Dairesi: 12. Daire
Esas No: 2021/367
Karar No: 2022/5455
Karar Tarihi: 14.11.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/367
Karar No : 2022/5455
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Başkanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri V. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Manisa ili, Akhisar ilçesi …Camii imam hatibi olan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98. maddesinin (b) bendi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararıyla; davacının soruşturma sırasında alınan ifadesinde, facebook adlı paylaşım sitesinden evli bir kadına aşk mesajı gönderdiğini, ancak bunu nasıl yaptığını anlayamadığını, ilgili kadınla 1996 yılında nişanlanıp aynı yıl ayrıldığını, kadının evli olduğunu bildiğini, mesajı kötü niyetle göndermediğini, pişmanlığını daha sonra gönderdiği mesajlarda da ilettiğini belirtmekte olup, isnat edilen fiilin sübuta erdiği hususunda tereddüt bulunmadığı, ayrıca görüşme kayıtları ile davacının ve diğer tarafların ifadesinden anlaşılacağı üzere, anılan mesaj öncesinde ve sonrasında telefon görüşmeleri ve mesaj yoluyla iletişim içinde oldukları hususunun açık olduğu, imam hatip olan davacının, tutum ve davranışlarının, temsil ettiği İslam dininin amaç ve ilkelerine uygun olması gerektiği, evli bir kadına gönderdiği mesaj içeriği ile bu mesaj dışında da ilgili kadınla görüşmesinin, yürüttüğü hizmete tamamen aykırı tutum ve davranış kapsamında olduğu, bu durumda, sübuta erdiği hususunda terüddüt bulunmayan fiili ile Yönetmeliğin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde aranan göreve alınma genel şartını kaybeden davacının, 657 sayılı Kanun'un 98. maddesinin (b) bendi uyarınca, Diyanet İşleri Başkanlığındaki görevinin sona erdirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Soruşturma raporunun usule uygun düzenlenmediği, talep edilmesine rağmen eşinin ifadesine başvurulmadığı, savunma hakkının kısıtlandığı belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Manisa ili, Akhisar ilçesi …Camii imam hatibi olan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98. maddesinin (b) bendi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin (B) bendinin (2) numaralı alt bendinde, memurluğa alınacaklarda aranacak özel şartlar arasında, "Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" koşuluna yer verilmiş; 98. maddesinin (b) bendinde, memurların "memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi" hali, Devlet memurluğunu sonra erdiren haller arasında sayılmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ise, "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" koşuluna, Diyanet İşleri Başkanlığı kadrolarına ilk defa atanacaklarda aranacak genel şartlar arasında yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri karşısında, Diyanet İşleri Başkanlığında atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda görev yapan personelin; 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinin (B) bendinin 2. alt bendi ile 98. maddesinin (b) bendi uyarınca, Yönetmelik'te aranılan "itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu'' şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verme işleminin tesisi için ''İslam törelerine uygun olmayan bir eylemin bulunması'' ve ''bu eylemin çevresinde bilinir olması" şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Öte yandan; Diyanet İşleri Başkanlığında dini öğrenim şartı esas alınan görevlerde bulunanların, bu görevleri için aranan ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verilmesi yolunda tesis edilen işlemler, disiplin cezası niteliğinde olmayıp, atanmasında dini öğrenim şartı esas alınan kadrolar için ortak nitelik şartını taşıyıp taşımadığının tespitine yönelik idari işlemler olduğundan, idare tarafından bu konuda işlem tesis edilmeden önce, idari bir soruşturma yürütülebileceği gibi varsa ilgili hakkında yürütülen adli soruşturma sırasında elde edilen delillerin de kullanılabileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, Manisa ili, ... ilçesinde imam hatip olarak görev yapan davacının, 08/10/2015 tarihinde, bir sosyal paylaşım sitesi üzerinden, evli bir kadına gayriahlaki içerikli mesajlar gönderdiğine yönelik olarak, ilgili kadının eşi tarafından yapılan şikayet üzerine yürütülen inceleme neticesinde düzenlenen soruşturma raporunda özetle, kendisi de evli olan davacının, evli bir kadına, Facebook adlı paylaşım sitesi üzerinden mesaj gönderdiği, davacının, müştekinin ve eşinin ifadeleri birlikte değerlendirildiğinde, ayrıca haberleşme kayıtları incelendiğinde, bu mesaj öncesi ve sonrasında, aralarında müteaddit defalar telefon görüşmesi ve mesaj gönderme işleminin vuku bulduğu belirtilerek, gayriahlaki içerikli mesaj gönderdiği iddiasının sabit olduğu , Yönetmeliğin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde aranan ortak nitelik şartını kaybettiğinden, 657 sayılı Kanun'un 98. maddesinin (b) bendi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta konusu olayda, davacının ortak niteliği kaybettiğinden bahisle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, dosyada yer verilen bilgi ve belgeler dikkate alındığında, davacıya atfedilen eyleminin İslam törelerine uygunluğunun kabulüne olanak bulunmamakla birlikte alenileştiğine, mesleğine ya da sosyal çevresine yansımaları olduğuna ilişkin yeterli bir bulgunun olmadığı, dolayısıyla, davacıya isnat edilen eylemin ilgili Yönetmelikte aranan çevresinde bilinir olduğu hususunun her türlü şüpheden uzak, somut, inandırıcı ve tereddüte yer bırakmayacak kesin deliller ile ispat edilememesi nedeniyle davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde düzenlenen "...itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettiğinden bahsedilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, anılan fiili nedeniyle davacının görevine son verilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk ve davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf isteminin reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak 14/11/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X)KARŞI OY :
Davacının temyiz talebinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.