bürosu tarafından türetilen NACE Rev.2 sınıflaması ile uyumlu olarak hazırlanan NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında, 20 bölüm kodlu "kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı" altında, 20.60 sınıf kodu ile "suni ve sentetik elyaf imalatı"na yer verilmiş olması ve elyafın tekstil sektörünün yanında başka alanlarda da kullanılması karşısında, somut uyuşmazlığın çözümü bakımından anılan işin hangi işkolu kapsamında bulunduğu ile ilgili bilirkişi incelemesi yaptırılarak karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, temyize konu Daire kararında sentetik elyaf ve suni iplik üreten bir işyerine yönelik alınan işkolu tespit kararına dayanılmakta ise de; belli bir işyerinde görülen faaliyet esas alınarak, bu işyerinin hangi işkolu kapsamında bulunması gerektiği hususunda tesis edilen işkolu tespit kararları ile bu kararlara karşı adli yargıda açılan davalarda verilen yargı kararlarının niteliği gözetildiğinde, somut uyuşmazlık bakımından emsal ya da dayanak alınması mümkün değildir. Nitekim, temyizen bakılan davaya konu uyuşmazlık, işkolu tespit kararı ile bu kararlara karşı açılan davalardaki uyuşmazlıktan farklı olarak, "suni ve sentetik elyaf imalatı" işinin teknik gereklilikler doğrultusunda belirli bir işyerinden bağımsız olarak "dokuma, hazır giyim ve deri" işkolu kapsamında kabul edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Tüm bu açıklamalar doğrultusunda, eksik araştırma ve inceleme neticesinde tesis edilen Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 21/03/2019 tarih ve E:2013/5340, K:2019/2324 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 14/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.






























Full & Egal Universal Law Academy