Dairesi: 6. Daire
Esas No: 2019/17685
Karar No: 2022/10536
Karar Tarihi: 05.12.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17685
Karar No : 2022/10536
TEMYİZ EDENLER : I-(DAVACI) ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
II-(DAVALI) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF : I-(DAVACI)... Valiliği
II-(DAVALI) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti hazineye ait olan Şanlıurfa İli, Karaköprü İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... sayılı (yeni ...,...,... ve ..sayılı) parselin, resmi kurum alanı olan kullanım kararının rekreasyon alanı olarak değiştirilmesine dair 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine ilişkin Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Meclisinin .. tarih ve ... sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesi sonucunda, uyuşmazlık konusu ... ada; ... parsel sayılı taşınmazın "eğitim alanı" olan kullanım kararının "rekreasyon alanı" olarak değiştirilmesine dair dava konusu 1/5.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşünün alınmadığı gerekçesiyle hukuka uygunluk bulunmadığı; "resmi kurum alanı" olan uyuşmazlık konusu ... ada, ... ,... ve... parsel sayılı taşınmazların kullanım kararlarının "rekreasyon alanı" olarak değiştirilmesine dair dava konusu 1/5.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde ise; İçişleri Bakanlığı'na tahsisli olan anılan parsellerin dava konusu nazım imar planı değişikliğinden önceki imar planında "resmi kurum alanı" fonksiyonunda kaldığı, "resmi kurum alanı" kullanımının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğininde sayılan sosyal veya teknik alt yapı alanları içerinde yer almadığı, bu nedenle yatırımcı kuruluşun görüşünün alınmasına da gerek bulunmadığı, bununla birlikte nazım imar planı değişikliğine konu olan alanın büyük bir bölümünde eğiminin yaklaşık %40 ile %60 arasında olduğu, plan değişikliğine konu olan taşınmazların bulunduğu alanda zeminin yüzeyden itibaren 0,0-14,0 m arası tabii olmayan dolgu zemin bulunduğu, bu nedenle plan değişikliğine konu olan alanda yapı yapılmasının hem riskli olduğu hem de ekonomik anlamda çok ciddi bir maliyet gerektirdiği, dolayısıyla imar planı değişikliğinin teknik gerekçelerinin somut olarak ortaya konulduğu ve imar plânını değiştirmeyi gerekli kılacak teknik durumun mevcut ve şehircilik ilkelerine de uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin; ... ada ... sayılı parsel yönünden iptaline, ... ada ..., ... ve ... sayılı parseller yönünden ise reddine, karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARININ ÖZETİ :
Davacının Temyiz İddiaları; Temyize konu kararın aleyhlerine olan kısmının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı İdarenin Temyiz İddiaları; Temyize konu kararın aleyhlerine olan kısmının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Mülkiyeti hazineye ait olan Şanlıurfa İli, Karaköprü İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... sayılı (yeni ...,...,... ve ... sayılı) parselin, resmi kurum alanı olan kullanım kararının rekreasyon alanı olarak değiştirilmesine dair 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine ilişkin Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve .. sayılı kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Yasasının 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 5.maddesinin (h) bendinde, Resmi Kurum Alanı, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerle, il özel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan kuruluşlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerin yapıldığı alanlar; (i) bendinde de, Sosyal Altyapı Alanları, birey ve toplumun kültürel, sosyal ve rekreatif ihtiyaçlarının karşılanması ve sağlıklı bir çevre ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik kamu veya özel sektör tarafından yapılan eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari tesisler, açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk bahçesi, oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlara verilen genel isim; (k) bendinde ise, Teknik Altyapı Alanları, kamu veya özel sektör tarafından yapılacak elektrik, petrol ve doğalgaz iletim hatları, içme ve kullanma suyu ile yer altı ve yer üstü her türlü arıtma, kanalizasyon, atık işleme tesisleri, trafo, her türlü enerji, ulaştırma, haberleşme gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel isim olarak tanımlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğinin 26. maddesinde, "İmar planı değişikliği; plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, sosyal ve teknik altyapı dengesini bozmayacak nitelikte, kamu yararı amaçlı, teknik ve nesnel gerekçelere dayanılarak yapılır.
İmar planlarında sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi esastır. Yürürlükteki imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşüren plan değişikliği yapılamaz.
İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için:
a) İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık veya kuruluşların görüşü alınır.
b) İmar planında yer alan yol hariç sosyal ve teknik altyapı alanlarının ve kamuya ait sosyal ve kültürel tesis alanlarının kaldırılabilmesi veya küçültülmesi ancak bu tesislerin hitap ettiği hizmet etki alanı içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. Eşdeğer alanın ayrılmasında yüzölçümü ve konum özellikleri korunur. Bu alanların yerinin değiştirilmesinde, mevcut plandaki hizmet etki alanına göre aynı uygulama etabı veya bölge içinde kalması, yaya erişim mesafelerinin dikkate alınması ve yeni tespit edilen alanın tesisin yapılmasına müsait olması zorunludur.(...)" düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu nazım imar planı değişikliği ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz yönünden incelendiğinde;
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın yukarıda anılan parsele yönelik kısmında bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmamıştır.
Dava konusu nazım imar planı değişikliği ... ada, ..., ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden incelendiğinde;
Uyuşmazlıkta, mülkiyeti Hazineye ait ve İçişleri Bakanlığına kaymakamlık lojmanı yapılmak üzere tahsis edilen taşınmazların 1/5000 ölçekli nazım imar planında resmi kurum alanı olan fonksiyonunun dava konusu imar planı tadilatı sonucunda rekreasyon alanı olarak değiştirildiği, ancak bu değişiklik yapılırken yatırımcı kurum olan İçişleri Bakanlığından görüş alınmadığı görülmektedir.
Ayrıca, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine konu taşınmazların İçişleri Bakanlığına tahsisli olduğu, bu tahsis kararının kaldırılmasına yahut yargı kararı ile iptaline ilişkin herhangi bir kararın dava dosyasında bulunmadığı görüldüğünden bu tahsis kararının halen yürürlükte olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, nazım imar planı değişikliği yapılırken yukarıda anılan yönetmeliğin aradığı gerekli kurum görüşlerinin alınmadığı anlaşıldığından imar mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının anılan taşınmazlara ilişkin kısmında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine, davacı idarenin temyiz isteminin ise kabulüne,,
2. Dava konusu nazım imar planının yukarıda özetlenen gerekçeyle ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz yönünden iptali, ... ada, ... , ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının ONANMASINA; ... ada, ... , ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 05/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.