(18.12.2015 - 6602) Döngüsel sermaye tamponu uygulaması ile bankalarca yapılacak kâr dağıtımına ilişkin usul ve esaslar hakkında Kurul Kararı
Karar Türü: Resmi Gazetede Yayımlanmayan
Konu: (18.12.2015 - 6602) Döngüsel sermaye tamponu uygulaması ile bankalarca yapılacak kâr dağıtımına ilişkin usul ve esaslar hakkında Kurul Kararı
Karar Tarihi: 18.12.2015

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:


Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Kararı


Karar Sayısı: 6602 Karar Tarihi: 18/12/2015


Kurul Başkanlığının 17.12.2015 tarihli gündem yazısı ekinde gönderilen 16.12.2015
tarih ve 24049440-730-E.29363 sayılı yazı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Döngüsel sermaye tamponu uygulaması ile bankalarca yapılacak kâr dağıtımına ilişkin
olarak; 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 93 üncü maddesinin dördüncü fıkrası ile
05.11.2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sermaye Koruma ve
Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası
ile 6 ncı maddesinin birinci ve beşinci fıkralarında yer alan yetkiler çerçevesinde ekteki usul
ve esasların uygulanmasına,

karar verilmiştir.







18/12/2015 TARİHLİ VE 6602 SAYILI KURUL KARARININ EKİ

DÖNGÜSEL SERMAYE TAMPONU UYGULAMASI İLE BANKALARCA YAPILACAK KÂR DAĞITIMINA
İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

Döngüsel tamponun ilanı ve uygulama

1) Döngüsel tampon oranı bankaların risk ağırlıklı varlıklar toplamının %0’ı ila %2,5’u arasında
değişebilecektir.

2) Döngüsel tampon oranı, en az bir yıl önceden kamuoyuna açıklanır. Tampon oranındaki
artışlar, artışın ilan edildiği tarihten bir yıl sonra cari hali gelirken, düşüşler düşüşün ilan edildiği
tarihten itibaren geçerli olacaktır.

3) Döngüsel tampon oranının hesaplanmasında kullanılan göstergeler, Kurum tarafından üçer
aylık dönemler itibari ile gözden geçirilerek, döngüsel tampon oranında herhangi bir değişiklik
öngörülmesi durumunda kamuoyuna bilgi sunulacaktır.

4) Döngüsel tampon oranının pozitif olması halinde “Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye
Tamponlarına İlişkin Yönetmelik”in Geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan geçiş
süreci hükümleri geçerli olacaktır.

Döngüsel tamponun hesaplanması

5) Döngüsel tampon oranının belirlenmesinde Basel Komitesince önerilen ortak referans değişken
olan kredi/GSYH açığı ana gösterge olarak dikkate alınacaktır. Kredi/GSYH açığı; herhangi bir
zaman diliminde, kredi/GSYH oranı ile bu oranın uzun dönem trend değeri arasındaki farktır.
Kredi verisi için geniş bir kredi tanımı yapılarak; bankalar (katılım bankaları dâhil) ve banka dışı
mali kuruluşlar tarafından özel kesime kullandırılan krediler ile finansal olmayan özel sektör
tarafından yurtdışından sağlanan kredilerin toplamı dikkate alınacaktır. GSYH olarak ise üç aylık
yıllıklandırılmış milli gelir serisi kullanılacaktır.

6) Finansal döngünün tahmininde Kredi/GSYH açığının yanıltıcı yorumlara yol açma olasılığını en
aza indirgemek amacıyla ek göstergelerle analizin güçlendirilmesi temel bir prensip olarak
Basel Komite tarafından da açıkça belirtilmiştir. Bu kapsamda, destekleyici göstergeler olarak;
temelde GSYH, BIST-100 ve bankacılık sektörü özkaynak karlılığında gözlemlenen gelişmeler
yakından takip edilecektir. Kurum, finansal sistem ve makroekonomiye ilişkin ilave göstergeleri
de izleyecektir. Döngüsel tampon oranının belirlenmesinde Kurul Kredi/GSYH açığına ilave
olarak bu paragrafta belirtilen göstergelerden herhangi birini veya birkaçı kullanmaya yetkilidir.

7) Döngüsel tamponun belirlenmesinde, kredi/GSYH açığının %3 ve %15’lik eşik değerleri
geçmesi temel referans olarak alınmıştır. Kredi/GSYH açığı, GSYH'nin payda olarak
davranışından etkilenir. Eğer açık yalnızca döngüsel yavaşlama nedeniyle artıyorsa, bu her
zaman sistem-çapında risklerin oluştuğunu göstermeyebilecektir. Bu kapsamda aşağıda yer
alan kural, destekleyici diğer göstergelerin de değerlendirilmesi neticesinde döngüsel tampon
oranının belirlenmesinde kullanılacaktır.





8) Kurul iki yıldan az olmamak üzere gerekli gördüğünde döngüsel tampon oranının
belirlenmesinde kullanılan yöntemi gözden geçirecek ve değişiklik olması halinde kamuoyu ile
paylaşacaktır.

Bankaya özgü döngüsel sermaye tamponunun hesaplanması

9) Bankaya özgü döngüsel sermaye tamponunun hesaplanmasında karşılıklılık esastır. Karşılıklılık
uygulaması başta Basel Komiteye üye ülkeler ve Basel III kapsamında uygulanan döngüsel
sermaye tamponları için geçerlidir. Bu ülkeler için kullanılacak döngüsel sermaye tamponu
oranları, Basel Komitesinin internet sitesinin ilgili bölümünden elde edilecek ve hesaplamalarda
Basel Komitesince yayımlanan bu oranlar esas alınacaktır.

10) Karşılıklılık uygulamasında, diğer ülkelerin Basel Komitesince belirlenen geçiş süresi dışında
daha ihtiyatlı bir uygulama benimsemesi dikkate alınmayacak ve Basel Komitesince belirlenen
geçiş sürecine uyumlu olarak en fazla %2,5 oranına kadar karşılıklılık prensibi uygulanacaktır.

11) Bankalar ilgili ülkelerde bulunan pozisyonlarına %2,5 oranından fazla olmamak şartıyla, geçiş
sürecini de dikkate alarak diğer ülkelerce belirlenen tampon oranından daha düşük bir oran
uygulayamaz. Ancak, Kurul belirli ülkeler için daha ihtiyatlı bir oran belirlemeye yetkilidir.

12) Bankanın pozisyon aldığı ülke için Basel Komitesi aracılığıyla yayımlanmış bir oran
bulunmaması halinde, ilgili ülke için azami tampon oranı (%2,5); “Sermaye Koruma ve
Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik”in Geçici 1 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan geçiş süreci hükümleri çerçevesinde uygulanacaktır.

13) Bankalar, diğer ülkelerde yer alan bankacılık hesaplarındaki özel sektör kredileri ile alım satım
hesapları kapsamında hesaplanan spesifik risk, ilave risk ve menkul kıymetleştirme riskleri için
tutulması gereken sermaye tutarının risk ağırlıklı tutar karşılığını hesaplamada dikkate alacaktır.
Bankalar arası piyasalardaki pozisyonlar ile kamudan alacaklar hesaplama dışında tutulmuştur.
Banka dışı finansal sektör pozisyonları ise hesaplamaya dahil edilecektir.

14) Bankalar hesaplamaya dahil kalemlerin karşı tarafına göre coğrafik sınıflandırma yapacaktır.
Karşı tarafın nihai olarak riski üstlenen taraf olması ve bankaların nihai risk alan tarafı tespiti için
azami çabayı göstermeleri gerekmektedir.

15) Bankaya özgü döngüsel sermaye tamponu hesaplanıyorken, 14 üncü paragrafta belirtilen özel
sektör kredilerinin bulunduğu ülkelerdeki tampon oranlarının ilgili ülkelerdeki pozisyonlarını
dikkate alarak ağırlıklı ortalamasını hesaplar. Bankalar ağırlık olarak, ilgili ülke için 14 üncü
paragrafta belirtilen özel sektör kredileri için hesaplayacağı risk ağırlıklı varlık tutarının, tüm
ülkeler için aynı şekilde hesaplanan toplam risk ağırlığı tutarına oranını dikkate alır.

16) Spesifik risk, ilave risk ve kapsamlı risk sermaye yükümlülüğü için model yaklaşımı kullanılması
durumunda, bankalar bu yükümlülüklerin ürün bazlı olarak risk ağırlığına dönüştürülmesine ve
karşı tarafları dikkate alınarak coğrafi sınıflandırmaya tabi tutulmasına ilişkin olarak Kurumun
onayına sunulacak bir yöntem geliştirir. Yükümlülüklerin portföy bazında hesaplanmasından
dolayı ayrıştırılamaması durumunda, söz konusu portföyü oluşturan toplam risk tutarlarının,
ilgili ülkelerde bulunan karşı taraflarının toplam risk tutarları dikkate alınarak oransal dağılımı
yapılır.



Kâr dağıtımına ilişkin usul ve esaslar

17) Bankaların kâr dağıtımı yapmadan önce Kurumdan izin alması şarttır. İzin başvurularında,
Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin
ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınır.

18) Bankalarca, öncelikle Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik
ile Sistemik Önemli Bankalar Hakkında Yönetmelik kapsamında ortaya çıkacak ilave çekirdek
sermaye gereksinimlerinin karşılanması esastır. Bankalar, anılan Yönetmelikler kapsamında ilave
çekirdek sermaye gereksinimi ortaya çıkması durumunda, Sermaye Koruma ve Döngüsel
Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddesinde belirtilen esaslar dikkate
alınarak dağıtılabilir kâr oranı hesaplar ve Kurumca verilecek izinlerde bu kâr oranı dikkate
alınır.

19) Dağıtılabilir kâr tutarı, TMS uyarınca hesaplanmış ve ilgili tüm yasal ve sözleşmesel
yükümlülükler sonrası bulunacak ilgili dönem net kârı ve geçmiş yılları kârı toplamı tutarıdır.

20) Kâr dağıtımına ilişkin olarak Kurulca belirlenebilecek ilave şartlar saklıdır.





Full & Egal Universal Law Academy