Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2021/10538
Karar No: 2022/4862
Karar Tarihi: 06.10.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10538
Karar No : 2022/4862
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU :... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:... , K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Isparta ili, Atabey ilçesi, ... Mahallesi, ... İşhanında bulunan ... nolu işyerine ait işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptali ile işyerinin 15 gün içerisinde tahliye edilmediği takdirde mühürlenmesine ilişkin ... günlü, ... sayılı Atabey Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararla; dava konusu işlemin işyerine ait işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin kısmı yönünden; belediye başkanı tarafından verilmiş bulunan işyeri açma ve çalışma ruhsatının yetkide paralellik ilkesi uyarınca yine belediye başkanı ya da görevlendireceği bir yetkili tarafından iptal edilmesi gerekirken, belediye encümenince tesis edilen işlemin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu, dava konusu işlemin işyerinin tahliye edilmediği takdirde mühürlenmesine ilişkin kısmı yönünden; belediyenin mülkiyetindeki bir taşınmazı hukuken korunabilir herhangi bir hakka dayanmadan işgal ettiği sabit olan kişilerin, davalı idarenin başvurusu üzerine 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi uyarınca bulunduğu yer mülki idare amirince tahliye edilerek işgalsiz bir şekilde davalı idareye teslim edilmesi gerekirken, doğrudan tahliyesine yönelik tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davalı idare tarafından; davacının kiracı sıfatının bulunmadığı, işgalci konumundaki davacı için önceki kiracı tarafından alınan işyeri açma ve çalışma ruhsatının kullanılamayacağının açık olduğu, davacının daha önceki kiracıya ait ruhsatın iptali hususunda dava açma hak ve yetkisinin bulunmadığı, bu kapsamda davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile sonucu itibarıyla usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Isparta ili, Atabey ilçesi, ... Mahallesi, ... İşhanında bulunan ... nolu işyerine ait işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptali ile işyerinin 15 gün içerisinde tahliye edilmediği takdirde mühürlenmesine ilişkin ... günlü, ... sayılı Atabey Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin yetkileri ve imtiyazları" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı verme yetkisinin Belediyelerde olduğu belirtilmiş; 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun "Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinde ise, sıhhî işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek ilçe belediyelerinin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 3. maddesinde, belediye sınırları ile mücavir alan içinde kalan tüm iş yerleri ve işletmelere, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye belediyelerin yetkili olduğu belirtilmiş, 5. maddesinde, iş yeri veya işletme açmak isteyen kişinin, işin özelliğine göre Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak iş yerini düzenledikten sonra ruhsat başvuru formunu doldurarak yetkili idareye ibraz edeceği; bu başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak doldurulduğunun tespiti halinde, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek kişiye verileceği ve kişinin bu ruhsata dayanarak iş yeri açabileceği hükmüne, 6. maddesinin 2. fıkrasında ise, "Ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde, 4 üncü maddede belirtilen yönetmelikte öngörülen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde, verilmiş olan ruhsat, ilgili mevzuattaki hükümler çerçevesinde yetkili merci veya mülki idare amirince iptal edilerek işyeri kapatılır ve ilgililer hakkında ayrıca işlem yapılır.
" hükmüne yer verilmiştir.
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in "İşyerlerinin açılması" başlıklı 6. maddesinde, "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır. İşyeri ruhsatları yetkili idarelerin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından bu Yönetmelikte öngörülen sürede imzalanır; ruhsat için ayrıca, meclis veya encümen tarafından bir karar alınmaz (...)" hükmüne, "İşletmecinin değişmesi ve işyerinin nakli" başlıklı 8.maddesinde; "Ruhsatta belirtilen faaliyet konusu, faaliyet alanı ve adresin değişmemesi kaydıyla iş yerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenlenir. Ancak devredilmek istenen iş yerinin fiziki durumu ve ruhsat dosyasındaki bilgi ve belgelerin işletmecinin kusuru sebebiyle faaliyet konusuyla ilgili bu Yönetmelik kapsamında karşılanması gereken mevzuat hükümlerine aykırı olması halinde, söz konusu aykırılıklar ve noksanlıklar giderilmeden yeni işletmeci adına ruhsat düzenlenemez (...)" hükmü
yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
I- Temyize konu kararın, işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin kısmının iptali yönünden yapılan incelemede;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
II- Temyize konu kararın, işyerinin 15 gün içerisinde tahliye edilmediği takdirde mühürlenmesine ilişkin kısmının iptali yönünden yapılan incelemede;
Dosyanın incelenmesinden, mülkiyeti davalı idareye ait olan Isparta ili, Atabey ilçesi, ... Mahallesi, ... İşhanında bulunan 20 nolu işyerinin 2886 sayılı Kanun uyarınca yapılan ihale sonucunda ... isimli şahsa 05/08/2010 günlü kira sözleşmesiyle üç yıllığına kiralandığı, internet cafe ve oyun yeri olarak faaliyet gösteren işyeri için ... adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendiği, kira sözleşmesi süresinin bitiminde davacı tarafından 06/07/2012 tarihinde yapılan başvuruyla işyeri mesul müdürü olarak işletmeciliğini yaptığı işyerine ilişkin kira sözleşmesinin adına düzenlenmesinin talep edildiği, davacı ile Atabey Belediye Başkanlığını temsilen belediye başkan vekili arasında 09/08/2013 tarihinde bir senelik kira sözleşmesi imzalandığı, davacı tarafından 07/01/2014 tarihinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi yönünde başvuru yapıldığı ancak ruhsat başvurusu hakkında idarece herhangi bir işlem tesis edilmediği, belediye başkan vekili tarafından ihale yapılmadan usulsüz olarak sehven kira sözleşmesi yapıldığı gerekçesiyle Atabey Belediye Başkanlığının ... günlü, ... sayılı kararıyla davacıyla yapılan kira sözleşmesinin feshedildiği, ... adına düzenlenmiş işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan işyerinde davacı tarafından ruhsatsız faaliyet gösterildiği gerekçesiyle ... adına düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ve işyerinin tahliye edilmesi için verilen 15 gün süre sonunda işyeri tahliye edilmediği takdirde işyerinin mühürlenmesine yönelik karar alınması üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu olayda, tahliye edilmediği takdirde işyerinin mühürlenmesine yönelik işlem her ne kadar ... adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmiş işyerinde davacı tarafından ruhsatsız faaliyette bulunulduğu gerekçesiyle tesis edilmiş ise de; davacının ruhsat sahibi olan ... isimli şahsın kardeşi olduğu, işyerinde mesul müdür sıfatına haiz olan davacının kira sözleşmesi süresi bitiminde idareden sözleşmenin kendisi adına yenilenmesi ve devamında adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesi yönünde taleplerde bulunduğu hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, ruhsat sahibi ... ile davacı arasında fiili bir devir işleminin mevcut olduğu kabulüyle, doğrudan ruhsat iptali yoluna gidilmeksizin, davacının tarafına ruhsat verilmesi yönündeki başvurusunun İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in 8.maddesi uyarınca yeni işletmeci adına ruhsat başvurusu olarak kabul edilmesi, ruhsat başvuru dosyasındaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle mevzuatta belirtilen koşulların sağlanması halinde davacı adına tekrar ruhsat düzenlenmesi gerekirken, devire ilişkin işbu prosedür işletilmeden, ruhsatsız olduğundan bahisle işyerinin tahliye edilmemesi durumunda mühürlenmesine yönelik tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmayıp, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/10/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.