AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2013/ 1164
Karar No: 2014 / 660
Karar Tarihi: 15.05.2014

(6245 S. K. m. 4, 10, 16, 25, 44, 45)

Davacı, 10.09.2013 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; Mayıs 2013 yılı genel atamalarıyla Ankara'dan Tunceli/Hozat'a atandığını, aile götürülemeyecek garnizon olması nedeniyle eşi ve 2 çocuğunu Ankara'da bıraktığını, tarafına 105,69 TL. tutarında yevmiye ve yol masrafı ödendiğini, eksik ödeme için başvuruda bulunduğunu, talebinin reddedildiğini belirterek yer değiştirme masrafının tarafına ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Ankara Merkez Komutanlığı emrinde P.Yzb. olarak görevli iken, davacının Tunceli/Hozat 5 l’inci Mot.P.Tug. 2'nci Mot.P.Tb.K.lığı emrine Mayıs 2013 yılı atamalarıyla atandığı, atandığı garnizonun aile götürülemeyecek garnizon olması nedeniyle davacının ailesini Ankara'da bırakacağını beyan ettiği, davacının Ankara'da görevli olduğu dönemde sıra tahsisli olarak aldığı lojmanda, 31.05.2013 tarihli dilekçesi nazara alınarak görev bitiş süresi sonuna kadar ailesinin oturmasına müsaade edildiği, davacının 26.06.2013 tarihinde Ankara'daki Birliği Komutanlığından ilişiğini kestiği, davacıya Ankara- Tunceli/Hozat arası 77 TL taşıt ücreti ve bir günlük yevmiye tutarı olarak 29,50 TL olmak üzere toplam 106,50 TL harcırah ödendiği, davacının yanlış ve eksik hesaplandığını düşündüğü harcırahın tam ödenmesi için idareye başvuruda bulunduğu, idarenin 19.07.2013 tarihli cevabi yazı ile başvurunun reddine karar verilmesi üzerine iş bu davanın süresinde açıldığı ve Başsavcılık düşüncesinin taraflara tebliğ edildiği anlaşılmıştır.

Dava konusu uyuşmazlığın çözümü açısından konu ile ilgili mevzuat incelendiğinde; 6245 sayılı Harcırah Kanununun “Harcırah Verilecek Kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinde kimlere harcırah verileceği düzenlenmiş; “Bu Kanunda belirtilen hallerde: Bu kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara harcırah verilir.” hükmüne; “Harcırahın Unsurları” başlıklı 5’inci maddesinde; “Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir.” hükmüne, "yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren haller" başlıklı 10'uncu maddesinde; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı aşağıdaki hallerde verilir: Yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışında sürekli bir göreve atanan yada yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar;.hükmüne yer verilmiştir.

6245 sayılı Kanunun 16’ncı maddesinde; “Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerden çıkarılacak veya bu nevi bir bölgeye atanacak veya naklolunacak askeri şahısların aile fertleri için 45'inci maddenin son fıkrası hükmü de dikkate alınmak suretiyle;

4. Aile ile birlikte oturulması yasak olmayan bir yerden yasak olan bir yere atananların aile fertleri için, eski vazife mahallinden ailenin ikamet edeceği yere kadar;

5. Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerden çıkarılmış olan aile fertlerinin yasağın kalkması üzerine tekrar yerlerine dönmeleri halinde, bunlara l'inci fıkraya göre harcırah verilmiş olan yerden eski yasak yere kadar;

Aile masrafı ile yer değiştirme masrafı verilir.” şeklinde hüküm mevcuttur. Aynı Kanununun 25'inci maddesinde; ise; “memur veya hizmetli tarafından tayin veya naklolunduğu mahalle götürülmeyerek ikamet maksadıyla topluca bu mahalden başka bir yere gönderilen aile efradı için yeni memuriyet meheline kadar hesaplanacak harcırahı tecavüz etmemek ve bilahare bu mahalle celplerinde bir şey verilmemek şartıyla bu yerlere kadar ve müteakip tayin ve nakillerde de memur veya hizmetlinin bulunduğu yerden yeni vazife mahalline kadar hesaplanacak miktarı tecavüz etmemek kaydıyla efradının bulunduğu yerden yeni memuriyet mahalline kadar harcırah verilir" hükmüne amirdir.

"Aile masrafının miktarı" başlığını taşıyan 44'üncü maddesinde; "Aile masrafı aile fertlerinden her biri için memur veya hizmetlilerin bu kanuna göre müstehak oldukları taşıt ücreti ile gündeliklerinden oluşur. Ancak, özel taşıt kiralanması suretiyle gidilmesi zorunlu olan yerlere memur veya hizmetli ile birlikte seyahat eden aile fertleri için ayrıca taşıt ücreti ödenmez" hükmünü içermektedir.

45'inci maddesinde “Yurtiçinde yer değiştirme masrafı memur veya hizmetlinin;

A. Kendisi için yurtiçi gündeliğinin yirmi katı,

B. Harcıraha müstahak aile fertlerinin her biri için yurtiçi gündeliğinin on katı (Bu miktar yurtiçi gündeliğinin kırk katını aşamaz),

C. Her kilometre veya deniz mili başına, yalnız kendisi için yurtiçi gündeliğinin yüzde beşi olarak hesaplanır. 13, 15, 16 ve 17'nci maddelerde yazılı olup aile fertlerinin memur veya hizmetli ile birlikte olmaksızın başka bir mahalle gitmeleri veya bu mahalden dönüşleri dolayısıyla harcırah verilmesi kabul edilen hallerde, aile fertlerine verilecek yer değiştirme masrafı, bunlardan birisinin memur veya hizmetli olarak nazarı itibara alınması suretiyle hesaplanır. Bu maddeye göre harcıraha müstahak memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı ödenir.” hükmüne amir bulunmaktadır.

Yapılan İncelemede; davacı eşi ve iki çocuğunu Ankara'da bırakmış, ailesini atandığı Tunceli/Hozat'a götürmediğinden davacıya aile masrafı ödenmemiş olup, davacıda ailesi için bir ödeme talep etmemektedir. Davacı ailesini başka bir yere götürmediği için kanunun 16 ve 17'nci maddelerinin uygulanması da söz konusu değildir. Kanunun 45/son maddesinde görüldüğü gibi çalışan eş ile birlikte gidildiğinde tek bir ev eşyası götürülmesine rağmen birden fazla taşıma bedeli ödenmesini öngördüğü anlaşılmaktadır. Harcırah kanununun 10ncu maddesine göre illa kanun yer değişikliğini, taşıma yapılıp yapılmadığını aramamaktadır. Bekar personele de atama halinde aynı madde uygulanmakta, taşıma yaptığına ilişkin beyan ve belge istenmemektedir. Davacı Ankara'dan Tunceli/Hozat'a tayin edilmiştir. Söz konusu bu atama nedeniyle davacıya yukarıda belirtilen kanun hükümleri de nazara alınarak Harcırah Kanununun 45/l-a,c maddeleri gereğince yer değiştirme masrafı ödenmemesi işleminde hukuka aykırılık görüldüğünden işlemin iptaline karar verilmesi yoluna gidilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davacıya eksik yer değiştirme masrafı ödenmesi işleminin İPTALİNE,

15 MAYIS 2014 tarihinde Üye HâkAlb. Mehmet Aydan AL ile P.Kur.Yb. Ahmet UÇAR'ın karşı oyları ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi.

KARŞI OY

Harcırah ödenmesini öngören düzenlemeler memuriyet mahalli dışına gönderilen personelin maddi açıdan karşılaşacağı külfetin kamu adına paylaşılması amacını taşımaktadır. Davacının aile götürülemeyecek garnizona atanması nedeniyle halen sıra tahsisli olarak yararlandığı lojmanda görev süresi sonuna kadar ailesinin oturmasına müsaade edilmiştir. Evli olan personelin yeni vazife yerine gitmek için yer değiştirme masrafı söz konusu olmadığından yer değiştirme masrafının ödenmesi gerekmemektedir. Bekar personele yer değiştirme masrafının ödendiğinden hareketle evli personele de yer değiştirme masrafının ödenmesi 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun nimet-külfet dengesini gözeten kabulüne aykırılık teşkil edecektir. Bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir. 15.05.2014 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy