Dairesi: 4. Daire
Esas No: 2019/4658
Karar No: 2022/7440
Karar Tarihi: 01.12.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/4658
Karar No : 2022/7440
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı ... Başkanlığı
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğü tarafından ihale yoluyla satın alınan taşınmaz nedeniyle hesaplanan ve ödenen katma değer vergisi ve damga vergisinin iadesi isteminin reddine ilişkin işlemin iptali ve ödenen tutarın iadesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğü tarafından ihale yoluyla satın alınan taşınmaz nedeniyle hesaplanan ve ödenen katma değer vergisi ve damga vergisinin iadesi istemiyle davacı tarafından ... tarih ve ... sayılı dilekçe ile Küçükçekmece Vergi Dairesi Müdürlüğüne yaptığı itiraz başvurusunun cevap verilmeyerek reddi üzerine ... tarih ve ... sayılı dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı'na şikayet başvurusunda bulunduğu, bunun üzerine Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından da davacıya herhangi bir cevap verilmemesi üzerine oluşan zımni ret işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, uyuşmazlığın çözümünün, davacının icra marifetiyle satın aldığı taşınmazın katma değer vergisinden istisna tutulup tutulamayacağının ortaya konulmasına bağlı olduğu, bunun için ise, davacı hakkında yapılan tarhiyatlara ilişkin tespitler üzerinde hukuki yorum yapılması gerektiği, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların ancak hukuka aykırılık iddiasıyla yapılan tarhiyatların kaldırılması istemiyle açılan davada incelenmesinin mümkün olduğu, hukuki ihtilaf niteliğindeki dava konusu uyuşmazlığın vergi hatası kapsamında incelenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17/4-r maddesinde belirtildiği üzere, davacı tarafından ... Grup İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nden ihale yoluyla ve icra müdürlüğü kanalıyla satın alınan taşınmazın, anılan şirketin aktifinde 2 yıldan fazla kaldığının, davacı tarafından sunulan tapu senedi ve taşınmaza ait tapu kayıtlarından anlaşıldığı, davalı idarece verilen savunma dilekçesi ve eklerinde ise bu durumun aksini kanıtlayan herhangi bir belgeye yer verilmediği gibi davacının istisna hükmünden faydalanmayacağına yönelik yapılmış bir tespitin de bulunmadığı, yukarıda anılan kanunun 17/4-r maddesi hükmüne göre istisna kapsamında yer alan devir işlemi nedeniyle katma değer vergisi tahakkuk ettirilmesi açık bir vergilendirme hatası olduğu, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, davacının faiz isteminin kabulü gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davacı taraf istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir icrai bir işlem olmadığı, hukuki değerlendirme ve yorum yoluyla sonuçlandırılabilecek işlemler nedeniyle tahsil edilen KDV nin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzeltilmesinin mümkün olmadığı, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17/4-r maddesinden yararlanmak için satılan taşınmazın ticaretinin yapılmaması gerektiği belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu gayrimenkulün iki yıldan çok daha fazla borçlu şirket aktifinde bulunduğu, şirket faaliyetlerinin yürütülmesi için kullanıldığı ve bankaya olan borcundan dolayı satıldığı, bankalara borcu olanların devir ve teslimlerinin KDV den muaf olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğü tarafından ihale yoluyla satın alınan taşınmaz nedeniyle hesaplanan ve ödenen katma değer vergisi ve damga vergisinin iadesinin düzeltme/şikayet başvurusu yoluyla talep edilebileceği, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17/4-r maddesi hükmüne göre istisna kapsamında yer alan devir işlemi nedeniyle katma değer vergisi tahakkuk ettirilmesinin açık bir vergilendirme hatası olduğu bu nedenle katma değer vergisi tahakkukunda hukuka uyarlık bulunmadığı ancak davacının damga vergisi iade talebine ilişkin hüküm kurulmamış olduğu anlaşıldığından, kararın bu yönden bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 116. maddesinde, vergi hatasının, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak tanımlanmış, 117. maddesinde “Hesap hataları”, 118. maddesinde ise “Vergilendirme hataları” sayılmak suretiyle belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazı ile isteyebilecekleri, 124. maddesinde de, vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yoluyla Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen kanun hükümlerine göre, dava açma süresi geçtikten sonra, ancak kanunda belirtilen durumlarla sınırlı olarak, hukuki ihtilaf içermeyen basit ve açık hataların düzeltme ve şikayet yolu ile dava konusu edilmesi mümkündür. Aksi takdirde, her türlü uyuşmazlığın düzeltme zamanaşımı içinde dava konusu edilebilmesi söz konusu olur ki, bu da dava açma sürelerine ilişkin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin konuluş amacına uygun düşmeyecektir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından ihale yoluyla satın aldığı taşınmazın 3065 sayılı Kanunun 17/4-r maddesi uyarınca katma değer vergisi istisnası kapsamında olduğundan bahisle tahsil edilen verginin yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle düzeltme şikayet başvurusu yapılmış ise de, davalı idare tarafından bu başvurunun zımnen reddedildiği, açılan davada Vergi Dava Dairesince, ihale yolu ile satın alınan taşınmazın borçlu şirketin mülkiyetinde iki yıldan fazla kalması nedeniyle katma değer vergisi istisnası kapsamına girdiği belirtilerek davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlığın çözümü davacının ihale yoluyla aldığı taşınmaza ilişkin olarak satış işleminin katma değer vergisinden istisna tutulup tutulamayacağının ortaya konulmasına bağlı olup, söz konusu taşınmaz alımının istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hukuki yorum gerektirdiğinden, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların, ancak tahakkuk işlemine karşı süresi içerisinde açılan davada incelenmesi mümkündür. Dolayısıyla, hukuki ihtilaf niteliğindeki dava konusu uyuşmazlığın vergi hatası kapsamında incelenmesi mümkün olmadığından, iade talebinin esası incelenmek suretiyle davanın kabulü yönünde verilen Vergi Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının Üye ...'in karşı oyu ve oyçokluğuyla BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 01/12/2022 tarihinde karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 10. maddesinde, ilgililerin, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilecekleri; altmış gün içerisinde cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı; ilgililerin, altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre, Danıştay'da, idare ve vergi mahkemelerinde dava açabilecekleri; altmış günlük süre içinde idarece verilen cevabın kesin olmaması halinde, ilgilinin, bu cevabı, istemin reddi sayabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebileceği; bu takdirde, dava açma süresinin işlemeyeceği; ancak, bekleme süresinin başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemeyeceği; dava açılmaması veya davanın reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitiminden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren (mahkemesine göre dava açma süresi içinde) dava açılabileceği öngörülmüştür.
Olayda, davacı tarafından ihale yoluyla satın aldığı taşınmazın 3065 sayılı Kanunun 17/4-r maddesi uyarınca katma değer vergisi istisnası kapsamında olduğundan bahisle tahsil edilen verginin yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle 02/01/2017 tarihinde idareye başvurduğu anlaşılmaktadır. Bu halde davacının başvurusunun yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca hakkında idari davaya konu olabilecek bir işlem ve eylemin yapılması niteliğini taşıyan bir başvuru olarak ele alınması gerektiği açık olup kararın bozulması ve Vergi Dava Dairesince davanın süresi içerisinde açılıp açılmadığı araştırıldıktan sonra esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği görüşüyle karara katılmıyorum.