Dairesi: 10. Daire
Esas No: 2019/1063
Karar No: 2022/5498
Karar Tarihi: 24.11.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1063
Karar No : 2022/5498
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği / …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının davalı idare tarafından aleyhine olan kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, …Mahallesi, …Caddesi, …İş Merkezi Kat:… No:…adresinde masaj salonu olarak işletilen iş yerinin 72 (yetmiş iki) gün süreyle kapatılmasına ilişkin Sakarya Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu'nun …tarih ve …sayılı kararının iptali ile iş yerinin kapalı kalmasından dolayı uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık 1.000,00 TL (miktar artırımı sonucu 11.118,36 TL) maddi ve 30.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; olayda bir tek şahsın ifadesi dışında iş yerinde fuhuş yapıldığına dair herhangi bir delil bulunmadığı, masöz kadının kasık masajı yapabileceğini söylemesine rağmen bunun gerçekleşmediği, fuhuş oluşturacak eyleme dönüşmediği, iş yerinde fuhuş yapıldığı ile ilgili olarak kolluk birimine 9 kez ihbar yapılmasının da tek başına yeterli delil oluşturmadığından masaj salonunda fuhuş yapıldığının yeterli ve somut tespitlerle ortaya konulamadığı, ilgili Tüzük hükümlerine göre bir yerin fuhuş nedeniyle kapatılabilmesi için gizli fuhuş yapıldığının somut olarak tespiti gerekirken herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın yalnızca bir tek şahıs ifadesine dayanılarak tesis edilen iş yeri kapatma işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne, iş yerinin kapalı kaldığı dönem için bilirkişi incelemesi sonucu belirlenen ve net gelir kaybı olan 1.160,28,00 TL maddi tazminatın davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat istemi ile manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca tarafların istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından; tesis edilen işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu, davacının iş yerinin fuhuş için birleşme yeri olarak kullanıldığının olayı yaşayan şahsın bizzat ifadesi ile sabit olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Adapazarı İlçe Emniyet Müdürlüğü Polis Merkezi Amirliğinin …tarih ve …sayılı Fuhşa Teşvik, Aracılık veya Zorlama suçuna yönelik tahkikat evrakında; 01/06/2016 tarihinde saat 23.30 sıralarında dava konusu masaj salonunda meydana gelen şüpheli ölüm olayı ile ilgili olarak maktül M.K.'nın arkadaşı olan E.B.'nin ifadesi doğrultusunda nöbetçi Cumhuriyet Savcısına bilgi verildiği, iş yerinde masör olarak çalışanların mağdur olarak, iş yeri sahibi olan davacının şüpheli olarak, E.B.'nin ise bilgi sahibi olarak ifadelerinin alınması yönündeki talimat üzerine ilgililerin Polis Merkezi Amirliğine intikal ettirildiği belirtilmektedir.
Polis Merkezi Amirliğinde bilgi sahibi olarak ifadesine başvurulan E.B. isimli şahsın; müteveffa M.K.'yı yaklaşık bir aydır tanıdığı, aynı şirkette çalıştıkları, 01/06/2016 günü saat 21.30 sıralarında müteveffa ile birlikte otobüsle Eskişehir'den Sakarya'ya geldikleri, daha önce Adapazarı'ndaki masaj salonlarında fuhuş yapıldığını duyduğunu söyleyen M.K.'nın beraber masaj salonuna gitmeyi teklif ettiği, önceden 3 kez birlikte gitmiş oldukları dava konusu masaj salonuna gitmeye karar verdikleri, saat 23.00 sıralarında ayrı ayrı masaj odalarına girdikleri, yaklaşık 15-20 dk sonra masaj salonunun müdiresi olarak bildiği bayanın gelerek arkadaşının rahatsızlandığını söylediği, hemen M.K.'nın bulunduğu odaya gittiği, şahsın duşun yanında yerde sağ omzunun üstünde yatar vaziyette olduğu, üst kısmının çıplak, alt kısmında pantolon olduğu, yüzünün morarmaya başladığını fark ettiği, iş yerindeki çalışanların 112'yi aradığı, şahsın Sakarya Araştırma Hastanesine getirildiği, burada vefat ettiğini öğrendiği, müteveffanın ilaç veya benzeri bir madde kullanıp kullanmadığı bilmediği, gitmiş oldukları masaj salonunda kendisini …olarak tanıtan hafif sarışın, orta boylu, zayıf yapılı bayan şahsın kendisine masaj yaptığı, karşılığında 60,00 TL verdiği, bayana masaj sonunda cinsel ilişki olup olmadığını sorduğu, bayanın olmadığını fakat eliyle fuhuş yapabileceğini söylediği, kendisinin bunu kabul etmediği, daha sonra masaj bitince ayrıldığı, bundan önceki masaj salonuna gelişinde paralı ya da parasız herhangi bir kişi ile ilişkiye girmediği, M.K.'nın ilişkiye girip girmediğini bilmediği, M.K'ya ismini …olarak bildiği 40-45 yaşlarında, siyah kısa saçlı hafif kilolu bayanın masaj yaptığı; mağdur sıfatıyla ifadesine başvurulan Ö.Y. isimli şahsın 3 yıldır masör olarak çalıştığı ve …takma ismini kullandığı, bu zamana kadar müşterileriyle paralı ya da parasız cinsel ilişkiye girmediği, iş yeri sahibi ve müdür tarafından cinsel ilişkiye girmesi konusunda bir şey söylenmediği, aksine böyle bir teklifin gelmesi halinde bilgi vermesi yönünde uyarıda bulundukları, 01/06/2016 tarihinde saat 23.30 sıralarında daha önce de müşteri olarak gelen M.K. ve E.B. isimli şahısların geldikleri, şahısların masaj ücretini kasaya ödedikleri, bu esnada kendisinin bir başka müşteri ile seansta olduğu, masajı bitince E.B.'ye masaj yapmak üzere odasına girdiği, Y.Ş. isimli masözün de M.K.'nın seansına girdiği, masaja başladığı sırada dışarıdan bağırma sesleri geldiği, M.K'nın rahatsızlanmasından ve vefat etmesinden dolayı masaj yapmaya devam etmediği, E.B. isimli şahsın kendisine kesinlikle fuhuş teklifinde bulunmadığı, kendisine eliyle fuhuş yapabileceğini söylemediği, aralarında böyle bir konuşmanın geçmediği, bu zamana kadar böyle olaylara maruz kalmadığı; mağdur sıfatıyla ifadesine başvurulan Y.Ş. isimli şahsın; 4 aydır masöz olarak iş yerinde çalıştığı, kendisine müşterilerin fuhuş teklifinde bulunmadığı, diğer masözlere teklif gelip gelmediğini bilmediği, paralı ya da parasız kesinliklikle fuhuş yapılmadığı, iş yeri sahibi ve mesul müdürün bu konuda kendisine bir şey söylemediği, bu konuda gerekli uyarıları yaptıkları, şüpheli sıfatıyla ifadesine başvurulan davacı … tarafından; masaj salonunun mesul müdürü olduğu, olay günü il dışındayken çalışanlarından biri vasıtasıyla müşterilerden birinin rahatsızlandığını öğrendiği, M.K. ve E.B. isimli şahısları tanımadığı, daha önce gelip gelmediklerini bilmediği, iş yerinde kesinlikle paralı ya da parasız fuhuş yapılmasına müsade edilmediği, bu konuda çalışanlarına gerekli uyarıları yaptığı, üzerine atılı suçu kabul etmediği yönünde beyan verdiği görülmektedir.
03/06/2016 tarihli, iki polis memuru ve bir eczacı tarafından imzalanan tutanakta müteveffanın üzerinden çıkan cüzdanda kağıt parçasına sarılmış halde bulunan mavi renkli hapın ne için kullanıldığı, eczanelerde satışa açık bir ilaç olup olmadığı araştırılmak üzere bir eczacıya gösterildiği; bahse konu hapın eczanelerde satılmayan, cinsel gücü artırıcı haplara benzediği belirtilmiştir.
Sakarya Emniyet Müdürlüğü Muharebe Elektronik Şube Müdürlüğüne 01/01/2016-02/06/2016 tarihleri arasında 155 hattından gelen (9) dokuz adet ihbar tutanağının altısında dava konusu iş yerinde gizli fuhuş yapıldığı yönünde ihbarda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Sakarya Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu'nun …tarih ve …sayılı kararıyla iş yerinin (3) üç ay süre ile kapatılmasına karar verilmiş, davacı tarafından bu işlemin iptali istemiyle açılan davada …İdare Mahkemesinin E:…sayılı kararıyla, Vali adına yetkisiz Vali Yardımcısı tarafından onaylanan Komisyon kararının yetki yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi üzerine 11/06/2016-29/06/2016 tarihleri arasında 18 gün kapalı kalan iş yerinin yetkili mülki amirin onayıyla 72 gün süreyle kapatılmasına ilişkin …tarih ve …sayılı işlem tesis edilmiş, bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
…Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve Soruşturma No:…, K:…sayılı kararıyla, şüpheli … hakkında fuhuş için yer temin ettiğine dair kamu davası açmaya dair yeterli şüphe oluşturacak delil bulunmadığı gerekçesiyle CMK'nın 172. maddesinin 1. fıkrası gereğince kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün 95. maddesinde, "İzin alınmadan içinde gizli fuhuş yapıldığı iddia veya ihbar edilen veyahut her ne şekilde olursa olsun muttali olunan evler hakkında ahlak zabıtası memurları tarafından önce gizli inceleme yapılır. Bu gibi evlerde gizli fuhuş yapıldığı delilleriyle tesbit edildiği takdirde, düzenlenecek tutanaklar gizli inceleme raporları ile birlikte en büyük polis amiri tarafından komisyona sunulur. Bu yerler hakkında komisyonca 104 üncü maddeye göre işlem yapılır." hükmü; 96. maddesinde, "Otel, motel, pansiyon, misafirhane, hamam, plaj, bar, pavyon, çalgılı kahve, diskotek, içkili gazino, gece klübü, taverna ve benzeri isimler altında işletme ruhsatı alınan yerlerde, gerçek amaç ve anlamda uzak olarak genel kadınlara sanat icra etmek imkanının verildiği veya bu gibi yerlerin bir genelev özellik ve mahiyetinde kullanıldığı, 95 inci maddeye göre tespit olunursa, bu tesisler ruhsatsız açılmış birleşme yerleri sayılarak sahipleri veya işletenler hakkında komisyonca 104 üncü madde uyarınca işlem yapılır." hükmü ve 104. maddesinde, "Usulü dairesinde izin alınmadan içinde gizli fuhuş yapıldığı delilleriyle tesbit edilen 95 ve 96 ncı maddelerde yazılı mahaller komisyon kararıyle üç ayı geçmemek üzere kapatılır." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Otel, motel, pansiyon, misafirhane, hamam, plaj, bar, pavyon, çalgılı kahve, diskotek, içkili gazino, gece klübü, taverna ve benzeri isimler altında alınan ruhsata istinaden faaliyet gösteren işyerlerine Tüzüğün 104. maddesi gereğince kapatma yaptırımının uygulanabilmesi için, bu yerlerde, genel kadınlara sanat icra etme imkanının verildiğinin veya bu gibi yerlerin bir genelev özellik ve mahiyetinde kullanıldığının tespit edilmesi gerekmektedir. Buna göre, Tüzüğün 96. maddesinde sayılan iş yerlerinin, yine aynı maddede belirtilen şekilde kullanılmasının önlenmesi bakımından, iş yeri sahibi ve çalışanlarının gerekli dikkat ve özeni göstermekle yükümlü oldukları açıktır.
Öte yandan, anılan mevzuat hükümleri ile sadece gizli fuhuşu cezalandırmak değil, aynı zamanda fuhuş yapılan mekanlarda ortaya çıkabilecek zührevi hastalıkların önlenmesi de amaçlanmaktadır. Dolayısıyla Tüzük kapsamında alınan iş yeri kapatma kararı, bir ceza olduğu kadar tedbir niteliği de taşımaktadır.
Bakılan uyuşmazlıkta, her ne kadar İdare Mahkemesi kararında yalnızca bir tek şahıs ifadesine dayanılarak tesis edilen iş yeri kapatma işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı belirtilmişse de dava konusu iş yerine fuhuş amacıyla geldiklerini beyan eden E.B. isimli şahsın ifadesinin; tanıdığı olan M.K.'nın vefat etmesi üzerine alınması ile dosyadaki bilgi ve belgeler, ihbar ve ifade tutanaklarının birlikte değerlendirilmesinden dava konusu iş yerinin gizli fuhuş için birleşme yeri olarak kullanıldığı, aksine yorumun hayatın olağan akışına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte; aynı iş yerinin 3 ay süre ile kapatılması yolundaki, Sakarya Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu'nun …tarih ve …sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, kararın istinaf kanun yoluna başvurulmadan kesinleştiği, anılan işlemin dayanağı 30/09/2017 tarihli Olay ve Yakalama Tutanağında davacının mesuliyetinde çalışmaya devam ettiği anlaşılan Ö.Y. isimli masözün iş yerinde fuhuş yaparken görevlilerce yakalandığının belirtildiği görülmektedir.
Ayrıca; davacı hakkında "bir kimseyi fuhuşa teşvik etmek veya yaptırmak veya aracılık etmek veya yer temin etmek" suçlamasıyla başlatılan soruşturma sonucunda Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığınca kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş ise de; ceza hukuku ile idare hukukunun ilke ve kuralları ile bunun sonucu olarak yapılan hukuki değerlendirmeler birbirinden farklılık arz ettiğinden, bahse konu kararın denetimi yapılan işlem yönünden idari yargı yerini bağlamayacağı açıktır. Bu nedenle anılan karar, dava dosyasında mevcut bilgilerin ve Tüzük hükümlerinin değerlendirilmesi neticesinde ulaşılan iş yerinin gerçek amaç ve anlamından uzak şekilde fuhuş amacıyla kullanıldığı sonucunu değiştirmeyecektir.
Bu durumda, kolluk kuvvetlerince yapılan tespitlerin aksini kanıtlayacak somut bilgi veya belgenin dosyaya sunulamadığı, işleme konu iş yerine fuhuş amacıyla geldiğini beyan eden erkek şahsın ifadelerinden ve dosyadaki bilgi ve belgelerden bu durumun anlaşıldığı dikkate alındığında, iş yerinin fuhuş amacıyla kullanılmasının cezalandırılmasını ve süreklilik arz edecek şekilde aynı amaçla kullanılmaya devam olunmasının engellenmesini teminen tesis edilen işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali, tazminat istemlerinin kısmen kabulü, kısmen reddi yönündeki …İdare Mahkemesi kararına karşı taraflarca yapılan istinaf başvurularının reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi kararının temyize konu davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Dava konusu işlemin iptali, tazminat istemleri yönünden davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki …İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak taraflarca yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyize konu davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 24/11/2022 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.
(X)-KARŞI OY :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden Bölge İdare Mahkemesi kararının temyize konu kısmının onanmasına karar verilmesi gerektiği oyuyla aksi yöndeki Daire kararına katılmıyoruz.