T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2019/682 Esas
KARAR NO: 2023/451
DAVA: İpotek (İpoteğin Kaldırılması (Fekki))
DAVA TARİHİ: 16/09/2019
KARAR TARİHİ: 25/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 04/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dilekçesinde özetle; davalılardan ... Kooperatifi (kısaca ... Yapı Kooperatifi) Ana Sözleşmesi , 04/12/1985 tarihinde onaylanarak ticaret siciline 20/12/1985 tarihinde tescil edilmiş ve ... tarihli ticaret sicil gazetesinde yayınlanarak ilanı yapıldığını, davanın kabulü ile kooperatif üyesi sıfatı ile davacı adına tescil edilen ..., ... Mahallesi, ... ada , ... parsel nolu taşınmaz üzerine , İmar Uygulaması İşlemi ile konulan ipoteğin , karşılıksız olduğunun tespiti ile, hukuki dayanaktan yoksun ipoteğin kaldırılmasına, yargılama giderlerinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi ; müvekkil kooperatifin yaşlı bir kooperatif olduğunu, aradan geçen yıllar içerisinde ortalıkta "sözde" müvekkil kooperatife ait olduğu ileri sürülen çok sayıda fotokopi evrakı dolaştığını, bunların birçoğunun müvekkil kooperatifle uzaktan yakından alakası olmadığını, fotokopiler ile, müvekkil kooperatif ile uzaktan yakından alakası olmadığını, fotokopiler ile müvekkil kooperatif kayıtları arasında uyumsuzluk olduğunu, bundan dolayı sunulan fotokopilerin başlı başına delil olma özelliği olmadığını, davacının müvekkil kooperatife karşı dava açma sıfatı olmadığını, bu nedenle davacının müvekkil kooperatife karşı açtığı davanın reddini talep ettiğini, davacının müvekkil kooperatife karşı açtığı davanın husumetten reddine karar verilmesini, davacının müvekkil kooperatife karşı açtığı davanın husumetten reddine, karar verilmesini, davacının huzurdaki davada ipoteğin karşılıksız olduğunun tespiti ile kaldırılmasını istediğini, davacının kaldırılmasını talep ettiği ipotekte müvekkil kooperatifin ne alacaklı ne de borçlu olduğunu, müvekkilin sözü edilen ipoteğin tarafı olmadığını, bir başka deyişle davacının dava konusu yaptığı ipoteğin alacaklısı .... Belediyesi olduğunu, borçlusunun da ... köyü ... Kooperatifi olduğunu, müvekkil kooperatifin bu davada neden davalı gösterildiğini anlamadıklarını, bu sebeple müvekkile karşı açılmış davanın sıfat yokluğu sebebiyle husumetten reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davacının ... Kooperatifine üye olduğunu, 3.şahıstan üyelik hakkı devir aldığını iddia etmediğini, ... Kooperatifinin müvekkil kooperatifin üyesi olması da mümkün olmadığını, 1163 sayılı Kooperatifler Yasası'nın 21/04/2004 tarih ve 5156/2 maddesiyle değişik 9. Maddesi, özel hukuk tüzel kişilerinin amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflere ortak olabileceklerini düzenlemiş olup, değişiklik öncesinde özel hukuk tüzel kişilerinin ve kooperatiflerin, kooperatiflere ortak olabilmeleri yasal olarak mümkün bulunmadığını, müvekkil kooperatifin ana sözleşmesinin de bu yönde olduğunu, bu düzenlemenin kamu düzenine ilişkin olduğunu aksine bir durumun yoklukla malul olduğunu, mahkeme kararıyla müvekkil kooperatif adına tescil edilen taşınmazların bir kısmı ... Belediyesi tarafından yapılan imar uygulaması sonrasında " bedele dönüştürülmüş" kamulaştırıldığını böylece mülkiyeti müvekkil ait olan bu taşınmazların mülkiyetleri imar uygulaması ve bedele dönüştürme işlemleriyle birlikte Beylikdüzü belediyesine geçtiğini, İdare mahkemesinde açılmış olan davaların bekletici mesele yapılmasına, davanın öncelikle usulden ve husumetten, bu talebin kabul edilmeyecek olması durumunda esastan reddine, yargılama masrafları ile ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davacının davalı ... Koop. üyesi olup, adına tahsis edilen ... ilçesi ... Mah. ... ada ... parsel sayılı taşınmazda imar uygulaması nedeniyle konulan ipotek şerhinin kaldırılmasına ilişkindir.
08/11/2022 tarihli bilirkişi raporunda; Dava dosyası ve ekleri üzerinde yapılan inceleme neticesindeki bilirkişi görüşü: kooperatiflerde; üye olmayan kişilere tapu tahsis edilemeyeceği gibi ferdileşme iştemi ile tapu devrinin de yapılamayacağı, davacı ...'ın, davalı .... .... Arsa Konut Yapı Kooperatifinin üyesi olduğu, davacıya üyeliği gereğince ... Arsa Konut Yapı Kooperatifi yönetim kurulunun .... tarih ... sayılı kararı ile ... ... Köyü ... ada ... parsel ... imar adası 1 imar parselinde bulunan 401.94 m2 lik arsanın Büyükçekmece Belediye Meclisinin ... kararına istinaden tahsis edildiği, Davaya konu taşınmazın önce davalı .... arsa konut yapı kooperatifi adına 17.08.2018 tarih ... yevmiye nolu imar işlemi gereğince tescil edildiği, daha sonra tapu maliki davalı ... Köyü ... Yapı Kooperatifinin ferdileşme işlemi gereğince 21.05.2019 tarih ... yevmiye nolu işlemle tahsisen davacı ... adına tescil edilerek ,davaya konu taşınmaz malikinin davacı olduğu, Davalı ... Köyü... Kooperatifi ile dava dışı ... Belediyesi arasında 18.03.1992 tarihinde yapılan arsa tahsis protokolü ile ... Belediyesi .... köyü Gecekondu önleme bölgesindeki ... ada 1 parsel üzerindeki ... .... ... ... ve ... ada 1 parseldeki... ... ... rolu imar adalarının toplam alanının 69.800 m2 olduğu 775 sayılı kanunun uygulama yönetmeliğinin ... Mad si gereğince ... Arsa Konut Yapı Koaperatifine tahsis edileceği, arsa tahsis bedeli tutarr olan 389.204.800.TL nin davalı ... Konut Yapı Kooperatifi tarafından Büyükçekmece Belediyesi hesabına ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davalı ... ... nin üyelerine tahsis edecek olduğu ... Köyü Mevkli, ... Ada 1 parsel, 15 ada 1 parsel de bulunan toplam 69.800.mZ lik arsanın azami 389.204.800.TL bedel ile satın alınmasına 1163 sayılı kanun ve ana sözleşmese esaslarına uygun olarak genel kurulunca karar alındığı, davalı ... Köyü Arsa ... genel kurulunda arsanın 389.204.800.TL bedel ile satır alınması kararına uygun olarak arsa bedelinin ... Belediyesi adına ve ... Kooperatifi hesabına alacak kaydedilmek üzere davalı .... Köyü Arsa ... tarafırıdan 387.204.800.TL nin ödendiği, davalı ... Kooperatifi ile ... Belediyesi arasında düzenlenen 03.09.1990 tarihli tahsis protokolü ile ... ilçesi, ... köyü, ... ada ... parseller, ... ada ... parsel,... ada 2 ve 5 parsel, 15 ada 1 parsel sayılı toplam 514043,14 m2 arsanın ,775 sayılı gecekondu karıumuna istinaderi arsa bedeli karşılığı oları 11.308.949.080,TL ödenmek suretiyle ... kooperatifine ... Belediyesi tarafından tahsis edildiği 03.09.1990 tarihli protokol gereği arsa tahsisi yapılan ... kooperatifi arsa bedeline dair ödeme edimini ... Belediyesine karşı yerine getirdiği halde ... Belediyesi bu taşınmazlardan 349631,49 mZ Tik kısmırim rizaen tescil veya hükmen tescil yolları ile ... Kooperatifi adına tescil ettirdiği kooperatif adına tescil edilen arsalar yine kooperatif üyelerine ferdileşme işlemleri gereğince üyelere ve üye kooperatifler adına tescil edildiği, Davalı ... Köyü ... kooperatifinin ise bu üyelerden biri olduğu sonuca varıldığı, davalı ... Kaaperatifi “davacının kaldırılmasını talep ettiği
İpotekle davalı kooperatifin ne alacaklı nede borçlu olduğunu, davalı kooperatifin ipoteğin tarafı olmadığını, ipotek alacaklısının ... Belediyesi olduğu yönünde beyarıda bulunduğu, davalı ... Belediyesinin dosyaya gönderdiği 13.11.2020 tarihli yazısında “Yapılan incelemede davacı ...'ın ... ... Ada ... nolu parsel maliki olduğu , .... ... ada ... nolu parsel ... üzerine kayıtlı iken ilgili encümen kararı İle yapılan imar uygulaması sanucunda ... ada ... nolu parsel olarak tescil edildiği söz konusu parselin tamamı bedele dönüştürülerek 177.500.40 TL ipotek bedeli tesis edildiği SÖZ KONUSU İPOTEK BEDELİ BEYLİKDÜZÜ BELEDİYESİNİN ALACAĞI DEĞİL ...'IN ALACAĞI İPOTEK BEDELİDİR.” Şeklinde beyarıda bulundukları, davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan ipotek bedelinin önce davalı ... köyü ... kooperatifi üzerine imar işlemi ile tescil edilmesi sırasında konulmuş bulunduğu, daha sonra ferdileşme sonucu bu ipotek bedeli tutarmın davacıya tahsis edilen ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerine aktarıldığından ipotek işleminin imar işlemleri sorucurnda tesis edildiği yönünde sonuç ve kanaate varılmış ise de bu hususta uzman fen veya mühendis bilirkişi eliyle tespit yapılması ile ipoteğin kaldırılmasının gerekip gerekmediği yönünden hukuki tespit ve değerlendirmenin ise tamamen sayın mahkemenin takdirlerinde olacağı belirtilmiştir.
İpotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir aynı haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. Maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Tapu kaydındaki şerhlerin kaldırılmasına ilişkin davalarda husumetin kural olarak tapudaki şerhlerin lehtarına yöneltilmesi gerekmektedir.
Somut olay; iddia, savunma, tüm dosya kapsamı, toplanan ve sunulan deliller, bilirkişi raporları ile birlikte değerlendirildiğinde, davanın dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan davalı ... lehine olan ipoteğin kaldırılması istemiyle açılmış olduğu görülmüştür. Her ne kadar dava dilekçesinde davalı olarak ipotek alacaklısı ... Yapı Kooperatifleri gösterilmiş ise de, tapu kaydı incelendiğinde yalnızca ... Belediyesinin ipotek alacaklısı olduğu görülmekle diğer davalılar yönüyle davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiş ve ancak her ne kadar tapu kaydındaki şerhlerin kaldırılmasına ilişkin davalarda husumetin kural olarak tapudaki şerhlerin lehtarına yöneltilmesi gerekmekte ise de, uyuşmazlığın taraflar arasında meydana gelme şekli itibariyle mahkememizce davalı ... yönüyle yargılamaya devam edilmiştir. Davacı ...'ın, davalı .... Köyü Koop.' nin üyesi olduğu, davacıya tahsis edilen ... Köyü ...ada 114 parsel de bulunan arsanın önce davalı ... Koop. Adına daha sonra ferdileşme sonucu 21/05/2019 da davacı adına tescil edildiği görülmekle, davacı her ne kadar taşınmazı üzerinde bulunan ipoteğin taşınmaz bedeline istinaden konulduğu ve taşınmaz bedelinin de üyesi olduğu kooperatife ödendiği iddiası ile ipoteğin fekki talebinde bulunmuş ise de, mahkememizce alınan bilirkişi raporu ile de sabit olmak üzere, tarafların defter ve belgeleri ile kooperatif kayıtlarının incelenmesi ara kararına istinaden, bilirkişilere verilen yerinde inceleme yetkisi ile bilirkişilerin İstanbul Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne gittiği ve ancak davalıların 1992 yılı defter ve belgelerinin mevcut olmadığı ve bulunamayacağı bildirilmiş olup, ödemelerin yapıldığı iddia edilen yıllara ait defter ve kayıtların incelenemediği ve bulunmasının da mümkün olmadığı ilgili kurum tarafından bildirilmekle, bu hususta başkaca ispata yarar delil bulunmadığı ve ispat yükü üzerinde bulunan davacının, taşınmazı üzerinde bulunan ipoteğin sebebinin olmadığı zira ipoteğin konulma amacı olan taşınmaz bedelinin üyesi olduğu kooperatif tarafından davalıya ödendiği iddiasını ispat edemediği anlaşılmakla davalı ... yönüyle de davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın, Davalılar THSS ... Kooperatifi ve THSS... Kooperatifi yönüyle pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2-Davanın davalı ... yönüyle reddine,
3-Alınması gerekli 179,90- TL harçtan davacı tarafça yatırılan 3.031,27 TL harcın mahsubuyla fazla yatan 2.851,37‬ -TL'nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvurma harcı, 179,90 TL peşin harç olmak üzere toplam 224,3‬ TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacının davasının reddine karar verildiğinden yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacının diğer davalı yönünden yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-AAÜT gereğince hesap edilen 27.625,06 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, 6100 sayılı HMK'nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin ve e-duruşma ile bağlanan davalı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.
25/04/2023

Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır

Bu belge , 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu gereği elektronik imza ile imzalanmıştır.


Full & Egal Universal Law Academy