Dairesi: 10. Daire
Esas No: 2018/517
Karar No: 2022/4471
Karar Tarihi: 13.10.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/517
Karar No : 2022/4471
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
DAVANIN_KONUSU : Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "lisanslı büro ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanması" kısmında yer alan "lisanslı büro" ibaresi ile aynı Talimatın ücretin belirlenmesindeki uygulamanın devamına yönelik "ilgi (d) talimat gereği" ibaresinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ_İDDİALARI : Davacı tarafından, cins değişikliğine ilişkin işlemlerde kontrol sorumluluğunun sadece kadastro müdürlüklerine ait olduğundan lisanslı bürolarca yapılan iş ve işlemlerin yalnızca kadastro müdürlükleri tarafından kontrol ve onaya tabi tutulabileceği, kadastro müdürlükleri tarafından hazırlanan röperli krokilerin belediye veya başka bir kurumun onayından geçmediği, belediyeler veya herhangi bir kurumun röperli krokinin teknik olarak doğruluğunu kontrol etme ve onaylama yetkisi bulunmadığı, lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve bürolarına ait hizmet ücretlerinin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenmesi gerektiği, röperli krokilere ilişkin işlem ücretinde, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasınca belirlenen mühendislik hizmetleri ücret cetvelinin esas alınmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
DAVALININ_SAVUNMASI : Davalı idarece, dava konusu edilen … tarih ve …sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatın yargı kararı üzerine tesis edildiği, kat irtifakı kurulmuş taşınmazlarda 5912 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 07/07/2009 tarihinden sonra düzenlenecek "Yapı Kullanma İzin Belgesi" yönünden belediyesince, yapı kullanma iznine konu yapının vaziyet planına uygun olarak yapıldığının ve herhangi bir sınır tecavüzünün bulunmadığının tespitinden sonra yapı kullanma izin belgesinin düzenlenmesi gerektiği, yapı kullanma izni verilecek yapının zeminde tescile esas ölçümlerinin röperleri de gösterilmek suretiyle krokiye bağlaması ve belediyesince kontrol sonucu onaylanması gerektiği, lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve bürolarına ait hizmetlerin ücret tarifesini belirleme yetkisinin idarelerine ait olduğu, hizmet gerekliliği göz önünde bulundurulduğunda Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasınca belirlenen mühendislik hizmetleri ücret cetvelinin esas alınmasında hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … günlü, … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "lisanslı büro veya serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanması" ifadesinde yer alan "lisanslı büro" ibaresi ile aynı Talimatın ücretin belirlenmesindeki uygulamanın devamına yönelik "ilgi (d) Talimat gereği" ibaresinin iptali
istenilmektedir.
Dava konusu, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … günlü, … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatında; "söz konusu düzenlemenin Danıştay Onuncu Dairesi'nin 03/10/2017 günlü E:2017/676 sayılı kararının uygulanması amacıyla tesis edildiği, … günlü, … sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü talimatında açıklandığı üzere, röperli krokilerin lisanslı ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanmasının gerektiği" belirtilmiştir.
Söz konusu talimatta atıf yapılan … günlü, … sayılı talimatta ise, kat irtifakı kurulmuş ve 07/07/2009 tarihinden sonra yapı kullanma izni verilecek yapının belediyesinde çalışan harita mühendisi sorumluluğunda zeminde ölçülmesi ile röperli krokisinin düzenlenmesi ve uygunluğunun tespiti ile onaylanmasının belediyesince yapılması gerektiği; ancak ilgilisinin talebi üzerine bu amaçla cins değişikliği işlemine esas yapının zeminde gerekli ölçü ve röperli kroki düzenleme işleminin lisanslı harita mühendisi ve bürolarınca yapılması durumunda da söz konusu röperli krokinin belediyesince onaylanması gerektiği kurala bağlanmıştır.
5368 sayılı Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Kanun'un 1. maddesinde; " Kadastro teknik hizmetlerinden tescile tâbi olmayan işlemlerin yapım ve kontrolü, tescile tâbi olan işlemlerin yapım sorumluluğu lisanslı harita kadastro mühendislik bürolarınca yerine getirilir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşları ile lisans sahibi harita ve kadastro mühendislerinin diğer kanunlar ve ilgili mevzuata göre hak, görev ve yetkileri devam eder." hükmü yer almıştır.
İmar Kanunun 22. maddesinde, " Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir." kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 30. maddesinde ise "Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye, valilik bürolarından; 27 nci maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir." hükmüne yer verilmiştir.
Uyuşmazlık, lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve büroları tarafından hazırlanan röperli krokilerin onaylanması hususunda belediye ya da valiliklerin yetkisi olup olmadığı hususundan kaynaklanmaktadır.
İmar Kanunun yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca, yapı ruhsatını vermeye yetkili olan belediye ya da valiliklere yapılan ruhsat müracaatlarında, röperli veya ebatlı krokinin de eklenmesi ve yapı kullanma izin belgesi düzenlenmeden önce, söz konusu yapının ruhsat ve eklerine uygun yapılıp yapılmadığı hususunun yine belediye ve valiliklerce tespit edilmesi gerektiği açık olup, bu başvurulara yönelik değerlendirme yapılırken, söz konusu belgelerin kontrolünün yapılmasının belediye ve valiliklerin imar mevzuatından kaynaklanan yetkilerinin bir parçası olduğunun kabulü gerekmektedir.
Davalı idare savunmasında da belirtildiği üzere, röperli krokilerin ruhsat ya da yapı kullanma izni aşamasında, belediye ya da valilikçe onaylanması, söz konusu belgelerin teknik denetimine yönelik değil, yapı ruhsatının imar mevzuatına uygunluğunun değerlendirilmesi ya da yapının ruhsata uygun olarak yapılıp yapılmadığının ortaya konulmasına yönelik bir denetimden kaynaklanmaktadır.
Öte yandan, röperli krokilerinin lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve bürolarınca da düzenlenebilmesi hususunda kuşku bulunmadığına göre, söz konusu krokilerin lisanslı ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanmasına yönelik düzenlemede hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … günlü, … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "lisanslı büro veya serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanması" ifadesinde yer alan "lisanslı büro" ibaresi yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … günlü, … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatında "ilgi (d) Talimat gereği" şeklinde bir ifadeyle, … günlü, … sayılı Talimata atıfta bulunulmuş; anılan Talimatta, lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve bürolarınca hazırlanan röperli krokilere ilişkin işlem ücretlerinin belirlenmesinde Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasınca belirlenen mühendislik hizmetleri ücret cetvelinin esas alınmasının uygun olduğu belirtilmiştir.
Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinin (d) bendinde, kadastro teknik hizmetleri, Kadastro Müdürlüklerince yürütülmekte iken Kanunla lisanslı bürolara devredilen, tescile tâbi olmayan, aplikasyon, parselin yerinde gösterilmesi ile tescile tâbi olan, cins değişikliği, arzî irtifak hakkı tesisi veya terkini ve birleştirme işlemlerine yönelik talebe bağlı hizmetler olarak tanımlanmış, 42. maddesinde ise, lisanslı büroların, kadastro teknik hizmetlerine yönelik ücret tarifelerinin ilk kez belirleme dışında, her yıl Ocak ayının ilk haftası içerisinde İdare tarafından odanın da görüşü alınarak belirleneceği öngörülmüştür.Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinin (d) bendinde, kadastro teknik hizmetleri, Kadastro Müdürlüklerince yürütülmekte iken Kanunla lisanslı bürolara devredilen, tescile tâbi olmayan, aplikasyon, parselin yerinde gösterilmesi ile tescile tâbi olan, cins değişikliği, arzî irtifak hakkı tesisi veya terkini ve birleştirme işlemlerine yönelik talebe bağlı hizmetler olarak tanımlanmış, 42. maddesinde ise, lisanslı büroların, kadastro teknik hizmetlerine yönelik ücret tarifelerinin ilk kez belirleme dışında, her yıl Ocak ayının ilk haftası içerisinde İdare tarafından odanın da görüşü alınarak belirleneceği öngörülmüştür.
Dava konusu Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … günlü, … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatında, … günlü, … sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü talimatına atıf yapılmış olup, söz konusu talimatın, röperli krokilerin lisanslı mühendisler ve bürolarca hazırlanması halinde, bu hizmete yönelik ücret tarifesinin ne şekilde belirleneceğine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca, davalı idarenin, röperli kroki hazırlanması işine yönelik ücret tarifesi belirlenmesi hususunda yetkisinin bulunduğu açık olup, hizmet gerekliliğinden kaynaklandığı anlaşılan ve röperli krokilere ilişkin işlem ücretlerinin belirlenmesinde Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasınca hazırlanan mühendislik hizmetleri ücret cetvelinin esas alınmasını öngören … günlü, … sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü talimatına atıf yapılmasına ilişkin dava konusu düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "lisanslı büro ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanması" kısmında yer alan "lisanslı büro" ibaresi ile aynı Talimatın ücretin belirlenmesindeki uygulamanın devamına yönelik "ilgi (d) talimat gereği" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
5368 sayılı Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, "Kadastro teknik hizmetlerinden tescile tâbi olmayan işlemlerin yapım ve kontrolü, tescile tâbi olan işlemlerin yapım sorumluluğu lisanslı harita kadastro mühendislik bürolarınca yerine getirilir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşları ile lisans sahibi harita ve kadastro mühendislerinin diğer kanunlar ve ilgili mevzuata göre hak, görev ve yetkileri devam eder." kuralına yer verilmiştir.
15/6/2013 tarihli ve 28678 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve dava konusu düzenleme tarihinde yürürlükte bulunan Mülga Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinin (d) bendinde, "kadastro teknik hizmetleri," Kadastro Müdürlüklerince yürütülmekte iken Kanunla lisanslı bürolara devredilen, tescile tâbi olmayan, aplikasyon, parselin yerinde gösterilmesi ile tescile tâbi olan, cins değişikliği, arzî irtifak hakkı tesisi veya terkini ve birleştirme işlemlerine yönelik talebe bağlı hizmetler olarak tanımlanmış; 42. maddesinde ise, lisanslı büroların, kadastro teknik hizmetlerine yönelik ücret tarifelerinin ilk kez belirleme dışında, her yıl Ocak ayının ilk haftası içerisinde İdare (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü) tarafından odanın (TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası) da görüşü alınarak belirleneceği öngörülmüştür.
İmar Kanunu'nun 22. maddesinde, "Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir." kuralına; 30. maddesinde ise, "Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye, valilik bürolarından; 27 nci maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatında, söz konusu düzenlemenin Danıştay Onuncu Dairesi'nin 03/10/2017 tarihli ve E:2017/676 sayılı kararının uygulanması amacıyla tesis edildiği, … tarihli ve … sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü talimatında açıklandığı üzere, röperli krokilerin lisanslı ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanmasının gerektiği belirtilmiştir.
Söz konusu talimatta atıf yapılan … tarihli ve … sayılı Talimatta ise, kat irtifakı kurulmuş ve 07/07/2009 tarihinden sonra yapı kullanma izni verilecek yapının belediyesinde çalışan harita mühendisi sorumluluğunda zeminde ölçülmesi ile röperli krokisinin düzenlenmesi ve uygunluğunun tespiti ile onaylanmasının belediyesince yapılması gerektiği; ancak ilgilisinin talebi üzerine bu amaçla cins değişikliği işlemine esas yapının zeminde gerekli ölçü ve röperli kroki düzenleme işleminin lisanslı harita mühendisi ve bürolarınca yapılması durumunda da söz konusu röperli krokinin belediyesince onaylanması gerektiği kurala bağlanmıştır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "lisanslı büro ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanması" kısmında yer alan "lisanslı büro" ibaresinin incelenmesi:
Uyuşmazlık, lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve büroları tarafından hazırlanan röperli krokilerin onaylanması hususunda belediye ya da valiliklerin yetkisi olup olmadığı hususundan kaynaklanmaktadır.
İmar Kanunu'nun yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca, yapı ruhsatını vermeye yetkili olan belediye ya da valiliklere yapılan ruhsat müracaatlarında, röperli veya ebatlı krokinin de eklenmesi ve yapı kullanma izin belgesi düzenlenmeden önce, söz konusu yapının ruhsat ve eklerine uygun yapılıp yapılmadığı hususunun yine belediye ve valiliklerce tespit edilmesi gerektiği açık olup, bu başvurulara yönelik değerlendirme yapılırken, söz konusu belgelerin kontrolünün yapılmasının belediye ve valiliklerin imar mevzuatından kaynaklanan yetkilerinin bir parçası olduğunun kabulü gerekmektedir.
Davalı idare savunmasında da belirtildiği üzere, röperli krokilerin ruhsat ya da yapı kullanma izni aşamasında, belediye ya da valilikçe onaylanması, söz konusu belgelerin teknik denetimine yönelik değil, yapı ruhsatının imar mevzuatına uygunluğunun değerlendirilmesi ya da yapının ruhsata uygun olarak yapılıp yapılmadığının ortaya konulmasına yönelik bir denetimden kaynaklanmaktadır.
Öte yandan, röperli krokilerinin lisanslı harita ve kadastro mühendisleri ve bürolarınca da düzenlenebilmesi hususunda kuşku bulunmadığına göre, söz konusu krokilerin lisanslı ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanmasına yönelik düzenlemede hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "lisanslı büro ve serbest mühendislik büroları ayrımı yapılmaksızın yapı kullanım izin belgesini düzenleyecek idare tarafından onaylanması" ifadesinde yer alan "lisanslı büro" ibaresinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatında yer alan "ilgi (d) talimat gereği" ibaresinin incelenmesi:
Dava konusu Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatında, "ilgi (d) talimat gereği" ibaresine yer verilmek suretiyle … tarihli ve … sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Talimatına atıf yapılmış olup, söz konusu Talimatın, röperli krokilerin lisanslı mühendisler ve bürolarca hazırlanması halinde, bu hizmete yönelik ücret tarifesinin ne şekilde belirleneceğine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca, davalı idarenin, röperli kroki hazırlanması işine yönelik ücret tarifesi belirlenmesi hususunda yetkisinin bulunduğu açık olup, hizmet gerekliliğinden kaynaklandığı anlaşılan ve röperli krokilere ilişkin işlem ücretlerinin belirlenmesinde Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasınca hazırlanan mühendislik hizmetleri ücret cetvelinin esas alınmasını öngören … tarihli ve … sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Talimatına atıf yapılmasına ilişkin dava konusu düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve … sayılı "Röperli Kroki" konulu Talimatının "ilgi (d) talimat gereği" ibaresinde de hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2..Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 13/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.