T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/198 Esas
KARAR NO: 2023/447
DAVA: İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 01/03/2021
KARAR TARİHİ: 25/04/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 04/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dilekçesinde özetle; müvekkil tacir ile davalı borçlu şirket arasında mal ve hizmet alım satımına dayalı ticari bir ilişki gerçekleştiği, müvekkilin avans ödemesi ile davalıdan bayii olarak mal aldığı, ancak davalı borçlu haksız şekilde bayilik sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiği, fakat nezdinde bulunan avansı müvekkile iade etmediği, davalı tarafın müvekkilce ödenen dava konusu tutarı iade etmediği gibi , müvekkil tarafından teminat olarak verilen bonoları da iade etmediği, bu bonoların miktar ve vadelerine uygun gerçek dışı faturalar göndererek muhasebe kayıtlarını dengelemeye çalıştığı, bunun üzerine müvekkil tarafından Küçükçekmece ... İcra Dairesi'nin ... Esas nolu dosyası üzerinden ilamsız icra takibi yapılarak davalı boçluya Örnek No: ... Ödeme Emri gönderildiğini, davalı borçlu şirketin 14/11/2020 tarihli dilekçesiyle sırf zaman kazanmak için ve kötüniyetli olarak, takip borcuna itiraz ettiğini ve takibin durdurulduğunu, taraflar arasında icra takibi tarihi itibariyle takip konusu alacak sözleşme fesih tarihi itibariyle muaccel olup, müvekkilin tüm iyi niyetli çabalarına ve arabuluculuk görüşmelerine rağmen ödenmediğini, iş bu takibe davalı borçlu şirketin sırf zaman kazanmak, alacağın tahsilini geciktirmek amacıyla haksız ve kötüniyetli olarak itiraz ettiğini, yapılmış olan itirazın hiç bir yasal dayanağı olmadığını davalı borçlunun kötüniyetli olduğu ticari defterler üzerinde yapılacak bilirkişi incelemesi neticesinde ortaya çıkacağını, davalı borçlunun haksız, mesnetsiz ve kötüniyetli itirazının iptali ile takibin devamına, %20'den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin karşı taraftan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkil firmanın İlkokul Yardımcı Kaynakları basım ve dağıtım işiyle iştigal eden, sektöründe saygın ve tanınmış bir kuruluş olduğunu, davacı tarafın bir süre müvekkil firmanın ... , ...., ... bayiliğini yapmış olup 2020 yılı şubat ayında tarafların bayilik ile ilgili kriterlerde uzlaşmayınca davacının bayiliği sona erdiğini, bu süreçten sonra davacı tarafın daha önce aldığı ve sattığı ürünlerin bedeli için düzenleyip müvekkile teslim etmiş olduğu çek ve senetlerin iadesini isteyerek , müvekkil aleyhine icra takibi başlattığını, müvekkil firmanın davacı tarafa herhangi bir borcu olmaması sebebiyle Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasına itiraz ettiklerini ve akabinde iş bu itirazın iptali davası ikame edildiğini, açılan bu davanın haksız olup müvekkil firmanın davacıya borcu bulunmadığını, müvekkil firmanın davacı ile "Konsinye Satış " yöntemi ile çalıştığını, esasa ilişkin itirazlar doğrultusunda haksız davanın reddine, yargılama gideri ve avukatlık ücretinin karşı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
19/12/2022 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı tarafın 2018-2019-2020 yılları ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu ve sahibi lehine delil niteliği taşıdığı, davalı tarafın 2018-2019-2020 yılları ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu ve sahibi lehine delil niteliği taşıdığı, davacı Tarafın Dosya Muhteviyatına Sunduğu Cari Hesap Ekstresinde, 2018 yılı: davalı taraf ile cari hesap ilişkisinin 01.01.2018 tarihli 20.571,25 TL (A) tutarlı kayıt işlemi ile başladığı, 31.12.2018 tarihinde davacı tarafın davalı tarafa 36.760,46 TL borçlu olduğu, 2019 yılı: 01.01.2019 tarihinde davacı tarafın davalı tarafa 36.760,46 TL borçlu olduğu, 31.12.2019 tarihinde davacı tarafın davalı taraftan 184.682,59 TL alacaklı olduğu, 2020 yılı: 01.01.2020-30.09.2020 tarihinde davacı tarafın davalı taraftan 184.682,59 TL alacaklı olduğu, davalı Tarafın Dosya Muhteviyatına Sunduğu Cari Hesap Ekstresinde, 2018 yılı: davacı taraf ile cari hesap ilişkisinin 01.01.2018 tarihli 839,29 TL (B) tutarlı kayıt işlemi ile başladığı, 31.12.2018 tarihinde davalı tarafın davacı taraftan 25.930,73 TL alacaklı olduğu, 2019 yılı: 01.01.2019 tarihinde davalı tarafın davacı taraftan 25.930,73 TL alacaklı olduğu, 31.12.2019 tarihinde davalı tarafın davacı tarafa 15.408,74 TL borçlu olduğu, 2020 yılı: 01.01.2020 tarihinde davalı tarafın davacı tarafa 15.408,74 TL borçlu olduğu, 31.12.2020 tarihinde davalı tarafın davacı tarafa 14.502,74 TL borçlu olduğu2021 yılı: 05.01.2021 tarihinde davalı tarafın davacı taraftan 10.740,17 TL alacaklı olduğu, tarafların Ticari Defter Ve Kayıtları karşılaştırıldığında, davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarında, davalı taraftan 184.682,59 TL alacaklı olduğu, davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarında, davacı taraftan 10.740,17 TL alacaklı olduğu, taraflar arasında 195.422,76 TL cari hesap farkının olduğu, davacı alacak 184.682,59 TL davalı alacak 10.740,17 TL - 195.422,76 TL, iş bu farkın tarafların ticari defter ve kayıtlarına yaptığı tek taraflı kayıt işlemlerinden kaynaklandığı, davacı kayıt 53.331,05 TL davalı kayıt 142.091,88 TL - 195.422,76 TL, davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarına kendi lehine 77.452,29 TL, davalı taraf lehine 24.121,24 TL tutarlı tek taraflı kayıt işlemi yaptığı, davacı taraf aradaki farka göre kendi lehine 53.331,05 TL daha fazla tek taraflı kayıt işlemi yaptığı, davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarına kendi lehine 142.091,88 TL tutarlı tek taraflı kayıt işlemi yaptığı, davacı taraf lehine yapılan tek taraflı kayıt işleminin olmadığı, netice itibariyle davalı tarafın davacı tarafa düzenlediği ve tek taraflı olarak ticari defterlerine kaydettiği 116.009,68 TL tutarında faturanın olduğu, davalı tarafından verilen 5 adet ve toplam 115.883,50 TL tutarlı faturanın davacı tarafından iade edildiğinin iddia edildiği, davalı tarafın dosya muhteviyatına, davacı tarafa gönderilen tüm malların ve davacı tarafından iade edilen faturalara ait davacının teslim aldığını iddia ettiği mallara ilişkin olarak, “davacıya gönderilen tüm malların listesi ek 1” ve “davacı tarafından iade edilen faturalar ait davacının teslim aldığı mallara ait ayrıntılı liste ek 2” başlıklı 2 adet liste sunduğu, sayın mahkeme tarafından davacı tarafın talebi ile 07.02.2022 tarihinde ... Taşımacılık Ve Ticaret Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'ne (... Mah. ... Sok. No:... .../.../İZMİR) müzekkere yazıldığı, Davacı ... ile Davalı ... arasında mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davası nedeniyle; GÖNDERİCİSİ ... Paz. Tur. Rek. Gıda İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan ALICISI ... - ... olan aşağıda sıralanan gönderilerin kaç parça (koli) ürün ihtiva ettiğini ve kim tarafından hangi tarihte teslim alındığı hususunda ACELE mahkememize bilgi verilmesinin talep edildiği, sayın mahkemeniz tarafından talep edilen müzekkereye/müzekkerelere gelecek olan cevap ve yukarıda detayı verilen 2 adet listeye konu malların/ürünlerin kargo veya taşıma belgeleriyle birlikte, özellikle de davalı tarafın davacı tarafa düzenlediği, ticari defter ve kayıtlarında yer alan fakat davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarında yer almayan ve davacı tarafından iade edildiği iddia edilen faturalara konu olan malların/ürünlerin davacı tarafa teslim edilip edilmediğinin ve iş bu malların/ürünlerin fatura içeriğine konu mallar/ürünler olup olmadığının ispat edilmesi gerektiği, bu hususun uzmanlık alanım olmadığı, İspat külfetinin davalı tarafın üzerinde olduğu, bu durumun ispat edilememesi halinde davacı tarafın takip tarihi itibariyle davalı taraftan 84.682,59 TL alacağını talep edebileceği, davalı tarafın takip tarihinden önce temerrüde düştüğüne dair dosya muhteviyatında tevsik edici belgeye rastlanılmadığı, tarafların tazminat, muhakeme masrafları ve benzeri taleplerinin, sayın Mahkeme takdirlerine ait olduğu, sonuç ve kanaatine varılmıştır.
27/03/2023 tarihli bilirkişi heyet raporunda; dosya kapsamına göre kargo sevkiyat bilgileri ile ilgili delillerin tek tek incelenerek ve karşılaştırılarak dava dışı ... Kargo ve Dava dışı ... Ulaşım Taşımacılık aracılığı ile sevk edilen ürünlerin tespitlerinin yapıldığı, bu tespite göre, ... Kargo ve ... Taşımacılık firmaları aracılığı ile davalı tarafından davacı tarafa toplamda 51 adet sevkiyat yapıldığının tespit edildi bu sevkiyatların ; 28 Sevkiyatın ... Kargo ile gerçekleştirildiği, 23 sevkiyatın ise ... Ulaşım ile gerçekleştirildiği tespit edildiği, davalı İstanbul Murat Yayıncılık tarafından düzenlenen faturalarda belirtilen adet ve ağırlıklarla, sevkiyat belgelerinde belirtilen adet ve ağırlıkların örtüştüğünün tespit edildiği, firmanın depo sevkiyat kısmında ürünler incelendiğinde İlköğretim yardımcı ders kitapları oldukları bayilere koliler içinde gönderildikleri, kullanılan kolilerin standart ölçülerde ( en 42 x boy 42x30 cm yükseklik) oldukları ve ürünler doldurulduktan sonra ürün çeşitine göre koli ağırlığının ortalama 40-43 kilogram ağırlık aralığında oldukları, davalı ... yerinde inceleme anında tarafına sunulu evraklarda davacı ... gönderilen ürünlerin yanında diğer bayileri için de tutulan evrakları da gördüklerini firmanın işini belli bir düzen ve tertipte yaptığının görüldüğünün takdiri ile sayın mahkemeye ait olmak kaydı ile davalı yanca sunulu "Davacıya gönderilen sevkiyat listesi" nin gerçekleşmiş olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Somut olayda dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; bilindiği üzere kambiyo senedi (bono) sebepten mücerret olup, bono nedeni ile borçlu olmadığının ispatı ancak yazılı delille mümkündür. Türk Medeni Kanunu'nun 6. maddesi hükmü uyarınca; kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri hakkını dayandırdığı olguların varlığını kanıtlamakla yükümlüdür. Gerek doktrinde, gerek Yargıtay içtihatlarında kabul edildiği üzere ispat yükü, hayatın olağan akışına aykırı durumu iddia eden ya da savunmada bulunan kimseye düşer. Öte yandan, ileri sürdüğü bir olaydan kendi yararına haklar çıkarmak isteyen kimsenin, iddia ettiği olayı kanıtlaması gerekir (HMK madde 190), senede karşı ispat kuralı gereği iddia ancak yazılı delil ile ispat edebilir. Bu yazılı delil, tarafların getirecekleri ve onların imzalarını taşıyan bir belge olmalıdır. Yazılı delille veya yazılı delil başlangıcı yoksa davanın, ikrar, yemin gibi kesin delillerle de ispat edilmesi olanaklıdır.
Bir vakıayı ispat yükü kendisine düşen taraf, o vakıayı başka delillerle ispat edemezse, diğer tarafa yemin teklifinde bulunabilir. Yemin, iddianın ispatı yönünden son başvurulacak bir ispat vasıtasıdır. Hakim, davacının iddiasını, yazılı delillerle ispat edemediği kanaatine vardığı takdirde, davacı tarafa, dava dilekçesinde dayandığı yemin delilini de resen hatırlatmalıdır. Aksi halde, davacının tüm delilleri toplanıp, değerlendirilmemiş olur.
Bonoda bedel kaydı bononun zorunlu unsurlarından bulunmadığından bedel kaydının yer alıp almaması bononun geçerliliği yönünden önemli değildir. Bedel kaydı bulunmayan bono mücerret (soyut) bir borç senedidir. Malen, nakden veya teminat olarak düzenlendiği belirtilmeyen bononun bedelsizliğini ispat yükü bedelsiz olduğunu ileri süren borçludadır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun ... gün ve ... sayılı kararına göre borç senedinde borcun sebebi gösterilmemişse, borçlu senetteki borç ikrarının bir sebebe dayandığını, bu sebebin gerçekleşmediğini ispat etmesi gerekir. Borçlu senedin bedelsizliğini HMK 'nun 201.(mülga 1086 sayılı HUMK'nun 290.) maddesine göre ispat etmelidir. Bedel kaydı bulunmayan bononun bedelsiz olduğunun ispatında diğer tarafın açık muvafakatının bulunmaması halinde tanık dinlenemez. Bononun bedelsiz olduğunu başka deliller ile kanıtlayamayan borçlu alacaklıya karşı yemin teklif edebilir. Mahkemece yemin deliline dayanan borçluya yemin teklif etme hakkı bulunduğu hatırlatılır ve yemin teklifinde bulunma imkanı tanınır.
Somut olayda; davacı her ne kadar, davalı ile olan ticari ilişkisi doğrultusunda, davalıdan bayilik sözleşmesi kapsamında aldığı mal karşılığı davalıya teminat olarak dava konusu edilen bonoları verdiğini, davalının bayilik sözleşmesini tek taraflı ve haksız olarak feshettiğini ve kendisine teminat olarak verilen bonoları iade etmediğini iddia ederek eldeki davayı ikame etmiş ise de; dava konusu edilen bonoda “malen” ya da ''nakden'' kaydı bulunmadığına göre borcun sebebini ispat yükü davacı tarafta olup, davacının iddialarını yazılı olarak ispat etmesi gerektiği ve ancak davacının borcun kaynağını ve senedin teminat senedi olduğunu yazılı delillerle ispat edemediği, yemin deliline de dayanmadığı anlaşılmakla ispatlanamayan davanın reddi ile İİK72/3 uyarınca tedbir kararı verilmediğinden kötüniyet tazminatına hükmedilmeyerek aşağıda yazılı şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE
2-Alınması gerekli 179,90 TL harcın, davacı tarafça yatırılan 1.088,61 TL harçtan mahsubu ile 908,71‬ TL ücretin istem halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-AAÜT gereğince hesap edilen 14.391,77 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak, davalı tarafa verilmesine,
6-Arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL'nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
7-Davalı tarafından yatırılan kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde istem halinde davalıya iadesine,
8-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, 6100 sayılı HMK'nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 25/04/2023

Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır

Bu belge , 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu gereği elektronik imza ile imzalanmıştır.


Full & Egal Universal Law Academy