Dairesi: 6. Daire
Esas No: 2019/16144
Karar No: 2022/10774
Karar Tarihi: 08.12.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/16144
Karar No : 2022/10774
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Odası
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep ili, Şehitkamil ilçesi, 15 Temmuz Mahallesi Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı kapsamında 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonu yapılmasına ilişkin Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının ve bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; davaya konu planlama alanının, ... tarih ve ... sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile 15 Temmuz Mahallesi Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı ilan edildiği, bu işlemin görülmekte olan davanın konusunu oluşturan belediye meclisi kararlarının dayanağı olduğu, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilanına ilişkin belediye meclisi kararının, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile iptaline karar verildiği görüldüğünden davaya konu işlemlerin sebep bakımından hukuka aykırı olduğu neticesine varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu alanda kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı sınır ilanına ilişkin işlemin Gaziantep Üniversitesinin olumlu görüşü alınmak suretiyle yapıldığı, planlama alanında üniversitenin mülkiyetinde yer alan bir taşınmaz bulunmadığı, yalnızca çok uzun yıllardır kamulaştırma işlemlerinin yapılmaması nedeniyle mağduriyet yaşayan parsel maliklerine ait taşınmazlar bulunduğu, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı sınırı ilanı işleminin davaya konu belediye meclisi kararının dayanağı olmaması nedeniyle sınır ilanına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesinin, bu alanda yapılan imar planlarının iptaline karar verilmesine neden olmayacağı, yalnızca 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden büyükşehir belediyesinin yetkisini ortadan kaldıracağı, ancak büyükşehir belediyesinin 1/5.000 ölçekli nazım imar planı yapma yetkisinin devam ettiği, zira davaya konu belediye meclisi kararının 5393 sayılı Kanunun 73. maddesine göre değil, 5216 sayılı Kanunun 7. maddesinin b) bendine göre onaylandığı, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülüyor.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Görülmekte olan davada, idare mahkemesince verilen kararın gerekçesinin, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanına yönelik sınır ilanına ilişkin dayanak belediye meclisi kararının idare mahkemesince iptaline karar verilmesi olduğu, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddedildiği, ancak davalı idare tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine Dairemizin 08/12/2022 tarih ve E:2019/17636, K:2022/10773 sayılı bozma kararının verildiği görüldüğünden uyuşmazlıkta, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı sınırı ilanına yönelik işlemin iptali istemiyle açılan davada Dairemizce verilen bozma kararı üzerine verilecek bölge idare mahkemesi kararı gözetilerek karar verilmesi gerektiği neticesine ulaşıldığı gerekçesiyle temyize konu kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Gaziantep ili, Şehitkamil ilçesi, ... Mahallesi ... ve ... sayılı nazım imar planı paftaları kapsamındaki alana ilişkin olarak 15 Temmuz Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alan Sınırı ilan edilmesine ilişkin olarak ... tarih ve ... sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi kararı alınmıştır.
Anılan işlemin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazların üst kademedeki 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı ve 1/25.000 ölçekli nazım imar planında üniversite kampüs alanı olarak planlı olduğu, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni ve 1/25.000 ölçekli nazım imar planı kararlarında bu alanlar için “lisans, lisansüstü eğitim faaliyetleri ile üniversite bünyesinde sağlık, kültür ve kongre faaliyetlerine ilişkin tesislerin yer alabileceğinin" vurgulandığı, buna karşılık, davaya konu 1/5.000 ölçekli nazım imar planı değişikliği kapsamında dava konusu taşınmazların kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak tanımlandığı, bu alanlarda Belediye Kanununun 73. maddesi gereğince konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanlarına yer verilmesinin mümkün olduğu, bu kapsamda dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin üst ölçekli plan kararına aykırı olduğu neticesine varıldığı gerekçesiyle ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararla dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bahsi geçen karara karşı davalı Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; uyuşmazlıkta, plan değişikliğine konu edilen alanın mevcut imar planında "üniversite alanında" kaldığı ve Gaziantep Üniversitesine tahsisli olduğu, nazım imar planı değişikliğine ilişkin işlemin kapsam ve içeriğinin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı için sınır tespitine ilişkin olduğu, 5393 sayılı Belediye Kanununun 73. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan hali uyarınca, kamunun mülkiyetinde olan yerlerin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilebilmesi ve uygulama yapılabilmesi için ilgili belediyenin talebi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınmasının gerektiği, uyuşmazlıkta ise bu usul uygulanmadan doğrudan belediye meclisi kararı ile kamunun mülkiyetine yer alan bir alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak belirlendiği görüldüğünden, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk, işlemlerin iptaline yönelik idare mahkemesi kararında ise sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığı yolundaki gerekçe ile ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararla istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Sınır ilanı kararından sonra, 15 Temmuz Mahallesi Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı kapsamında 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonu yapılmasına ilişkin Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı alınmıştır.
Davacı tarafından anılan plana askıda yapılan itiraz Gaziantep Büyükşehir Belediyesinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile ... tarih ve ... sayılı kararının iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinin işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan halinde; "nazım imar planı" varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak, hali hazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasında esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Görülmekte olan davada, idare mahkemesince verilen kararın gerekçesinin, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanına yönelik sınır ilanına ilişkin dayanak belediye meclisi kararının idare mahkemesince iptaline karar verilmesi olduğu, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun ise reddine karar verildiği görülmektedir.
Temyize konu karara dayanak alınan, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alan sınırı ilan edilmesine ilişkin işlemin iptali yolundaki idare mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçe ile reddine ilişkin karara karşı davalı büyükşehir belediyesi başkanlığınca temyiz yoluna başvurulması üzerine Dairemizin 08/12/2022 tarih ve E:2019/17636, K:2022/10773 sayılı kararı ile; davalı idare tarafından sunulan temyiz dilekçesinde, davaya konu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin Gaziantep Üniversitesinin olumlu görüşü alınmak suretiyle yapıldığı, planlama alanında üniversitenin mülkiyetinde yer alan bir taşınmaz bulunmadığı, yalnızca çok uzun yıllardır kamulaştırma işlemlerinin yapılmaması nedeniyle mağduriyet yaşayan parsel maliklerine ait taşınmazlar bulunduğu iddialarına yer verildiği, UYAP sisteminden yapılan araştırmada da Gaziantep Üniversitesi adına tescil edilmiş taşınmaza rastlanmadığı, ancak planlama alanının oldukça geniş bir alan olması nedeniyle durumun UYAP sistemi üzerinden yapılacak araştırma ile çözümlenmesinin mümkün olmadığı, bu kapsamda, bölge idare mahkemesince uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için öncelikle davalı idarenin temyiz dilekçesindeki iddialarının açıklığa kavuşturulması gerektiği, davalı iddialarının gerçeği yansıttığının tespiti halinde, davaya konu işlemlerin, yetki ve şekil unsurları geçilerek sebep, konu ve maksat unsurları yönünden değerlendirilmesini teminen idare mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi raporunda yer verilen tespit ve değerlendirmeler gözetilmek suretiyle yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Bu itibarla, görülmekte olan davada, öncelikle kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı sınırı ilanına yönelik işlemin iptali istemiyle açılan davada Dairemizce verilen bozma kararı üzerine verilecek bölge idare mahkemesi kararı gözetilerek karar verilmesi gerektiği neticesine ulaşılmıştır.
Öte yandan, davalı idare tarafından, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı sınırı ilanı işleminin iptaline karar verilmesinin, bu alanda yapılan imar planlarının iptaline karar verilmesine neden olmayacağı, dava konusu imar planlarının 5216 sayılı Kanunun 7. maddesinin b) bendine göre onaylandığı, yalnızca 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden büyükşehir belediyesinin yetkisini ortadan kaldıracağı, ancak büyükşehir belediyesinin 1/5.000 ölçekli nazım imar planı yapma yetkisinin devam ettiği ileri sürülmüş ise de uyuşmazlığa konu imar planlarının kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanına ilişkin imar planları olduğunun dava konusu işlemin içeriğinden açıkça anlaşıldığı, imar planlarının kapsamının ve niteliğinin ne olduğu hususunun işlemin içeriği ile bir bütün olarak ve idarenin nitelendirmesinden bağımsız biçimde yorumlanması gerektiği gözetildiğinde davaya konu imar planlarının kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanına ilişkin planlar olduğu, bu itibarla, sınır ilanına ilişkin işleme karşı açılan davada verilecek karardan etkileneceği neticesine ulaşıldığından davalı iddialarına itibar edilmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 08/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.