T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/1147 Esas
KARAR NO: 2022/1266
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ: 19/12/2022
KARAR TARİHİ: 22/12/2022
K. YAZIM TARİHİ : 19/01/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
TALEP:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Müvekkili ...'nun 2013 yılından itibaren ... adlı işletmesiyle ... Mahallesi, .... Caddesi, no: .... .... iş merkezinde tacir olarak faaliyet gösterdiğini, müvekkilinin 2013 senesinden beri TTK'da belirtilen saklamakla yükümlü olduğu tüm ticari defter ve belgeleri büyük bir özenle ve usulüne uygun şekilde tutmakta ve saklamakta olduğunu, işbu defterlerin muhafazasına büyük önem veren müvekkilinin 01/07/2020 yılına kadar ki tüm ticari defter, fatura ve belgeleri Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ... 'in himayesinde uzun bir süre boyunca muhafaza edildiğini, ancak 01/07/2020 tarihli hizmet sözleşmesi ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ... ile çalışmaya başlayan müvekkilinin SMMM ... 'de bulunan tüm ticari defter fatura ve belgelerini teslim-tesellüm tutanağı ile teslim aldığını, ticari defterlerin teslim alınmasından sonra müvekkilinin söz konusu ticari defter ve belgeleri sıkı sıkı bantlamış olduğu bir kolu içerisinde işyerinde depo olarak kullandığı asma kattaki dolabın içinde muhafaza etmeye başladığını, müvekkili tarafından alınan tüm tedbirlere rağmen 08/12/2022 tarihinde depoyu kontrol eden müvekkili deposunda saklamış olduğu ... marka bilgisayar monitörü, 1 adet .... marka faks makinesi, 3 adet güvenlik kamerası ve 1 adet .... marka dizüstü bilgisayarı ile birlikte muhafaza etmiş olduğunu,2013 ve 2014 yılı işletme defterinin, 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait yevmiye defterlerinin,
2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait Kebir Defterlerinin,
2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait Envanter ve Bilanço
Defterlerinin,
2013-2014-2015-2016-2017-2018-2019 yılları ve 2020/Ocak-Haziran aylarına ilişkin fatura ve belgelerin tamamının
KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Kurumlar Vergisi ve muhasebeyle ilgili tüm evrakların çalınmış olduğunu fark etmiş ve polis ekiplerini olay yerine
çağırarak söz konusu eşyaları çalan ancak kimliğini bilmediği şahıs/şahıslardan
şikayetçi olduğunu, işbu olay neticesinde TTK madde 82/7 numaralı fıkra uyarınca mahkemenizden,
2013 ve 2014 yılı İşletme Defteri, 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait
Yevmiye Defterleri, 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait Kebir
Defterleri, 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait Envanter ve Bilanço
Defterleri, 2013-2014-2015-2016-2017-2018-2019 yılları ve 2020/Ocak-Haziran
aylarına ilişkin fatura ve belgelerin, KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Kurumlar
Vergisi ve muhasebeyle ilgili tüm evrakların zayi olduğuna dair tarafıma zayi
belgesi verilmesini talep etme zaruretinin hasıl olduğunu, yukarıda arz ve izah olunan sebeplerden ötürü; 2013 ve 2014 yılı
İşletme Defteri, 2015 - 2016 - 2017 - 2018 - 2019 - 2020 yıllarına ait Yevmiye defterleri, 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait Kebir Defterleri, 2015-2016-2017-2018-
2019-2020 yıllarına ait Envanter ve Bilanço Defterleri, 2013-2014-2015-2016-2017-
2018-2019 yılları ve 2020/Ocak-Haziran aylarına ilişkin fatura ve belgelerin ve KDV,
Muhtasar, Geçici Vergi, Kurumlar Vergisi ve muhasebeyle ilgili tüm evrakların zayi
olduğuna dair zayi belgesi verilmesi ile gereğini arz ve talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Talep, TTK'nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
TTK'nın 82/1. maddesi gereğince, "Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür."
Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).
Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7).
"...Somut olayda davacı tarafından dava konusu belgelerin bağ evinde çıkan yangında zayi olduğunu ileri sürdüğü, Davacı ticari defter ve kayıtlarını koruyup gözetme yükümlülüğüne aykırı hareket etmiş, kısacası basiretli bir tacir gibi davrandığını kanıtlayacak delil göstermemiştir. Tacirin yukarıda bahsedilen kanun maddesinden yararlanabilmesi için ticari defter ve belgelerinin korunabilmesi amacıyla gerekli dikkati ve ihtimamı göstermiş olması gerekmektedir..." T.C. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi, .... Esas, .... Karar.
"...Davacı yanca, zayi olduğu iddia edilen ticari defterlerin, şirket merkezi dışındaki bir evin bahçesinde bulunan kilitli depoda tutulduğu ve ticari defterlerin hırsızlık sonucu çalındığı iddia edilmiştir. Defterlerin şirket yetkilisinin evinin bahçesindeki depoda veya annesinin evinin bahçesindeki depoda muhafaza edilmesinin sonuca etkisi bulunmadığı gibi, maddi olayın aydınlanması nedeniyle tanık dinlenmesine de gerek bulunmamaktadır..." T.C. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi, ... Esas, ... Karar.
Dosya tüm deliller ile birlikte değerlendirildiğinde; davacı SMM den teslim aldığı ticari defter ve belgeleri bantlayıp işyerinde depo olarak kullandığı asma kattaki dolabın içinde muhafaza etmeye başladığını, müvekkili tarafından alınan tüm tedbirlere rağmen 08/12/2022 tarihinde depoyu kontrol eden davacının ticari defter ve belgeleri bulamadığı, hırsızlık neticesinde şikayet başvurusunda bulunduğu bu nedenle zayi belgesi verilmesi talep ettiği anlaşılmakla yukarıda bahsi geçen T.C. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi, ... Esas, ... Karar ile yine emsal nitelikteki T.C. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi, .... Esas, ... Karar'da da açıkça bahsedildiği gibi davacı ticari defter ve kayıtlarını koruyup gözetme yükümlülüğüne aykırı hareket etmiş, depodaki güvenlik kamerasının da çalışmadığı, hırsızlık iddiasının en zaman nasıl gerçekleştiğinin dahi bilinmediği, bu yönü ile de davanın süresinde açılıp açılmadığının da denetlenemediği, t davacının basiretli bir tacir gibi davrandığını kanıtlayacak delil göstermemiş olmasından açılan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
AÇILAN DAVANIN REDDİNE,
1-Peşin harcın mahsubu ile bakiye harç tayinine yer olmadığına,
2-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
3-Karar kesinleştiğinde davacı tarafından yatırılan avansın kullanılmayan kısmının HMK 333.md.uyarınca yatıranlarına iadesine
Dair davacının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 22/12/2022

Katip ...
☪e-imzalıdır.☪


Hakim ...
☪e-imzalıdır.☪




Full & Egal Universal Law Academy