AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2013/ 693
Karar No: 2013 / 1580
Karar Tarihi: 19.12.2013

(2709 S. K. m. 129) (6413 S. K. m. 18, 43) (211 S. K. m. 13) (Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliği m. 12)

Davacı 30.04.2013 tarihinde Ulus Asliye Hukuk Mahkemesi ve 06.05.2013 tarihinde AYİM kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; Bartın Ulus Abdi Paşa Jandarma karakol K.lığında görev yaptığını, 21.03.2013 tarihinde Bartın Devlet Hastanesi Ruh ve Sinir Hastalıkları Polikliniğinden 7 gün istirahat aldığını ve askeri revire onaylattığını, aynı gün istirahatını Sakarya da bulunan ailesinin yanında geçirmek için yazılı olarak başvurduğunu, ancak talebinin kabul edilmediğini, durumu ailesiyle görüştüğünü, annesinin yanına gelmeye karar verdiğini, 25.03.2013 tarihinde annesini almak için Sakarya ya gittiğini, 26.03.2013 tarihinde geri döndüğünü, göreve başladığı 28.03.2014 tarihinde garnizonu izinsiz terk ettiğinden bahisle savunmasının alındığını, 1/20 aylıktan kesme disiplin cezası ile cezalandırıldığını, 02.04.2013 tarihinde cezaya itiraz ettiğini, itirazının reddedildiğinin 12.04.2013 tarihinde kendisine tebliğ edildiğini, anayasal bir hak olan seyahat etme özgürlüğünün kısıtlandığını, TSK İzin Yönetmeliğinde garnizon terk diye bir ibarenin bulunmadığını, yapılan işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek 1/20 aylıktan kesme disiplin cezasının yürütmesinin durdurulmasını ve iptalini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde: Davacının Bartın Ulus Abdi Paşa Jandarma karakol K.lığında görev yaptığı, 21.03.2013 tarihinde Bartın Devlet Hastanesi Ruh ve Sinir Hastalıkları Polikliniğinden 7 gün istirahat aldığı ve askeri revire onaylattığı, aynı gün istirahatını Sakarya da bulunan ailesinin yanında geçirmek için yazılı olarak başvurduğu, ancak talebinin kabul edilmediğini, 25.03.2013 günü saat 17:00 ve 26.03.2013 günü saat 10:07 de davacının İlçe Jandarma Komutanı tarafından cep telefonundan arandığı ancak ulaşılamadığı ve tutanak tutulduğu, 28.03.2013 tarihinde İlçe Jandarma Komutanı tarafından izinsiz olarak garnizon dışına çıktığı için savunmasının istendiği, Ulus İlçe Jandarma K.lığının 02.04.2013 tarih ve 2013/3 sayılı disiplin ceza kararı ile izinsiz garnizonu terk etmek suçundan 6413 sayılı TSK Disiplin Kanununun 18/1-1 ncı maddesi gereğince 1/20 aylıktan kesme disiplin cezası ile cezalandırıldığı, 02.04.2013 tarihinde ceza kararının davacıya tebliğ edildiği, 03.04.2013 tarihinde davacının cezaya itiraz ettiği, Bartın İl Jandarma K.lığının itirazın reddine dair 10.04.2013 tarihli yazının 12.04.2013 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, süresinde iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

AYİM 3’üncü Dairesinin 13.06.2013 tarih ve Gensek No:2013/1506, Esas No:2013/693 sayılı kararı ile davacının yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

211 sayılı TSK İç Hizmet Kanununun 13’üncü maddesinde disiplin, kanunlara, nizamlara ve amirlere mutlak itaat ve astının ve üstünün hukukuna riayet etmektir şeklinde tanımlandıktan sonra askerliğin temelinin disiplin olduğu ve disiplinin muhafazası ve idamesi için özel kanunlarla cezai ve özel kanun ve nizamlarla idari tedbirler alınacağı belirtilmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 129’uncu maddesinde “Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz” dendikten sonra sonraki fıkrada “Silahlı Kuvvetler mensupları ile hâkimler ve savcılar hakkındaki hükümler saklıdır” denmek suretiyle TSK mensupları açısından istisnai bir düzenleme yapılabileceği belirtilmiştir.

6413 sayılı TSK Disiplin Kanununun 18’inci maddesinde aylıktan kesme cezasını gerektiren disiplinsizlikler sayılmıştır. Maddenin 1/ı fıkrasında izinsiz olarak garnizonu terk etmek suçu düzenlenmiştir. Maddede izinsiz olarak garnizonu terk etmek; “izinli olmadığı halde görev yaptığı garnizon hudutlarını terk etmektir” şeklinde tanımlanmıştır.

6413 sayılı kanunun disiplin yargı denetimi başlıklı 43’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında yüksek disiplin kurulları tarafından verilen Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezaları ile subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından barış zamanında verilmiş olan aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezalarına karşı Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde iptal davası açılabileceği belirtilmiştir.

TSK personelinin izinleri TSK Personel Kanunu ve TSK İzin Yönetmeliğinde düzenlenmiştir.

Personel kanununun izinler başlıklı ikinci bölümü (125 - 134’üncü maddeler) incelendiğinde, yıllık izin, mazeret izinleri, yurt dışı izinleri ve sıhhi izinler ile ilgili düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. Sıhhi izin süresi başlıklı 128’inci madde incelendiğinde maddede sürekli veya uzun tedavi gerektiren rahatsızlıklar durumunda personele verilebilecek izinlerin ve sağlık kurullarınca verilen istirahatların düzenlendiği görülmektedir. Kanunun 134’üncü maddesinde de idareye konu ile ilgili yönetmelik hazırlama yetkisi verilmiştir.

28.01.1991 tarihinde resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TSK İzin Yönetmeliğinin sıhhi izinler başlıklı 12’nci maddesi incelendiğinde burada da personel kanununa paralel bir düzenleme yapıldığı ve kanunda belirtilen hususların tekrar edildiği görülmektedir.

18 Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan MY 33-2 (C) TSK Personelinin Sağlık Muayene Yönergesinin Tanımlar başlıklı 1’inci bölüm 3’üncü maddesinin Sağlık İzin Süreleri başlıklı r fıkrasının b bendinde, nekahat dönemi, istirahat ve hava değişiminde geçen sürelerin sağlık izin sürelerinden sayılacağı belirtilmiştir.

Aynı yönergenin İlkeler başlıklı 3’üncü bölümünün İstirahat ve Hava Değişimi Süreleri İle Geçirileceği Yerler başlıklı 4’üncü maddesinin ç fıkrasının, “subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler ile sivil memurlar, yol giderleri kendilerinden olmak üzere aldıkları istirahat ve hava değişimlerini TSK İzin Yönetmeliği hükümlerine göre, izin verme yetkisi olan disiplin amirine ve garnizon komutanlıklarına bulunacakları adresleri ve olası adres değişikliklerini bildirmek şartı ile istedikleri yerde geçirebilirler. Sıhhi sebeplerle istirahat ve hava değişimi geçireceği yer, raporda belirtilirse ilgilinin birlik ve kurumu tarafından bağlı olduğu yasalara göre sadece yolluğu verilir, belirtilmez ise verilmez” şeklinde olduğu görülmektedir.

Tüm bu bilgiler bir arada değerlendirildiğinde istirahat alan personelin, personel kanunu kapsamında izinli statüsünde olduğu anlaşılmaktadır. TSK Disiplin Kanununun davacıya uygulanan 18/ı maddesine bakıldığında, izinsiz olarak garnizonu terk etmek suçunun ancak izinli olmayanlar tarafından işlenebileceği belirtilmiştir. Davacı 21.03.2013 tarihinde Bartın Devlet Hastanesi Ruh ve Sinir Hastalıkları Polikliniğinden 7 gün istirahat almış ve askeri revire onaylatmıştır. Bu durumda yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre izinli statüsündedir. 6413 sayılı kanunda izinli olmayan personelin garnizonu terk etmesi yaptırım altına alınmıştır. Garnizonu terk ettiği sırada istirahatlı olan davacının eylemi, TSK Personelinin Sağlık Muayene Yönergesi hükümlerine göre sıhhi izinli sayıldığından, bu madde kapsamında değildir. Kaldı ki davacı dilekçe ile başvurarak istirahatını geçireceği yeri bildirmiştir. Bu durumda TSK Personelinin Sağlık Muayene Yönergesinin 3’üncü bölüm 4/ç maddesine göre zorunlu olan bildirimi yapmıştır. Bu noktada amirin, personele izin verme noktasında, takdir hakkı bulunmamaktadır. Yönerge hükmüne göre istirahat alan personel istirahatını garnizon dışında geçirecek ise gideceği adresi bildirmekle yükümlüdür. Davacı da bu yükümlülüğü yerine getirmiştir. Bu sebeplerle davacı hakkında idare tarafından tesis edilen 1/20 aylıktan kesme disiplin cezasının hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davacı hakkında idare tarafından tesis edilen 1/20 aylıktan kesme disiplin cezasının İPTALİNE,

19 ARALIK 2013 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy