Dairesi: 8. Daire
Esas No: 2021/4367
Karar No: 2023/117
Karar Tarihi: 24.01.2023
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4367
Karar No : 2023/117
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. ….
DAVALILAR : 1- …Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….
2- …Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Davacı tarafından,
1)Yükseköğretim kurumundan çıkarılmasına ilişkin …tarih ve …sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı,
2)18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne, cezaevi aracılığıyla 30/08/2020 tarihinde elektronik kayıt sistemi üzerinden kaydını yaptırdığı, kaydını yaptırdığı tarih itibarıyla hükümlü olduğu, ilk dönem sınavlarına girdiği, mahkumiyet hükmünün 12/03/2019 tarihinde kesinleştiği, …tarih ve …sayılı dava konusu işlemle yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasının verildiği ancak disiplin cezasının zamanaşımına uğradığı, Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin Anayasa'nın 10. ve 17. maddelerine aykırı olduğu, eğitim hakkının engellediği ileri sürülmektedir.
DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI:
…BAŞKANLIĞI'NIN SAVUNMASI: Usule ilişkin olarak, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği; esasa ilişkin olarak, Anayasa ve 2547 sayılı Kanun'un 54. ve 65/a-9 maddelerine dayanılarak Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin hazırlandığı, iptali istenilen yönetmelik hükmünün ölçülülük ilkesine ve üst hukuk normlarına uygun olduğu, tesis edilen işlemin ve dayanağı yönetmelik maddesinin hukuka uyarlı olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
…ÜNİVERSİTESİ'NİN SAVUNMASI: Usule ilişkin olarak davanın …İdare Mahkemesi'nde açılması gerektiğinden bahisle yetki yönünden reddine karar verilmesi, süreye ilişkin olarak ise davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği; esasa ilişkin olarak, davacı hakkında kesinleşmiş mahkumiyet kararının bulunduğu, ilgili mevzuat hükümlerine riayet edilerek açılan disiplin soruşturması sonucunda tesis edilen işlemde hukuka ve usule aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenci olan davacı tarafından, yükseköğretim kurumundan çıkarılmasına ilişkin …tarih ve …sayılı işlem ve bu işlemin dayanağı olan 18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 'Yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren disiplin suçları
' başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; "Mahkeme kararıyla kesinleşmiş olmak kaydıyla, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak, üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak veya yardım etmek" fiili yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylemlerden sayılmış olup, 'Disiplin cezası verilirken dikkat edilecek hususlar' başlıklı 23. maddesinde; "Disiplin cezalarını vermeye yetkili amirler ile disiplin kurulları bu cezalardan birini verirken, disiplin suçunu oluşturan eylemlerin ağırlığını, soruşturulan öğrencinin daha önce bir disiplin cezası alıp almadığını, davranış, tavır ve hareketlerini, işlediği fiil ve yaptığı hareket dolayısıyla pişmanlık duyup duymadığını dikkate alırlar." hükmü yer almıştır.
Anılan Yönetmelik hükmü uyarınca kişi hakkında kesinleşmiş mahkumiyet kararının bulunması halinde suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak, üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak veya yardım etmek fiili, yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylemlerden sayılmakla birlikte; bu fiili işleyen kişilere verilecek disiplin cezası için Yönetmeliğin diğer hükümlerinin uygulanmaması yönünde istisnai bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı hakkında başlatılan disiplin soruşturmasında davacının savunmasının alındığı görülmekle birlikte, sübut bulan fiil dikkate alınarak Disiplin Yönetmeliği'nin 23. maddesi kapsamında bir değerlendirme yapılmadığı anlaşıldığından, dava konusu yükseköğretim kurumundan çıkarılmaya ilişkin …tarih ve …sayılı işlemde hukuka uygunluk bulunmadığından iptali; dava konusu 18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden ise hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanlığı'nın …tarih ve …sayılı yükseköğretim kurumundan çıkarma kararı ile; bu işlemin dayanağı 18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Amaç" başlıklı 1. maddesinde; bu Kanunun amacının; yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek ve bütün yükseköğretim kurumlarının ve üst kuruluşlarının teşkilatlanma, işleyiş, görev, yetki ve sorumlulukları ile eğitim - öğretim, araştırma, yayım, öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer personel ile ilgili esasları bir bütünlük içinde düzenlemek olduğu, "Öğrencilerin disiplin işleri" başlıklı 54. maddesinin (a) bendinde, Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında yükseköğretim öğrenciliği sıfatına, onur ve şerefine aykırı harekette bulunan, öğrenme ve öğretme hürriyetini, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kısıtlayan, kurumların sükün, huzur ve çalışma düzenini bozan, boykot, işgal ve engelleme gibi eylemlere katılan, bunları teşvik ve tahrik eden, yükseköğretim mensuplarının şeref ve haysiyetine veya şahıslarına tecavüz eden veya saygı dışı davranışlarda bulunan ve anarşik veya ideolojik olaylara katılan veya bu olayları tahrik ve teşvik eden öğrencilere; eylem başka bir suçu oluştursa bile ayrıca uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar veya bir veya iki yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları verileceği hususları düzenlenmiş olup; "Yönetmelikler" başlıklı 65. maddesinde de, "a. Aşağıdaki hususlar Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir: denildikten sonra Yönetmelikle düzenlenecek olan hususlar arasında,"(9) Öğretim elemanları, memur ve diğer personel ile öğrencilerin disiplin işlemleri, disiplin amirlerinin yetkileri ve disiplin kurullarının teşkili ve çalışması ile ilgili hususlar,.." sayılmıştır.
Anılan hükümlere dayanılarak çıkarılan ve 18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin "Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesinde, Bu Yönetmeliğin amacının, yükseköğretim kurumları öğrencilerine verilecek disiplin cezaları ile soruşturma usul ve esaslarını düzenlemek olduğu, bu Yönetmeliğin yükseköğretim kurumlarındaki tüm öğrencileri kapsadığı, hükümleri yer almış; "Yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren disiplin suçları" başlıklı 9. maddesinde ise, "(1) Yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylemler şunlardır;" denildikten sonra iptali istenilen (a) bendinde; Mahkeme kararıyla kesinleşmiş olmak kaydıyla, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak, üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak veya yardım etmek,hükmü bulunmaktadır.
Anayasa'nın "Yönetmelikler" başlığını taşıyan 124/1. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler, hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, hak, yükümlülük ve idari işleyişin kanunla düzenleneceği, bu düzenlemeler parelelinde idari işleyişe açıklık getirmek ve idari işleyişte bütünlüğü sağlamak amacıyla kanunla yetkilendirilmiş makam ve kuruluşların yönetmelik hazırlayabilecekleri anlaşılmaktadır.
Normlar hiyerarşisinde anayasal ve yasal düzenlemelerden sonra gelen idari düzenlemeler bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve kanun hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanır. Diğer yandan, normlar hiyerarşisindeki düzenleme soyuttan somuta doğru kademeli bir sistem içermektedir. Anılan sistemde bir üst norm bir alt norma oranla daha genel ve soyut ifadeler taşımakta, bir alt norm ise daha özel ve somut ifadelerle bir üst normun ne amaçlamak istediğini somut olarak ortaya koymaktadır. Öğretide türevsel bir yetki olarak kabul edilen idarelerin düzenleme yetkisinin, yasalarla getirilen hükümleri aşacak bir şekilde kullanılamayacağı da İdare Hukukunun en temel ilkelerindendir. Dolayısıyla; sınırlı, tamamlayıcı ve bağımlı bir düzenleme yetkisine sahip olan idarenin, Anayasa'da öngörülen ayrık durumlar dışında, yasalarla düzenlenmemiş bir alanda, düzenleme yapmak suretiyle kural koyması mümkün değildir.
Tüm bu açıklamalardan sonra söz konusu Yönetmeliğin iptali istenilen düzenlemesinde üst hukuk normuna aykırılık görülmemiştir.
Davanın, davacının yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasına ilişkin kısmına gelince; Anayasa’nın 42. maddesinde, kimsenin, eğitim ve öğrenim haklarından yoksun bırakılamayacağı; öğretim hakkının kapsamının kanunla tespit edileceği ve düzenleneceği; eğitim ve öğretim kurumlarında yürütülen faaliyetlerin her ne suretle olursa olsun engellenemeyeceği kurala bağlanmıştır.
2547 sayılı Kanun'un öğrencilerin disiplin işlerinin düzenlendiği 54. maddesinde, maddede sayılan eylemleri işleyen öğrencilere verilecek disiplin cezaları düzenlenmiş olup, fakülte, enstitü veya yüksekokulun içinde veya dışında öğrencilerin işlemiş oldukları disiplin suçlarından bahsedilmiş, bu hükme dayanılarak Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği ise yükseköğretim kurumlarındaki tüm öğrencileri kapsayacak şekilde disiplin cezaları ile soruşturma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla çıkarılmış olup, öğrenciler için uygulanacak disiplin kuralları içerisinde ağır disiplinsizlik eylemleri için eğitim veya öğretim kurumundan öğrencinin çıkarılmasını öngören düzenlemeler getirilebilirse de, eğitim ve öğretim kurumlarınca öğrenciler için eğitim ve öğretim faaliyetleri süresince uygulanacak disiplin kurallarını düzenleyen davaya konu Yönetmeliğin, disiplin cezası verilmesini gerektiren eylemlerin öğrencilik statüsü devam ederken işlenmesi halinde uygulanabileceği açık olmakla, öğrenciliğe giriş tarihinden öncesine ait eylemlerin, Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık bu kapsamda değerlendirildiğinde, her ne kadar davacı hakkında, dava konusu Yönetmelik uyarınca yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren, silahlı terör örgütüne üyelik suçundan kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmaktaysa da, mahkumiyet hükmüne konu fiilin davacının öğrencilik statüsüne geçişinden önce işlendiği hususu değerlendirildiğinde, eğitim ve öğretim faaliyetleri süresince uygulanacak disiplin kurallarını düzenleyen dava konusu Yönetmeliğin anılan hükmünün, öğrenciliğe giriş tarihinden önce işlendiği hususu dikkate alınmaksızın, hakkında mahkumiyet kararı bulunduğu gerekçesiyle davacıya uygulanma olanağı bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davada; Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanlığı'nın …tarih ve …sayılı yükseköğretim kurumundan çıkarma kararının iptali; bu işlemin dayanağı 18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali isteminin ise reddi gerektiği gerektiği, düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY:
Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne 30/08/2020 tarihinde kayıt yaptıran davacı tarafından, hakkında verilen …Ağır Ceza Mahkemesi'nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla silahlı terör örgütüne üye olma suçundan hapis cezasına hükmedilmesine ilişkin kararın 12/03/2019 tarihinde kesinleşmesi üzerine, bu hususun davalı Üniversite'ye bildirilmesi sonucunda başlatılan disiplin soruşturması neticesinde Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Disiplin Kurulu'nun …tarih ve …sayılı kararı ile Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca ilişiğinin kesilmesine karar verilmesi üzerine, anılan kararın bildirilmesine ilişkin 19/04/2021 tarih ve 62909 sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan 18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarelerin usule yönelik iddiaları kabul edilmeyerek işin esası incelendi:
ESAS YÖNÜNDEN :
İlgili Mevzuat:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Öğrencilerin disiplin işleri' başlıklı 54. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; "Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında yükseköğretim öğrenciliği sıfatına, onur ve şerefine aykırı harekette bulunan, öğrenme ve öğretme hürriyetini, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kısıtlayan, kurumların sükün, huzur ve çalışma düzenini bozan, boykot, işgal ve engelleme gibi eylemlere katılan, bunları teşvik ve tahrik eden, yükseköğretim mensuplarının şeref ve haysiyetine veya şahıslarına tecavüz eden veya saygı dışı davranışlarda bulunan ve anarşik veya ideolojik olaylara katılan veya bu olayları tahrik ve teşvik eden öğrencilere; eylem başka bir suçu oluştursa bile ayrıca uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar veya bir veya iki yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları verilir." hükmü yer almakta olup, 'Yönetmelikler' başlıklı 65. maddesinin (a) fıkrasının 9. bendinde, öğrencilerin disiplin işlemleri ile ilgili hususların Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.
18/08/2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 'Amaç ve kapsam' başlıklı 1. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin amacı, yükseköğretim kurumları öğrencilerine verilecek disiplin cezaları ile soruşturma usul ve esaslarını düzenlemektir. Bu Yönetmelik yükseköğretim kurumlarındaki tüm öğrencileri kapsar." hükmü, 'Dayanak' başlıklı 2. maddesinde; "Bu Yönetmelik 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 54 üncü maddesi ile 65 inci maddesinin (a) fıkrasının (9) numaralı bendine dayanılarak hazırlanmıştır." hükmü yer almış olup, 'Yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren disiplin suçları
' başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; "Mahkeme kararıyla kesinleşmiş olmak kaydıyla, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak, üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak veya yardım etmek" fiili yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylemlerden sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden yapılan inceleme:
Anayasamızın 'Anayasa Mahkemesinin kararları' başlıklı 153. maddesinde; "...Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez. İptal kararının yürürlüğe girişinin ertelendiği durumlarda, Türkiye Büyük Millet Meclisi, iptal kararının ortaya çıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun teklifini öncelikle görüşüp karara bağlar. İptal kararları geriye yürümez. Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar. " hükmü yer almıştır.
6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 'Mahkeme kararları' başlıklı 66. maddesinde; "...Mahkemece iptaline karar verilen kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü veya bunların belirli madde veya hükümleri, iptal kararının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Mahkeme gerekli gördüğü hâllerde, Resmî Gazetede yayımlandığı günden başlayarak iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihi bir yılı geçmemek üzere ayrıca kararlaştırabilir." hükmü düzenlenmiştir.
Anayasa Mahkemesi'nin 20/09/2022 tarih ve 31959 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 08/09/2022 tarih ve E:2022/54, K:2022/99 sayılı kararıyla, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun; 54. maddesinin (a) bendi, 65. maddesinin (a) fıkrasının (9) numaralı alt bendinde yer alan “...ile öğrencilerin...” ibaresi, aynı alt bentte yer alan “...disiplin işlemleri...” ve “...ile ilgili hususlar...” ibareleri Anayasa'ya aykırı görülerek iptal edilmiş ve Anayasa'nın 153. maddesinin 3. fıkrası ile 6216 sayılı Kanun'un 66. maddesinin 3. fıkrası gereğince, anılan kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi ayrıca karara bağlanmıştır.
Anayasa Mahkemesi tarafından, Anayasa'nın 153. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, iptal kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay süre ile yürürlüğe girmesinin ertelenmiş olması, anılan maddelerde yer alan söz konusu ibarelerin iptal edilmesi nedeniyle doğacak hukuksal boşluğu doldurmak üzere Yasama Organına dokuz ay süre verilmesi amacını taşımakla birlikte, kamu yararını bozacak, olumsuz yönde etkileyecek hukuksal boşluğun doğmasını engellemek için getirilen bu sürenin, yalnızca yasama organına yönelik olduğunu idarenin bu sürede bir tasarrufta bulunamayacağını kabul etmek, Anayasa Mahkemesi kararlarının yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını bağlayacağını belirten Anayasa'nın 153. maddesine aykırı olacaktır. Zira Yüksek Mahkemenin iptal kararının yürürlüğünün ertelenmesi de bir Anayasa Mahkemesi kararı olup, diğer kararları gibi yasama organı yanında yürütme ve yargı organlarını da bağlar. Anayasa Mahkemesi'nin aynı karar metnindeki "iptal" hükmünü dikkate alıp, yürürlük tarihini belirleyen hükmünü gözardı etmek Anayasa'nın 153. maddesinde ifadesini bulan "Anayasa Mahkemesi kararları...yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar." hükmüne aykırılık teşkil edecektir. İptal kararı nedeniyle ortaya çıkacak olan hukuksal boşluğun kamu düzenini ihlal edici nitelikte görülmesi nedeniyle anılan yasal düzenlemelerin dokuz ay süreyle yürürlükte kalması sağlanmaktadır.
Henüz yürürlüğe girmediği açık olan Anayasa Mahkemesi iptal kararının bakılan davada uygulanması mümkün olmayıp, Anayasa Mahkemesi kararının yürürlüğe girmediği dönemde tesis edilen işlemlerin yargısal denetimi, yürürlüğü Anayasa Mahkemesi kararıyla korunan düzenlemeye göre yapılmalıdır. Aksi yöndeki uygulamayla, Anayasa'nın 153. madde hükümleri ihlal edilecek ve hukuki boşluğa sebebiyet verilecektir. Bu durum, Anayasa Mahkemesi'nin anılan kararının, Resmi Gazete'de yayımlandığı tarih ile kararın yürürlüğe gireceği tarih arasında idarece disipline aykırı eylemlere karşı hiçbir disiplin cezası verilememesi ve daha önce verilip de henüz yargılama süreci devam eden tüm disiplin cezalarının da iptali sonucunu doğuracak, böylece bu süreçte işlenen ve disiplin cezasını gerektiren tüm fiilerin yaptırımsız kalmasına neden olacaktır.
Dava konusu işlemin tesis olunduğu tarih itibarıyla Anayasa Mahkemesinin anılan kararının henüz yürürlüğe girmemiş olması ve dolayısıyla 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun; 54. maddesinin (a) bendinin, 65. maddesinin (a) fıkrasının (9) numaralı alt bendinde yer alan “...ile öğrencilerin...” ibaresinin, aynı alt bentte yer alan “...disiplin işlemleri...” ve “...ile ilgili hususlar...” ibarelerinin halen yürürlükte olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca, mahkeme kararıyla kesinleşmiş olmak kaydıyla, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak, üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak veya yardım etmek fiili yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylemlerden sayılmıştır.
Öğrencilerin uymaları gereken kuralları, yükümlülükleri ortaya koymak, disiplini sağlamak, eğitim öğretim faaliyetinin etkili ve verimli bir şekilde sürdürülmesi amacıyla getirilen dava konusu düzenlemede kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Dava konusu yükseköğretim kurumundan çıkarılmaya ilişkin …tarih ve …sayılı işlem yönünden yapılan inceleme:
Anayasamızın 'Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi' başlıklı 42. maddesinde; kimsenin, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamayacağı, öğrenim hakkının kapsamının kanunla tespit edileceği ve düzenleneceği, bu faaliyetlerin her ne suretle olursa olsun engellenemeyeceği düzenlenmiştir.
Öğrenciler için uygulanacak disiplin kuralları içerisinde ağır disiplinsizlik eylemleri için eğitim veya öğretim kurumlarından öğrencilerin çıkarılmasını öngören düzenlemeler getirilebilirse de, eğitim ve öğretim kurumlarınca öğrenciler için eğitim ve öğretim faaliyetleri süresince uygulanacak disiplin kurallarını düzenleyen dava konusu Yönetmeliğin disiplin cezası verilmesini gerektiren eylemlerin öğrencilik statüsü devam ederken işlenmesi halinde uygulanabileceği açık olup, öğrenciliğe giriş tarihinden öncesine ait eylemlerin, Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta; her ne kadar davacı hakkında dava konusu Yönetmelik hükmü uyarınca yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren silahlı terör örgütüne üye olma suçundan kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmakta ise de; mahkumiyet hükmüne konu fiilin davacının öğrencilik statüsüne geçişinden önce işlendiği hususu değerlendirildiğinde, eğitim ve öğretim faaliyetleri süresince uygulanacak disiplin kurallarını düzenleyen dava konusu Yönetmeliğin anılan hükmünün, öğrenciliğe giriş tarihinden önce işlendiği hususu dikkate alınmaksızın, hakkında mahkumiyet kararı bulunduğu gerekçesiyle davacıya uygulanma olanağı bulunmamaktadır.
Bu durumda, öğrenciliğe giriş tarihinden önce işlenen suç için hakkında mahkumiyet kararı bulunduğu gerekçesiyle tesis edilen 19/04/2021 tarih ve 62909 sayılı işlemde hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemi yönünden davanın REDDİNE,
2. Davacının yükseköğretim kurumundan çıkarılmasına ilişkin …tarih ve …sayılı dava konusu işlemin İPTALİNE,
3. Dava kısmen iptal kısmen ret ile sonuçlandığından, davacının kabul edilen adli yardım istemi nedeniyle alınmayan ve ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin haklılık oranına göre …-TL'sinin davacıdan; kalan …-TL'sinin davalı idarelerden tahsili için 6100 sayılı Kanun'un 339. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra ilgili tahsil dairelerine müzekkere yazılmasına ve kararın bir örneğinin tebliğine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere; …-TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından varsa artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere,
24/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.