AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2011/ 866
Karar No: 2011 / 1973
Karar Tarihi: 29.09.2011

(926 S. K. m. 10) (657 S. K. m. 108)

Davacı vekili 16.03.2011 tarihinde kayda geçen dava dilekçesi ile 17.06.2011 tarihinde kayda geçen cevap dilekçesinde özetle; davacının eşinin Ahi Evran Üniversitesi nam ve hesabına lisansüstü eğitim yapmak üzere burslu olarak 31.08.2014 tarihine kadar yurt dışına (Amerika Birleşik Devletleri) gönderildiğini, bunun üzerine davacının da eşi ile beraber bu ülkeye gidebilmek için 926 sayılı kanunun Ek 20'nci maddesinden yararlanarak ücretsiz izin talebinde bulunduğunu, ancak davalı idarenin 15.02.2011 tarihli bir işlem ile davacını eşinin anılan yasa hükmünde aranılan şartları taşımadığından (statü kanunlarına tabi kamu personeli olmadığından) bu talebinin reddedildiğini, yapılan bu işlemin hukuka ve Anayasaya aykırı olduğunu belirterek, işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmektedir.

AYİM 3'üncü Dairesinin 24.03.2011/866-1050 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması talebini reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde muvazzaf astsubay olan davacının eşinin Ahi Evran Üniversitesi nam ve hesabına lisansüstü eğitim yapmak üzere burslu olarak 04.04.2008 tarihinde yurt dışına gönderildiği, 31.08.2014 tarihine kadar eğitime devam hakkının olduğu, davacının 24.01.2011 tarihli idari müracaatı ile eşinin eğitim süresinin sonuna kadar ücretsiz izin talebinde bulunduğu, ancak davalı idarenin 15.02.2011 tarihli cevabi yazısıyla, eşinin kamu personeli olmadığından bahisle talebinin reddedilmesi üzerine süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

926 sayılı kanunun 10'uncu maddesi; Subayların ve astsubayların sıhhi izin sürelerini ve diğer izinleri hakkında bu kanun hükümleri uygulanır. Ek-20'nci maddesi ise; (Değişik birinci fıkra: 12/6/2003 - 4891/1 md.) Bursla gidenler de dahil, yetiştirilmek üzere veya sürekli görevle yurt dışına gönderilen personel kanunlarına tabi kamu personelinin; Türk Silahlı Kuvvetlerinde subay, astsubay veya Devlet memuru olarak görevli eşlerine, hizmet safahatları süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok dört yıla kadar aylıksız izin verilebilir.

(Değişik ikinci fıkra: 18.6.2003-4902/29 md.) Aylıksız izin; Genelkurmay Başkanlığına bağlı olanlara, Genelkurmay Başkanlığınca; Milli Savunma Bakanlığına bağlı olanlara, Milli Savunma Bakanlığınca; Kuvvet Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı olanlara, Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığınca; Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde olmayan memurlara ise, yetkili kurumlarınca verilir.

İzin süresinin bitiminde personel derhal görevine dönmek zorundadır. İzin süresinin bitiminde görevine dönmeyen subay ve astsubaylar hakkında Askeri Ceza Kanununun ilgili maddeleri uygulanır.

Aylıksız izin alanların, izinli oldukları süre içerisinde, kademe ilerlemesi, rütbe kıdemliliği ve rütbe terfii işlemleri yapılmaz. Bu süre, bekleme sürelerinden ve mecburi hizmet sürelerinden sayılmaz.

Aylıksız izin alanlara bu kanun ve diğer kanunlarla tanınan özlük haklan verilmez şeklinde düzenlenmiştir.

Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliğinin Mazeret Nedeniyle Verilecek Yurtdışı İzinleri başlıklı 16'ncı maddesi de paralel hükümler içermektedir.

926 sayılı kanun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun herhangi bir sınırlama öngörmeyen 108/D maddesinden ayrık bir düzenleme getirmiştir. Yasal düzenlemeye göre, Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin, eşinin yurtdışı eğitiminden dolayı aylıksız izin alabilmesi için, eşin personel kanunlarına tabi bir kamu personeli olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, davacının eşinin 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun uyarınca, burslu statüde Milli Eğitim Bakanlığı hesabına ve Ahi Evran Üniversitesi adına Sistematik Botanik dalında eğitim gören bir bursiyer olduğu, halihazırda eğitiminin devam ettiği, ancak kamu personeli statüsünün bulunmadığı anlaşılmaktadır.

926 sayılı Personel Kanunu ile Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliğinin konu ile ilgili hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, anılan izinden istifade edebilmek için burslu olarak yetiştirilmek üzere (veya daimi göreve) gönderilen eşin, personel kanunlarına tabi bir kamu personeli olması gerekmektedir. Buna göre eşin yurtdışına gönderilme sebebiyle statüsü davaya konu iznin verilmesi yönünden önem arz etmektedir. Davacının eşi, eğitim sebebiyle yurtdışına gönderilen bursiyer öğrenci olup, kamu personeli değildir. Bu durumda düzenleme kapsamına girmeyen eş yönünden, yasal şartları sağlamayan davacının talebinin reddi doğrultusunda tesis edilen işlemde hukuka aykırı bir yön görülmemiştir.

Davacı vekili, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda benzer izin talepleri yönünden herhangi bir kısıtlama olmamasına rağmen, 926 sayılı Personel Kanununda, davaya konu olumsuz işleme esas teşkil eden kısıtlamanın, idarenin birliği, bütünlüğüne ve istikrarını zedelediğini, Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı bir durum oluşturduğunu belirterek, ilgili hükmün iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulmasını talep etmektedir.

Anayasa Mahkemesinin istikrar kazanmış kararlarında da işaret edildiği üzere, Anayasanın 10'uncu maddesinde yer verilen herkesin dil, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetmeksizin kanun önünde eşit olduğuna ilişkin hükmüyle; vatandaşların yasalar önünde hukuki yönden eşit sayılmaları amaçlanmıştır. Maddedeki eşitliğin bir anlamı da, yasaların koyduğu kurallara uyarlık bakımından, kişisel nitelikleri ve durumları benzer olanlar arasında değişik uygulama yapılmamasıdır. Buna göre, durum ve konumlardaki farklılıklar ile hukuki statülerdeki özellikler, değişik kurallar ve değişik uygulamaları mümkün kılmaktadır. Silahlı Kuvvetler mensuplarının özlük haklarının ve yükümlülüklerinin belirlenmesinde, ifa ettikleri görevin önemi ve özelliği dikkate alınarak diğer kamu görevlilerinden farklı şekilde düzenlemeler yapılması, bu bağlamda birtakım kayıtlamalara ve kısıtlamalara tabi tutulması, Anayasanın eşitlik ilkesini ihlal etmemektedir. Diğer bir anlatım ile temel vazifesi yurt savunmasına katılmak olan asker kişilerin, ücretsiz izin almak suretiyle uzunca süre görevlerinden ayrı kalmalarının, yasa koyucu tarafından diğer kamu görevlilerinin aynı şekilde görevlerinden uzaklaşmaları haline göre daha az tercih edilen bir durum olarak kabul edilmesi ve bu suretle ücretsiz izin almanın daha sıkı şartlara bağlanmasının, Anayasanın eşitlik ilkesi ile çelişen bir yönü bulunmamaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

29 Eylül 2011 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy