Dairesi: 6. Daire
Esas No: 2021/7605
Karar No: 2022/12187
Karar Tarihi: 28.12.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/7605
Karar No : 2022/12187
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrol Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, … plakalı çekici ve … plakalı bağlı dorseyle lisanssız olarak atık akü taşıdığından bahisle 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20/1-v maddesi uyarınca 902.568,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Aksaray Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosya muhteviyatında yer alan bilgi ve belgelerden, davacı şirkete ait … plakalı çekici ve buna bağlı … plakalı dorse ile atık taşıma lisansı olmaksızın hurda akü taşındığı hususu sabit ise de taşınan atık akülerin cinsine ilişkin bir tespit yapılmadığı, ilgili mevzuat hükümlerinde akünün cinsine göre farklı müeyyideler öngörüldüğü, bu bakımdan taşınan akülerin türü belirlenerek buna göre idari yaptırım tayin edilmesi, fiili imkansızlık bulunması halinde bu konudaki şüpheden idari yaptırım uygulanacak kişi yararlandırılarak daha az ceza öngörülen maddenin uygulanması gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak tesis edildiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davaya konu yaptırımın verilmesine sebep olan akülerin kurşunlu akü niteliğinde olduğu, tehlikeli atık sınıfına girdiği, çünkü sadece kurşunlu akülerin geri kazanımının yapılabildiği, irsaliyede teslim alan şirket olarak belirlenen firmanın kurşunlu akülerden kurşun elde etme faaliyeti yaptığı, ayrıca Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 11/1.maddesi gereğince "A" işaretli atıklarda analiz gerekmediği, kesin tehlikeli olarak kabul edildiği, Yönetmelik Ek-4'de 16.06.01 kodu ile "A" harfi ile işaretlendiği, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu kararın onanması ve temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
02.07.2019 tarihinde 112 hattına yapılan ihbar üzerine Jandarma ekiplerince olay mahallinde yapılan inceleme sonucunda davacı şirkete ait … plakalı çekici ve buna bağlı … plakalı dorseyle hurda akü taşındığının tespit edildiği, Aksaray Valiliği Merkez İlçe Jandarma Komutanlığı'nın 03.07.2019 tarihli yazısı ile durumun Aksaray Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne bildirilmesi üzerine Müdürlük yetkilileri tarafından yapılan incelemede anılan çekici ve dorselerinde atık akünün lisanssız bir şekilde taşındığının tespit edilerek 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20/1-v ve 20/2. maddeleri uyarınca idari yaptırım uygulanmasının teklif edildiği, daha sonra Aksaray Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemiyle … plakalı çekici ve … plakalı bağlı dorseyle lisanssız olarak atık akü taşındığından bahisle 902.568,00-TL idari para cezası uygulanması yönünde işlem tesis edildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun 20/1-(v) maddesinde; Bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan, ambalajlayan, etiketleyen, bertaraf eden ve ömrü dolan tehlikeli atık bertaraf tesislerini kurallara uygun olarak kapatmayanlara idarî para cezası verileceği, hükmüne yer verilmiş,
Atık Yönetimi Yönetmeliğinin, tanımları düzenleyen 3.maddesinin (jj) bendinde; Tehlikeli atık: Ek-3/A’da yer alan tehlikeli özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan, ek-4’te altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıkları, ifade eder şeklinde tanımlanmış, Yönetmeliğin "Atık listesi ve atığın listede tanımlanması" başlıklı 11.maddesinde; Bu Yönetmeliğin kapsamında yer alan atıkların listesi ek-4’te verilmektedir. Atık listesinde (*) ile işaretlenmiş atıklar tehlikeli atıktır. Tehlikeli atıklar, ek-3/A’da listelenen özelliklerden bir veya daha fazlasına sahip atıklardır. Atık listesinde (A) işaretli atıklar, ek-3/B’de yer alan tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girer." kuralına yer verilmiş, aynı Yönetmeliğin atık listesini düzenleyen EK-4'de; "16 06Piller ve Akümülatörler" başlığı altında 16 06 01* Kurşunlu piller ve akümülatörlerA, 16 06 02* Nikel kadmiyum pillerA, 16 06 03* Cıva içeren piller A, 16 06 04 Alkali piller (16 06 03 hariç), 16 06 05 Diğer piller ve akümülatörler, 16 06 06* Piller ve akümülatörlerden ayrı toplanmış elektrolitler A" tehlikeli atık olarak belirlenmiş, Yönetmeliğin EK-1'nde ise; "II. Atık Kodu Açıklamaları" başlığı altında Ek-4 atık listesinde altı haneli atık kodlarının yanında yer alan işaretlerin açıklamaları aşağıdaki şekildedir; Yıldız (*) işareti: Altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıklar tehlikeli atıklardır. (A) işareti: Altı haneli atık kodu hizasında “Açıklama” sütununda yer alan işaret atığın kesin tehlikeli atık olduğunu belirtir. Bu şekilde işaretlenmiş olan atıklar analiz yapılmaksızın kesin tehlikeli olarak sınıflandırılır." ifadelerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ile birlikte dosyada bulunan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden; davacı şirkete ait … plakalı çekici ve buna bağlı … plakalı dorse ile atık taşıma lisansı olmaksızın hurda akü taşındığı, taşıma irsaliyesinden bu akülerin akülerden kurşun elde etme faaliyeti yapan firmaya (…Metal Nak. İnş. Tar. Ltd. Şti.) teslim edilmek üzere getirildiği sırada anılan firmanın işletme sahasında Jandarma ekiplerince yapılan denetimde idari para cezasına neden olan fiilin tespit edildiği hususları dikkate alındığında, jandarma tarafından tutulan 02.07.2019 tarihli görgü tutanağı ve … tarihli, … sayılı çevre denetim tutanağı ve fotoğraflarla tespit edilen 27.600 kg ağırlığındaki hurda akü nitelikli atıkların Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamında (*) ve (A) işaretli atıklardan olan kurşunlu piller ve akümülatörler sınıfında ve tehlikeli atık kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-4 16.06.01 kapsamında kurşunlu piller ve akümülatörlerden olduğu anlaşılan ve kesin tehlikeli atık olduğu sonucuna varılan atıkları lisansı olmadan taşıyan davacı şirkete, Yönetmeliğin EK-1'nde belirtilen açıklamalar uyarınca ayrıca bir analiz yapılmasına gerek görülmeden davaya konu idari para cezasının verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen ilk derece Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusu sonucunda, başvurunun kabulüyle anılan kararın kaldırılarak davanın reddi yolunda karar verilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun reddine ilişkin olarak verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY (X):
Mahkemece işlemin iptali yolunda verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu İdari Dava Dairesi kararının usule ve hukuka uygun olduğundan onanması gerektiği kanaatiyle Dairemizce verilen bozulması yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.