AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2011/ 777
Karar No: 2011 / 2296
Karar Tarihi: 20.10.2011

(2709 S. K. m. 10) (2802 S. K. m. 102, 103, 106, Ek Geç. m. 1, Ek Geç. m. 2) (357 S. K. m. 18) (375 S. KHK m. 1)

Davacı 04.02.2011 tarihinde İzmir Nöbetçi İdare Mahkemesi ve bu yolla 11.02.2011 tarihinde AYİM'de kayda geçen dava dilekçesiyle, 20.05.2011 tarihinde kayda geçen ve savunmadan sonra sunduğu cevap dilekçesinde özetle; halen Hava Eğitim K.lığı Askeri Savcılığında yardımcı askeri savcı olarak görev yaptığını, 2802 sayılı Kanunun Ek Geçici 2 nci maddesi uyarınca mali haklar yönünden 2802 sayılı Kanun kapsamında görev yapan hakim ve savcılar için düzenlenmiş olan hükümlerin kendisi hakkında da aynen uygulandığını, hakim ve savcıların özlük haklarının ise 2802 sayılı Kanunun 103 ve devamındaki maddelerde düzenlediğini, keza 357 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde de, askeri hakimler ve savcılar ile yardımcılarının ve adayların maaş derecelerinin, maaş yükselmelerinin ve diğer özlük haklarının subaylar hakkındaki kanun hükümlerine tabi olduğunun belirtildiğini, kamuda görevli personele 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca bir takım mali haklar getirildiğini, anılan KHK'nın 1 inci maddesine göre, sayılan diğer personelle birlikte 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa göre maaş almakta olan personele 1.000 gösterge rakamı üzerinden memuriyet taban aylığı ödendiğini ve birinci fıkra kapsamına girenlere ise her bir hizmet yılı için 15 (20) gösterge rakamı karşılığı kıdem aylığı ödendiğini, buna karşın 2802 sayılı Kanunun 106/5 inci maddesindeki engelleyici düzenleme nedeniyle hakim ve savcılara 375 sayılı KHK kapsamındaki bu mali hakların ödenmesinin durdurulduğunu, ancak bilahare Anayasa Mahkemesinin 20.11.2008 tarih ve E:2007/104, K:2008/164 sayılı Kararı ile 2802 sayılı Kanunun 106/5 inci maddesinde geçen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yapılan ödemeler ibaresinin iptal edildiğini ve iptal kararının 03.04.2009 tarihli Resmi Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe girdiğini, dolayısıyla bu tarihten itibaren hakim ve savcılara 375 sayılı KHK kapsamında hak ettikleri mali hakların ödenmesini engelleyecek yasal düzenlemenin ortadan kalktığını, buna rağmen kendisine anılan KHK kapsamında hak ettiği taban aylığı ve kıdem aylığının ödenmediğini, her ne kadar savunmada, Anayasa Mahkemesinin iptal kararında, anılan hükmün yabancı dil tazminatı açısından Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildiği, dolayısıyla hakim ve savcılara yabancı dil tazminatı ödenebileceği, ancak 375 sayılı KHK kapsamındaki sair ödemelerin yapılamayacağı belirtilmekte ise de, Anayasa Mahkemesinin karar gerekçesinin bu açıdan bağlayıcılığının bulunmadığını, zira düzenlemenin iptal edilmekle yürürlükten kalktığını ve artık uygulanamayacağını belirterek, aylığının 375 sayılı KHK'dan kaynaklanan mali haklar dikkate alınmaksızın eksik ödenmesi işleminin iptaline ve Anayasa Mahkemesi Kararının yürürlüğe girdiği 03.04.2009 tarihinden bu yana eksik ödenen aylık farklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; halen Hava Eğitim K.lığı Askeri Savcılığında yardımcı askeri savcı olarak görev yapan davacının, kendisine 375 sayılı KHK'den kaynaklanan taban ve kıdem aylığı gibi mali hakların da ödenmesi gerektiği iddiasıyla bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 375 sayılı KHK'nin 1'inci maddesinde düzenlenen taban aylığı ile kıdem aylığının ödenip ödenmeyeceği noktasındadır. Davacı bu özlük haklarının askeri hakimlere ödenmesine engel düzenlemenin Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile yürürlükten kalktığı ve halen subaylara ödenen bu özlük haklarının Askeri Hakimler Kanununun 18'inci maddesi uyarınca kendisine de ödenmesi gerektiğini belirtmesine karşın, davalı idare Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrasında da söz konusu özlük haklarının askeri hakimlere ödenmesini engelleyen düzenleme yönünden yürürlükte olduğunu belirtmektedir.

357 sayılı Askeri Hakimler Kanununun Özlük hakları başlıklı 18'inci maddesinin 12 nci fıkrası; Askeri hâkimler ve askeri savcılar ile yardımcılarının ve adayların maaş dereceleri, maaş yükselmeleri ve diğer özlük hakları subaylar hakkındaki kanun hükümlerine tâbidir. hükmünü içermekle birlikte, 13.07.1993 tarih ve 486 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 13'üncü maddesi ile 2802 sayılı Kanuna eklenen Ek Geçici 2'nci maddede; Kendi kanunlarında gerekli değişiklik yapılıncaya kadar, aylık, ek gösterge, ödenek, mali, sosyal ve diğer özlük hakları bakımından;

a) Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanları ve Başsavcıları, Askeri Yargıtay İkinci Başkanı ile bu yüksek yargı organlarının daire başkanları ve üyeleri; sırasıyla Yargıtay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Birinci Başkanvekili, Daire Başkanları ile üyeleri,

b) (Değişik: 29/6/2006-5536/6 md.) Birinci sınıfa geçirildikten sonra, bu sınıfta bir yılını tamamlamış ve askerî yüksek yargı organı üyeliklerine seçilme niteliklerini kaybetmemiş olan askerî hâkim ve savcılar; 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu hükümleri uyarınca birinci sınıf hâkim ve savcılar,

c) (Değişik: 29/6/2006-5536/6 md.) Birinci sınıfa geçirilmiş ve askerî yüksek yargı organı üyeliklerine seçilme hakkını kaybetmemiş olan askerî hâkim ve savcılar; birinci sınıfa ayrılmış ve Yargıtay-Danıştay üyeliklerine seçilme hakkını kaybetmemiş diğer hâkim ve savcılar,

d) Yukardakilerin dışında kalan askeri hakim ve savcılar; aldıkları aylık derecesine eşit bulunan sınıf ve derecedeki (Ek ibare: 24/7/2008 - 5793/46 md.) (9 uncu derecede bulunan askeri hakim ve savcılar, 103 üncü maddedeki aylık ödeme oranı % 39 olarak uygulanmak ve yargı ödeneği de bu oran üzerinden hesaplanacak brüt aylıkları esas alınarak verilmek üzere 8'inci derecedeki) diğer hakim ve savcılar,

e) Askeri adalet müfettişleri;adalet müfettişleri,

f) Askeri hakim adayları; hakim ve savcı adayları,

hakkındaki hükümlere tabidirler. düzenlemesi yer aldığından ve 357 sayılı Kanunda herhangi bir değişiklik de yapılmadığından, hali hazırda askeri hakim ve savcılara, emsali diğer hakim ve savcılar gibi aylık ödenmekte, 357 sayılı Kanunun 18'inci maddesinin birinci fıkrasının bu anlamda bir işlevi bulunmamaktadır.

2802 sayılı Kanunun 102'nci maddesinde, hakim ve savcılara sağlanacak mali hakların aylık ve yargı ödeneğinden oluşacağı, mali hakların hesaplanmasında kullanılacak Kıstas aylıkın; en yüksek Devlet memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan ödemeler toplamanın brüt tutarını, Yargı ödeneğinin ise, görevin niteliği ve gereği olarak brüt aylığın 106 ncı maddede gösterilen oranda hesaplanan tutarını ifade edeceği belirtilmiştir. Kanunun 103 üncü maddesinde düzenlenen Aylık tablosuna göre de; davacı gibi dördüncü derecede bulunan hakim ve savcılara, kıstas aylığı oluşturan her bir ödeme unsurunun %49'u oranında ödeme yapılması gerekmektedir.

Sonuç itibarıyla, 2802 sayılı Kanunda 5536 Kanun ile yapılan değişiklikle, hâkim ve savcıların aylıkları ile yargı ödeneği ve ek ödemelerinden oluşan mali hakları için yeni bir sistem oluşturulmuştur. Buna göre, 2802 sayılı Kanunun 106'ncı maddesinin beşinci fıkrasında, hâkim ve savcılara 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yapılan ödemeler ile temsil, makam ve yüksek hâkimlik tazminatlarının ödenmeyeceği belirtilmiştir. Bu tazminatların içine dava konusu taban ve kıdem aylığı da girmektedir. Böylece askeri hâkim ve savcılara da önceki mevzuata göre ödenmekte olan dava konusu tazminatların, yeni ücret sistemi içerisinde ödenmesine son verilmiştir.

2802 sayılı Kanunun 106'ncı maddesinin birinci fıkrasında; 103 üncü maddede unvanları belirtilenlere aynı maddeye göre ödenmekte olan brüt aylıklarının % 10'u oranında yargı ödeneği verilir. şeklinde düzenleme bulunmakta, aynı maddenin bu uyuşmazlığın temelini oluşturan 106'ncı maddesinin 5 inci fıkrası ise; Bu maddeye ve 103 üncü maddeye göre ödeme yapılanlara; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yapılan ödemeler ile temsil, makam ve yüksek hâkimlik tazminatları ödenmez ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152'nci maddesi uyarınca ödeme yapılmaz. (Ek cümle: 24/7/2008 - 5793/5 md.) Ancak, hakim ve savcı adaylarına 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1'inci maddesinde öngörülen taban aylığının ödenmesine devam olunur. düzenlemesini içermekte iken; Anayasa Mahkemesinin 20.11.2008 tarih ve E:2007/104, K:2008/164 sayılı Kararı ile fıkrada geçen ... 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yapılan ödemeler ... ibaresinin, yabancı dil tazminatı yönünden Anayasa'ya aykırı bulunarak iptaline karar verildiği, iptal kararının 03.04.2009 tarihli Resmi Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe girdiği anlaşılmaktadır.

Mevcut durum itibarıyla yapılan incelemede; Anayasa Mahkemesinin kararı ile uyuşmazlık konusu normun iptaline karar verildiği görülmekte ise de, iptal kararının gerekçesi; ...yabancı dil bilmeleri nedeniyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında olanlarla aynı hukuksal durumda bulunan hakim ve savcılara yabancı dil tazminatının ödenmemesinin Anayasanın 10'uncu maddesindeki eşitlik ilkesine aykırı olduğu ... şeklinde açıklanmıştır. Ancak bu iptal kararı 2802 sayılı Kanunun 106'ncı maddesinin 5'inci fıkrasında yer alan ... 375 sayılı Kanun Hükmümde Kararname kapsamında yapılan ödemeler... ibaresini tamamıyla yürürlükten kaldırmamıştır. Yabancı dil tazminatı dışındaki ödemeler yönünden söz konusu ibare halen yürürlüktedir. Bu husus ilamın kısa kararında da ... yabancı dil tazminatı yönünden Anayasaya aykırı olduğuna... şeklindeki ifadeyle açıkça ifade edilmiştir. Dolayısıyla askeri hakim statüsündeki davacıya, 375 sayılı KHK uyarınca taban ve kıdem aylığı ödenmesine engel teşkil eden ve yürürlükte bulunan 2802 sayılı Kanunun 106'ncı maddesinin 5'inci fıkrasına uygun olarak tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

20 EKİM 2011 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy