AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2015/ 376
Karar No: 2015 / 1520
Karar Tarihi: 19.11.2015

(2709 S. K. m. 128) (1136 S. K. m. 76, 95) (357 S. K. m. 18) (659 S. KHK m. 1, 2, 4, 6, 14)

Yargı yetkisini kullanan Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üçüncü Dairesince yapılan görüşmede raportör üye Hakim Albay M. K.’ın açıklamaları dinlendikten ve dava dosyası incelendikten sonra:

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı 10.03.2015 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle: 14.07.2012 tarihinde yayımlanan üçlü kararname ile Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği ve Davalar Dairesi Başkan Yardımcılığı İdari Davalar ve Mütalaalar Şube müdürlüğüne atandığını. 2013 yılındaki hizmetleri nedeniyle 2013 yılına ait vekalet ücretini aldığını, 2014 yılı atamaları ile Adana 6'ncı Mknz.P.Tüm.K.lığı Askeri Mahkemesi kıdem hakimliğine atandığını, vekalet ücretinin şahsına ödenmesi için gerekli olan 6 ay çalışma şartını sağlanmasına rağmen kendisine ödeme yapılmadığını, bunun hukuka aykırı olduğunu belirterek 2014 yılı vekalet ücretinin ödenmemesi işleminin iptaline, yürütmenin durdurulmasına, vekalet ücretlerinin ödendiği 01.02.2015 tarihinde itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

AYİM 3. Dairesinin 19.03.2015 tarih Gensek:2015/967, Esas No:2015/376 nolu kararı ile şartlar bulunmadığından yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının 2012 yılı atamaları ile Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği ve Davalar Daire Başkan Yardımcılığı İdari Davalar ve Mütalaalar Şube Müdürlüğüne atandığı, 2014 yılı atamaları ile bu görevden ayrıldığı, 2014 yılı vekalet ücretinin davacının ödenmediği, bu işlemin iptali için dava açıldığı, AYİM Başsavcılık Düşüncesinin taraflara tebliğ edildiği anlaşılmıştır.

Ankara Barosu Başkanlığı vekilinin 02.05.2015 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dilekçesinde özetle; Milli Savunma Bakanlığında görev yapmakta olan hakimler tarafından 659 sayılı KHK uyarınca mahkemeniz nezdinde vekalet ücreti talep edildiğinin görüldüğünü, vekalet ücretinin 659 Sayılı KHK’de düzenlendiği. Askeri hakimle özlük haklarının 357 Sayılı kanunda düzenlendiğini, 357 Sayılı kanunda yer almayan bir ödemeden yararlanmalarının mümkün olmadığını, 1136 Sayılı Avukatlık kanunun 76 ncı maddesinde Baroların Avukat mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının hakkını savunmak amacıyla tüm çalışmaları yürüten kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olduğunun, 95'ıne maddesinde Baro yönetim kurullarının meslek mensupları yönelik hak ihlallerinde Avukatlık mesleğini ve meslektaşlarını savunmakla yükümlü olduklarının hükme bağlandığını, hukukun üstünlüğünü korumakla görevli Ankara Barosu olarak davalı meslektaşımızın yanına müdahale talebinde bulunmak zorunluluğu doğduğunu belirterek davalı Milli Savunma Bakanlığı yanında dava katılma talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiş, AYİM 3. Dairesinin 25.06.2015 tarih Gens No:2015/967, 2015/376 Esas nolu kararı ile Tüzel kişiliği bulunan meslek kuruluşlarının sadece tüm üyelerinin genel nitelikteki haklarının korunması için dava açabileceği veya açılmış davalara müdahil olabileceğinin kal edildiği, davanın iptal ile sonuçlanması ve bu sonucun Milli Savunma Bakanlığında görevli avukatların alacakları vekalet ücretinde bir azalmaya sebep olabileceği ihtimali bulunsa dahi dava konusu uyuşmazlığın tüm avukatla ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacına yönelik olmaması, 1136 sayılı kanunda avukatların şahsi nitelikte alacaklarını takip hususunda açık bir yetki verilmemiş olması nedeniyle müdahale isteminin reddine karar verilmiştir.

02.11.2011 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 659 sayılı Kanun Hükmün Kararnamenin 1 'inci maddesinde, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacının genel bütçe kapsamındaki kat idareleri ve özel bütçeli idarelerin hukuk hizmetlerinin etkili, verimli ve usul ekonomisine uygun şekilde yeri getirilmesine ve bu hizmetlerin yürütülmesinde uygulama birliğinin sağlanmasına yönelik usul ve esaslar belirlenmesi olduğu, 2’nci maddesinde, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasında, Hukuk Biriminin idarelerde hukuk hizmetlerini yürüten birimi, Hukuk hizmetlerinin; muhakemat hizmetleri ile hukuk danışmanlığı ilişkin her türlü iş ve işlemleri ifade ettiği, 4’üncü maddesinde, hukuk birimlerinin idarelerde muhakemat hizmeti ile hukuk danışmanlığına ilişkin iş ve işlemleri yürütmekle görevli ve sorumlu olduğu belirtilmiş, aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14’üncü maddesinde:

“(1) Tahkim usulüne tabı olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birimi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekalet ücreti takdir edilir.

(2) İdareler lehine karara bağlanan ve tahsis olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idare; merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personel aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir

a) Vekalet ücretinin: dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhaken müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiili görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %4 (...)(1) eşit olarak ödenir.

b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukat için (10.000) gösterge (...) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak ay brüt tutarının oniki katını geçemez.

c) Yapılacak dağıtım sonunca arta kalan tutar hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarla dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat-müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.

(3) Hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır." hükmü yer almıştır.

357 Sayılı Askeri Hakimler kanununun 18'inci maddesi: "Aylık, ek gösterge, ödenek, yargı ödeneği, ek ödeme, mali ve sosyal haklar ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından:

a) Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanları ve Başsavcıları, Askeri Yargıtay İkinci Başkanı ile bu yüksek yargı organlarının daire başkanları ve üyeleri: sırasıyla Yargıtay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Birinci Başkanvekili, daire başkanları ile üyeleri.

b) Birinci sınıf askeri hakimler: birinci sınıf hakim ve savcılar.

c) Birinci sınıfa ayrılmış ve askeri yüksek yargı organı üyeliklerine seçilme niteliklerini kaybetmemiş olan askeri hakimler: birinci sınıfa ayrılmış ve Yargıtay ve Danıştay üyeliklerine seçilme hakkını kaybetmemiş hakim, ve savcılar.

d) Yukarıdaki bentler dışında kalan askeri hakimleri aldıkları aylık derecesine eşit bulunan sınıf ve derecedeki diğer hakim ve savcılar.

e) 9'uncu derecede bulunan askeri hakimler: 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda yer alan aylık ödeme oranı %39 olarak uygulanmak ve yargı ödeneği de bu oran üzerinden hesaplanacak brüt aylıkları esas alınarak verilmek suretiyle 3'inci derecedeki diğer hakim ve savcılar.

f) Askeri adalet müfettişleri, adalet müfettişleri.

g) Askeri hakim adayları: hakim ve savcı adayları, hakkında hükümlere tabidirler.

Adli müşavirlik ve disiplin subaylığı ile Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ve Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında veya askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askeri hakimler hakkında da bu madde hükümleri uygulanır.

Askeri Hakimler bu Kanunda düzenlenmeyen diğer özlük hakları yönünden subaylar hakkındaki kanun hükümlerine tabidir." şeklindedir.

659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak çıkarılan Vekalet ücretlerinin dağıtımına dair usul ve esaslar hakkındaki yönetmeliğin vekalet ücreti ödenecekler başlıklı 5'inci maddesi: "İdareleri adli ve idari yargıda icra mercileri ve hakemler nezdinde vekil sıfatıyla temsile yetkili kılınanlardan aylık ücret ve tazminatları 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 10 uncu maddesine göre ödenenler dışındaki hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara bu Yönetmelik kapsamında vekalet ücreti ödenir; şeklinde düzenlenmiştir.

Anayasanın 128'inci maddesi uyarınca kamu görevlilerinin hak ve yükümlülükleri kanunla düzenlenir. Hangi kamu görevlisine hangi hizmetin karşılığında hangi ödemenin yapılacağı ilgili kanunlarda belirlenir. Kamu görevlisine yapılacak ödemeler ilgilinin statü kanununda düzenlenebileceği gibi statü kanunu dışındaki kanunlarda da düzenlenebilir. Bu husus kanun koyucunun takdirinde bulunmaktadır. Bir ödemenin yapılabilmesi, ilgili kanunda belirlenen esaslara ait şartların talep eden tarafından sağlanıp sağlanmadığına bağlıdır.

659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerin hukuk hizmetlerinin etkili, verimli ve usul ekonomisine uygun şekilde yerine getirilmesi amacı ile bir kısım idarelerde yeniden düzenleme yapılmış, bunlar arasında hukuk birimi oluşturulmuş, idare lehine vekalet ücreti ödenmesi sağlanmış, idare lehine mahkemelerce hüküm altına alınan vekalet ücretinin dosyayı takip eder hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri ve muhakemat müdürü ile avukata ödenmesi konusunda düzenleme yapılmıştır. 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6. Maddesinde yer alan “hukuk birimi amirleri, hukuk müşavirleri, muhakemat müdürleri" ibaresi ile 14uncü maddesinde yer alan idare lehine vekalet ücret ödenmesine dair düzenleme Anayasa Mahkemesinin 06.06.2013 tarih 2011/145 E. 2012/70 K sayılı kararı ile Anayasaya uygun bulunarak iptal isteminin reddine karar verilmiştir.

Dava konusu uyuşmazlık 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14’üncü maddesinde yer alan dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde görev yapan davacıya vekalet ücret ödenip ödenmeyeceği noktasındadır Bu vekalet ücretinin ödenmesi için Kanun Hükmünce Kararnamede alt aydan fazla görev yapma şartı gösterilmiş Yönetmeliğin 5'inci maddesinde de aylık ve tazminatlarını 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 10'uncu maddesine göre ödenen hukuk birimi amirleri, hukuk müşavirleri ve avukatlara bu ödemenin yapılmayacağı belirtilmiştir. 357 Sayılı Askeri hakimler kanunun 39'uncu maddesi uyarınca Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği kadroları hakimlik hizmetinden sayılmaktadır. Dağıtımının yapıldığı 2014 yılı vekalet ücreti döneminde davacının altı aydan fazla görev yapmadığı konusunda bir itiraz ileri sürülmemiştir. Davacı, aylığını 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 10. maddesine göre almadığından vekalet ücreti ödenmeyecekler arasında ver almamaktadır. Dava dilekçesi ekinde bulunan görevlendirme emrinde de davacının hukuk birimi amiri olarak görevlendirildiği anlaşılmıştır. 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesinde ve buna dayanılarak çıkarılan yönetmelikte belirtilen şartları sağlamasına rağmen davacıya vekalet ücreti ödenmemesi hukuka uygun bulunmamış, talep nedeniyle faiz ödenmesine karar verilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle:

1. Davacıya vekalet ücreti ödenmemesi işleminin İPTALİNE,

2. Davacıya ödenecek vekalet ücretine 01.02.2015 tarihinden, edeme tarihine kadar YASAL FAİZ UYGULANMASINA,

3. 1602 sayılı AYİM Kanununun 71’nci maddesi uyarınca yargılama giderlerinin davalı idareye YÜKLETİLMESİNE, harçtan muaf tutulan idare aleyhine harca hükmedilmesine YER OLMADIĞINA, davacı tarafından peşin yatırılan 147.00 TL (Yüzkırkyedi Türk Lirası) harcın Harçlar Kanununun 31'nci maddesi uyarınca istemi halinde davacıya İADESİNE, davacı tarafından peşin yatırılan ve sarf edilen 64.00 TL. (Altmışdört Türk Lirası) posta pulu miktarının davalı idareden alınarak davacıya VERİLMESİNE,

Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 1.500 TL (Binbeşyüz Türk Lirası) avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya VERİLMESİNE,

19 KASIM 2015 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy