T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/3478
Karar No : 2020/1768
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Kantinciler Esnaf Odası
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı-…
VEKİLİ : Av…
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/05/2019 tarih ve E:2016/6639, K:2019/4912 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı "Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi" konulu Genelgesi ve eklerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/05/2019 tarih ve E:2016/6639, K:2019/4912 sayılı kararıyla;
Dava konusu Genelge'de; çocukların tükettiği enerji yoğunluğu yüksek besinlerin obezite, kalp, diyabet, kanser hastalıklarına zemin hazırladığı; bu faktörlerle mücadele kapsamında "Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı"nın Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlandığı; 2010/22 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile de bu programa, tüm programda öngörülen kurumların destek vermesi gerektiği belirtildiğinden, öğrencilerin ve kantin, kafeterya vb. işletmecilerin bilinçlendirilmesi ile gıda güvenliği konusunda önlemlerin alınmasının zorunlu olduğu; bu nedenle bakanlığa bağlı eğitim kurumları bünyesindeki kantin, yemekhane vb. işletmelerin gıda güvenliği ile teknik hijyen şartları bakımdan 5996 sayılı Kanun ve Okul Kantinleri Hijyen Yönetmeliği'ne göre denetlenmesine; bu kapsamda; 1) Bu işletmelerde Genelge'nin eki olan gıda güvenliği ve hijyen şartlarının dikkate alınmasına 2) Satışı yapılacak-yapılmayacak ürünler için Okul Sağlığı Bilim Kurulu kararına uyulacağına karar verilerek (bu kurul, isim isim yasaklanması gereken gıdaları belirlemekte ve bunlardan bir kısmının da belli kilokaloriyi aşmaması halinde satışının uygun olduğunu saptamaktadır.) 3)İşletmelerin Yönetmelik eki denetim formuna göre denetleneceği ve önceki Genelgelerin yürürlükten kalktığının belirtildiği,
Uyuşmazlık konusu Genelge'nin; Başbakanlığın Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı Konulu 2010/22 sayılı Genelgesi, 5996 sayılı Gıda ve Yem Kanunu ile Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Yönetmeliği, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu tarafından tebliğ edilen Okul Sağlığı Bilim Kurulu Kararına dayanılarak tesis edildiğinin Genelge'de ayrıca belirtildiği,
Konuya ilişkin mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; okullardaki gıda işletmelerinde, öğrencilere satışa sunulan gıda ve içeceklerin beden sağlığı ve gelişimi bakımından yararlananları doğrudan etkilemesi sebebiyle, davalı Milli Eğitim Bakanlığına Milli Eğitim Temel Kanunu'nun yüklediği görevler karşısında Milli Eğitim Bakanlığının; gıda güvenliği ve hijyenine ilişkin kuralları belirleyip denetim ve yaptırım konusunda Tarım Bakanlığına yetki veren mevzuat karşısında Tarım Bakanlığının; halk sağlığına ilişkin riskleri bertaraf etme konusunda Sağlık Bakanlığına yetki veren mevzuat karşısında da Sağlık Bakanlığının denetim, kural koyma ve yaptırım uygulama yetkilerinin bulunduğunun açık olduğu,
Bununla birlikte; yukarıdaki düzenlemeler ışığında, Genelge'de bahsi geçen ürünlerin satışının yasaklanmasına ve bu yerlerdeki gıda güvenliği ve hijyen koşullarını belirlemeye ilişkin yetkinin hangi bakanlığa ait olduğunun ortaya konulması gerektiği,
Mevzuat hükümleri uyarınca Sağlık Bakanlığının halk sağlığının korunması, riskler ve hastalıklarla mücadele konusunda yetkili olduğu, bu yetkisi uyarınca çeşitli eğitici programlar düzenlendiği ve okullarda sağlığın korunması için de eğitim faaliyetlerinin yanısıra danışma amacıyla Okul Sağlığı Bilim Kurulunun oluşturulduğu; bu Kurulun da çocukların sağlıklı gelişimini olumsuz etkileyen gıda ve içecekler yönünden çeşitli kararlar aldığı ve dava konusu Genelge'nin de dayanakları arasında olduğu görüldüğünden, Danıştay Sekizinci Dairesinin 27/09/2016 tarihli ara kararıyla, "bu kurulun kimlerden ve ne şekilde oluştuğunun" sorulduğu; Sağlık Bakanlığı tarafından verilen 28/11/2016 tarihli cevabi yazıda; bu Kurulun Bakanlığın yetkisi çerçevesinde, ülkemizin seçkin üniversitelerinin Beslenme ve Diyetetik, Halk Sağlığı, İç Hastalıkları, Endokrin, Çocuk Sağlığı, Fizik-Tedavi ve Rehabilitasyon, Beden Eğitimi, Gıda Mühendisliği uzmanlarından oluşturulduğu ve hangi gıdaların obezite, kalp sağlığı gibi hastalık risklerini artırdığı ve yasaklanması gerektiğine ilişkin kararlar aldığının belirtildiği; Sağlık Bakanlığının yönetim ve girişimiyle oluşturulan bu bilim kurulunun dünya uygulamalarını da esas alan bilimsel çalışmalarına dayalı olarak okul kantinlerinde satışı yasak ürünleri belirleme konusunda, Sağlık Bakanlığının yetkisi yönünden mevzuata aykırılık görülmediği,
Diğer yandan, okul kantinlerinde gıda güvenliği ve hijyen koşullarını belirleme konusunda da Tarım Bakanlığının yetkili olduğunda kuşku bulunmadığı,
Davalı ... Bakanlığının ise, Milli Eğitim Temel Kanunu'nun yüklediği görevler karşısında okul kantinlerini denetleme konusunda yetkili olduğu açık olmakla birlikte; davaya konu Genelge'nin; Sağlık Bakanlığı Okul Sağlığı Bilim Kurulu Kararının uygulanmasını sağlamak amacıyla çıkarıldığı ve yine gıda güvenliği ile hijyene ilişkin kuralların belirlendiği Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ile belirlenen hijyen koşullarının bu işletmelerde uygulanacağını duyuran bir işlemden ibaret olduğu yönünde değerlendirme yapıldığı, davaya konu Genelge'de yetki yönünden hukuka aykırı bir yön görülmediği,
Ayrıca dava konusu Genelge'nin yetkisiz Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünce yayımlandığı bu nedenle de yetki yönünden hukuka aykırı olduğu savunulsa da Genelge'nin Bakan oluru ile yayımlandığı, bu açıdan da yetki yönünden hukuka aykırı bir yön görülmediği,
Diğer taraftan, davalı idarenin savunmasında, yemek hizmeti sunan okul sayısının yetersiz olduğu, öğrencilerin ihtiyacının kantin vasıtasıyla giderildiğinin anlaşıldığı ve bu hale göre; sağlıklı nesiller yetiştirmekle görevli olan idare tarafından bilimsel veriler ışığında hazırlanan ve halk sağlığını tehdit eden birçok hastalığı önleme amacı taşıdığı anlaşılan davaya konu Genelge'de hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu Genelge'nin yetki, sebep, şekil ve konu unsurları açısından hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 22/05/2019 tarih ve E:2016/6639, K:2019/4912 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 08/10/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.































Full & Egal Universal Law Academy