Dairesi: 6. Daire
Esas No: 2020/5949
Karar No: 2022/12216
Karar Tarihi: 28.12.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5949
Karar No : 2022/12216
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası Genel Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planının plan notlarında yer alan ''Turizm+Ticaret+Kültür'' tanımının düzenlenmesine ilişkin plan notu değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava dosyasındaki mevcut bilgi ve belgeler ile …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının birlikte değerlendirilmesinden, plan değişikliğinde (konut kullanımı tercihinde) ilave nüfusun ihtiyacı olan teknik ve sosyal donatı alanlarının mekânsal olarak ayrılmadığı, bu konunun plan notu içerisinde yer alan bir hüküm ile düzenlendiği, bu hususun ise, teknik ve sosyal altyapı alanlarının ölçeğinin gerektirdiği ayrıntıda ve kesin bir biçimde gösterilmesini öngören mevzuatta yer alan imar planı tanımlarına uygun olmadığı, plan kararlarının, plan bütünlüğü ve kamu yararı gibi üst amaç ve hedefler dışında saikler ve bütünsellikten uzak parça parça oluşmasına neden olduğu, alanda oluşacak ilave nüfusunun gereksinimi olan teknik ve sosyal altyapı alanı ihtiyacının, plan notu aracılığıyla düzenlenmesinin planın parsel bazında değiştirilmesine olanak sağlayacağı, konut kullanımına bağlı olarak ortaya çıkacak teknik ve sosyal altyapı alanlarının hangi yapı adasında ya da parselde planlanacağı belli olmadığından mevcut planda öngörülen her bir alanda benzer kullanımların yer alabileceği, bu hususun da planın öngördüğü plan bölgeleri arasındaki farkı ortadan kaldırabileceği, bu nedenle dava konusu plan notu değişikliğinde hukuka, mevzuata, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; dava dilekçesinde, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planının plan notlarında yer alan ''turizm+ticaret+kültür'' başlığı altında getirilen plan notlarının iptali istenilmişse de, dava dilekçesindeki aykırılık iddiaları dikkate alındığında davanın ilgili plan notunun son paragrafının (b) bölümünde yer alan "Yapılaşma hakkının 1/3'ü konut kullanımına ayrılabilir. Konut kullanımının yer alması durumunda ortaya çıkan donatı ihtiyacı ilgili imar planlarında gösterilecektir." ifadesinin iptali istemiyle açıldığının anlaşıldığı ve uyuşmazlığın bu kapsamda incelendiği, dava konusu ''turizm+ticaret+kültür'' tanımına ilişkin plan notu değişikliğinde, plan onama sınırı içinde ''turizm+ticaret+kültür'' karma kullanım kararı getirilen alanlarda alt ölçekli uygulama imar planına atıfta bulunularak ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 21. maddesine uygun usulde yapılaşma hakkının 1/3'ünün konut kullanımına ayrılması konusunda esneklik getirildiği, bu çerçevede, ''turizm+ticaret+kültür'' karma kullanım kararı getirilen alanlarda alt ölçekli uygulama imar planının onaylanması aşamasında ilgili idarenin takdirine bırakılan "konut" kullanımının öngörülmesi halinde, anılan Yönetmelik kuralına uygun olarak "konut" kullanımı yapılaşma hakkının ''turizm+ticaret+kültür'' karma kullanım olarak ayrılan alanın 1/3'ünü geçemeyeceği kuralı getirilerek kısıtlamaya gidildiği görüldüğünden yapılan bu düzenlemede Yönetmeliğe aykırılık bulunmadığı, diğer taraftan; alt ölçekli uygulama imar planında bu alanda "konut" kullanımı getirilmesi durumunda ortaya çıkacak donatı ihtiyacının alt ölçekli uygulama imar planı ile tanımlanması gereği de dava konusu plan notunda öngörülmüş olduğundan bu yönden de mevzuata aykırılık bulunmadığı, Yönetmeliğin "Uygulama imar planı" başlıklı 24. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "Uygulama imar planlarında, bölgenin ihtiyacına yönelik çocuk bahçesi, yeşil alan, otopark, cep otoparkı, yol boyu otopark, durak cebi, aile sağlık merkezi, mescit, karakol, muhtarlık, trafo gibi sosyal ve teknik altyapı alanlarını artırıcı küçük alan gerektiren fonksiyonlar ayrılabilir ve bu fonksiyonların konulması nazım imar planına aykırılık teşkil etmez." kuralı ile anılan Yönetmeliğin eki Ek-1-ç nazım imar planı gösterimlerinde, nazım imar planlarında yalnızca "konut" olarak ayrılan alanlara ilişkin nüfus ve yoğunluk gösterimi düzenlenmiş iken "ticaret-turizm-konut alanı" da dahil karma kullanımlarda herhangi bir nüfus ve yoğunluk gösterimi getirilmediği hususu da dikkate alındığında ortaya çıkan donatı ihtiyacının uygulama imar planında gösterilmesini öngörülen plan notunda mevzuata aykırılık bulunmadığı, her ne kadar bilirkişi raporunda soyut gerekçelere ve olası nedenlere atıfta bulunularak teknik ve sosyal altyapı dengesinin bozulacağından bahisle değerlendirmeler yapılmış ise de, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri de dikkate alındığında raporda yer alan değerlendirmelere itibar edilmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu karar usul ve hukuka aykırı olduğundan bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı Revizyonunun İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edildiği, söz konusu plana askı süresi içinde yapılan itirazların belediye meclisince değerlendirildiği ve uygun görülen değişikliklerle yeniden düzenlenen 1/5000 ölçekli nazım imar planının 21.01.2011 tarihinde onaylandığı, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planının plan notlarında yer alan “turizm+ticaret” ve “turizm+ticaret+kültür” tanımlarının yeniden düzenlendiği, askı süresi içinde yapılan itirazların değerlendirilmesi sonucu İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı ve … tarih ve … sayılı kararlarıyla 1/5.000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı plan notu değişikliğinin yeniden düzenlendiği, 24.02.2014 tarihinde TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından anılan plan notu değişikliğine itiraz edildiği, itirazın reddi üzerine yeniden düzenlenen 1/5.000 ölçekli nazım imar planı plan notu değişikliğine karşı açılan davada, bilirkişi raporu, plana ilişkin taraf iddiaları ve dava dosyasında yer alan diğer bilgi ve belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde; İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …. sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı plan notlarında yer alan "turizm+ticaret" ve "turizm+ticaret+kültür" tanımlarının yeniden düzenlenmesine ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı plan notu değişikliğinin; kamu yararı taşıyan nesnel ve teknik gerekçelere dayanmaması, planda öngörülmeyen bir nüfus artışına neden olmasına karşın, artan bu nüfusun ihtiyacı olan ilave teknik ve sosyal altyapı alanlarının yine aynı bölge içerisinde planlanmasına yönelik bir plan kararı içermemesi ve mevcut planın işlevsel bölgeleme kararlarına dayanan yaklaşımını ve bu yaklaşımın hayata geçmesine yönelik yönlendiriciliğini ve bütünlüğünü ortadan kaldırması nedenleriyle planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine, kamu yararına, yasal mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle ... İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ile planın iptaline karar verildiği, bu karar üzerine 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı plan notu değişikliğinin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli ve … sayılı kararı ile kabul edilerek 24.11.2016 tarihinde onaylandığı, anılan plan notu değişikliğinin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun "Tanımlar" başlıklı 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan şeklinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan, uygulama imar planı ise, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: İdare Mahkemesi kararında atıf yapılan dava konusu plan notu değişikliğinin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddi yolunda … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı yapılan temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin 28/12/2022 tarihli, E:2020/4112, K:2022/12215 sayılı kararıyla kabul edilerek anılan kararı bozulmasına karar verilmiştir.
Bu durumda, Dairemizin anılan kararı göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle karar verildi.