Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 18-09/170-84
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Aydın ili Kuşadası ve Söke ilçelerindeki hazır beton firmalarının aralarında anlaşarak müşteri paylaşımı yapmak ve fiyatları belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettikleri iddiası
Karar Tarihi: 29.03.2018




Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2017-5-44 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 18-09/170-84
Karar Tarihi : 29.03.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN
Şükran KODALAK, Mehmet AYAN
B. RAPORTÖRLER : Murat AYBER, Hasan ADIYAMAN, Eren YALDIZLI,
Merve BİROĞLU
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Re’sen/İhbar
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Modern Beton San. Tic. A.Ş.
Belevi Mah. Fabrika Küme Evleri No:10/1 Çal Denizli
- Canatanlar İnşaat Akar. Tar. Ürn. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Yenikent Mah. Hisartepe Mevki Söke Aydın
- Taşyakan İnşaat Malzemeleri Ltd. Şti.
Cumhuriyet Mah. Akeller Cad. No: 58 Söke Aydın
- Mendeş Yapı Grup Beton İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş.
Karaova Mah. Tüllüoğlu Dağı Kümesi No:1 Kuşadası Aydın
- Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları San. ve
Tic. A.Ş.
Egemenlik Mah. Eski Kemalpaşa Cad. No:4B 35070 Işıkkent
Bornova İzmir
- Batıbeton Sanayi A.Ş.
Ankara Cad. No: 335 Bornova İzmir
(1) E. DOSYA KONUSU: Aydın ili Kuşadası ve Söke ilçelerindeki hazır beton
firmalarının aralarında anlaşarak müşteri paylaşımı yapmak ve fiyatları
belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettikleri iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 28.11.2017 tarih ve
8743 sayı ile intikal eden ihbarda özetle, Aydın ili Kuşadası ve Söke ilçelerinde hazır
beton üretimi yapan beton santrallerinin her hafta toplanarak beton ihtiyacı olan
firmaları belirledikleri, müşteri paylaşımı ve fiyat tespiti yapmak suretiyle pazardaki
rekabetçi yapının oluşmasını engelledikleri ifade edilerek 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında gereğinin yapılması
talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Söz konusu ihbara istinaden hazırlanan 11.12.2017 tarih ve
2017-5-44/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu Rekabet Kurulunun (Kurul) 21.12.2017 tarihli
toplantısında görüşülmüş ve 17-42/678-M sayı ile dosya konusu iddialara yönelik
18-09/170-84
2/14

olarak Batıbeton Sanayi A.Ş. (BATIBETON), Taşyakan İnşaat Malzemeleri Ltd. Şti.
(TAŞYAKAN İNŞAAT), Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları San. ve
Tic. A.Ş. (ÇİMBETON), Modern Beton San. Tic. A.Ş. (MODERN BETON), Canatanlar
İnşaat Akar. Tar. Ürn. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. (CANATANLAR İNŞAAT) ve Mendeş
Yapı Grup Beton İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş. (MENDEŞ BETON) hakkında 4054
sayılı Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrası uyarınca önaraştırma yapılmasına karar
verilmiştir.
(4) Önaraştırma sürecinde; 13.02.2018 tarihinde MODERN BETON, CANATANLAR
İNŞAAT, TAŞYAKAN İNŞAAT ve BATIBETON’da; 14.02.2018 tarihinde ise MENDEŞ
BETON ve ÇİMBETON’da yerinde incelemeler yapılmıştır. Ayrıca taraflardan Ocak
2016 - Aralık 2017 dönemini kapsayan bazı veriler talep edilmiş ve ilgili veriler Kurum
kayıtlarına girmiştir.
(5) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; MODERN BETON, CANATANLAR İNŞAAT,
TAŞYAKAN İNŞAAT, BATIBETON, MENDEŞ BETON ve ÇİMBETON hakkında
dosya konusu iddialara yönelik olarak 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
I. İNCELEME, GEREKÇE VE HUKUKİ DAYANAK
I.1. Hakkında İnceleme Yapılan Teşebbüsler
I.1.1. MODERN BETON
(6) MODERN BETON 1993 yılında Eren Holding bünyesinde Denizli Çimento iştiraki
olarak kurulmuştur. Denizli Çimento ve MODERN BETON 10.11.2014 tarihinde Ordu
Yardımlaşma Kurumu (OYAK) tarafından satın alınmıştır. Bu tarih itibarıyla şirket
OYAK bünyesinde faaliyetine devam etmektedir. Teşebbüsün Aydın hazır beton tesisi
2017 Aralık itibarıyla yine OYAK grubu altında faaliyet gösteren Oyak Beton Sanayi ve
Ticaret A.Ş.’ye devredilmiştir. MODERN BETON hâlihazırda yaklaşık (…..) m3/ay
üretim kapasitesiyle Ege ve Batı Akdeniz Bölgelerinde faaliyet göstermektedir.
I.1.2. MENDEŞ BETON
(7) MENDEŞ BETON Mendeş Şirketler Grubunun bir parçasıdır. İlgili grup ilk hazır beton
tesisini 1995’te Muş’ta kurmuştur. 2007 yılında saatte (…..) m3 kapasiteli tesisi
Aydın’da, 2013 yılında saatte (…..) m3 kapasiteli tesisi İzmir Gaziemir’de (Sarnıç
tesisi), 2014 yılında saatte (…..) m3 kapasiteli tesisi ise Kuşadası’nda faaliyete
geçmiştir.
I.1.3. ÇİMBETON
(8) ÇİMBETON, 1985 yılında hazır beton üretimi, satışı ve dağıtımı amacı ile kurulmuş
halka açık bir şirkettir. ÇİMBETON ile aynı ekonomik bütünlük içinde çimento üreticisi
olan Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası Türk A.Ş. (ÇİMENTAŞ), Kars Çimento Sanayi
ve Ticaret A.Ş. (KARS ÇİMENTO) ve atık yönetimi ve çimento alanında faaliyette olan
Recydia Atık Yönetimi Yenilenebilir Enerji Üretimi Nakliye ve Lojistik Hizmetleri San.
ve Ticaret A.Ş. bulunmaktadır. %49,65’i halka açık olan ÇİMBETON’un hisselerinin
%50,29’u ÇİMENTAŞ’a ve %0,06’sı KARS ÇİMENTO’ya aittir. Teşebbüs 15 farklı
noktadan ağırlıklı olarak İzmir ili olmak üzere Ege ve Marmara Bölgesinde faaliyet
göstermekte ve teşebbüsün yaklaşık (…..) m³/ay hazır beton üretim kapasitesi
bulunmaktadır.
18-09/170-84
3/14

I.1.4. BATIBETON
(9) Batıçim Batı Anadolu Çimento Sanayii A.Ş (BATIÇİM) bünyesinde 1986 yılında İzmir
Bornova‘da hazır beton üretimine başlayan şirket, BATIÇİM’in çimento işletmesi
bünyesinden çıkartılarak 31.12.2015 tarihinden itibaren BATIBETON adıyla ayrı bir
tüzel kişilik olarak faaliyet göstermektedir. BATIBETON’un sermayesinin %100’ü
BATIÇİM’e aittir. Şirketin dokuz tane İzmir ili ve ilçelerinde, dört tane Aydın ili ve
ilçelerinde olmak üzere toplam 20 hazır beton tesisi bulunmaktadır. BATIBETON
Aydın ili ve ilçelerinde yaklaşık (…..)m³/ay olmak üzere toplamda yaklaşık (…..)m³/ay
hazır beton üretebilme kapasitesine sahiptir.
I.1.5. TAŞYAKAN İNŞAAT
(10) TAŞYAKAN İNŞAAT 1997 yılında kurulmuş olup; çimento, alçı, harç, kireç, mozaik,
demir, tuğla, gaz beton, hazır beton vb. inşaat malzemeleri ticareti ile iştigal
etmektedir. Aydın ili Söke ve Ortaklar ilçelerinde hazır beton tesisi olan teşebbüsün
Söke tesisinin (…..)m³/ay, Ortaklar tesisinin (…..)m³/ay hazır beton üretim kapasitesi
bulunmaktadır.
I.1.6. CANATANLAR İNŞAAT
(11) Canatanlar Grup bünyesinde faaliyet göstermekte olan CANATANLAR İNŞAAT,
Aydın’ın Söke ilçesinde faaliyetlerini sürdürmekte olup (…..)m³/ay hazır beton üretim
kapasitesine sahiptir.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(12) Hazır beton; belirli oranlarda çimento, doğal veya yapay agrega, su ve belli katkı
malzemelerinin mikserle karıştırılması yöntemiyle üretilen bir inşaat malzemesidir.
Hazır beton ürünleri, kullanım amaçları bakımından C14, C16, C18, C20, C25 ve
C25+ gibi alt kategorilere ayrılabilse de, alt ürün grupları arasında yüksek arz ikamesi
bulunmaktadır. Kurul’un konuya ilişkin önceki kararları da dikkate alınarak, söz
konusu ürünlere ilişkin alt ürün pazarlarının ayrıca tanımlanmasına gerek olmayıp
dosya kapsamında ilgili ürün pazarı “hazır beton pazarı” olarak tanımlanmıştır.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(13) Hazır beton, üretildikten sonra yaklaşık 1-2 saat içinde tüketilmesi gereken, bu
sebeple stoklanamayan ve üretildiği tesisten belli bir mesafeden daha uzak bölgelere
taşınması teknik ve ekonomik açıdan mümkün olmayan bir üründür. Gerek bu
özellikleri ve gerekse yüksek taşıma maliyetleri nedeniyle hazır beton, üretildiği
tesisten en fazla yaklaşık 50 - 55 km uzaklığa götürülebilmektedir.
(14) Hakkında inceleme yapılan teşebbüsler, Aydın ili merkez ve nispeten merkeze yakın
ilçeler, Kuşadası ve Söke ilçelerinde faaliyet göstermektedirler. Başvurudaki iddialar
Aydın’ın Söke ve Kuşadası ilçeleri için yoğunlaşmış, bu ilçelerde hazır beton tesisi
bulunan teşebbüslerin müşteri paylaştığı ve fiyat tespit ettiği iddia edilmiş, aynı
teşebbüslerin Aydın merkezde de benzer eylemlerde bulunduğu belirtilmiştir. Aydın’ın
ilçelerinin merkeze uzaklıkları dikkate alındığında Aydın merkezden Buharkent, Didim
ve Karacasu ilçeleri hariç diğer ilçelere hazır betonun 50-55 km’lik taşıma alanı
çerçevesinde hazır beton satışının yapılabilmesi mümkündür. Her ne kadar Aydın
18-09/170-84
4/14

merkezden Söke ve Kuşadası ilçelerine hazır beton satışının yapılabilmesi mümkün
olsa da, başvurudaki iddialar özelinde Söke ve Kuşadası ilçelerinin ayrı bir coğrafi
pazar olarak belirlenmesi daha uygun bulunmuştur. Bu çerçevede dosya kapsamında
ilgili coğrafi pazar “Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri” ve “Aydın Merkez” olarak
belirlenmiştir.
I.3. Dosya Kapsamında Yapılan İnceleme ve Tespitler
I.3.1. Yerinde İncelemelerde Elde Edilen Belgeler
(15) Yukarıda yer verildiği üzere, dosya kapsamında BATIBETON, MODERN BETON,
TAŞYAKAN İNŞAAT, CANATANLAR İNŞAAT, ÇİMBETON ve MENDEŞ BETON’da
yerinde incelemeler yapılmıştır. Yapılan yerinde incelemelerde aşağıdaki belgeler elde
edilmiştir:
(16) Belge 1: CANATANLAR İNŞAAT’ın Söke Santrali Şefi (…..)’ın odasında bulunan
defterde aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“(…..)hafta sonuna kadar eski fiyat devam edeceğini, bağlantı yapmak
isteyenler hafta sonuna kadar eski fiyattan bağlantı yapabileceğini söylemiş.
(…..) 10,000 m³ kendi projeleri için kullanacağı betonu (…..)eski fiyat bağlamış
…
Kuşadası belediyesi çimento ihalesi (…..) 5000 TON. (…..) Süzgeç Gri evler
5000 m³ (…..) TL verildi. (…..).(…..) 170 TL.
(…..)180 TL. İkisi de (…..) Direk bağlayacak gibi.”
(17) Belge 2: BATIBETON Akhisar Tesis Yetkilisi (…..) tarafından BATIBETON Kuzey
Bölge Pazarlama Şefi (…..)’a, (…..)’a, (…..)’e ve BATIBETON Güney Bölge
Pazarlama Şefi (…..)’ye 12.02.2018 tarihinde gönderilen e-postada aşağıdaki ifadeler
yer almaktadır:
“Merhaba (…..)bey,
12.02.2018 Akhisar Tesisi Pazarlama Faaliyet Raporu
-Bölgeden Elde Edilen Belgeler ve İzlenimler
-Müşterilerimizden, piyasadan ve bayilerimizden edinilen bilgiler aşağıda
sunulmuştur:
(…..).: Müşterimiz (…..) bey, 2 projesini C30: (…..) TL/M3 iş bitimine kadar sabit
fiyat ile (…..)ile anlaştığını bildirmiştir. Biz yeni işi için C30: (…..) TL/M3
vermiştik. Fiyat yüksekliği ve sabitlik veremediğimiz için (…..)ile anlaştığını
bildirmiştir. Yaklaşık (…..) m3.
(…..): Müşterimiz (…..) Bey son zamlar ve devam eden işlere uygulanan fiyat
farkları nedeniyle C30: (…..) TL/M3 iş bitimine göre sabit fiyattan yeni yerini
(…..) ile anlaştığını bildirmiştir. 12 dairelik diğer işi için tekrar görüşeceğiz …”
(18) Belge 3: BATIBETON Akhisar Tesis Yetkilisi (…..) tarafından BATIBETON Kuzey
Bölge Pazarlama Şefi (…..)’a 09.02.2018 tarihinde gönderilen e-postada aşağıdaki
ifadeler yer almaktadır:
18-09/170-84
5/14

“Merhaba (…..),
09.02.2018 Akhisar Tesisi Pazarlama Faaliyet Raporu
-Bölgeden Elde Edilen Belgeler ve İzlenimler
-Müşterilerimizden, piyasadan ve bayilerimizden edinilen bilgiler aşağıda
sunulmuştur:
…
(…..).:(…..) Bey ile fiyat konusunda anlaşmıştık fakat sabitlik talebi vardır. Fiyat
sabitliği veremeyeceğimizi söyledik. (…..) bey fiyatlardaki aşırı artışlar nedeniyle
kendilerinde güvensizlik oluştuğunu belirtmektedir. Diğer firmaların anlaşma
yaparak fiyatı sabitlemeleri bizim yeni iş almamızda engel teşkil etmektedir …”
(19) Belge 4: BATIBETON Gaziemir Tesis Yetkilisi (…..) tarafından BATIBETON Güney
Bölge Pazarlama Şefi (…..)’ye ve BATIBETON Kuzey Bölge Pazarlama Şefi (…..)’a
12.02.2018 tarihinde gönderilen e-postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“Merhaba,
12.02.2018 Gaziemir Tesisi Pazarlama Faaliyet Raporu
-Müşterilerimizden, piyasadan ve bayilerimizden edinilen bilgiler.
(…..) konut inşaatı/600m3/Kent Beton’dan (…..) TL, Oyak Modern’den (…..) TL
ve Çimbeton’dan (…..)TL C30 fiyatı aldıkları bilgisi vardır. C30: (…..)TL fiyat
teklifimiz iletildi./5-10km …”
(20) Belge 5: BATIÇİM Pazarlama ve Satış Müdürü (…..) tarafından BATIBETON Kuzey
Bölge Pazarlama Şefi (…..)’a ve BATIBETON Akhisar Tesis Yetkilisi (…..)’ya
02.02.2018 tarihinde gönderilen e-postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“(…..) bey merhaba
Fiyat artışı sebebinin maliyetlerimizdeki inanılmaz artış olduğunu müşteriye
anlatın lütfen. Yoksa kim müşteri kaybetmek ister. Bu yüzden müşteriyi rakibe
kaçırıyoruz.
İyi çalışmalar.”
(21) Belge 6: BATIBETON Akhisar Tesis Yetkilisi (…..) tarafından BATIBETON Kuzey
Bölge Pazarlama Şefi (…..)’a gönderilen e-postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“Merhaba (…..)bey,
01.02.2018 Akhisar Tesisi Pazarlama Faaliyet Raporu
-Bölgeden Elde Edilen Belgeler ve İzlenimler
-Müşterilerimizden, piyasadan ve bayilerimizden edinilen bilgiler aşağıda
sunulmuştur:
(…..).: Meydan Çarşı Projesi Şantiye ziyareti yapıldı yıkım işleri hızla devam
ediyor. Şantiye şefi (…..) ile görüşüldü. Vermiş olduğumuz (C30: (…..) tl/m3)
fiyat teklifinin yüksek olduğunu söyledi. Verilen teklif m3 fiyatının C30: (…..)
tl/M3 (c30:hd: (…..) tl) olduğunu söylemiştir.
18-09/170-84
6/14

…
(…..).:(…..) bey ile görüşüldü. (…..) dan kendisini ziyarete geldiklerini söyledi. 2.
Yapılan zam nedeniyle rahatsız olduğunu kalan betonlarını (…..) ile devam
edebileceği bilgisini vermiştir. Zam konusunda bir şey yapamayacağımızı
kendisine bildirdik. Saha betonu işi kalmış olup yaklaşık 400 m3 civarıdır …”
I.3.2. Teşebbüslerden Gelen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler
(22) Dosya kapsamında teşebbüslerden Ocak 2016 - Aralık 2017 dönemini kapsayan bazı
veriler talep edilmiştir. Teşebbüslerden gelen bilgiler, satış ve pazarlaması
gerçekleştirilen hazır beton türü (C25, C30, ...) ve belirlenen coğrafi pazarlar
kapsamında analize tabi tutulmuştur.
(23) Teşebbüsler C12/15, C16/20, C20/25, C25/30, C30/37, C35/45, C40/50 gibi hazır
beton türlerinin satış ve pazarlamasını yapmaktadırlar. Bu hazır beton türleri içerisinde
ilgili coğrafi bölgede teşebbüsler (…..) dışında çoğunlukla C25/30 türü hazır beton
satışı, ardından C30/37 türü hazır beton satışı gerçekleştirmektedir. (…..) ise daha
çok C30/37 ve ardından C25/30 türünde hazır beton satışı gerçekleştirmektedir.
Teşebbüslerin hazır beton türlerine göre satış oranları aşağıdaki tablo verilmektedir:
Tablo 1: Teşebbüslerin Hazır Beton Türlerine Göre Satış Oranları
TEŞEBBÜS
HAZIR BETON TÜRÜ
C25/30 (%) C30/37 (%) Diğer (%)
BATIBETON (…..) (…..) (…..)
CANATANLAR İNŞAAT (…..) (…..) (…..)
ÇİMBETON (…..) (…..) (…..)
MODERN BETON (…..) (…..) (…..)
TAŞYAKAN İNŞAAT (…..) (…..) (…..)
MENDEŞ BETON1 (…..) (…..) (…..)
(24) Tablo 1’deki verilerden de görüleceği üzere (…..) dışındaki teşebbüsler, C25/30 türü
hazır beton satışını daha fazla oranda gerçekleştirmişlerdir. Bu nedenle yapılan
ekonomik analizlerde teşebbüslerin C25/30 türü hazır beton satışları kullanılmıştır.
(25) Teşebbüslerin C25/30 türü hazır beton ağırlıklı ortalama satış fiyatları ve maliyetleri iki
ilgili coğrafi pazar için aşağıda verilmektedir:


1 Kuşadası ilçesindeki satışları esas alınmıştır.
7/14
Grafik 1: Teşebbüslerin Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri’nde C25/30 Hazır Beton Ağırlıklı Ortalama Satış Fiyatları ve Maliyetleri (TL/m3) 2
Kuşadası-Söke İlçeleri C 25 Hazır Beton Ortalama Satış Fiyat ve Maliyet Grafiği (TL/m3)
...
..T
İC
A
Rİ
SI
R.
...
.
.....TİCARİ SIR.....




2 Teşebbüslerin ağırlıklı ortalama satış fiyatları KDV, pompa ve nakliye bedellerinden arındırılarak verilmiştir. Bu nedenle maliyetlerin altında
seyretmektedir.
18-09/170-84
8/14


Grafik 2: Teşebbüslerin Aydın Merkez Coğrafi Pazarındaki C25/30 Hazır Beton Ağırlıklı Ortalama Satış Fiyatları ve Maliyetleri (TL/m3)3
Aydın Merkez C 25 Hazır Beton Ortalama Satış Fiyat ve Maliyet Grafiği (TL/m3)
...
..T
İC
A
Rİ
S
IR
...
..
.....TİCARİ SIR.....


3Teşebbüslerin ağırlıklı ortalama satış fiyatları KDV, pompa ve nakliye bedellerinden arındırılarak verilmiştir. Bu nedenle maliyetlerin altında
seyretmektedir.
9/14
(26) Grafik 1 incelendiğinde; Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri coğrafi pazarında C25/30
hazır beton türünde 2016 Ocak – 2017 Aralık döneminde BATIBETON’un fiyatları (…..)
TL/m3, ÇİMBETON’un fiyatları (…..)TL/m3, MODERN BETON’un fiyatları (…..)TL/m3,
TAŞYAKAN İNŞAAT’ın fiyatları (…..)TL/m3, MENDEŞ BETON’un fiyatları (…..)TL/m3
aralığında gerçekleşmektedir. CANATANLAR İNŞAAT’ın fiyatları ise 2016 Ağustos –
2017 Aralık döneminde (…..)TL/m3 arasındadır. Teşebbüsler arasında ve aylar bazında
farklılıklar olsa da genel olarak teşebbüslerin fiyatlarının farklı oranlarda arttığı
görülmektedir. Teşebbüslerin satış fiyatı ve maliyetleri birlikte ele alındığında, genel
olarak satış fiyatlarının arttığı dönemlerde maliyetlerinin de artış gösterdiği
gözlemlenmektedir.
(27) Grafik 2 incelendiğinde ise; Aydın Merkez coğrafi pazarında C25/30 hazır beton
türünde 2016 Ocak – 2017 Aralık döneminde BATIBETON’un fiyatları (…..)TL/m3,
ÇİMBETON’un fiyatları (…..)TL/m3, MODERN BETON’un fiyatları (…..)TL/m3,
TAŞYAKAN İNŞAAT’ın fiyatları (…..)TL/m3 arasındadır. CANATANLAR İNŞAAT’ın
fiyatları ise 2016 Ağustos – 2017 Aralık döneminde (…..)TL/m3 arasında seyretmiştir.
Grafik 1’e benzer şekilde genel olarak teşebbüslerin fiyatlarının farklı oranlarda arttığı;
teşebbüslerin genel olarak satış fiyatlarının arttığı dönemlerde maliyetlerinin de artış
gösterdiği görülmektedir.
(28) Fiyat artışlarının pazardaki kümülatif etkisini görebilmek amacıyla teşebbüslerin ilgili
pazardaki fiyat ve maliyet hareketleri toplulaştırılmış olarak aşağıda Grafik 3 ve Grafik
4’te görselleştirilmiştir.
Grafik 3: Teşebbüslerin Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri Coğrafi Pazarındaki C25/30 Hazır Beton
Toplulaştırılmış Ağırlıklı Ortalama Satış Fiyatları ve Maliyetleri (TL/m3)

(29) Grafik 3 incelendiğinde, Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri coğrafi pazarında C25/30
hazır beton türünde 2016 Ocak – 2017 Aralık döneminde teşebbüslerin toplulaştırılmış
ağırlıklı ortalama fiyatlarının 88-115 TL/m3 arasında seyretttiği, fiyatlarda olağanüstü bir
artış gerçekleşmediği, maliyetlerde zaman zaman ciddi artışlar meydana geldiği
görülmektedir.



18-09/170-84
10/14

Grafik 4: Teşebbüslerin Aydın Merkez Coğrafi Pazarındaki C25/30 Hazır Beton Ağırlıklı Toplulaştırılmış
Ortalama Satış Fiyatları ve Maliyetleri (TL/m3)

(30) Grafik 4 incelendiğinde, Aydın Merkez coğrafi bölgesinde C25/30 hazır beton türünde
2016 Ocak – 2017 Aralık döneminde teşebbüslerin toplulaştırılmış ağırlıklı ortalama
fiyatlarının 80-119 TL/m3 arasında seyretttiği, özellikle 2017 yılının başından itibaren
maliyetlerde meydana gelen artışlarla beraber fiyatların da arttığı, ancak maliyetlere
nazaran fiyatlarda olağanüstü keskin bir artışın meydana gelmediği gözlemlenmektedir.
(31) Teşebbüslerin ilgili pazarlardaki 2016 Ocak – 2017 Aralık döneminde, altı aylık
dönemler halinde fiyat ve maliyet artış oranları aşağıdaki tablo yer verilmektedir:
Tablo 2: Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri Coğrafi Pazarı’nda Teşebbüslerin Altı Aylık Dönemler Bazında
Fiyat ve Maliyet Artış Oranları (%)
Tarih
BATIBETON CANATANLAR İNŞAAT ÇİMBETON
MODERN
BETON
TAŞYAKAN
İNŞAAT
MENDEŞ
BETON
Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet
2016
Ocak-Haziran (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
2016
Temmuz-Aralık (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
2017
Ocak-Haziran (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
2017
Temmuz-Aralık (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
Tablo 3: Aydın Merkez Coğrafi Pazarı’nda Teşebbüslerin Altı Aylık Dönemler Bazında Fiyat ve Maliyet
Artış Oranları (%)
Tarih
BATIBETON CANATANLAR İNŞAAT ÇİMBETON
MODERN
BETON
TAŞYAKAN
İNŞAAT
Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet Fiyat Maliyet
2016
Ocak-Haziran (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
2016
Temmuz-Aralık (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
2017
Ocak-Haziran (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
2017
Temmuz-Aralık (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….) (….)
18-09/170-84
11/14

(32) Yukarıda yer verilen Tablo 2 ve Tablo 3 incelendiğinde; istisnalar hariç genel olarak
teşebbüslerin fiyatlarının arttığı dönemlerde maliyetlerinin de artış gösterdiği,
teşebbüslerin fiyat ve maliyet artış oranlarının benzer özellik taşımadığı, teşebbüslerce
birlikte aynı dönemlere rastgelen olağanüstü fiyat artışlarının yapılmadığı
görülmektedir.
(33) İncelenen dönemlerde ilgili coğrafi pazarda hazır beton fiyatında zaman zaman
meydana gelen artışlarda talebin bir etkisinin olup olmadığının tespit edilebilmesi adına
aşağıdaki grafikler oluşturulmuştur.
Grafik 5: Aydın Kuşadası ve Söke İlçeleri Coğrafi Pazarı C25/30 Hazır Beton Toplulaştırılmış Ortalama
Satış Fiyatı (TL) ve Toplam Satış Miktarı (m3)
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
140,0
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
Cu
m
.1
6
Pz
t.
16
Sa
l.1
6
Cu
m
.1
6
Pa
z.
16
Ça
r.
16
Cu
m
.1
6
Pz
t.
16
Pe
r.
16
Cm
t.
16
Sa
l.1
6
Pe
r.
16
Pa
z.
17
Ça
r.
17
Ça
r.
17
Cm
t.
17
Pz
t.
17
Pe
r.
17
Cm
t.
17
Sa
l.1
7
Cu
m
.1
7
Pa
z.
17
Ça
r.
17
Cu
m
.1
7
Kuşadası Söke C25 Toplulaştırılmış Ortalama Satış Fiyat ve Toplam Miktar
Grafiği
Toplam Miktar Ortalama Satış Fiyatı

Grafik 6: Aydın Merkez Coğrafi Pazarı C25/30 C25/30 Hazır Beton Toplulaştırılmış Ortalama Satış
Fiyatı (TL) ve Toplam Satış Miktarı (m3)
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
140,0
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
20.000
Cu
m
.1
6
Pz
t.
16
Sa
l.1
6
Cu
m
.1
6
Pa
z.
16
Ça
r.
16
Cu
m
.1
6
Pz
t.
16
Pe
r.
16
Cm
t.
16
Sa
l.1
6
Pe
r.
16
Pa
z.
17
Ça
r.
17
Ça
r.
17
Cm
t.
17
Pz
t.
17
Pe
r.
17
Cm
t.
17
Sa
l.1
7
Cu
m
.1
7
Pa
z.
17
Ça
r.
17
Cu
m
.1
7
Aydın Merkez C25 Toplulaştırılmış Ortalama Satış Fiyat ve Toplam Miktar
Grafiği
Toplam Miktar Ortalama Satış Fiyatı

18-09/170-84
12/14

(34) Yukarıda yer verilen Grafik 5 ve Grafik 6 incelendiğinde; genel olarak toplam satış
miktarlarlarının arttığı dönemlerde fiyatlarda da nispeten yukarı yönde bir hareketlilik
yaşandığı, fiyatlarda meydana gelen bu artışın çoğunlukla satış miktarlarında yaşanan
artışla aynı döneme, bazı dönemlerde ise nispeten daha geç ve yakın döneme
rastgeldiği gözlemlenmektedir.
(35) Bunun yanı sıra hazır beton pazarının genellikle dönemsellik arz eden bir yapıya sahip
olduğu, kış dönemlerine rastgelen aylarda talepte düşüş yaşandığı, yaz dönemlerine
rastgelen aylarda ise talepte bir artış yaşandığı bilinmektedir. Ancak Kuşadası ve Söke
ilçelerinde turizm sezonunun açıldığı yaz aylarında hazır beton satışlarının düştüğü,
diğer aylarda daha fazla hazır beton satışının gerçekleştiği; Aydın merkez bölgesinde
ise satışların yıl içerisinde nispeten daha düzenli olduğu görülmektedir.
(36) Dosya kapsamında önaraştırma tarafı teşebbüslerden 2016 Ocak – 2017 Aralık
dönemindeki satış yaptıkları en büyük on müşteri talep edilmiştir. Talep edilen bu
verilerin analizi sonucunda; müşterilerin büyük çoğunluğunun yıl içerisinde sağlayıcı
değiştirmedikleri, ancak çok sınırlı da olsa sağlayıcı değiştiren müşterinin bulunduğu,
örneğin (…..) ve (…..)’nin hem MODERN BETON hem CANATANLAR İNŞAAT’tan,
(…..)’nin hem BATIBETON hem de CANTANLAR İNŞAAT’tan hazır beton temin ettiği
tespit edilmiştir.
Tablo 4: Teşebbüslerin Aydın’ın İlçelerine Yaptığı C25/30 Türü Hazır Beton Satışların Aydın’a Yaptığı
Toplam C25/30 Satışları İçerisindeki Payı (%)
İL İLÇE
BATIBETON
TOPLAM
SATIŞ
İÇİNDEKİ
PAYI (%)
CANATANLAR
TOPLAM
SATIŞ
İÇİNDEKİ
PAYI (%)
ÇİMBETON
TOPLAM
SATIŞ
İÇİNDEKİ
PAYI (%)
MENDEŞ
BETON
TOPLAM
SATIŞ
İÇİNDEKİ
PAYI (%)
MODERN
BETON
TOPLAM
SATIŞ
İÇİNDEKİ
PAYI (%)
TAŞYAKAN
TOPLAM
SATIŞ
İÇİNDEKİ
PAYI (%)
AYDIN
Çine (…..) (…..) (…..) (…..)
Efeler (…..) (…..) (…..)
Germencik (…..) (…..) (…..) (…..)
İncirliova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Karpuzlu (…..) (…..) (…..) (…..)
Koçarlı (…..) (…..) (…..) (…..)
Köşk (…..) (…..) (…..) (…..)
Kuşadası (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kuyucak (…..) (…..) (…..)
Merkez4 (…..) (…..) (…..) (…..)
Nazilli (…..) (…..) (…..) (…..)
Ortaklar (…..) (…..) (…..) (…..)
Söke (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Sultanhisar (…..) (…..) (…..)
Yenipazar (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam 100,0 ~100,0 ~100,0 100,0 ~100,0 100,0
(37) Yukarıda yer verilen Tablo 4 incelendiğinde; 2016 Ocak- 2017 Aralık döneminde
teşebbüslerin farklı ilçelere satış yapabildiği, ancak satışların büyük çoğunluğunun
Kuşadası ve/veya Söke ilçelerine yoğunlaştığı görülmektedir. Ancak MODERN
BETON’un diğerlerinden farklı olarak Aydın il merkezine daha fazla hazır beton satışı
gerçekleştirdiği tepit edilmiştir. Teşebbüslerin coğrafi bölgeler bazında C25/30 türü
hazır betondaki satışlarına ilişkin pazar payları aşağıdaki gafikte verilmektedir.

4 Aydın Merkez coğrafi pazarını değil, Aydın il merkezine yapılan satışları ifade etmektedir.
18-09/170-84
13/14

Grafik 7: Coğrafi Bölgeler Bazında Teşebbüslerin C25/30 Türü Hazır Beton Satışlarına İlişkin Pazar
Payları (%)5
KUŞADAS SÖKE İLÇELERİ COĞ.PAZ. AYDIN MERKEZ COĞ.PAZ.
Coğrafi Bölgeler Bazında Teşebbbüslerin C25 Hazır Beton Satışlarına İlişkin Pazar
Payları (%)
...
..T
İC
A
Rİ
S
IR
...
..
.....TİCARİ SIR.....

I.4. DEĞERLENDİRME
(38) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi uyarınca; “belirli bir mal veya hizmet piyasasında
doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacı taşıyan
veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu
eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri” yasaklanmaktadır.
(39) Dosya konusu iddialar, Aydın ili Kuşadası ve Söke ilçelerinde hazır beton üretimi yapan
beton santrallerinin her hafta toplanarak beton ihtiyacı olan firmaları belirlediklerine,
metreküp bazlı müşteri paylaşımı ve fiyat tespiti yapmak suretiyle pazardaki rekabetçi
yapının oluşmasını engellediklerine ilişkindir. Teşebbüslerde gerçekleştirilen yerinde
incelemelerde, dosya konusu iddiayı destekleyecek nitelikte herhangi bir bilgi veya
belgeye ulaşılması mümkün olmamıştır.
(40) Bu noktada “Dosya Kapsamında Yapılan İnceleme ve Tespitler” bölümünde de yer
verilen bazı belgeler ve yapılan ekonomik analizler değerlendirilecektir. Yukarıda yer
verilen Belge 1 - Belge 6 birlikte incelendiğinde; teşebbüslerin kendi imkânları ile
rakiplerin davranışlarını ve müşterilerin eğilimlerini takip etme çabası içinde oldukları,
farklı fiyat ve koşullarda hazır beton satışı gerçekleştirdikleri ve birbirlerinden müşteri
kapmak amacıyla çaba sarf ettikleri, fiyat artışının sebebinin maliyet kaynaklı olduğu,
fiyatlarda artış meydana geldiğinde müşterinin sağlayıcı değiştirebildiği anlaşılmaktadır.
(41) “Teşebbüslerden Gelen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler” bölümünde yer verilen
analizler incelendiğinde ve Grafik 1, Grafik 2, Grafik 3 ve Grafik 4 birlikte ele
alındığında; incelenen dönemde ilgili coğrafi pazarlarda teşebbüsler arasında fiyat
benzerliğinin bulunmadığı ve farklı fiyatlardan hazır beton satışı gerçekleştirdikleri, fiyat
artışının gerçekleştiği dönemlerde teşebbüslerin fiyatlarının farklı oranlarda artış
gösterdiği ve fiyat artışlarının genel olarak maliyetlerdeki artışla benzer veya yakın
dönemlere rast geldiği, hazır beton satış fiyatlarında olağanüstü bir artışın meydana
gelmediği anlaşılmaktadır. Tablo 2 ve Tablo 3’te aynı inceleme dönemi ve coğrafi
pazarlarda; altışar aylık dönemler halinde teşebbüslerin fiyat ve maliyet artış oranları
incelenmiştir. Söz konusu tablolardaki verilerin, Grafik 1 – Grafik 4’teki verileri

5 Grafikteki analizler sadece önaraştırma tarafı teşebbüslerin verileri baz alınarak yapılmış, bölgedeki
diğer hazır beton şirketlerinin satışları dahil edilmemiştir.
18-09/170-84
14/14

destekleyici nitelikte olduğu ve elde edilen verilerden teşebbüslerin satış fiyatlarını
birlikte tespit ettiklerine yönelik bulguya rastlanmadığı ifade edilmelidir.
(42) Grafik 5 ve Grafik 6’da teşebbüslerin hazır beton satış fiyatlarıyla miktarı arasındaki
ilişki incelenmiştir. Yapılan inceleme neticesinde, genel olarak toplam satış
miktarlarlarının arttığı dönemlerde fiyatlarda da nispeten yukarı yönde bir hareketlilik
yaşandığı, fiyatlarda meydana gelen bu artışın çoğunlukla satış miktarlarında yaşanan
artışla benzer ve yakın döneme denk geldiği tespit edilmiştir. Dolasıyla fiyat artışlarında
kısmen talebin de bir etkisinin olduğu değerlendirilmektedir.
(43) Müşteri paylaşımı iddialarına yönelik olarak, teşebbüslerin hazır beton satışı
gerçekleştirdikleri en büyük on müşterisi incelenmiş ve yapılan inceleme sonucunda,
müşterilerin büyük çoğunluğunun yıl içerisinde sağlayıcı değiştirmedikleri, ancak
incelenen dönem içerisinde sağlayıcı değiştiren müşterilerin de bulunduğu tespit
edilmiştir. Bu kapsamda elde edilen bulguların teşebbüslerin müşteri paylaştıklarına
yönelik iddiaları desteklemediği değerlendirilmektedir.
(44) Ayrıca önaraştırma tarafı teşebbüslerin bölge paylaşımı içerisinde olup olmadıklarının
tespiti amacıyla, teşebbüslerin Aydın’ın tüm ilçelerine yaptıkları satışları incelenmiştir.
Yapılan inceleme neticesinde, teşebbüslerin farklı ilçelere satış yapabildiği, bununla
birlikte hemen hepsinin Kuşadası ve/veya Söke ilçelerine satışlarını yoğunlaştırdığı
tespit edilmiştir. Bu kapsamda teşebbüslerin bölge paylaşımı içerisinde olduklarını
gösteren herhangi bir bulguya rastlanmadığı kanaatine varılmıştır.
(45) Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler ışığında; Aydın ili Kuşadası ve Söke
ilçelerinde hazır beton üretimi yapan önaraştırma tarafı teşebbüslerin, beton ihtiyacı
olan firmaları belirleyerek müşteri paylaşımı ve fiyat tespiti yapmak suretiyle pazardaki
rekabetçi yapının oluşmasını engelledikleri ve dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’u ihlal
ettiklerine yönelik iddiaları destekler herhangi bir bilgi veya belgeye ulaşılamamıştır.
J. SONUÇ
(46) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak
üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy