AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2011/ 2522
Karar No: 2012 / 1094
Karar Tarihi: 22.03.2012

(5668 S. K. m. 2, 7, 8, 9, Ek m. 1)

Davacı, 06.10.2011 tarihinde Aydın Bölge İdare Mahkemesi ve 11.10.2011 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; 2009 yılı genel atamaları ile Erzurum İl J.K.lığı, Palandöken İlçe J.K.lığı, Palandöken J.Krk.K.lığı emrine Asayiş Tim Komutanı olarak atamasının yapıldığını, 21.07.2009 tarihinde de Erzurum Orduevi Müdürlüğü emrinde geçici olarak görevlendirildiğini ve bu görevini 20.07.2011 tarihine kadar yerine getirdiğini, Erzurum İl J.K.lığı Karargahı, Palandöken İlçe J.K.lığı, Palandöken J.Krk.K.lığı, Yakutiye İlçe J.K.lığı ile Cezaevi J.Krk.K.lığı gibi Büyükşehir Belediye hudutları kapsamında olup, terörle yoğun bir şekilde mücadele görevi bulunmayan birliklerde görev yapan personele, hak etmiş oldukları kuvvetlendirilmiş iaşe (yemek) bedellerinin verilmediğini, bunun yerine kazandan beslenme sistemi ile, sabah, öğlen ve akşam yemeklerini birlik kazanından yemelerinin sağlandığını, yani personelin kendisine verilmeyen yemek bedelleri karşılığında, bunun yerine kazandan günlük yemek ihtiyaçlarının karşılandığını, geçici olarak görevlendirildiği Orduevi Müdürlüğü bünyesinde, kazandan beslenme sistemi olmadığından 21.07.2009-20.07.2011 tarihleri arasında kendi imkanları dahilinde iaşesini sağladığını ve bu konuda asli görev yeri olan İl J.K.lığı tarafından kendisine herhangi bir şekilde imkan ve kolaylık sunulmadığını, konu ile ilgili olarak (geçici olarak görevli birlikte görev yaptığı süre zarfında tarafına verilmeyen iaşe bedelinin verilmesi) hususunda Erzurum İl J.K.lığına 11.07.2011 tarihli dilekçe ile müracaatta bulunduğunu, ancak dilekçesi üzerinde yapılan inceleme sonucunda, tarafına kuvvetli tayin bedeli ödenemeyeceği kararına varıldığını, dilekçe sonucu yazılan cevabi yazının tarafına 15.08.2011 tarihinde tebliğ edildiğini, burada önemli olanın, tarafına verilmeyen kuvvetli tayin bedeli haricinde, görev yaptığı bu süre zarfında yemek yemesi hususunda gerekli kolaylık ve imkanın (servis planlaması, geçici görevli olduğu birliğin kazanına dahil edilmesi ya da kumanya verilmesi) sağlanmaması olduğunu, görevli olduğu birliğin belediye hudutları içerisinde olabileceğini, ancak, görevinin özelliği gereği yani orduevinden faydalanan üyelerin kahvaltı ve öğün yemeklerine nezaret etmek gibi bir görevini bırakarak İl J.K.lığının kazanına dahil olamayacağım, bu şekilde kazana dahil olması durumunda, orduevinde yaptığı görevin bir anlamının kalmayacağını ve görevini tamamıyla aksatmış olacağını, kendisi gibi Büyükşehir Belediye hudutları içerisinde görevli olan ve terörle yoğun şekilde mücadeleye yönelik bir görevi bulunmayan jandarma personeli kuvvetlendirilmiş yemek bedeli yerine kazandan beslenebiliyorken, hakkı olan yemeği yiyemediği gibi yemek bedelini de alamadığını belirterek, Erzurum İl J.K.lığının 31.07.2011 tarihli olumsuz olarak yazılan cevabi yazıda belirtilen kuvvetli tayin bedelinin verilmemesi yönünde alınan kararın iptaline, geçici olarak Erzurum Orduevi Müdürlüğü emrinde görevli olduğu 21.07.2009 ve 20.07.2011 tarihleri arasındaki kuvvetli tayin bedelinin yasal faizi ile birlikte hesaplanarak tarafına ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekili ise, savunmadan sonra sunduğu cevaba cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava dilekçesindeki talebinin, asli görev yeri olan Palandöken Jandarma Karakol Komutanlığında kazandan beslenemediği günlere ait yemek bedelinin ödenmesi olduğunu, idarenin savunmasında belirttiği hususların kuvvetli tayin bedelinin verilip verilmeyeceğine ilişkin olduğunu, müvekkilinin İl J.K.lığına yazmış olduğu idari başvuru dilekçesinde kazandan beslenme sisteminde beslenemediği günlere ait yemek bedelinin verilmesini talep ettiğini, müvekkilinin geçici olarak görevlendirildiği birlikte kazandan beslenme sistemi bulunmadığı ve çevrede de kazandan beslenen başka bir birlik bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde tesis edilen işlemin 5668 sayılı Kanunun 9'uncu maddesine de uygun olmadığını belirterek, müvekkilinin Palandöken Jandarma Karakol Komutanlığında kazandan beslenemediği günlere ait yemek bedelinin yasal faizi ile birlikte ödenmemesi işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 2009 yılı genel atamalarında Erzurum/Palandöken Jandarma Karakol Komutanlığı emrine atanan davacının, Erzurum İl Jandarma Komutanlığının 30.06.2009 tarihli yazısı ile 9'uncu Kolordu Komutanlığı Orduevi Müdürlüğü emrine geçici olarak görevlendirildiği ve 21.07.2009-20.07.2011 tarihleri arasında bu görevde kaldığı, 9'uncu Kolordu Komutanlığı Orduevi Müdürlüğünde geçici olarak görevde kaldığı süre zarfında kazandan iaşe ettirilmeyen davacının, 11.07.2011 tarihli dilekçesi ile müracaatta bulunarak, İl J.K.lığı Karargahında görevli personelin kazandan iaşe edilmesi sebebiyle tarafına yemek bedeli verilmediğini belirtip, geçici olarak görev yaptığı süre zarfında hak etmiş olduğu yemek bedelinin tarafına verilmesini talep ettiği, Erzurum İl Jandarma Komutanlığının 31.07.2011 tarihli yazısı ile talebinin reddedilmesi üzerine yasal süre içerisinde iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Dava konusu uyuşmazlık, atamalı olduğu birlik personeli kazandan beslenmekte olan davacıya, 9'uncu Kolordu Komutanlığı Orduevi Müdürlüğü emrinde geçici olarak görevli bulunduğu süre zarfında güçlendirilmiş yemek bedeli ödenip ödenmeyeceği hususunda odaklanmaktadır.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde beslenme ve temizlik gereksiniminin Devlet tarafından karşılanma ilke ve yöntemleri 31.05.2007 tarih ve 26538 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 01.01.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5668 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Besleme Kanununda belirlenmiştir.

Anılan Kanunun 2'nci maddesinde;

(1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Türk Silahlı Kuvvetleri: Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığını,

b) Askeri personel: Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, askeri öğrenci, sivil memur, işçi, erbaş ve erleri,

c) Kazandan besleme: Yükümlülük ve zorunluluktan dolayı toplu olarak sıcak veya kumanya olarak bütün giderleri Devlet tarafından karşılanan beslemeyi,

ç) Tayın bedeli: Kazandan beslemeye alınamayanlara, 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında ödenen aylık yemek parasını,

d) Günlük yemek bedeli: En az üç öğün ve gerektiğinde de ara öğünleri içeren, yemek çizelgesinin hazırlanmasında ölçüt olarak kullanılan harcamaya esas paranın üst miktarını,

e) Güçlendirilmiş yemek bedeli: Normal çalışma koşullarından daha yoğun beden hareketini içeren görev ve eğitimlerin yapılması için gerekli kaloriyi sağlamak amacıyla günlük yemek bedelinin yüzde yirmibeş artırılmasıyla elde edilen paranın miktarını,

f) Ara öğün: Günlük üç öğün yemeğin dışında; meyve, çerez, tatlı, ikramlık gibi gerektiğinde soğuk veya sıcak olarak verilen yiyecek ve içecekleri,

g) Günlük yemek çizelgesi: Besleneceklere verilecek yemeklerin öğün bazında dağılımını, yemeklerin içeriklerini, kalorisini, parasal değerini ve kullanılacak yiyecek maddelerinin miktarı gibi bilgileri içeren denetime bağlı tüketim belgesini ifade eder. hükmü,

Kazandan besleneceklerin sayıldığı 7'nci maddesinde; (1) Günlük yemek bedeli kapsamında askeri öğrenci, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erler ile aşağıda belirtilenler de kazandan beslenirler:

a) Askeri ceza ve tutukevleri ile disiplin ceza ve tutukevlerinde tutuklu, hükümlü ve askeri birliklerde gözaltında bulunan askeri personel ile sivil kişiler.

b) Disiplin cezası nedeniyle birlikten ayrılamayan askeri personel.

c) Harp esirleri, gözaltına alınan veya iltica eden yabancı ordu personeli.

ç) Yapılan uluslararası anlaşmalarda hüküm olması koşuluyla veya Milli Savunma Bakanlığının onayıyla, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanlığının onayıyla Türkiye'deki askeri okullarda eğitilen yabancı ordu personeli.

d) Kuvvet Komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının onayıyla, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadrosunda olmayan ancak askeri birliklerle beraber görev yapan veya tatbikatlara katılan ve görev koşullarının kazandan besleme yapılmasını zorunlu kıldığı kişiler.

e) Hava Harp Okuluna geldikleri tarihten, deneme uçuşu ve paraşütle atlama eğitimlerinin tamamlanmasına kadar geçen süre içindeki aday öğrenciler ile günlük veya öğün bazında beslenme desteğinin verilmesinin zorunlu olduğu koşullarda, askeri okulların sınavına girecek aday öğrenciler.

f) Birlik komutanlığı tarafından askeri personele görev yaptıkları yerlerde yemek yeme ortamının sağlanamaması ve birliğin konumu gereği yerleşim yerlerine uzaklığı veya görevin yapıldığı yer gereğince toplu beslenmesi uygun görülen birlik personeli.

g) Birlik veya kurumun nöbetçi personeli.

ğ) Yurt dışında görev yapan ve besleme desteğini bünyesinde bulunduran askeri birlik personeli (Bu birliklerin yiyecek maddelerini bulundukları ülkeden karşılamaları durumunda, günlük yemek bedeli, satın alma fiyatlarına göre hesaplanır.)

h) Eğitim ve öğrenimleri süresince askeri okullarda öğrenci olan ön sözleşmeli subay ve astsubaylar.

I) Doğal afet durumlarında görev alan personel. hükmü,

Güçlendirilmiş yemek ile besleneceklerin düzenlendiği 8'inci maddesinde; (1) Aşağıda sıralanan görev ve eğitimleri yapan personel, bu durumları süresince güçlendirilmiş yemek bedeli üzerinden beslenir. Bu kapsamda, Kuvvet Komutanlıkları için Genelkurmay Başkanlığının önerisine göre Milli Savunma Bakanının, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanının onayı alınır.

a) Savaş ve askeri harekâtlarda bulunan birlik personeli,

b) Deprem, sel, orman yangınları gibi doğal afetlerde arama, kurtarma ve söndürme görevi yapan birlik personeli,

c) Terörle yaygın ve yoğun bir şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekâtı ile görevli birlik personeli,

ç) Çalışma koşullarının gereği yoğun beden hareketini içeren görev ve eğitimleri yapan birlik personeli,

d) Türk Silahlı Kuvvetleri spor takımlarından, yoğun beden hareketlerini yapan takımların toplu olarak çalışma kamplarında bulunan personeli. hükmü,

Güçlendirilmiş yemek bedelinin nakit olarak ödenebilmesi koşullarının düzenlendiği Ek 1'inci maddesinde ise; 8'inci madde gereğince terörle yaygın ve yoğun bir şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekâtı ile görevli birliğin kazandan beslenen birlik olmaması halinde, bu birliklerde görevli olan subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlara birlikle beraber bulunmak zorunda oldukları günler için, güçlendirilmiş yemek bedelinin tutarı ay sonunda ödenir. hükmü bulunmaktadır.

Yukarıdaki yasal mevzuat çerçevesinde dava konusu uyuşmazlık değerlendirildiğinde; davacının atamalı olduğu birliğin ve geçici olarak görev yaptığı birliğin, 5668 sayılı Kanunun 8'inci maddesine göre güçlendirilmiş yemek bedeli üzerinden beslenecek birlikler arasında yer almadığı, diğer yandan, 5668 sayılı Kanunun 8'inci maddesinde sıralanan görev ve eğitimleri yapan personelin, bu durumları süresince güçlendirilmiş yemek bedeli üzerinden besleneceği,

güçlendirilmiş yemek bedelinin nakit olarak ödenebilmesi koşullarının ise 5668 sayılı Kanunun Ek 1'inci maddesinde düzenlendiği, buna göre; güçlendirilmiş yemek bedelinin, terörle yaygın ve yoğun bir şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekatı ile görevli birliğin, kazandan beslenen bir birlik olmaması halinde, bu birliklerde görevli olan subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlara, birlikle beraber bulunmak zorunda oldukları günler için ödeneceği, davacının atamalı olduğu birliğin terörle yaygın ve yoğun bir şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekatı ile görevli bir birlik olduğu kabul olunsa dahi, bu birliğin kazandan beslendiği ve davacının 21.07.2009-20.07.2011 tarihleri arasındaki dönemde bu birlikte bizzat görev yapmadığı dikkate alındığında, 21.07.2009-20.07.2011 tarihleri arasındaki dönemde 9'uncu Kolordu Komutanlığı Orduevi Müdürlüğü emrinde geçici olarak görevlendirilen ve bu süre zarfında 5668 sayılı Kanunun 8'inci maddesinde sıralanan görev ve eğitimleri bizzat yapmayan davacının, güçlendirilmiş yemek bedeli üzerinden beslenmesi ve güçlendirilmiş yemek bedelinin nakit olarak ödenmesi koşullarının bulunmadığı anlaşıldığından, davacının talebini reddeden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

22 MART 2012 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy