(5809 S. K. m. 4, 6, 12, 51, 60)

Karar Tarihi: 14.01.2020

Karar No: 2020/İK-BTD/012

Gündem Konusu: Ulusal Mobil Uyarı Sisteminin Kurulmasına ve İşletimine İlişkin Yönetmelik Taslağı

KARAR: Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığının hazırladığı takrir ve ekleri incelenmiştir.

Afet, acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek durumlarda kullanıcıların coğrafi olarak belirli bölgelerde bildirimler almalarını sağlayan sistemlerin kurulması ve işletilmesine ilişkin hususların belirlenmesini teminen;

1. Ek’te yer alan Ulusal Mobil Uyarı Sisteminin Kurulmasına ve İşletimine İlişkin Yönetmelik Taslağı’nın; kamuoyu görüşleri alınmak üzere Kurumumuz internet sayfasında onbeş (15) gün süre ile yayımlanması,

2. Mezkür Yönetmelik Taslağı’nın, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüzel kişilere; görüşlerinin alınabilmesini teminen gönderilmesi,

hususlarına karar verilmiştir.

EK

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan:

ULUSAL MOBİL UYARI SİSTEMİNİN KURULMASINA VE İŞLETİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK TASLAĞI

BİRİNCİ BÖLÜM: Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı; afet, acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek durumlarda kullanıcıların coğrafi olarak belirli bölgelerde bildirimler almalarını sağlayan ulusal mobil uyarı sisteminin kurulması ve işletilmesine ilişkin hususların belirlenmesidir.

Dayanak

MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik, 5809 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi, 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendi, 12 nci maddesinin, ikinci fıkrasının (ğ) bendi ve beşinci fıkrası, 51 inci maddesinin beşinci, sekizinci fıkraları ile 60 ıncı maddesinin birinci, onbirinci, onikinci, onüçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Abone: Bir işletmeci ile elektronik haberleşme hizmetinin sunumuna yönelik olarak yapılan bir sözleşmeye taraf olan gerçek ya da tüzel kişiyi,

b) Bildirim onay süreci: Onay sorumlusu tarafından bu yönetmelik kapsamında yapılan işlemleri,

c) Cihaz: Veri işleme ve saklama yeteneği bakımından, bilgisayarın özelliklerine benzer özelliklere sahip mobil telefonları,

ç) Çağrı öncesi anonsu: Mobil elektronik haberleşme şebekesinde çağrı başlatılmadan önce arayan aboneye dinletilen ses kaydını,

d) Hücresel yayın sistemi (Cell Broadcast System - CBS): Aynı anda belirli bir bölgedeki bütün kullanıcılara metin tabanlı mesaj iletilmesini sağlayan ETSI TS 123.041 standardına veya bu standardın yerini alan ulusal ve uluslararası standartlara uygun teknolojiyi,

e) İşletmeci: Yetkilendirme çerçevesinde mobil elektronik haberleşme hizmeti sunan veya mobil elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,

f) Kısa mesaj hizmeti (Short Message Service - SMS): Mobil cihazlarda 160 karakteri geçmeyen metin tabanlı bir iletişim çeşidini,

g) Kullanıcı: Aboneliği olup olmamasına bakılmaksızın, işletmecinin kendi şebekesine bağlanarak elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan gerçek veya tüzel kişiyi,

ğ) Kurul: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunu,

h) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu,

ı) Mobil alarm sistemi (Commercial Mobile Alarm System - CMAS) Afet, acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek durumlarda, gerekli teknik özellikleri haiz cihazlara sahip kullanıcıların bildirimler almalarını sağlayan, ETSI TS 102 900 standardına veya bu standardın yerini alan ulusal ve uluslararası standartlara uygun sistemi,

i) Onay sorumlusu: Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak bildirimlerin iletilmesine onay veren kurum veya kuruluşun temsilcisini,

j) Ulusal mobil uyarı sistemi: Afet, acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek durumlarda kullanıcıların coğrafi olarak belirli bölgelerde bildirimleri CMAS, CBS, çağrı öncesi anonsu ve SMS yöntemlerinden asgari biri ile almalarını sağlayan sistemi,

k) Uyumlaştırılabilir cihaz: ETSI TS 102 900 standardına veya bu standardın yerine geçen ulusal ve/veya uluslararası standarda uygun olarak CMAS yöntemini destekleyen ancak bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte bu özelliği aktif olmayan ve "carrier bundle” yöntemi veya bu amaçlarla kullanılması mümkün diğer yöntemler ile bu özelliğin aktive edilebildiği cihazları,

(1) Yetkili kullanıcı: Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak bildirimleri tanımlamaya yetkili kurum veya kuruluşun temsilcisini ifade eder.

(2) Bu Yönetmelikte geçen ancak bu maddenin birinci fıkrasında tanımlanmayan kavramlar için ilgili mevzuatta yer alan tanımlar geçerlidir.

İKİNCİ BÖLÜM: Ulusal Mobil Uyarı Sisteminin Genel Özellikleri

Ulusal mobil uyarı sistemi

MADDE 4 - (1) Afet ve acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek durumlarda, coğrafi olarak belirli bölgelerde bulunan kullanıcıların, CMAS, SMS, CBS, çağrı öncesi anonsu gibi uygun yöntemlerle uyarılmasını, gerekli önlemlerin zamanında ve etkin bir şekilde alınmasını ve koordinasyonun sağlanmasını teminen ulusal mobil uyarı sistemi kurulur.

(2) Ulusal mobil uyarı sisteminin kurulması, işletimi ve kullanımı Kurum koordinasyonunda gerçekleştirilir.

(3) CMAS ve CBS yöntemiyle yapılan bildirimler ülkemiz sınırları içerisinde bulunan yurt dışından gelmiş kullanıcılara da uluslararası dolaşım hizmeti alıp almamasından bağımsız olarak yapılır.

(4) SMS ve çağrı öncesi anonsu yöntemiyle yapılan bildirimler ülkemiz sınırları içerisinde bulunan yurt dışından gelmiş ve uluslararası dolaşım hizmeti alan kullanıcılara da yapılır.

(5) Bildirimler, bildirim esnasında devam etmekte olan ses ve veri oturumlarını sonlandırmadan yapılır.

İşletmecilerin yükümlülükleri

MADDE 5 - (1) İşletmeciler, ulusal mobil uyarı sistemi tarafından CMAS, CBS, SMS ve çağrı öncesi anonsu yöntemleri ile kendilerine gönderilen bildirimlerin, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uygun şekilde, tanımlanmış süreler ve performans kriterleri dahilinde, eksiksiz ve ücretsiz olarak gönderilmesini sağlayacak teknik altyapıyı bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 3 ay içerisinde kurmak ve işletmekle yükümlüdür.

(2) İşletmeci ulusal mobil uyarı sisteminin kurulması ve işletilmesi aşamalarında, söz konusu sistemin cihazlarla uygun çalışmasına ve uyumlaştırılabilir cihazların söz konusu sistemle uyumlu hale getirilmesine yönelik olarak üretici imalatçı veya ithalatçı işbirliği içerisinde gerekli çalışmaları yapar.

(3) İşletmeci CMAS yöntemini bu Yönetmelikte belirtilen amaç ve kapsam dışında veya Yönetmeliğin 7 inci maddesi kapsamında belirtilen bildirim türleri dışında kullanamaz.

(4) İşletmeci, ulusal mobil uyarı sistemi için oluşturulan CBS kapasitesini ve çağrı öncesi anonsu yöntemini bu Yönetmelikte belirtilen amaç ve kapsam dışında kullanamaz.

(5) İşletmeci, ulusal mobil uyarı sistemi için oluşturulan SMS bildirimlerini toplu SMS mesajlarından daha öncelikli olarak ele alır.

(6) Ulusal mobil uyarı sistemi için oluşturulan SMS kapasitesinin ticari amaçlı kullanımı durumunda, işletmeci bu kapasitenin kontrollü olarak kullanımına yönelik belirli bir zaman dilimi içerisinde maksimum gönderilecek mesaj sayısı ve alıcı abone sayısını kısıtlama ve benzeri önlemleri alır.

(7) İşletmeci, ulusal mobil uyarı sistemi kapsamındaki yapılacak her türlü bildirim için elde edebileceği verileri, mer’i mevzuatın öngördüğü durumlar saklı kalmak üzere başka bir amaçla kullanamaz ve üçüncü taraflarla paylaşamaz.

(8) Konu ile ilgili farkındalık sağlayabilmek ve kullanıcılara bilgilendirme yapmak amacıyla yılda en az 1 defa gönderilecek bildirimlerle sistem altyapısının çalışma durumu işletmeci tarafından kontrol edilir.

Ulusal mobil uyarı sisteminin kullanılması

MADDE 6 - (1) İlgili kamu kurum ve kuruluşları görevleri kapsamında afet ve acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek durumlara ilişkin bildirimlerini ulusal mobil uyarı sistemi üzerinden yapabilir.

(2) Ulusal mobil uyarı sisteminin kamu kurum ve kuruluşlarınca kullanımına ilişkin talepler Kurum’a yapılır.

(3) Kanun ile kendisine yetki verilen kamu kurum ve kuruluşlarına Kurum tarafından ulusal mobil uyarı sistemi kullanım yetkisi verilir.

(4) Bu maddenin üçüncü fıkrası kapsamına girmeyen kamu kurum ve kuruluşlarına, afet, acil durumlar ile kamu düzenine, milli güvenliğe ve ulusal siber güvenliğe tehdit oluşturabilecek hususlar çerçevesinde Kurum’un uygun görmesi halinde, ulusal mobil uyarı sistemi kullanım yetkisi verilir.

CMAS yöntemine ilişkin gereklilikler

MADDE 7 - (1) CMAS yöntemi ile yapılacak bildirimler; devlet düzeyinde uyarılar, hayati riskler ile ilgili uyarılar ve kayıp/kaçırma duyuruları olmak üzere üç farklı kategoride yapılabilir.

(2) CMAS yöntemi ile yapılan bildirimler, yetkili kullanıcı tarafından sistem aracılığıyla bildirilen coğrafi alanda bulunan tüm kullanıcılara otomatik olarak gönderilir. "Devlet düzeyinde uyarılar” kategorisinde yapılacak bildirimlerin alınmasının engellemesine imkan tanınmaz, ancak diğer kategorideki bildirimlerin alınması kullanıcıların tercihine bırakılabilir.

(3) Bildirim kategorilerine ilişkin mesajların başlığı Kurum tarafından belirlenir.

(4) CMAS yöntemi çoklu dil desteği ile bildirimler yapılmasını sağlar.

(5) CMAS yöntemi ile yapılacak bildirimlerin işletmeci tarafından tekrarlanma sıklığı ve tekrarlar arasındaki süre bilgisi ilgili yetkili kullanıcı tarafından ulusal mobil uyarı sistemine girilir.

(6) Bildirimler, ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından seçilen coğrafi bölge, il, ilçe ve alan bazında yapılabilir.

(7) Engelli ve yaşlı abonelerin bildirimleri almasının kolaylaştırılması için sesli uyarı, görsel uyarı, titreşim uyarısı vb. yöntemler kullanılır.

(8) Bildirimler en az 160 en fazla 360 karakter uzunluğunda yapılabilir.

(9) İşletmeci yetkili kullanıcı tarafından CMAS yöntemi aracılığıyla gönderilen bildirimleri, bildirim onay sürecindeki tüm onay işlemlerinin tamamlanmasını müteakip azami 1 dakika içerisinde işleyerek kullanıcılara iletilmek üzere yayımlar.

(10) İşletmeci, CMAS yöntemi ile yapacağı bildirimleri her takvim yılı için asgari %95 seviyesinde bu maddenin dokuzuncu fıkrasına uygun olarak sağlamakla yükümlüdür.

SMS yöntemine ilişkin gereklilikler

MADDE 8 - (1) Ulusal mobil uyarı sistemi kapsamında SMS yöntemiyle yapılacak bildirimler seçilen coğrafi bölge, il, ilçe ve alan bazında yayımlanabilecektir.

(2) İşletmeci SMS yöntemiyle abonelerine göndereceği bildirimleri, bildirim onay sürecindeki tüm onay işlemlerinin tamamlanmasını müteakip “Süre=SMS_Gönderilecek_Abone_Listesi hazırlama süresi + SMS_Gönderilecek_Abone_Sayısı*60/Toplam_Abone_Sayısı" formülüne uygun olarak dakika cinsinden hesaplanan sürede, yetkili kullanıcı tarafından sistem aracılığıyla bildirilen coğrafi alan bazında göndermekle yükümlüdür.

(3) İkinci fıkrada belirtilen “Toplam_Abone_Sayısı” bildirimin yapıldığı tarihten önce Kurum tarafından yayınlanmış güncel pazar verileri raporunda yer alan abone sayısı olarak hesaplanır.

(4) “SMS_Gönderilecek_Abone_Sayısı" bildirimin yapılacağı coğrafi alanda bulunan baz istasyonlarından son otuz dakika içinde hizmet alan abonelerin sayısı olarak hesaplanır.

(5) “SMS_Gönderilecek_Abone_Listesi" hazırlama süresinin üst sınırı 60 dakikadır.

(6) SMS yöntemi ile abonelere iletilmek üzere işletmecilere iletilen her bir bildirim, iletilecek abone sayısından ve coğrafi alandan bağımsız olarak tek bir talep sayılır. İşletmeci, her bir takvim yılı içerisinde kendisine iletilen toplam taleplerin %95’ini bu maddenin ikinci fıkrasına belirtilen süreler dahilinde yerine getirmekle yükümlüdür.

Çağrı öncesi anonsu yöntemine ilişkin gereklilikler

MADDE 9 - (1) Çağrı öncesi anons içeriği ilgili yetkili kullanıcı tarafından Kurumca belirlenen formatta ulusal mobil uyarı sistemine yüklenir. Yüklenen anonsun işletmeci tarafından hangi süreyle uygulanacağı bilgisi ile bu süre içerisinde bir abonenin kaç ardışık aramasında bu anonsun dinletileceği bilgileri de ilgili yetkili kullanıcı tarafından ulusal mobil uyarı sistemine girilir.

(2) İşletmeci çağrı öncesi anonsu yöntemiyle abonelerine göndereceği bildirimleri, bildirim onay sürecindeki tüm onay işlemlerinin tamamlanmasını müteakip, abonelerine dinletilmek üzere sistemlerini bir saat içerisinde hazır hale getirir.

(3) Çağrı öncesi anonsu içeriğinin süresi ilgili yetkili kullanıcı tarafından en fazla 15 saniye olacak şekilde hazırlanır.

(4) İşletmeci, bildirimin uygulanacağı coğrafi alan ve süre içerisinde, her bir abonenin bildirimde belirtilen ardışık arama sayısı ile sınırlı olarak yapacağı aramaların toplamının asgari %99’unda bu anonsun dinletilmesini sağlar.

(5) Çağrı öncesi anonsu yöntemi ile abonelere iletilmek üzere işletmecilere iletilen her bir bildirim, iletilecek abone sayısından, bildirimin uygulanacağı süreden ve her bir kullanıcı için belirlenen ardışık arama sayısından bağımsız olarak tek bir talep sayılır. İşletmeci, her bir takvim yılı içerisinde kendisine iletilen toplam taleplerin %95’ini bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen hususlar dahilinde yerine getirmekle yükümlüdür.

(6) Ulusal mobil uyarı sistemi kapsamında çağrı öncesi anonsu yöntemiyle yapılacak bildirimler tüm Türkiye bazında yayımlanacaktır.

CBS yöntemine ilişkin gereklilikler

MADDE 10 - (1) İşletmeci CBS yöntemiyle kullanıcılara göndereceği bildirimleri, yetkili kullanıcı tarafından sistem aracılığıyla bildirilen coğrafi alandan bağımsız olarak bildirim onay sürecindeki tüm onay işlemlerinin tamamlanmasını müteakip azami 1 dakika içerisinde işleyerek kullanıcılara iletilmek üzere yayınlar.

(2) CBS yöntemi ile kullanıcılara iletilmek üzere işletmecilere iletilen her bir bildirim, iletilecek kullanıcı sayısından ve belirtilen coğrafi alandan bağımsız olarak tek bir talep sayılır. İşletmeci, her bir takvim yılı içerisinde kendisine iletilen toplam taleplerin %95’ini bu maddenin birinci fıkrasına belirtilen süreler dahilinde yerine getirmekle yükümlüdür.

(3) Ulusal mobil uyarı sistemi kapsamında CBS yöntemiyle yapılacak bildirimler seçilen coğrafi bölge, il, ilçe ve alan bazında, çoklu dil desteği ile yayımlanabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Çeşitli ve Son Hükümler

Piyasa gözetimi ve denetimi

MADDE 11 - (1) Üretici, imalatçı veya ithalatçı tarafından piyasaya arz edilen cihazlar, bu yönetmeliğin 7’inci maddesinde belirtilen gereklilikler çerçevesinde CMAS yönteminin kullanılmasını sağlayacak özelliklere sahip ve ETSI TS 102 900 standardına veya bu standardın yerini alan ulusal ve uluslararası standartlara ve bu standartlarda yer alan teknik özelliklere uygun olmalıdır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki cihazların, bu Yönetmelikte aranan gerekleri karşıladığına dair cihazın ambalajı ile tanıtım ve kullanım kılavuzuna üretici, imalatçı veya ithalatçı tarafından "Bu cihaz ETSI TS 102 900 (veya sonraki sürümün kodu) standardına veya bu standardın yerini alan ulusal ve uluslararası standartlara ve bu standartlarda yer alan teknik özelliklere uygundur.” ibaresi iliştirilir.

(3) Cihazın bu yönetmelikte aranan özelliklere uygunluğuna dair Piyasa Gözetimi ve Denetimi faaliyetleri 24/03/2007 tarihli ve 26472 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları Yönetmeliği ile 06/02/2013 tarihli ve 28551 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik çerçevesinde yapılır. Cihazın bu Yönetmelik hükümlerine uymadığının tespiti halinde üretici, imalatçı ve ithalatçıya ilgili mevzuatta yer alan idari yaptırımlar uygulanır.

(4) Üretici, imalatçı veya ithalatçı; 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Düzenlemelerin Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 24/03/2007 tarihli ve 26472 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları Yönetmeliği ile 06/02/2013 tarihli ve 28551 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik ve ilgili mevzuat kapsamında belirlenir.

İdari yaptırım

MADDE 12 - (1) İşletmecinin bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uymaması durumunda 15/02/2014 tarihli ve 28914 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu İdari Yaptırımlar Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

GEÇİCİ MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte piyasada bulunan uyumlaştırılabilir cihazlar ile bu Yönetmeliğin yayımından sonraki 3 aylık süre içerisinde piyasaya arz edilecek olan uyumlaştırılabilir cihazlar, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 6 ay içerisinde üretici, imalatçı veya ithalatçı tarafından CMAS yönteminin kullanılmasını sağlayacak şekilde uyumlaştırılır.

(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten 3 ay sonra, bu yönetmelik gereklerini karşılamayan cihazlar piyasaya arz edilemez.

(3) Bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi gereğince, cihazların tanıtma ve kullanma kılavuzlarında bulunması gereken açıklayıcı bilgiler, yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 yıl boyunca cihaz ambalajı içine konulacak bilgilendirme sayfasında yer alabilir.

Yürürlük

MADDE 13 - (1) Bu Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 14 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Kurul Başkanı yürütür. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy