AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2013/ 1522
Karar No: 2014 / 732
Karar Tarihi: 29.05.2014

(926 S. K. m. 65)

Davacı vekili, 19.11.2013 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 09.01.2009 tarihinde Isparta Askeri Mahkemesince gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunmak ve haksız mal edinme suçlarından tutuklandığını, 24.04.2009 tarihinde tahliye edildiğini, tahliyeden sonra 04.05.2009 tarihinde açığa alındığını, 09.07.2009 tarihinde de disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle sicilen emekliliğe sevk edildiğini, Isparta Askeri Mahkemesince müvekkili hakkında görevsizlik kararı verildiğini, Denizli 4ncü Asliye Ceza Mahkemesinin müvekkili hakkında zamanaşımı nedeniyle davanın ortadan kaldırılmasına karar verildiğini, kararın 29.07.2013 tarihinde kesinleştiğini, müvekkilinin 06.09.2013 tarihinde Jandarma Genel Komutanlığına başvuruda bulunarak mesleğe iadesini ve maaş ve özlük haklarının ödenmesini talep ettiğini, idarenin 23.09.2013 tarihli yazısıyla talebin reddine karar verildiğini belirterek, idarenin red işleminin iptaline ve müvekkilinin tutuklulukta ve açığa alma sürelerinde oluşan maaş ve maaş farklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde: Davacının Denizli İl Jandarma Komutanlığı emrinde J. Mly. Bçvş. olarak görevli iken, 09.01.2009 tarihinde Isparta Dağ. Komd. Okl. ve Eğt. Mrk. Komutanlığı Askeri mahkemesinin 2009/11 sayılı kararı ile gerçeğe aykırı bildirimde bulunmak veya haksız mal edinme suçlarından tutuklandığı, 26.02.2009 tarihinde hakkında haksız mal edinmek suçundan dava açıldığı, yargılama sırasında 24.04.2009 tarihinde de davacının tahliyesine karar verildiği, 02.05.2009 tarihli Jandarma Genel Komutanlığının açık onayı ile davacının haksız mal edinme suçundan açığa alındığı, bu kararın davacıya 04.05.2009 tarihinde tebliğ edildiği, davacının 31.07.2009 tarihinde sicilen emekliye sevk edildiği, bu karar üzerine Isparta Dağ. Komd. Okl. ve Eğt. Mrk. Komutanlığı Askeri mahkemesinin 02.09.2010 tarih,2010/662 sayılı kararı ile davacı hakkında açılan davada görevsizlik kararı verildiği, dosyanın görevli ve yetkili olan Denizli Asliye Ceza Mahkemesine gönderildiği, Denizli Asliye Ceza Mahkemesinin 09.07.2013 tarih, 2010/584 Esas, 2013/374 kararı ayılı kararıyla zamanaşımı nedeniyle kamu davasının ortadan kaldırılmasına karar verildiği, bu kararın 29.07.2013 tarihinde kesinleştiği, davacının 06.09.2013 tarihli dilekçesiyle mesleğe iade, fiili hizmet zammının ödenmesi, emekliliğe sevk tarihinden sonra oluşmuş olan maaş ve maaş farklarının ödenmesi, derece kademesinin emsallerine götürülmesi, diğer maaş ve sair tüm haklarının tarafına ödenmesini istediği, Jandarma Genel Komutanlığının 23.09.2013 tarihli cevabi yazısıyla davacının mesleğe iade ile ilgili talebine cevap verildiği, diğer taleplerine cevap verilmemesi üzerine 09.10.2013 tarihinde AYİM'de iş bu davanın açıldığı ve Başsavcılık düşüncesinin taraflara tebliğ edildiği anlaşılmıştır.

Davalı idare savunmasında; davacının özlük hakları bakımından idari müracaatta bulunmadan, idareye başvurmadan AYİM'de dava açtığını, bu nedenle davanın usulden reddine karar verilmesini belirtmiştir. Davacı, hakkında verilen kamu davasının düşmesi kararı kesinleştikten sonra 06.09.2013 tarihli dilekçesiyle mesleğe iadesini ve özlük haklarının ödenmesini talep ettiği, davalı idarece davacının sadece mesleğe iade talebiyle ilgili cevap verildiği, oysa davacının talebinin açığa alınma ve tutukluluk nedeniyle yapılan ayırma işlemi nedeniyle yoksun kaldığı tüm özlük haklarının ödenmesi olduğu anlaşıldığından davalı idarenin davanın usulden reddine dair savunmasına iştirak edilmemiştir.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 65/f-2 maddesinde; “açığa alınanlara, açıkta kaldıkları sürece aylıklarının üçte ikisi, tutuklulara ise yarısı ayrıca ödenir. Ancak bu gibilerden haklarında kovuşturmaya yer olmadığına, muhakemenin menine beraata, her ne sebeple olursa olsun kamu davasının düşmesine veya ortadan kaldırılmasına karar verilenlerin ödenmeyen veya noksan ödenen her türlü özlük hakları ödenir.” hükmü yer almaktadır. Bu düzenleme ile açığa alman ve tutuklanan personele maaşın eksik ödenmesi hüküm altına alınmış, noksan ödenen kısmın ödenmesi belli şartlara tabi tutulmuştur. Kanunla eksik ödemeler askıya alınmıştır. Sayılan şartların gerçekleşmemesi halinde geri ödeme öngörülmemiş, kanunda sayılan durumların oluşması halinde her türlü noksan ödemenin yapılması amaçlanmıştır.

Davacı, hakkında yapılan soruşturma ve açılan dava nedeniyle 09.01.2009-24.04.2009 tarihleri arasında tutuklu kalmış, açılan kamu davası nedeniyle de 02.05.2009 tarihinde Jandarma Genel komutanlığının açık onay yazısıyla açığa alınmış, 31.07.2009 tarihinde sicilen TSK'dan ilişiği kesilmiştir. Davacının tutuklu kaldığı sürede aylıklarının yarısı, açıkta kaldığı sürelerde de aylıklarının üçte ikisi ödenmiştir. Davacı hakkında açılan davada zamanaşımı nedeniyle davanın ortadan kaldırılmasına karar verilmiş, bu karar 29.07.2013 tarihinde kesinleşmiştir. Davacıya eksik ödenen 1/2 ve 1/3 oranındaki aylıklarının ödenmesi gerekmektedir. Kanunun amir hükmüne rağmen davacıya eksik ödenen özlük haklarının verilmemesi hukuka aykırıdır.

Konusu bir miktar paranın ödenmesinden ibaret olan borçlarda, borcun doğduğu veya muaccel olduğu tarihten itibaren ödemenin yapıldığı tarihe kadar, kısa veya uzun bir süre geçmiş olabilir. İşte faiz borçlunun böyle bir süreden faydalanması dolayısıyla alacaklının, kanun veya sözleşme gereğince ve bir oran dahilinde olmak üzere ödenmesi gerekli olan para miktarıdır. Faiz borcu hukuki mahiyeti itibariyle fer’i bir borçtur. Çünkü faiz borcunun doğumu ve hatta kural olarak varlığı, asıl borcun doğumu ve varlığına bağlıdır. Faiz, alacağın bir bölümü olmayıp onun fer’i niteliğinde ve fakat ayrı bir alacaktır. Dava dilekçesinde tutuklulukta ve açığa alma sürelerinde oluşmuş maaş ve maaş farklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi talep edilmiştir. Dava dilekçesinde faizin maaştan yapılan kesinti tarihlerinden itibaren ödenmesi yönünde açık bir talep bulunmamaktadır. Alım gücünde meydana gelen kayıpların telafisine yönelik olarak dava dilekçesindeki talepte göz önüne alınmak suretiyle taleple bağlılık ilkesi gereği davacının maaşında yapılan kesintilere özlük haklarının iadesine ilişkin 06.09.2013 müracaat tarihinden ödeme tarihine kadar faiz ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1. Davacının tutuklulukta ve açıkta geçirdiği sürede eksik ödenen özlük haklarının ödenmemesi işleminin İPTALİNE,

2. Davacıya yapılacak ödemelere 06.09.2013 tarihinden ödeme tarihine kadar YASAL FAİZ UYGULANMASINA,

29 MAYIS 2014 tarihinde Başkan Hâkim Albay Mehmet Aydan AL'ın faizin kesintileri yapıldığı tarihten itibaren başlatılması gerektiği yönündeki karşı oyu ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy