AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2012/ 342
Karar No: 2012 / 2266
Karar Tarihi: 15.11.2012

(926 S. K. m. 4) (211 S. K. m. 12, 76, 77) (Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği m. 382, 387)

Davacı 05.12.2011 tarihinde Konya Ereğli 2'nci Asliye Hukuk Mahkemesi ve bu yolla 08.12.2011 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; Ankara GATA Sağlık Kurulunun 30.06.2011/4270 sayılı raporu ile 167.8 serebrovasküler hastalıklar diğer, tanımlanmış tanısına bağlı olarak 10/B/1 Sınıfının kıta komutanlığı olmayan kadro görev yerlerinde görev yapar. 1 yıl süre ile savaş beden eğitimi, 3000 metre koşu mekik, sınavdan muafiyeti uygundur şeklinde karar verildiğini, 2011 yılında atandığı Konya Ereğli İlçe J.K.lığında kıta nöbeti mahiyetinde olan İlçe J.K.lığı nöbetçi subaylığı nöbetine dahil edildiğini, İlçe J.Komutanına sözlü olarak müracaat ederek hakkındaki rapora istinaden karargah ya da kurum nöbetlerine dahil edilmesini veya nöbetten muaf tutulmasını talep etmesi üzerine, bu makam tarafından nöbet hizmetinden muaf tutulmasına karar verildiğini, ancak durumun bildirildiği Konya İl J.K.lığının bu talebi uygun bulmayarak İlçe J. Nöbetçi Subaylığı nöbetine dahil edilmesi şeklindeki uygulamaya devam edilmesini bildirdiğini, bu işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, olumsuz işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Ankara GATA Sağlık Kurulunun 30.06.2011/4270 sayılı raporu ile 167.8 serebrovasküler hastalıklar diğer, tanımlanmış tanısına bağlı olarak 10/B/l, Sınıfının kıta komutanlığı olmayan kadro görev yerlerinde görev yapar. 1 yıl süre ile savaş beden eğitimi, 3000 metre koşu, mekik, sınavdan muafiyeti uygundur. şeklinde karar verilmesi üzerine, bu rapor doğrultusunda davacının 2011 yılında Konya Ereğli İlçe J.K.lığına personel lojistik kısım amiri olarak atandığı, bu görev yerinde Eylül 2011 ayından itibaren İlçe J.K.lığı Nöbetçi Subaylığı nöbetine dahil edildiği, 30.11.2011 tarihinde İlçe J.Komutanına sözlü olarak müracaat ederek, hakkındaki rapora istinaden karargah ya da kurum nöbetlerine dahil edilmesini veya nöbetten muaf tutulmasını talep etmesi üzerine, bu makam tarafından davacının nöbet hizmetinden muaf tutularak, durumun aynı tarihte Konya İl J.K.lığına bildirildiği, ancak Konya İl J.K.lığının davacının talebinin uygun bulunmadığı ve 02.12.2011 tarihinde yeniden nöbet hizmetine aynı şekilde dahil edildiğinin bildirilmesi üzerine AYİM'de süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Görev ve Sorumluluk başlıklı 4'üncü maddesinde; Silahlı Kuvvetlere mensup subayların ve astsubayların görev ve sorumluluklarının Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği ile diğer kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge talimatname ve hizmet kadrolarının açıklamalarında gösterileceği belirtilmiştir.

211 sayılı TSK İç Hizmet Kanununun 76'ncı maddesinde; Nöbet; askerlikteki müşterek hizmetlerinin yapılmasını ve devamını sağlamak maksadıyla bu hizmetlerin belli bir sıra ve süre ile subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, erbaş ver erler ile silahlı kuvveler teşkilatı içinde vazifeli olan bilumum sivil şahıslar tarafından yapılmasıdır. şeklinde tarif edilmiş, 77'nci maddesinde de; Kıtalarda, karargahlarda ve askeri kurumlarda nöbet hizmetine tabi tutulacak personelin kimler olacağı, nöbet hizmetlerinin yapılış tarzı ile şekli ve nöbetçilere ait vazifeler talimatname ile tayin ve tespit olunur. hükmüne yer verilmiştir.

TSK İç Hizmet Yönetmeliğinin 382'nci maddesinde nöbet hizmetine hangi rütbe ve makam sahiplerinin dahil edilmeyecekleri gösterilmiş, bu kapsamda; a. Albay ve birinci sınıf askeri memurlar, b.(15.03.1984 tarihli R.G. ile yürürlükten kaldırılmıştır.) c. (20.04.2000 tarihli R.G. ile değişik şekli) Alay (Deniz ve Hava'da eşidi) komutan muavini ile kurum amiri muavinleri, (Askerlik dairesi ile aynı bina veya kışla içindeki askerlik şubesi başkanları ile bir kışla nizamında konuşlu bulunan kışla komutanı dışındaki askerlik şubesi başkanları hariç.) d. Kurmay Başkanları veya vekilleri, askeri hakimler, disiplin subayları ile kadrosunda emir subayı bulunan komutanlık emir subayları, e. Birlik komutanı veya kurum amirlerince, görevleri ve sorumlulukları icabı nöbete dahil edilememesine karar verilen mal saymanı ve mal sorumluları ile aynı şekilde ek görev olarak mal saymanlığı ve mal sorumluluğu yapanlar, f. Aldığı görevin özelliği sebebiyle nöbet hizmetinden affedilenler. G. (26.08.205 tarihli R.G. ile değişik) Uzman tabip raporuyla belgelemek koşulu ile hamileliğin tespit edilmesinden itibaren doğumun gerçekleşmesini müteakip çocuğun bir (12 ay) yaşını doldurmasına kadar geçen süre içinde bayan subaylar ile Türk Silahlı Kuvvetlerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre istihdam edilen bayan Devlet memurları, h. (Ek:03.04.2003 tarihli R.G. ile) iki kademeli kıdemli başçavuşlar nöbet hizmetine dahil edilmeyecek personel olarak sayılmıştır.

TSK İç Hizmet Yönetmeliğinin 387'nci maddesinde de; 24 saatlik nöbet hizmetiyle görevlendirilen nöbetçi heyeti, nöbet yerinden ayrılmaz, her zaman vazifeye hazır bulunur.

Subay ve astsubaylar yatma zamanından kalk zamanına kadar kontrol görevlerine aralıksız ve münavebe ile devam ederler. Ancak, nöbeti tatil gününe rastlayan subay, askeri memur ve astsubaylar, nöbeti devir ve tesliminden sonra ertesi günkü mesaiye kadar istirahat ederler. hükmüne yer verilmiştir.

İç Hizmet Kanununun 12'nci maddesi; Kıt'a: Görevin yapılması için taktik ve idari birlikleri kapsayan ve bir kumanda altında toplanan teşkillere kıt'a denir.

b) Karargah: Kumandan veya amirlerin kıta veya kurumların sevk ve idarelerinde yardımcı olan bir toplumdur.

c) Askeri kurum: Kıta ve karargahın anlamı dışında kalan askeri hastane, okul, orduevi, dikimevi, fabrika, askerlik şubesi, ikmal merkezi ve depo gibi asker tesis ve teşkillerdir. şeklinde düzenlenmiştir.

Davacı, hakkındaki sağlık kurulu raporuna istinaden Ereğli İlçe J. K.lığı karargahına atanarak, bu ilçe J. K.lığı Nöbetçi Sb./Astsb.lığına dahil edilmiştir.

J. Gn. K.lığı Nöbet Hizmetleri Yönergesinin (JGY:64-4) 2'nci Bölüm 2/ç maddesinde; ihdas edilecek nöbetler arasında; bölük nöbetçi subaylığı sayılmış, bu nöbetin bölük komutanları hariç subaylar tarafından tutulacağı, birlikteki subay adedinin üçten az olması durumunda astsubaylarında nöbete dahil edileceği belirtilmiş, Nöbet Genel Talimatları başlıklı 2'nci Bölüm 3/b-l maddesinde; bölük nöbetçi subaylığının görevleri sayılmış ve 2'nci Bölüm 10'uncu maddesinde; rütbe ve statüsüne göre nöbet hizmetine dahil edilmeyecek personel sayılmış, nöbet muafiyetlerinin asgari tugay/bölge komutanları tarafından onaylanması öngörülmüş, kanun, yönetmelik ve yönergede öngörülen muafiyetler dışında düzenleme yapılamayacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede; hakkındaki sağlık kurulu raporuna göre sınıfının karargah hizmetlerinde görevlendirilen davacının, görev yeriyle nöbeti icra ettiği İlçe Jandarma Komutanlığı karargahının aynı yer olması sebebiyle, esasen rapor ile nöbet faaliyeti arasında çelişik bir durumun bulunmadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan icra edilen nöbet yeri talimatındaki hususların da takip, kontrol ve koordine gibi, bir kısım davacının atandığı görev yerinin gerektirdiği hizmetler kapsamındadır. Hangi rütbe ve makam sahiplerinin nöbet hizmetine dahil edilemeyeceği TSK İç Hizmet Yönetmeliğinin 382'nci maddesiyle J.Gn.K.hğı Nöbet Hizmetleri Yönergesi (JGY: 64-4) 2'nci Bölüm 10'uncu maddesinde açık olarak sayılmış, bu maddede sağlık kurulu raporu ile sınıfının kıta komutanlığı olmayan kadro görev yerlerinde görevlendirilmeleri uygun görülen personelin bu görevleri sırasında nöbet hizmetinden muaf tutulacakları yönünde bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Kaldı ki davacının doğrudan nöbet hizmetinden muaf olacağına ilişkin bir raporda da bulunmamaktadır. Öte yandan davacı, idari müracaatının yanı sıra dava dilekçesinde emsal olarak gösterdiği 11.07.2001 tarihli AYİM kararındaki nöbet bir kıta nöbeti olduğundan, her iki dava konularının farklı olması karşısında bu iptal kararının emsal niteliğinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Sonuç itibarıyla, nöbet hizmeti aynı birlik veya kurumda görevli subay veya astsubaylar ve diğer asker şahıslar arasında eşitlik ve sıra ile yerine getirilmesi gereken bir hizmettir. Bu hizmetin sorumlusuna gerek fiziken ve gerekse ruhen bir külfet getirmesi tabiidir. Bu şekilde ek külfet kaynağı olan bir hizmetin tüm personel arasında sırayla eşit şekilde yerine getirilmesini sağlamak idarenin görevidir.

Dolayısıyla davacının nöbet hizmetinden muaf tutulmamasında hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun bulunan DAVANIN REDDİNE,

15 KASIM 2012 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy